អ៊ឹម ឈា និងបក្សពួកអប់រំឲ្យយុវជន ប្រឆាំងនឹងអង្គការបដិវត្តន៍
ឯកសារចម្លើយសារភាពសរសេរដោយដៃចំនួន១៥ទំព័រ របស់ អ៊ឹម ឈា ហៅ ឈាន មុនអង្គការចាប់ខ្លួនមានតួនាទី អនុលេខា វរសេនាតូច៧០១ វរសេនាធំ លេខ៦០១ កងពលលេខ១៧៤ នៅភូមិភាគកណ្ដាល។ តាមរយៈចម្លើយសារភាពនៅក្នុងឯកសារ (J00១១០) បង្ហាញអំពីសកម្មភាព ឈ្មោះ ឈាន ចូលធ្វើបដិវត្តន៍ នៅឆ្នាំ១៩៧៣ តាមការណែនាំពីឈ្មោះ ថូ ធ្វើជាប្រធានភូមិខ្សាច់ទប់។ ឈាន រួមជាមួយបក្សពួកចំនួន១៥នាក់ ចូលធ្វើបដិវត្តន៍ និងបានអប់រំឲ្យយុវជនប្រឆាំងនឹងអង្គការបដិវត្តន៍ ដោយលើកយកចំណុច៣ ទី១) បំផុសឲ្យយុវជន ខ្លាចសមរភូមិ, ទី២) កៀងគរកម្លាំងឲ្យបានច្រើនដើម្បីធ្វើបដិវត្តន៍ និងទី៣) កម្ទេចកម្លាំងបដិវត្តន៍តាមរយៈការកាត់ផ្ដាច់ខ្សែត្រៀម។ នៅក្នុងអត្ថបទនេះ ឈាន ត្រូវអង្គការចាប់ខ្លួន នៅថ្ងៃទី២៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៧៧។ បន្ទាប់មក យើងឃើញមានថ្ងៃខែសួរចម្លើយធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី២៥ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧៧។ ខាងក្រោមនេះ ជាការដកស្រង់ចម្លើយសារភាពរបស់ អ៊ឹម ឈា ហៅឈាន៖
អ៊ឹម ឈា ហៅ ឈាន ភេទប្រុស អាយុ២៣ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើតនៅភូមិខ្សាច់ទប់ ឃុំជ្រោយបន្ទាយ ស្រុកព្រែកប្រសប់ តំបន់៤២ ភូមិភាគកណ្ដាល។ នៅពេលមានអាយុ៧ឆ្នាំ ឈាន បានចូលរៀនថ្នាក់ទី១០នៅសាលាបឋមសិក្សានៅវត្តក្រោម ក្នុងស្រុកព្រែកប្រសប់។ បន្ទាប់មកទៀត ឈាន ក៏ឈប់រៀន ហើយត្រឡប់មកធ្វើស្រែជាមួយឪពុកម្ដាយវិញ។ ក្រោយមក ឈាន ក៏ធ្វើជាអ្នកកាប់អុសលក់ឲ្យថៅកែ ឡធ្យូងម្នាក់ឈ្មោះ ទ្រី។ លុះចូលមកដល់ឆ្នាំ១៩៧២ ឈាន ក៏ឈប់កាប់អុសលក់ ហើយត្រឡប់មកជួយធ្វើស្រែឪពុករបស់ខ្លួនវិញ។ នៅឆ្នាំ១៩៧៣ ឈាន បានចូលធ្វើបដិវត្តន៍ តាមរយៈឈ្មោះ ថូ ធ្វើជាប្រធានភូមិខ្សាច់ទប់។ ដំបូងឡើយ ឈាន មករស់នៅមន្ទីរឃុំជ្រោយ រយៈពេលមួយថ្ងៃ ប៉ុន្តែត្រូវឈ្មោះ ផៃ មានតួនាទីយោធាវរតូចលេខ៤០៦ តំបន់៤២ បញ្ជូនឈាន ឲ្យមកនៅតាមកងវរតូចលេខ៤១០ ក្នុងកងតំបន់៤២ ហើយមានតួនាទីជាយុវជន។ នៅតំបន់៤២នេះ ស្ថិតក្នុងភូមិភាគឧត្ដរ ដឹកនាំដោយ កុយ ធួន ហៅធុច ដែលបានគ្រប់គ្រងក្នុងស្រុកមួយនៃខេត្តក្រចេះ គឺស្រុកព្រែកប្រសប់។[1] នៅខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៣ ឈាន រួមជាមួយមនុស្ស២នាក់ទៀត ឲ្យធ្វើសេអ៊ីអា ដែលមានឈ្មោះ ផុន និងសៀង ជាអ្នកឧទ្ទេសនាម។ អំឡុងពេលនោះ អ្នកទាំងបីបានចូលរួមក្នុងពិធីជប់លៀងមួយដោយ ឈាន បង្ហាញពីសកម្មភាពចូលធ្វើសេអ៊ីអា រួមមាន៣ចំនុច ទី១) បំផុសបំផុលឲ្យយុវជន ខ្លាចសមរភូមិ ហើយនាំគ្នារត់ទៅនៅផ្ទះវិញ។ ទី២) កៀងគរកម្លាំងឲ្យបានច្រើនដើម្បីធ្វើបដិវត្តន៍ និងទី៣ វាយកម្ទេចកម្លាំងបដិវត្តន៍តាមរយៈការកាត់ផ្ដាច់ខ្សែត្រៀម។ អ្នកទាំងបីបានធ្វើសកម្មភាព ដេញចាប់គោប្រជាជន ចំនួន២០ក្បាល នៅឃុំទ្រា ក្នុងស្រុកកំពង់សៀម និងបណ្ដេញឲ្យរត់ចូលតំបន់ខ្មាំងតាមចន្លោះខ្សែត្រៀមនៅខេត្តកំពង់ចាម។ ពេលនោះ ឈាន និងភាន់ បានបំផុសឲ្យប្រជាជននាំគ្នា រត់ចូលទៅកាន់តំបន់ខ្មាំងចំនួន៥គ្រួសារ ហើយបានទៅរស់នៅភូមិពោន ឃុំទ្រាន ក្នុងខេត្តកំពង់ចាម។ នៅចុងឆ្នាំ១៩៧៤ បក្សពួករបស់ ឈាន ២នាក់ឈ្មោះ រ៉េន និងសៀង ត្រូវរបួសធ្វើឲ្យពិការ។ ចំណែក ម្នាក់ទៀតឈ្មោះ ហង់ ត្រូវបាត់បង់ជីវិត។ ក្រោយមក ឈាន និងបក្សពួកចំនួន២នាក់ បាននាំគ្នាលួចបាញ់កន្លែងស្នាក់នៅរបស់កម្មាភិបាល នៅក្នុងឃុំកានជ្រៃ បង្កឲ្យមានភាពច្របូកច្របល់ ធ្វើឲ្យប្រជាជនស្លាប់ចំនួនម្នាក់ ហើយបំផុសឲ្យប្រជាជនលួចរត់ទៅផ្ទះវិញ អស់ចំនួន៣នាក់ទៀតផង។ នៅខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ អង្គការបានចាត់តាំង ឈាន, សែ, ហ៊ាន និងនឿន ទៅលួចបោកគ្រាប់បែក ដើម្បីកម្ទេចឃ្លាំងគ្រាប់ ធ្វើឲ្យខូចខាតអស់ចំនួនមួយឃ្លាំង។ សកម្មភាពបន្តទៀត ឈាន និងបក្សពួកចំនួន៥នាក់ទៀត ដែលជាកម្លាំងសេអ៊ីអាថ្មី ក្រោមការកសាងពីឈ្មោះ ហ៊ាន និងនឿន ដែលមានតួនាទី ជាអនុក្រុម សមាជិក និង យុវជន។ អ្នកទាំងបីបានធ្វើសកម្មភាពបង្វក់ឲ្យយុវជនស៊ីផឹក និងអប់រំឲ្យប្រឆាំងនឹងការធ្វើបដិវត្តន៍។ វេលាថ្ងៃមួយ អំឡុងពេលទ័ពកំពុងតែធ្វើស្រែ ក៏ផ្ទុះគ្រាប់ធ្វើឲ្យមនុស្សម្នាក់បានស្លាប់។ នៅខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧៥ ឈាន ចាកចេញពីក្រុងកំពង់ចាម ហើយទៅនៅរោងចក្រតម្បាញនៅក្រុងកំពង់ចាមដដែល។ សកម្មពេលនោះ ឈាន និងបក្សពួកចំនួន១១នាក់ បានលួចដោះខ្ចៅខ្យងនៅតាមរោងចក្រម៉ាស៊ីនតម្បាញ ដោយយកទៅទម្លាក់ចោលក្នុងគ្រលុកអស់មួយចំនួន។ នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៥ ឈាន រួមជាមួយបក្សពួក៧នាក់ បានប្រជុំដាក់ផែនការនៅផ្ទះថ្មមួយកន្លែងខាងលិចនៃរោងចក្រ។ ការប្រជុំបានបង្ហាញអំពីខ្លឹមសារក្នុងការបំផ្លិចបំផ្លាញ សំណាប និងសន្ទូង។ ក្រោយពេលប្រជុំរួច ឈាន សេង និង នឿន តាមការណែនាំរបស់ សែ ឲ្យយុវជននាំយកស្រូវចំនួន៥០ថាំង ទៅសាបលើដីចំនួនកន្លះហិចតា ធ្វើឲ្យសំណាបកក់ទាំងដុំៗ ទើបមិនអាចយកមកប្រើការបាន។ នៅខែសីហា ឆ្នាំ១៩៧៥ ឈាន ក៏ទៅជីកប្រឡាយ នៅខាងលិចបន្ទាយ សារ៉ីម ក្នុងស្រុកកំពង់សៀម ហើយកសាងកម្លាំងចំនួន២នាក់ និងបានអប់រំឲ្យប្រឆាំងនឹងអង្គការបដិវត្តន៍។ អ្នកទាំងបីបានធ្វើសកម្មភាព ចេញលួចរបស់របរក្នុងអង្គភាព បង្កើតឲ្យមានភាពច្របូកច្របល់។ នៅខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧៥ ឈាន រួមទាំងបក្សពួក បាននាំគ្នាទៅច្រូតស្រូវ នៅវាលក្រោម ក្នុងស្រុកកំពង់ស្វាយ ហើយបានជាន់ពន្លិចស្រូវចូលទៅក្នុងភក់ធ្វើឲ្យខូចខាតអស់មួយចំនួនធំ។
នៅខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៦ ឈាន នឿន និងសេង កសាងកម្លាំងសេអ៊ីអា ចំនួន៣នាក់បន្ថែមទៀត បង្ហាញឲ្យឃើញអំពីការធ្វើបដវិត្តន៍ពុំបានទទួលសិទ្ធិសេរីភាព។ បន្ទាប់មក អ្នកទាំងបីបានធ្វើសកម្មភាព បង្កជាទំនាស់ និងចូលលួចរបស់របរនៅក្នុងអង្គភាព។ ក្នុងឆ្នាំដដែលឈ្មោះ សែ និងគា បានហៅឈាន មកប្រជុំនៅខាងលិចរោងចក្រតម្បាញ ដែលមានចម្ងាយប្រហែល៥០ម៉ែត្រពីរោងចក្រ។ ការប្រជុំផ្ដោតសំខាន់លើខ្លឹមសារ ដោយកម្ទេចកម្លាំងបដិវត្តន៍ណាដែលពិបាកអប់រំ និងបំផ្លិចបំផ្លាញសេដ្ឋកិច្ច ធ្វើឲ្យខ្វះខាត ដើម្បីងាយស្រួលកសាងកម្លាំងសេអ៊ីអា។ នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៧៦ តាមផែនការរបស់ សែ និងនា បានណែនាំ ឈាន និងបក្សពួក ឲ្យចាប់កម្មាភិបាលម្នាក់ ឈ្មោះ ធៀម យកទៅសម្លាប់ចោល ដោយសារតែការអប់រំមិនបាន។ ក្រោយមក តាមរយៈឈ្មោះ សែ បញ្ជាឲ្យ ឈាន ជាមួយបក្សពួក ធ្វើការឃោសនាឲ្យប្រជាជន បង្កឲ្យមានទំនាស់នៅក្នុងសហករណ៍។ ពេលនោះ តាមការបញ្ជា ពីសែ បានឲ្យឈាន និងបក្សពួក ទៅបាញ់ឡានរបស់កម្មាភិបាលចំនួន២ដង និងគប់គ្រាប់បែក ដាក់ក្នុងមន្ទីរយោធា នៅសារ៉ីម បណ្ដាលឲ្យមានអ្នករងរបួសចំនួន៥នាក់។ នៅខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧៦ ឈាន រួមជាមួយមនុស្ស២នាក់ទៀត បានលួចបាញ់នៅតាមភូមិ ធ្វើឲ្យប្រជាជននៅក្នុងអង្គភាពផ្អើលឆោឡោយ៉ាងខ្លាំង។ បន្ទាប់មក នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៦ ឈាន និងភាន់ រួមជាមួយមនុស្ស៤នាក់ បានរៀបចំការប្រជុំម្ដងទៀត នៅព្រែកដើមចាន់ ក្នុងស្រុកកំពង់សៀម បង្ហាញអំពីការរៀបចំកម្លាំង ត្រៀមចាំបាញ់ឡានរបស់អង្គការ និងកម្មាភិបាលដែលធ្វើបដិវត្តន៍នៅតាមដងផ្លូវ បុសខ្នុរ និងខ្វាវ។ សកម្មភាពបន្ទាប់ទៀត អ្នកទាំងបីត្រៀមរៀបចំកម្លាំង និងសម្ភារយោធា ដើម្បីអនុវត្តផែនការវាយយកក្រុងកំពង់សោម។ នៅខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៧៦ ឈាន បានណែនាំឈ្មោះ នី និងយន ដែលជាខ្សែបណ្ដាញចាស់ ឲ្យទៅលួចបាញ់ ក្នុងភូមិក្រឡា នៅស្រុកកំពង់សៀម ធ្វើឲ្យប្រជាជនផ្អើលឆោឡោទាំងកណ្ដាលយប់។ ក្រោយមក នៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៧៦ ឈាន ត្រូវអង្គការបញ្ជូនឲ្យទៅនៅកងច្រូត នៅវាលក្រោម។ ក្នុងពេលនោះ អ្នកទាំងបីបានបោះកន្ទុយបារី ទៅលើគំនរចំបើងនៅក្បែរលានស្រូវ បណ្ដាលឲ្យឆេះចំបើងអស់មួយចំណែកតូច ប៉ុន្តែស្រូវមិនបានឆេះឡើយ ត្រូវអង្គការពន្លត់ភ្លើងទាន់ពេលវេលា។ សកម្មភាពលួចដុតបំផ្លាញស្រូវនេះមិនបានសម្រេច ឈាន និងបក្សពួក ក៏នាំគ្នាទៅលួចដុតស្រូវ របស់ខាងកសិកម្ម នៅបឹងប្រវែញ ក្នុងជំរំនៅភូមិភាគកណ្ដាលអស់មួយកន្លែងទៀត។ នៅខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧៦ ឈាន ភាន់ និងយន រួមគ្នាលួចដុតបំផ្លាញស្រូវ នៅខាងកើតនៃភូមិរលួស ក្នុងស្រុកកំពង់ស្វាយ ឲ្យឆេះអស់ប្រហែល៣០ហិកតា។[2] នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៧៦ ឈាន បានផ្លាស់មកនៅជំរំ ក្បែរភ្នំក្នុងស្រុកកំពង់សៀមវិញ ហើយធ្វើសកម្មភាពជាន់ពន្លិចស្រូវចូលទៅក្នុងទឹកម្ដងទៀត ធ្វើឲ្យខូចខាតអស់មួយចំនួន។ បន្ទាប់មក នៅខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៧ ឈាន ជាមួយនិងបក្សពួក បានទៅប្រជុំដាក់ផែនការ ដើម្បីវាយយកក្រុងកំពង់សោម នៅព្រែកដើមចាន់ ក្នុងស្រុកកំពង់សៀម។ ពេលនោះ ឈាន និងបក្សពួកខ្លួន បានធ្វើសកម្មភាពអប់រំ ខ្សែសេអ៊ីអា នៅក្នុងអង្គភាព ថែមទាំងបំផុសឲ្យប្រជាជនក្នុងអង្គភាពត្រៀមរៀបចំសម្ភារ យោធាផងដែរ។ រហូតដល់ចុងខែកុម្ភៈ និងខែមីនា អង្គការក៏ចាប់ខ្លួន កម្លាំងសេអ៊ីអា សំខាន់ៗនៅក្នុងអង្គភាពអស់មួយចំនួន។ ក្រោយមក នៅខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧៧ ឈ្មោះ រាប បានបញ្ជូន ឈាន ឲ្យទៅប្រជុំនៅវិហារលើភ្នំ រួមជាមួយមនុស្ស៦នាក់ទៀត មកប្រជុំដាក់ផែនការ ដោយត្រៀមយកអាវុធ និងគ្រាប់រំសេវ ដើម្បីរៀបចំកសាងកម្លាំងសេអ៊ីអា។ បន្ទាប់ពី ប្រជុំចប់ រាប ក៏បំបែក ឈាន ត្រូវអង្គភាព បញ្ជូនឲ្យទៅការពារប្រជាជន នៅតាមភូមិ ក្នុងតំបន់៤១ និងតំបន់៤២។ ពេលនោះ ឈាន និងបក្សពួក បានទៅប្រចាំការនៅស៊ូបឹងកេត ថែមទាំងចាប់ចោរព្រៃបានម្នាក់ថែមទៀត។ សកម្មភាពពេលនោះ ភាន់ បានប្រគល់កាំភ្លើងឲ្យទៅចោរព្រៃ និងបាញ់សម្លាប់ប្រជាជនអស់ចំនួន៥នាក់។ នៅមេសា ឆ្នាំ១៩៧៧ ឈាន ត្រូវអង្គការបញ្ជូនទៅនៅសង្កាត់រាយប៉ាយ ក្នុងស្រុកកងមាស តំបន់៤១។ ពេលនោះ ឈាន បានធ្វើសកម្មភាពបំផុសឲ្យប្រជាជនរត់ចូលទៅក្នុងព្រៃ ដោយសំអាងថា អង្គការ មកពីទិសនីរតី នឹងមកបោសសម្អាតអ្នកដែលពាក់ព័ន្ធជាមួយនិន្នាការខ្មាំង។ ដូច្នេះហើយ ប្រជាជនទាំងអស់ត្រូវតែរត់ចូលព្រៃ។ ក្រោយពី អប់រំបានរយៈពេល៥ថ្ងៃ ហ៊ីម កសាងកម្លាំងប្រជាជននៅក្នុងសហករណ៍បានចំនួន១៥នាក់ ឲ្យរត់ចូលព្រៃបឹងណើ ក្រោមការដឹកនាំពីឈ្មោះ អេន មានតួនាទីជាប្រធានសហករណ៍រាយប៉ាយ និងនាត ជាសមាជិកសហករណ៍រាយប៉ាយដូចគ្នា។ នៅចុងខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧៧ រាប បានដកឈាន ចេញពីអង្គភាព ឲ្យមកនៅតាមជំរំភ្នំវិញ។ បន្ទាប់មក រាប បានចាត់តាំង ឈាន ដឹកនាំឈ្មោះ សេង និងនី ទៅត្រៀមរងចាំបាញ់ឡាន របស់ វ៉ាន់ នៅបុសខ្នុរ។ ចំណែក ភាន់ ភុំ និងអ៊ាន ទៅត្រៀមចាំបាញ់ឡានរបស់សែមានតួនាទីលេខាកងពល១៧៤ ធ្វើការនៅ តំបន់១០៦ ក្នុងភូមិខ្វាវ នៅខេត្តសៀមរាប ជាតំបន់ស្វយ័ត មិនចំណុះឲ្យភូមិភាគណាមួយឡើយ តំបន់នេះបង្កើតឡើងដើម្បីធ្វើទំនាក់ទំនងផ្ទាល់ជាមួយគណៈកម្មាធិការមជ្ឈឹមបក្ស។[3] នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៧ រាប បានឲ្យឈាន រូមជាមួយមនុស្ស១១នាក់ មកប្រជុំដាក់ផែនការចំនួន៤ ទី១)ពង្រឹងការអប់រំ ពេលអង្គការចាប់ខ្លួនកុំសារភាព។ ទី២)រាប បានណែនាំ រឿងអង្គការបានចាប់បក្សពួករបស់ខ្លួន ជាបន្តបន្ទាប់ ដូច្នេះហើយ យើងទាំងអស់គ្នាកុំនៅបន្តលាក់ខ្លួន ត្រូវអនុវត្តន៍សកម្មភាពឲ្យច្រើនជាងមុនទៀត។ ទី៣)ត្រៀមរៀបចំកម្លាំង ដើម្បីអនុវត្តផែនការវាយយកក្រុងកំពង់ចាម នៅខែសីហា និងខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៧៧។ ទី៤)លួចចាំបាញ់ឡាន វ៉ាន់ និងសែ និងបំផ្ទុះអាវុធ នៅក្រុងកំពង់ចាម ។
នៅខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៧៧ រាប បានចាត់តាំង ឲ្យ ឈាន នាំយកកម្លាំងយុវជនចំនួន៦០នាក់ និងយុវនារីចំនួន៤០នាក់ បញ្ជូនទៅស្ទូងស្រូវនៅស្រុកបាធាយ។ សកម្មភាពពេលនោះ ឈាន បានបំផុសឲ្យយុវជនយុវនារី បង្កភាពច្របូកច្របល់អាចឈានដល់ការប្រព្រឹត្តអំពើផ្នែកសីលធម៍។ ចូលមកដល់ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ១៩៧៧ សែ បានបញ្ជាឲ្យ រាប ប្រមូលយកអាវុធទាំងអស់ជញ្ជូនដាក់ក្នុងឃ្លាំង ឲ្យទុកតែ៥ដើមប៉ុណ្ណោះ ក្នុងមួយរវៈតូច។ ក្រោយមក នៅថ្ងៃទី១៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៧៧ ឈាន បានត្រឡប់មកពីស្រុកបាធាយវិញ មកដល់ត្រើង ក្នុងស្រុកកំពង់សៀម ស្រាប់តែផ្ទុះគ្រាប់បែក នៅក្រុងកំពង់ចាម។ បន្ទាប់មក ឈាន បានជួបជាមួយឈ្មោះ រាប នៅភ្នំប្រុសភ្នំស្រី ក៏ចាត់តាំងឲ្យឈាន រៀបចំកម្លាំង ទៅរើអាវុធ តាមផែនការរបស់ខ្លួន ឲ្យយកអាវុធទៅបំផ្ទុះនៅក្នុងគុក នៅក្រុងកំពងចាម ដើម្បីឲ្យយុវជនបានចេញមកខាងក្រៅ ប៉ុន្តែផែនការត្រូវបរាជ័យ។ រហូតមកដល់ថ្ងៃទី២៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៧៧ ឈាន ត្រូវអង្គការចាប់ខ្លួន និងសួរចម្លើយនៅថ្ងៃទី២៥ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧៧៕
ដោយ៖ ជីម សុខគា
[1]ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ ប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ (១៩៧៥-១៩៧៩) បោះពុម្ពលើកទី២ ដោយមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា ឆ្នាំ២០២០។ បង្ហាញអំពីការបែកចែកតំបន់ក្នុងស្រុកព្រែកប្រសប់នៅខេត្តក្រចេះ។
[2] មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា, សេចក្តីកំណត់ហេតុសួរចម្លើយរបស់ អ៊ឹម ឈា ហៅឈាន ឯកសារ J០០110 ។ បញ្ជាក់ពីការ លួចដុតបំផ្លាញស្រូវ នៅខាងកើតនៃភូមិរលួស ក្នុងស្រុកកំពង់ស្វាយ ។
[3] ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ (១៩៧៥-១៩៧៩) បោះពុម្ពលើកទី២ ដោយមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា ឆ្នាំ២០២០។ បង្ហាញថា តំបន់១០៦ ស្ថិតនៅខេត្តសៀមរាប ជាតំបន់ស្វយ័ត បង្កើតឡើងដើម្បីធ្វើទំនាក់ទំនងផ្ទាល់ជាមួយគណៈកម្មាធិការមជ្ឈឹមបក្ស។