របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ (១៩៧៥-១៩៧៩) បានបន្សល់ទុក្ខនូវផលប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា ក្នុងវិស័យសុខភាព និងសុខមាភាពរបស់ប្រជាជន។ ការចងក្រង​ឯកសារជាច្រើនពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ និងអំពើឃោរឃៅបានធ្វើឡើងយ៉ាងល្អ និងយកចិត្តទុកដាក់បំផុត ដោយឡែកការសិក្សាស្រាវជ្រាវពីផលប៉ះពាល់រយៈពេលវែងទៅលើសុខភាពផ្លូវចិត្ត និងសុខភាពទូទៅរបស់អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម គឺ មានកម្រិតនៅឡើយ ជាពិសេស ទំនាក់ទំនងរវាងរបួសផ្លូវចិត្ត និងស្ថានភាពអាហារូបត្ថម្ភរបស់ជនរងគ្រោះ។ អត្ថបទនេះនឹងធ្វើការស្វែងយល់ពីស្លាកស្នាមនៃរបួសផ្លូវចិត្ត និងការអត់ឃ្លាន ជះឥទ្ធិពលដល់សុខភាពផ្លូវចិត្ត និងស្ថានភាពអាហាររូបត្ថម្ភរបស់អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម។ ជាមួយគ្នានេះដែរ សូមចូលរួមអំពាវនាវឲ្យមានការស្រាវជ្រាវជារួម និងការបោះពុម្ពអំពីវិធីសាស្ត្រថែទាំសុខភាពដល់អ្នករស់រានមានជីវិតបន្ថែមទៀត។ ការចងចាំនៃរបបខ្មែរក្រហម មិនអាចខ្វះបាននូវការធ្វើពលកម្មដោយបង្ខំ ការបែកបាក់គ្រួសារដោយបង្ខំ...

[1]យ៉ែម គុន ហៅ​ ខុម អាយុ ២៤ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើតនៅភូមិគៀនកេះ ឃុំមាន ស្រុកព្រៃឈរ ខេត្តកំពង់ចាម បានចូលបដិវត្តក្នុងឆ្នាំ១៩៧០។ ក្រោមការសង្កេតលើសកម្មភាពរបស់ ខុម ពីថ្ងៃចូលបដិវត្ត រហូតដល់ថ្ងៃចាប់ខ្លួនបានបង្ហាញពីភាពច្បាស់របស់ប្រវត្តិសកម្មភាពផ្ទាល់ខ្លួន ពីកម្លាំងដែលបានកសាងឡើងក្នុងពេលដែលកំពុងស្មុគស្មាញក្នុងសតិអារម្មណ៍។ ដោយឡែកចំពោះការឃោសនាអប់រំ កសាង មានលក្ខណៈប្រហាក់ប្រហែល លំនាំគ្នា ដោយទិសសកម្មភាពនៃបក្ខពួក គឺបំផុសបញ្ហាសីលធម៌ នារី-បុរស ថែមទាំងបំផ្លាញសំភារ និងអូសទាញកសាងកម្លាំងបន្ថែម។...

ឈ្មោះពិត៖ ខឹម យូវ (ហៅ ខ្លន)[1] ឈ្មោះបដិវត្តន៍៖ សុង ទីកន្លែងកំណើត៖ ភូមិមហាលាភ ឃុំមហាលាភ ស្រុកកោះសូទិន ខេត្តកំពង់ចាម  ១. ជីវប្រវត្តិសង្ខេប ពេល ខ្ញុំមានអាយុបាន ៧ឆ្នាំ ម្តាយខ្ញុំបានបញ្ជូនខ្ញុំទៅនៅវត្តដើម្បីបម្រើព្រះសង្ឃ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៥០។ ខ្ញុំមានអាយុ១០ឆ្នាំ ខ្ញុំបានចូលរៀនថ្នាក់ទី១២ (សង្គមចាស់)។ ខ្ញុំរៀនចប់បឋមសិក្សានៅឆ្នាំ១៩៥៨ នៅសាលាមហាលាភ ពេលនោះខ្ញុំមានអាយុ១៨ឆ្នាំគត់...

