ឯកសារចម្លើយសារភាពសរសេរដោយដៃចំនួន១៦ទំព័រ ជារបស់ ​អម អ៊ីម​ មុនអង្គការចាប់ខ្លួន មានតួនាទី​ជាប្រធានកងអនុសេនាតូច។ តាមរយៈចម្លើយសារភាពនៅក្នុងឯកសារ (J00០​៨២) ​បង្ហាញអំពីសកម្មភាពឈ្មោះ អ៊ីម និងបក្ខពួកចំនួន២៥នាក់ ចូល​ធ្វើបដិវត្តន៍ និងបណ្ដុះគំនិតឲ្យយុទ្ធជនប្រឆាំងនឹងអង្គការ ​តាមការណែនាំពីឈ្មោះ ​សាមាន ​ជាអ្នកដឹកនាំ និងបំផុសឲ្យយុទ្ធជនប្រឆាំងនឹងអង្គការបដិវត្តន៍ដើម្បីទទួលសេរីភាពឡើងវិញ។ ​ឯកសារនេះ បានបង្ហាញអំពីឈ្មោះ អ៊ីម ត្រូវ​អង្គការចាប់ខ្លួននៅខែ​មករា ឆ្នាំ១៩៧៧ ​ប៉ុន្តែមិនបានបញ្ជាក់ កាលបរិច្ឆេទសម្លាប់នៅថ្ងៃណាទេ។ ​នៅ​ក្នុង​ឯកសារនេះ យើងឃើញមានការសារភាព និងចុះហត្ថលេខាពីសាម៉ីខ្លួន នៅថ្ងៃទី១៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៧៧ ។

