(ខេត្តព្រៃវែង) អ៊ុយ អឿន មានអាយុ៧៧ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើត និងបច្ចុប្បន្នរស់នៅភូមិពាយនាយ ឃុំក្រាំងស្វាយ ស្រុកព្រះស្ដេច ខេត្តព្រៃវែង។ អឿន មានកូនចំនួន ៩នាក់ ក្នុងនោះស្រី៥នាក់។

អឿន បានថ្លែងប្រាប់អ្នកស្ម័គ្រចិត្តកម្ពុជារបស់មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាថា នៅរបបខ្មែរក្រហម គាត់រស់នៅស្រុកកំណើតក្នុងនាមជាប្រជាជនមូលដ្ឋានបានជួបប្រទះការលំបាកដូចប្រជា​ជន​ដទៃទៀតក្នុងភូមិដែរ។ អឿន បន្តថា នៅពេលនោះខ្មែរក្រហម បានកំណត់ការរស់នៅរបស់ប្រជាជនទាំងអស់មានភាពស្មើគ្នា ដោយកងឈ្លបបានប្រមូលទ្រព្យសម្បត្តិ និងសត្វពាហនៈទាំងអស់របស់ប្រជាជនយកទៅទុកក្នុងសហករណ៍ ហើយប្រជាជនតម្រូវ​ឲ្យទៅរស់នៅរួម, ធ្វើការរួម និងហូបរួម នៅរោងបាយដែលគ្រប់គ្រងដោយអង្គការ។ អឿន និងប្រជាជនគ្មានសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការធ្វើដំណើរពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងមួយដោយគ្មាន​ការអនុញ្ញាតនោះទេ។ អំឡុងពេលនោះ អឿន ត្រូវបានកងឈ្លបប្រើឲ្យធ្វើការក្នុងកងចល័ត ដោយត្រូវភ្ជួររាស់ក្នុងសហករណ៍ភូមិ និងពេលខ្លះត្រូវចល័តទៅធ្វើ​ ​ឆ្ងាយពីភូមិបែកពីសមាជិកគ្រួសារ។ ក្រៅពីភ្ជួររាស់ អឿន ក៏ត្រូវបរទេះដឹកសំណាបយកទៅឲ្យកងចល័តនារីស្ទូងរហូតដល់ស្រុកពាមជរ។ អឿន ទទួលបានរបបអាហារពីរពេលក្នុងមួយថ្ងៃ គឺថ្ងៃត្រង់ និងល្ងាច។ របបអាហារមានបបរ និងសម្លមួយកូនចាន។ នៅក្នុងរបប​ខ្មែរក្រហម អឿន មានរបួសដំបៅជើងមិនអាចទៅធ្វើការបានក៏ឈប់សម្រាក ប៉ុន្តែកងឈ្លបខ្មែរក្រហមបានចោទប្រកាន់គាត់ថា «ឈឺពុត​ត្បុត ឈឺខ្ជិលធ្វើការងារ»។ អឿន ត្រូវបានកងឈ្លបអប់រំ និងណែនាំកុំឲ្យប្រព្រឹត្តកំហុសដដែលនេះទៀត។

អឿន បញ្ជាក់ថា នៅពេលប្រជាជនក្នុងសហករណ៍ឈឺម្ដងៗ គ្មានពេទ្យ និងថ្នាំព្យាបាលត្រឹមត្រូវទេ។ ប្រសិនបើប្រជាជនឈឺធ្ងន់ កងឈ្លបនាំឲ្យទៅដេកសម្រាកនៅមន្ទីរពេទ្យ ប៉ុន្តែបើឈឺតិចតួចគ្រាន់តែប្រើប្រាស់ថ្នាំបុរាណផ្សំពីសម្បកដើមត្របែក និងត្រូវទៅធ្វើការជាធម្មតា។ អឿន ធ្លាប់ឃើញកងឈ្លប​ខ្មែរក្រហម សម្លាប់សមាជិកឈ្មោះថាន់ ទាំងគ្រួសារ នៅវាលអន្លង។ គាត់ក៏ធ្លាប់ឃើញកងឈ្លបខ្មែរក្រហម ប្រព្រឹត្តអំពើសម្លាប់ដ៏ឃោរឃៅដោយវះយកប្រមាត់សាកសពយកមកបរិភោគទៀតផង។

នៅដើមឆ្នាំ១៩៧៩ អឿន ត្រូវបានកងឈ្លបមកពីភូមិភាគនិរតីជម្លៀសទៅដីក្រហម ស្ថិតនៅខាងលិចទន្លេតំបន់អ្នកលឿង។ ពេលនោះនៅកន្លែងគាត់រស់នៅ មានយន្តហោះទម្លាក់សំបុត្រប្រាប់ថា «របបខ្មែរក្រហមបានដួលរលំ និងប្រជាជនទាំងអស់អនុញ្ញាតឲ្យត្រលប់ទៅស្រុកកំណើតវិញ»។ អឿន មានសេរីភាព និងត្រលប់មករស់នៅភូមិពាយនាយវិញរហូតដល់សព្វថ្ងៃ៕

អត្ថបទដោយ អេង សុខម៉េង

សម្ភាសន៍ដោយ ជួន រក្សា ថ្ងៃទី២០ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