កម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមដែលធ្វើការនៅក្នុងមន្ទីរផ្សេងៗ តម្រូវឲ្យធ្វើប្រវត្តិរូបស្ទើរតែគ្រប់គ្នា ក្នុងនោះដែរកម្មាភិបាលដែលធ្វើការនៅមន្ទីរពេទ្យ ៦មករា គឺតម្រូវឲ្យធ្វើប្រវត្តិរូបក្នុងមួយខែមួយដង[1]ជាប្រចាំ។ ដោយឡែកការធ្វើប្រវត្តិរូបភាគច្រើនគឺពេលដែលមានការផ្លាស់ប្តូរកន្លែងធ្វើការ ឬកន្លែងស្នាក់នៅពីមួយកន្លែងទៅមួយកន្លែងទៀត[2]។ ឯកសារពិនិត្យប្រវត្តិរូបបដិវត្តន៍ ចងក្រងឡើងតាមគ្រោងដែលមានស្រាប់ ហើយត្រូវរៀបរាប់ពីប្រវត្តិសង្ខេបនៃ វណ្ណៈ ជីវភាព និងអំពីអត្តចរិកមុន និងក្រោយចូលបដិវត្តន៍ ក៏ដូចជាការងារផ្សេងៗដែលធ្លាប់ធ្វើ មិនតែប៉ុណ្ណោះមានការបញ្ជាក់អំពីទីកន្លែងកំណើត អំពីឪពុកម្តាយ បងប្អូន ប្តីប្រពន្ធ ឬឪពុកម្តាយក្មេក (ប្រសិនបើមាន) និងផ្នែកមួយអំពីមិត្តភក្តិជិតស្និតក្រៅអង្គការបដិវត្តិ ប៉ុន្តែស្ទើរតែគ្រប់ប្រវត្តិរូបមិនមានបញ្ជាក់ ឬរៀបរាប់អំពីមិត្តភក្តិឡើយ។ ក្នុងនោះដែរមានសំណេរនៃឯកសារពិនិត្យប្រវត្តិរូបបដិវត្តន៍មួយច្បាប់[3]...

កងការពារម្នាក់នៅមន្ទីរស-២១ ឈ្មោះ ហ៊ឹម ខេង[1] ភេទប្រុស អាយុ ១៦ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើតនៅភូមិក្របៅ ឃុំពិចចង្វារ ស្រុក១០ តំបន់៣១។ មុនបដិវត្តន៍ ខេង មិនបានចូលរៀនទេ មានវណ្ណភាពកណ្តាលក្រោម និងមុខរបរធ្វើស្រែ។ ខេង ចូលបដិវត្តនៅភូមិពោម្រះ ឃុំពិចចង្វារ ស្រុក១០ (ស្រុកបរិបូរណ៍) តំបន់៣១[2] (ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង) តាមរយៈឈ្មោះ ធី...

[1]ម៉ៅ សាយ មានឈ្មោះបដិវត្តថា ម៉ៅ រ៉ុន កើតឆ្នាំខាល អាយុ ១៧ឆ្នាំ ភេទស្រី រស់នៅមន្ទីរបរាមរុំកុមារ។ រ៉ុន មានស្រុកកំណើតនៅភូមិ សែឫស្សី ស្រុក១២ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ក្នុងតំបន់៣១ នៃភូមិភាគបញ្ចឹម។ មុន និងក្រោយរដ្ឋប្រហារទម្លាក់សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ រ៉ុន មានវណ្ណភាពជាកសិករក្រ រកស៊ីធ្វើស្រែ និងមិនធ្លាប់ធ្វើការបម្រើអង្គការណាមួយឡើយ។...

ជានារីពេទ្យម្នាក់ក្នុងវ័យទើបតែ ១៥ឆ្នាំ ឃុត ថាច ដែលមានឈ្មោះបដិវត្តន៍ហៅ ឃីម បានចូលបម្រើបដិវត្តន៍ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៥ នៅភូមិស្វាយ ឃុំឈូកស ស្រុក១២ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។ ក្នុងប្រវិត្តរូប[1]ដែល ឃីម បានបន្សល់ទុកក្រោយរបបខ្មែរក្រហមដួលរលំ បានបញ្ជាក់ថា ឃីម ចូលបដិវត្តន៍តាមរយៈការណែនាំរបស់ វូយ (ប្រធានភូមិ)  និងមូលហេតុមកពីមានការឈឺចាប់ចំពោះវណ្ណៈជិះជាន់ផ្សេងៗ និងចង់កសាងខ្លួនឲ្យបាន។ ឃីម ស្ថិតក្នុងវណ្ណភាពដើមកណ្តាលថ្នាក់ក្រោម ជាអ្នកធ្វើស្រែចម្ការ ប៉ុន្តែ...