ខាងក្រោម ជាចម្លើយសារភាពរបស់ អម អ៊ីម

អម អ៊ីម ភេទប្រុស អាយុ២៦ឆ្នាំ ជនជាតិខ្មែរ នៅលីវ មានស្រុកកំណើតនៅភូមិបាប្រិយ៍ សង្កាត់ព្រែកចង្កាន់ ស្រុកស៊ីធរកណ្ដាល ខេត្តព្រៃវែង តំបន់២២ ភូមិភាគបូព៌ា ហើយរស់នៅជាមួយឪពុកម្ដាយ​​។ ​មុនដំបូង ក្នុង​១៩៦៤ ​ អ៊ីម បានចូលរៀនថ្នាក់ទី១២​នៅសាលាវត្ត​​។​ បន្ទាប់ពីបញ្ចប់ការសិក្សាថ្នាក់១២ អ៊ីម ​បានបន្តការសិក្សានៅថ្នាក់​​ទី១១​ ​នៅសាលាវត្តដដែល។ ​ដល់ឆ្នាំ១៩៦៧ អ៊ីម ​ឈប់រៀននៅអាយុ១៧ឆ្នាំ។ ក្រោយមក​​ នៅថ្ងៃទី២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧០ អ៊ីម បានចូលធ្វើ​កងទ័ពជាមួយវៀតណាម អស់រយៈពេល៨ខែ ក៏ត្រឡប់មកធ្វើទ័ពនៅតំបន់២២វិញ។ នៅអំឡុងឆ្នាំ១៩៧១ អង្គការបានប្ដូរ អ៊ីម មកនៅកងវរតូចលេខ១៤ ភូមិភាគ២០៣ អស់រយៈពេល៤ឆ្នាំ។  លុះឆ្នាំ១៩៧៥ អ៊ីម បានផ្លាស់មកនៅកង១៤៧ នៅភូមិភាគ១០២។ ​ ​ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៦ អ៊ីម បានទៅនៅអង្គភាព២៣ កងពលលេខ២៩០ សកម្មភាពពេល​នោះ ​សាមាន បានណែនាំ អ៊ីម ឲ្យដើរ​ហើរសេរី និងមិនឲ្យធ្វើការងារអ្វីទេ។ ម្យ៉ាងទៀត ថែមទាំងបំផុសរឿងធ្វើបដិវត្តន៍ដោយបង្ហាញអំពីសង្គមនិយម «ហូបបាយវាល់ចាន និងអង្ករវាល់កំប៉ុង» ព្រមទាំងឲ្យយុទ្ធជនដើរលួចរបស់របរខុសពីក្របខ័ណ្ឌបដិវត្តន៍ និងអប់រំកូនចៅជំនាន់ក្រោយឲ្យ​ឈប់ទៅ​ធ្វើការទៀត។ នៅខែកុម្ភៈ សាមាន បានលើកឡើងថា ​មានតែការធ្វើសកម្មភាពប្រឆាំងបដិវត្តន៍ទេ ទើបទទួលបានសេរីភាពឡើងវិញ យើងសង្ឃឹមថា មានភាព​សម្បូរសប្បាយ ការហូបចុកគ្រប់គ្រាន់ និងមិនមានការត្រួតត្រាពីបុគ្គលណាម្នាក់ឡើយ។ នៅខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៧៦ ​សាមាន បានអប់រំដល់ប្រជាជនទាំងអស់ មិនឲ្យ​ជឿលើអង្គការតទៅទៀត ត្រូវនាំគ្នាស្អប់កម្មាភិបាលណា​ដែលមានវិន័យតឹងរ៉ឹង និងក្រឹត្យក្រមយ៉ាងខ្លាំង។ ជាពិសេស រាល់ផែនការរបស់អង្គការដែលដាក់ឲ្យអនុវត្តន៍ គឺយើងទាំងអស់​គ្នា​ ​ត្រូវបង្កើតឲ្យមានជាទំនាស់នៅក្នុងអង្គភាព ​ដើម្បីបំបែកបំបាក់សាមគ្គីភាព ​អូសទាញសតិអារម្មណ៍ និងមានគោលជំហរប្រឆាំងនឹងអង្គការបដិវត្តន៍។ នៅខែសីហា ឆ្នាំ១៩៧៦ សាមាន បានអប់រំ អ៊ីម ឲ្យគោរពតាមការណែនាំរបស់ខ្លួន​ ដោយបំផុសពីការផ្ដល់ប្រាក់ខែ និង​មុខតំណែងធំមួយដល់ អ៊ីម។ សាមាន បានណែនាំ​ អ៊ីម ថាអំឡុងពេលធ្វើសកម្មភាពអ្វីមួយត្រូវចេះប្រុងប្រយ័ត្ន និងរក្សាការសម្ងាត់កុំឲ្យមានការបែកធ្លាយចេញទៅខាងក្រៅ។ បើចង់រស់បានយូរត្រូវចេះលាក់​ការ អំពី​សាវតារខ្លួនឲ្យបានល្អជាមុន ព្រោះថាដល់ដំណាក់កាលស្លាប់រស់ សូម្បីមិត្តជិតស្និតក៏អាចក្លាយជាសត្រូវបានដែរ ហេតុនេះហើយទើបលេចឡើង​ពាក្យនូវស្លោកមួយឃ្លាថា “លាក់ការខ្ពស់រស់បានយូរ”។[1] ពេលនោះ ដោយសារតែ​ខ្វះទំនុកចិត្ត អ៊ីម និងបក្ខពួក មិនទាន់​ធ្វើសកម្មភាពប្រឆាំងនឹងបដិវត្តន៍នៅឡើយ។ ចូលមកដល់ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៧៦ សាមាន ប្រមូលបក្ខពួកចំនួន២៥នាក់ ដើម្បីប្រជុំដាក់ផែនការ ​ដោយលើកយកគោលបំណងចំនួន៥​ មកបង្ហាញ ​ទី១) ត្រូវត្រៀមខ្លួនក្នុងការកម្ទេចបដិវត្តន៍នាថ្ងៃខាងមុខ។ ទី២) អ្នកទាំងអស់គ្នាត្រូវបំផុស ដល់មហាជន​ថានឹងផ្ដល់ជូននូវសេរីភាពេញលេញ។ ទី៣) បំផុសឲ្យយុទ្ធជនទាំងអស់ឈប់ទៅធ្វើការ បើទទួលរបបអាហារមិនគ្រប់គ្រាន់។ ទី៤) ទាមទារឲ្យអង្គការបើកអង្ករឲ្យខ្លួនដោយសេរី  និងទី៥) ត្រៀមចាំវាយបំផ្លាញរថយន្ដរបស់រដ្ឋ ដើម្បីប្រមូលយកសម្ភារដែលមានតម្លៃមកធ្វើជារបស់ផ្ទាល់ខ្លួន។ ក្រោយប្រជុំ​ចប់ សាមាន បានសួរទៅកាន់​អ្នកទាំង២៥នាក់ថា ​តើមាននរណាមានយោបល់អ្វីអំពីការដាក់ផែនការនេះដែរឬទេ? តើអ្នកទាំងអស់គ្នាអាចអនុវត្តបាន ឬមិនបាន? ខណៈពេលនោះ សមាជិកក្នុងក្រុមទាំងអស់បានឆ្លើយព្រមគ្នាថា យើងទាំងអស់គ្នាមិនទាន់ហ៊ាន សម្រេច​ទេ ព្រោះ​​ត្រូវជួបឧបសគ្គច្រើនណាស់ដែលបង្អាក់ដល់​ការអនុវត្តសកម្មភាព ​ក្នុងការធ្វើសកម្មភាពប្រឆាំងបដិវត្តន៍នេះ។