ប្រវត្តិរូបធ្វើឡើងនៅមន្ទីរស-២១ ឈ្មោះ ចៀម សឿម[1] មានស្រុកកំណើតនៅភូមិស្នាយ ឃុំតាជេល ស្រុក១៨ តំបន់៣១។ ឪពុកឈ្មោះ ចៀម សឿន អាយុ ៦១ឆ្នាំ និងម្តាយឈ្មោះ សុខ សន អាយុ ៥២ឆ្នាំ។ សឿ មានបងប្អូន៦នាក់ ប្រុសទាំងអស់ ហើយមានតែ សឿ ម្នាក់ទេដែលបានចូលបដិវត្តិន៍ មានវណ្ណៈភាពជាកសិករកណ្តាលក្រោម៖...

[1]ឯកសារប្រវត្តិរូបរបស់ខ្មែរក្រហមមួយសន្លឹកធ្វើនៅសហករណ៍ធ្លកវៀន ចុះថ្ងៃទី២៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៧៧ ដោយ សមមិត្ត សាន់ រៀបរាប់ពី កម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមមួយរូប ឈ្មោះ ឡាច មៀន ដែលមានវណ្ណភាពកណ្តាលក្រោម។ ឡាច មៀន អាយុ ២០ឆ្នាំ បានចូលបដិវត្តិថ្ងៃទី៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៧៤ តាមរយៈសមមិត្ត សាន់។ ឪពុកឈ្មោះ ឡាច ឡុង...

ប្រវត្តិរូបសង្ខេបមួយសន្លឹកធ្វើនៅថ្ងៃទី២២ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧៧ តាមទម្រង់ដែលមានស្រាប់នៃការវាយអង្គុលីលេខ បានសង្ខេបលម្អិតពីប្រវត្តិរូបសង្ខេបរបស់កុមារ ឈុន ផល[1] ដែលមានឈ្មោះបដិវត្តិន៍ថា ផល។ អាយុទើបតែ១៥ឆ្នាំ ផល មានតួនាទីជា មេពួក ក្នុងវណ្ណៈភាពជាកសិករក្រ បានចូលបដិវត្តិន៍នៅថ្ងៃទី៣ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧៥ និងប្តូរពីអង្គភាពកុមារឃុំ ទៅអង្គភាពកុមារមន្ទីរស-២១។ ផល មានមុខរបរជាអ្នកធ្វើស្រែ ស្រុកកំណើតនៅភូមិថ្មី ឃុំចោងម៉ោង ស្រុក១៤[2] តំបន់៣១[3]។...

សំណេរដោយដៃ ៧ទំព័រដំបូងនៃចម្លើយសារភាព របស់ តឹក តូ[1] មានស្លាកសញ្ញា អាកាសចរណ៍កម្ពុជា (AIR CAMBODGE) ជាភាសាខ្មែរ និងបារាំង និងមានចំណងជើងថា «MANIFESTE PAX ET CARGO (សេចក្តីរាយការណ៍អំពីចំនួនអ្នកធ្វើដំណើរ និងទំនិញ) បានរៀបរាប់ពីភិនភាគ និងជីវប្រវត្តិសង្ខេបរបស់ មៅ សំបូរ។ តឹក តូ និង...

សមាជិកគ្រួសារខ្ញុំ ៤នាក់ត្រូវខ្មែរក្រហមសម្លាប់ (ឪពុក បង២នាក់ និងប្អូន១នាក់) ដោយឡែកប្អូនប្រុសពៅខ្ញុំម្នាក់ទៀតស្លាប់ពេលបែកខ្មែរក្រហម ដោយសារវកងទ័ពវៀតណាមយកទៅសម្លាប់ចោល។ ម្តាយខ្ញុំរស់នៅបន្សល់ទុកដោយភាពឈឺចាប់ និងប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្តធ្ងន់ធ្ងរ (ឆ្កួត) អស់រយៈពេល៤ឆ្នាំរហូតដល់ថ្ងៃស្លាប់។ ដោយឡែកខ្ញុំតែងតែនឹកឃើញពីបទពិសោធន៍រស់នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហមដូចជានៅថ្មីៗរាល់ពេលដែលរំឭកម្តងៗ។ ខ្ញុំយកធម៌មកដាក់ក្នុងចិត្តដើម្បីរំងាប់អារម្មណ៍ឈឺចាប់ ដោយគិតថា នេះជាកម្ម ជាវាសនា ជានិស្ស័យ មានតែតស៊ូអត់ទ្រាំ ខិតខំរកស៊ីចិញ្ចឹមជីវិតបន្តទៀត។ ខ្ញុំចងចាំមិនអាចបំភ្លេចបាន នូវរាល់សកម្មភាពដែលខ្មែរក្រហមប្រើខ្ញុំឲ្យធ្វើការធ្ងន់ហួសកម្លាំង។ ដោយសារគ្រួសារខ្ញុំមានជាប់និន្នាការនយោបាយធ្ងន់ធ្ងរ ខ្ញុំ និងសមាជិកគ្រួសារ ត្រៀមចិត្តត្រៀមកាយធ្វើការដូចជា...

ខ្ញុំឈ្មោះ ទឹត នឹម[1] ភេទស្រី អាយុ ៧២ឆ្នាំ រស់នៅភូមិព្រៃគគីរ ឃុំសំរោង ស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ។ ខ្ញុំមានបងប្អូន ៤នាក់ (ប្រុស៣នាក់ ស្រីតែខ្ញុំម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ)។ ឪពុកឈ្មោះ ទឹត សយ ជាអតីតចៅសង្កាត់ក្នុងរបប លន់ នល់ ស្លាប់ឆ្នាំ១៩៧៥ ខ្មែរក្រហមយកទៅសម្លាប់នៅគុកក្រាំងតាចាន់។ ម្តាយឈ្មោះ ឈិន ស៊ន...

ម្តាយខ្ញុំឈ្មោះ [1]ង៉ែត ឃាង អាយុ ៥៥ឆ្នាំ ភេទស្រី មុខរបរជាកសិករ មានស្រុកកំណើតនៅភូមិតាស្មាន់ ឃុំសំរោង ស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ។ ខ្ញុំរៀបការនៅអាយុ១៩ឆ្នាំ ក្នុងឆ្នាំ១៩៦៨ ប្តីខ្ញុំឈ្មោះ អំ អៀក រៀបការអាយុ ២៧ឆ្នាំ ធ្វើជាគ្រូបង្រៀន។ ខ្ញុំមានកូនពីរនាក់ កូនប្រុសច្បងកើតមុនរបបខ្មែរក្រហមបន្តិច និងកូនស្រីពៅកើតក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។ នៅពេលដែលខ្មែរក្រហមឡើងកាន់អំណាចភ្លាមនាឆ្នាំ១៩៧៥ ឈ្លបខ្មែរក្រហមបានតាមដានគ្រួសារខ្ញុំជាប់រហូត ព្រោះយើងមិនទាន់បានពេញសិទ្ធិនៅឡើយ...

បទពិសោធន៍របស់ប្រជាជនកម្ពុជាដែលធ្លាប់បានឆ្លងកាត់ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម មិនថាតិចឬច្រើន តែងតែទទួលរងការប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្ត តាមរយៈការបង្អត់អាហារ ការបង្ខំឲ្យធ្វើការលើសកម្លាំង ការចោទប្រកាន់ពីកំហុសតូចតាច និងអ្វីដែលមិនគួរជាកំហុសដើម្បីនាំយកទៅធ្វើទារុណកម្ម ឬដាក់នៅមន្ទីរសន្តិសុខ ឬមន្ទីរដាក់អ្នកទោស ឬមន្ទីរឃុំឃាំង នៅទូទាំងប្រទេសតាមតំបន់ តាមសហករណ៍ តាមភូមិជាដើម។ តួយ៉ាងដូចជាសាច់រឿងរបស់ ចាន់ គឹម ភេទស្រី អាយុ ៦០ឆ្នាំ ក៏ធ្លាប់ត្រូវបានខ្មែរក្រហមនាំយកទៅដាក់នៅមន្ទីរអ្នកទោសនៅលើភ្នំ ក្នុងភូមិស្វាយចាល់ទាំងគ្រួសារ មានសមាជិក៤នាក់ ក្នុងនោះមានប្តី និងកូនពីរនាក់ទៀត។ ចាន់...