សាមន និងអ៊ីម រួមទាំងបក្ខពួកបានអនុវត្តសកម្មភាព

នៅខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧៦ អ៊ីម រួមជាមួយមនុស្សបីនាក់ទៀត បានពិភាក្សាគ្នាហើយធ្វើសកម្មភាពដើរលួចអង្ករ និងពោត ដែលអង្គការទុកយកមកចែក​ដល់បក្ខពួករបស់ខ្លួន។  បក្ខពួកទាំងនេះថែមទាំងនាំគ្នាបំផុសឲ្យយុទ្ធជនក្នុងអង្គភាព​ ​ឈប់ទៅធ្វើការទៀត ដោយលើកហេតុថា អង្គការមិនបើកអង្ករឲ្យ យើងខំបញ្ចេញកម្លាំងពលកម្មនាំតែហត់នោះទេ។ ក្នុងពេលនោះ សាមាន ផ្ដល់សិទ្ធិ និងសេរីភាពដល់ក្រុមយុទ្ធជនទាំងអស់ដើរ​លួចរបស់របរក្នុងអង្គភាព ដូចជា ចេក ដំឡូង តាមចិត្តដែលខ្លួនចង់បាន។ នៅពេលដែលអង្គការតាមទាន់ យុទ្ធជនទាំងអស់ត្រូវឆ្លើយថា ខ្លួនមានការអត់ឃ្លានជាខ្លាំង ព្រោះអង្គការមិនបើកអង្ករឲ្យគ្រប់គ្រាន់ ហើយចាប់បង្ខំឲ្យធ្វើការលើសកម្លាំងពលកម្មទៀត។ សាមាន បន្តទៀតថា បើមានកូនចៅ សូមកុំឲ្យចូលធ្វើកងទ័ពឲ្យសោះ នាំតែពិបាកខ្លួនទេ​ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ថែមទាំងបំបិទសិទ្ធិសេរីភាពគ្រប់បែបយ៉ាងទាំងអស់​។ ហេតុផលទាំងអស់នេះហើយ បានជាយុទ្ធជនទាំងអស់នាំគ្នា ​ឈប់ជឿ និងឈប់ស្ដាប់ ហើយរួមគ្នាធ្វើសកម្មភាពប្រឆាំងនឹងអង្គការបដិវត្តន៍​។[2] នៅខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៦ អ៊ីម និងបក្ខពួកចំនួនបីនាក់ដដែល បានបំផុសឲ្យយុទ្ធជន នៅក្នុងអង្គភាពរបស់ខ្លួន ចូលទៅលួច​អង្ករ និងអំបិល ដែលអង្គការកំណត់បើកឲ្យជារៀងរាល់ខែនោះ។ ម្យ៉ាង​ទៀត ដើម្បីឲ្យយុទ្ធជន​មានសេរីភាព និងបាត់បង់ជំនឿលើអង្គការបដិវត្តន៍តទៅទៀត​។ ក្នុងពេលនោះ​ អ៊ីម បានលួចដំឡូងរបស់អង្គភាព និងវាយបំបែកឆ្នាំងបាយរបស់អង្គការឲ្យបែកឆ្នាំងមួយ។ បន្ទាប់មក អ៊ីម បានអប់រំដល់យុទ្ធជនឲ្យនាំគ្នាលួចរត់ទៅផ្ទះ នឹងប្រឆាំងរាល់គ្រប់ផែនការទាំងអស់ដែលអង្គការដាក់ចេញឲ្យអនុវត្តន៍។ ក្រោយមក អ៊ីម បានលបលួចឡើងទៅលើផ្ទះរបស់ប្រជាជនចំនួនបីដងនៅកន្លែងបោះទ័ព និងបានលួចយកអំបិលនៅក្នុងអង្គភាពចំនួនមួយគីឡូផងដែរ។ អំឡុងខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៦ អ៊ីម និងបក្ខពួកចំនួន៨នាក់ បានលួចចាប់ជ្រូកដែល​ដាក់រួមក្នុងអង្គភាពនោះ យកមកកាប់ស៊ីផឹកយ៉ាងសប្បាយ ដោយលាក់បាំងមិនឲ្យអង្គការដឹងឡើយ។ សកម្មភាពបន្ទាប់ សាអ៊ីម ក៏បើកដៃឲ្យក្រុមយុទ្ធជនក្នុងអង្គភាព​ ដើរលួច ពោត អំបិល អង្ករ និងកាច់ពោតប្រជាជននៅក្នុងភូមិចំនួនមួយបាវទៀត។ ​ ពេលនោះ អ៊ីម ដើរហើរដោយសេរី នៅភូមិប្រាសាទ ​រយៈពេលមួយថ្ងៃ រហូតដល់ពេលយប់ទើបត្រឡប់មក​កន្លែងអង្គភាពវិញ។ ​ លុះមកដល់ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៧ អ៊ីម ត្រូវអង្គការចាប់ខ្លួន និងសួរចម្លើយ៕

ដោយ ជីម សុខគា

[1] ការលាក់ការពីអង្គការ បង្កើតពាក្យស្លោកមួយឃ្លាថា “លាក់ការខ្ពស់រស់បានយូរ”។ https://ams.com.kh/central/detail/250263

[2] មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា, សេចក្តីកត់ហេតុសួរចម្លើយ អម អ៊ីម, ឯកសារ J00០​៨២។ សកម្មភាព សាមន និងបក្ខពួក អនុវត្តសកម្មភាពចេញលួច និងបំផុសដល់ក្រុមយុទ្ធជនឲ្យប្រឆាំងនឹងអង្គការ។