«ជួនកាលរឿងរ៉ាវដែលកើតឡើងក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ថ្វីត្បិតតែយើងមិនចង់រំឭក ប៉ុន្តែបញ្ហាហ្នឹងនៅតែដិតដាមធ្វើយ៉ាងម៉េចក៏វាមិនរំសាយដែររឿងផ្លូវចិត្តនេះ ដូចក្រដាសដែលប្រលាក់ហើយនៅតែមានស្នាម»។[1] ហង្ស សីហា មានស្រុកកំណើតនៅភូមិហនុមានខាងជើង ឃុំក្រាំងធ្នង់ ស្រុកបាទី ខេត្តតាកែវ រៀបការក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ដោយការប្តេជ្ញាក្នុងចំណោមប្តីប្រពន្ធ ៥០គូក្នុងពិធីបើកវគ្គ[2]ឆ្នាំ១៩៧៨ ដោយការស្នើរសុំទៅអង្គការ[3]របស់ឪម្តាយ សីហា ប៉ុន្តែមានគូរខ្លះត្រូវបានបង្ខំដោយថ្នាក់លើ។ ប្រពន្ធឈ្មោះ ជា សាវ អាយុ ៤០ឆ្នាំជាអ្នកស្រុកជាមួយគ្នា មានកូន ៥នាក់ ស្រី៣នាក់ដែលកូនច្បងកើតក្នុងឆ្នាំ១៩៨៩។ សីហា...

អ៊ុំ ទូច ភេទស្រី អាយុ ៥៣ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើតនៅភ្នំពេញម្តុំផ្សារស៊ីឡឹប តែទៅរស់នៅភូមិកណ្តឹងធំ ឃុំកណ្តឹង ស្រុកបាទី ខេត្តតាកែវ ក្រោយពីរបបខ្មែរក្រហមដួលរលំទៅ។ ទូច បាន​រៀបការជាមួយ សៅ ស៊ីណេន នៅទីក្រុងភ្នំពេញ តែនៅថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ពេលដែលខ្មែរក្រហមជម្លៀសប្រជាជនពីទីក្រុងភ្នំពេញ ទូច និង ស៊ីណេន ក៏បែកគ្នារហូត ដោយសារ...

ក្នុងឆ្នាំ២០០៣ មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា ក្នុងគម្រោងជួយជនរងគ្រោះដោយអំពើទារុណកម្ម (Victim of Torture) ដែលផ្តោតសំខាន់ដល់ការជួយដោះស្រាយនូវវិបត្តិរបស់អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហមដែលមានជំងឺបាក់ស្បាតពីរបបខ្មែរក្រហមនៅខេត្តចំនួន២ គឺខេត្តតាកែវ និងខេត្តកណ្តាល ដែលគ្រប់គ្រងដោយ តាម៉ុក នៃភូមិភាគនិរតី[1]ក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ មិនតែប៉ុណ្ណោះក៏ជាតំបន់សម្បូរទៅដោយ គុក និងរណ្តៅសាកសពរួម ដែលបញ្ជាក់ពីការប៉ះទង្គិចធ្ងន់ធ្ងរដល់ប្រជាជនដែលរស់នៅក្នុងតំបន់នេះ។ បន្ទាប់ពីការណែនាំខ្លួន និងពន្យល់លម្អិតពីគម្រោងជួយជនរងគ្រោះដោយអំពើទារុណកម្ម ដល់អ្នកមីង នួន មុំ បានយល់រួចរាល់ ជួង សុភារិទ្ធ និង...

អ៊ីម ពេញ[1] ភេទប្រុស អាយុ ៥៥ឆ្នាំ រស់នៅភូមិអង្គស្វាយចេក ឃុំចារ ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ។​ ពេញ ជាកសិករ មានប្រពន្ធឈ្មោះ គូ អាន (អតីតយុវនារីខ្មែរក្រហម) អាយុ ៤៨ឆ្នាំ ជាកសិករ មានកូន៨នាក់ ស្រី៣នាក់។ ម្តាយ ពេញ ឈ្មោះ សម (ស្លាប់) ...

ម៉ម សុផាត៖ «ប្រសិនបើមានការកាត់ទោស ហើយយកខ្ញុំធ្វើសាក្សី ខ្ញុំសុខចិត្តធ្វើសាក្សីទៀត មិនបាច់ប្រើជាឯកសារទេ គឺយករូបខ្ញុំតែម្តង សុខចិត្តទៅ ឲ្យខ្ញុំទៅបំភ្លឺកាលរបបនឹងយ៉ាងម៉ិច វាឆ្លងកាត់យ៉ាងម៉ិច វាបង្អត់បាយយ៉ាងម៉ិច វាសម្លាប់យ៉ាងម៉ិច វាធ្វើទារុណកម្មសព្វបែបយ៉ាង ខ្ញុំប្រាប់ទាំងអស់ សួរថាប្រទេសណាដែលធ្វើដូចយើងសម្លាប់រាស្ត្ររបស់ឯង ធ្វើទារុណកម្មលើរាស្ត្ររបស់ឯង ហើយទៅទ្រអ្នកដទៃ ហើយយើងមនុស្សណា៎ ខ្មែរដូចគគ្នាណា៎ វាគិតមើល មិនបាច់គិតវែងឆ្ងាយទេ វាយកដែកកាប់ក្អែបឲ្យខាំគេ ហើយវាមិនគិត ខ្លួនវាមិនហ៊ានយកដៃចាប់ផងហ្នឹង មិនអញ្ចឹង?...

ខែកក្តិកធ្លាក់ខ្យល់ ដែលប្រជាជនកម្ពុជាតែងតែហៅថា រដូវរំហើយ (ខែវិច្ឆិកា ខែធ្នូ និងខែមករា)[1] ក៏មានប្រារព្ធពិធីបុណ្យប្រពៃណីមួយចំនួនដូចជា បុណ្យកឋិនទាន[2] និងព្រះរាជពិធីបុណ្យអុំទូក អកអំបុក សំពះព្រះខែ ជាដើម។ រាប់តាមខែចន្ទគតិ ខែកក្តិកគឺជាខែទី១២ ឬជាខែចុងក្រោយនៃឆ្នាំនីមួយៗ ហើយក៏ជាពេលវេលាប្រមូលភោគផលស្រូវ ដាល់អំបុក និងបង្ហោះខ្លែងលេង។[3] ដោយរដូវរំហើយមានអាកាសធាតុត្រជាក់ និងធ្លាក់ខ្យល់ស្ងួត ប្រជាជនងាយប្រឈមនឹងមានជំងឺ ភ្នែកក្រហម និងជំងឺរលាកផ្លូវដង្ហើម[4] ជាពិសេសជំងឺឆ្លងផ្សេងៗដែលរាប់ទាំងជំងឺផ្តាសសាយថែមទៀត។ គិតចាប់ពីចុងឆ្នាំ២០១៩​ដល់ដើមឆ្នាំ២០២៣...

ការស្តាប់សាច់រឿង និងការស្វែងយល់ពីបទពិសោធន៍ដែលធ្លាប់ឆ្លងកាត់របបខ្មែរក្រហម ជាកត្តាជំរុញដល់ការព្យាបាលសុខភាពឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ដល់អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម។ តាមរយៈការចុះសម្ភាសន៍អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហមប្រមាណជា ៦ម៉ឺននាក់[1] ដែលធ្វើឡើងដោយអ្នកស្ម័គ្រចិត្តកម្ពុជា នៃមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាក្រោមគម្រោងលើកកម្ពស់សិទ្ធ និងធ្វើឲ្យប្រសើឡើងវិញនូវស្ថានភាព សុខភាពរបស់អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម ដែលចាប់ផ្តើមក្នុងខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១ រហូតមកដល់ឆ្នាំ២០២៤ នេះ នូវសំណួរដែលសួរថា «តើរឿងរ៉ាវអ្វីដែលធ្វើឲ្យ អ៊ំ ពូ មីង យាយ តា មិនអាចបំភ្លេចបានអំពីរបបខ្មែរក្រហម?» ចម្លើយដែលទទួលយ៉ាងលើសលប់ ឬស្ទើរតែ ៩៩ភាគរយនៃបទសម្ភាសន៍ប្រមាណជា  បាននិយាយថា...

ស្ទើរតែគ្រប់ទម្រង់នៃអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ និងការសម្លាប់រង្គាលសុទ្ធតែមាន ទំនាក់ទំនងនៃការយន្តការបង្អត់អាហារដល់ប្រជាជន។​[1] ដូចដែលយើងបានដឹងយ៉ាងច្បាស់ថា ការ បាត់បងជីវិតប្រជាជនកម្ពុជាប្រមាណជាង ២លាននាក់ អំឡុងឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៩[2] គឺ  ការខ្វះខាតអាហារ និងការទទួលទានអាហារមិនគ្រប់គ្រាន់ ដែលបណ្តាលឲ្យជនរងគ្រោះខ្វះជីវជាតិ ក៏ដូចជាបណ្តាលឲ្យមានជំងឺ នឹងឈានដល់ការស្លាប់ដោយឯកឯង[3]។ ប្រទេសកម្ពុជាមានវប្បធម៌សម្បូរបែបនៃម្ហូបអាហារក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ក្នុងនោះដែររស់ជាតិនៃអាហារ ក៏មានរស់ជាតិប្រៃ ល្វីង ជូ ជាដើម។ ជាក់ស្តែង នៅតាមតំបន់នានា ឬតាមខេត្តនីមួយៗនៃប្រទេសកម្ពុជា មាន...

ការបំបៅដោះកូនដោយទឹកដោះ គឺជាការផ្តល់នូវអាហាររូបត្ថម្ភដ៏ល្អបំផុតដល់ទារកដែលទើបតែកើតរហូតដល់អាយុ ៦ខែ ដើម្បីឲ្យទារកមានការលូតលាស់ល្អ មានប្រាជ្ញាវាងវៃ និងមានសុខភាពល្អ។ តាមរយៈបណ្ឌិតសភាកុមារអាមេរិក (American Academy of Pediatrics) បានឲ្យដឹងថា ទឹកដោះម្តាយសម្បូរទៅដោយ ប្រូតេអ៊ីន សារជាតិឡាក់តូស និងសារធាតុខ្លាញ់ ដែលងាយស្រួលដល់ការរំលាយសម្រាប់ប្រព័ន្ធរំលាយអាហាររបស់កុមារដែលទើបនឹងកើត។ បន្ថែមលើនេះទឹកដោះម្តាយក៏មានសារធាតុចិញ្ចឹមដែលរក្សាក្នុងសីតុណ្ហភាពល្អត្រឹមត្រូវ និងជួយបង្កើតប្រព័ន្ធភាពស៊ាំដល់ទារក ដែលអាចជួយទប់ស្កាត់ការឆ្លងជំងឺជាច្រើន ជាពិសេសជំងឺរាក និងជំងឺផ្លូវដង្ហើមលើកុមារនិងទារក។[1] មិនតែប៉ុណ្ណោះ ម្តាយដែលបានបំបៅដោះកូន ក៏បានទទួលផលប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើនដូចជា...

សារធាតុ នីកូទីន ដែលមានវត្តមាននៅក្នុងផលិតផលនៃថ្នាំជក់ (បារី) គឺជាសាធាតុដែលអាចជ្រៀតចូលទៅរាងកាយមនុស្សតាមរយៈការស្រូបចូលដោយផ្លូវដង្ហើម និងស្បែក ដែលអាចបង្កឲ្យមានបញ្ហាដូចជា៖ ចង្វាក់បេះដូងលោតញ៉ាប់ លើសម្ពាធឈាម ហើយការប្រើប្រាស់រយៈពេលយូរអាចបង្កទៅជាជំងឺមហារីក។ បន្ថែមលើនេះទៅទៀត ការប្រើប្រាស់សារធាតុ នីកូទីនច្រើន ក៏ឈានទៅរកការញៀន គឺអ្នកជក់បារីពិបាកក្នុងការឈប់ដោយសារមានអាការៈ ពិបាកក្នុងខ្លួន ពិបាកគ្រប់គ្រងអារម្មណ៍ និងមានការតានតឹងអារម្មណ៍។[1] អំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៦០ អ្នកជក់បារីនៅប្រទេសកម្ពុជា គឺដើម្បីភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងក្នុងវិស័យជំនួញ បង្កើតជំនឿចិត្ត និងទទួលភ្ញៀវក្នុងកម្មវិធីផ្សេងៗ ដូចជា ពិធីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍...