ប្អូនស្រីបីនាក់ត្រូវបានរថគ្រោះបើកកិនស្លាប់
អេង បានកើតក្នុងគ្រួសារមួយដែលមានឪពុកម្ដាយ និងមានបងប្អូនជាច្រើនរស់នៅជួបជុំគ្នាដោយសុខសុភមង្គលពេញបរិបូរណ៍។ ថែមទាំង ជាគ្រួសារមួយដែលមានជីវភាពធូរធារតាំងពីឆ្នាំ១៩៥៥។ រហូតដល់សម័យខ្មែរក្រហម គ្រួសាររបស់ អេង ត្រូវរស់នៅព្រាត់ប្រាសគ្នា ហើយប្អូនស្រី៣នាក់បានស្លាប់បាត់បង់ជីវិតក្នុងពេលកើតមានសង្រ្គាម។
ឈ្មោះ ប៊ុន គឹមអេង ភេទស្រី អាយុ៦៩ឆ្នាំ និង មានមុខរបរធ្វើចម្ការ។ អេង មានស្រុកកំណើតនៅក្នុងភូមិអន្លង់ក្រូច ឃុំស្រែតាំងយ៉ ស្រុកភ្នំក្រវ៉ាញ ខេត្តពោធិ៍សាត់។ បច្ចុប្បន្នរស់នៅក្នុងភូមិទួលកកោះ ឃុំប្រម៉ោយ ស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍សាត់។ អេង មានឪពុកឈ្មោះ ប៊ុន (ស្លាប់) និងម្ដាយឈ្មោះ វេន អន់ (ស្លាប់)។ អេង មានបងប្អូនបង្កើតចំនួន៧នាក់(ស្រី៥នាក់) សព្វថ្ងៃនេះបងប្អូននៅរស់រានមានជីវិត២នាក់ប៉ុណ្ណោះ អេង ជាកូនទី៣។ អេង មានស្វាមីឈ្មោះ ខៀវ ហ៊ឹម អាយុ៧១ឆ្នាំ មានកូនចំនួន៤នាក់(ស្រី៤នាក់)។
ចន្លោះឆ្នាំ១៩៦០ ដល់ឆ្នាំ១៩៦៩ ការរស់នៅរបស់គ្រួសារ អេង និងជនជាតិភាគតិចព័រទាំងអស់មានភាពសុខសាន្ត និងសម្បូរសប្បាយខ្លាំងណាស់។ អេង បានរៀបរាប់ថា ជនជាតិភាគតិចព័រ មានប្រពៃណីនិងទំនៀមទម្លាប់ស្រដៀងគ្នានឹងជនជាតិខ្មែរដែរ ទាំងរឿងព្រេងនិទាន ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ល្បែងប្រជាប្រិយ និងពិធីផ្សេងៗទៀត។ ដោយឡែកមានកម្មពិធីមួយចំនួនខុសពីជនជាតិខ្មែរ ដូចជា ពិធីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍គឺមានភ្លេងប្រពៃណីបុរាណរបស់ជនជាតិភាគតិចព័រ មានស្គរដៃ ការប្រគំបទភ្លេង អ្នកចម្រៀងច្រៀងរាំខុសពីភ្លេងមង្គលការបច្ចុប្បន្ននេះ។ ពិធីកាត់ខាន់ស្លា រៀបមនុស្សមួយវង់មានកូនកំលោះ កូនក្រមុំ និងសាច់ញាត្តិ ហើយប្រគំភ្លេងប្រពៃណី។ ភ្ញៀវចូលរួមហូបអាហារដោយក្រាលកន្ទេលនៅលើដី។ ពិធីរៀបការមានរយៈពេលមួយយប់មួយថ្ងៃ។ សម្លៀកបំពាក់កូនក្រមុំកូនកំលោះគឺ ចងក្បិន សំពត់ និងកូនក្រមុំតុបតែងលម្អខ្លួនដោយគ្រឿងប្រដាប់ចាស់ៗបុរាណរបស់ជនជាតិព័រ។ អេង បានបន្ថែមថា ជនជាតិព័រមានជំនឿលើការគោរពបូជាអ្នកតាម្ចាស់ស្រុក។ អ្នកភូមិបានរៀបចំឡើងពិធីនេះឡើងក្នុងមួយឆ្នាំម្តងរៀងរាល់ខែផល្គុន កំណត់យកថ្ងៃអង្គារឬថ្ងៃសោរ៍ ដើម្បីរំលឹកដល់អ្នកតាម្ចាស់ស្រុកឲ្យតាមជួយថែរក្សាការពារ សូមសេចក្ដីសុខ សុខភាពល្អ ជៀសឆ្ងាយពីជំងឺកាចសាហាវទាំងក្នុងគ្រួសារ និងសហគមន៍ជនជាតិភាគតិចព័រទាំងអស់។ ជនជាតិភាគតិចព័រប្រកបមុខរបរ រកខ្លឹម បេះផ្លែក្រវាញ និងធ្វើស្រែចម្ការប្រវាស់ដៃគ្នាជាមួយអ្នកភូមិទៅវិញទៅមក មិនមានការស៊ីឈ្នួលគ្នានោះទេ។អ្នកភូមិស្វែងរកអាហារត្រី សាច់ រួចចែករំលែកឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមកដោយគ្មានការលក់ដូរ។ ការរស់នៅជាសហករណ៍ ដែលប្រធានសហករណ៍ឈ្មោះ ស៊ីម ជនជាតិខ្មែរ ជាអ្នកភូមិកំពែង ក្នុងស្រុកភ្នំក្រវាញ។ ស៊ីម បានចូលមករកស៊ីជួញដូរ និងរស់នៅក្នុងភូមិអន្លង់ក្រូចជាមួយប្រពន្ធ និងកូនស្រី២នាក់ ដែលកូនស្រីពៅមានវ័យប្រហាក់ប្រហែលជាមួយ អេង ។ រាល់ពេលគ្រួសាររបស់ ស៊ីម ត្រឡប់ទៅផ្ទះនៅស្រុកកំណើត កូនស្រីច្បងរបស់ ស៊ីម ឈ្មោះ ផាត តែងតែបបួល អេង ធ្វើដំណើរដោយថ្មើរជើងទៅលេងផ្ទះជាមួយខ្លួនជាញឹកញាប់។ អេង ធ្លាប់បានទៅលេង និងរស់នៅភូមិកំពែងជាមួយគ្រួសារ ស៊ីម អស់រយៈពេល២ឆ្នាំ ទើបត្រឡប់មករស់នៅជាមួយឪពុកម្ដាយនៅអន្លង់ក្រូចវិញ។ ថ្ងៃមួយ អេង បានចងចាំថា សម្ដេចព្រះនរោត្តមសីហនុ បានយាងមកភូមិអន្លង់ក្រូចទំនងជាយាងមកសម្ពោធអ្វីមួយ អ្នករួមដំណើររួមមាន ស៊ីសុវត្ថិ សិរីមតៈ សេនាប្រមុខ លន់ នល់ ចេង ហេង ហ៊ូ យន់ ហ៊ូ នឹម ព្រមទាំងមានតារាចម្រៀងជាច្រើនរូប រួមមាន ឈួន ម៉ាឡៃ ឈុន វណ្ណា ម៉ៅ សារ៉េត ឌី សាវ៉េត និងអ្នកផ្សេងទៀតច្រៀងរាំលេងយ៉ាងសប្បាយរីករាយ។ បន្ទាប់មក សម្ដេចបានយាងទៅសាលារៀនក្នុងភូមិអន្លង់ក្រូច ហើយ អេង និងកុមារដទៃទៀតបាននៅចាំទទួលសម្ដេចនៅមុខដងទង់ជាតិគេឃើញមានប្រជាជនពីភូមិឃុំមួយចំនួនចាំទទួលសម្ដេចយ៉ាងច្រើនកុះករ។ ឪពុករបស់ អេង បានរាំរបាំស្នែងទន្សោងថ្វាយសម្ដេចទស្សនា។ នៅក្នុងភូមិអន្លង់ក្រូចមាន សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ និងមានបន្ទាយទាហានដ៏ធំមួយរបស់សម្ដេចព្រះនរោត្តមសីហនុ។ អេង បានចូលរៀននៅសាលារៀនមួយក្នុងភូមិអន្លង់ក្រូច ដែលមានលោកគ្រូប្រុសៗ៣នាក់មកពីខេត្តស្វាយរៀងធ្វើដំណើរមកដល់អន្លង់ក្រូច រួចបានបង្រៀន អេង និងក្មេងៗនៅភូមិឲ្យបានសរសេរ និងអានបន្តិចបន្តួច។ ការរៀនសូត្រមិនបានជាប់លាប់នោះទេ ដោយសារគ្រូទាំង៣នាក់ត្រឡប់ទៅស្រុកកំណើត រយៈពេល២ទៅ៣ខែទើបមកបង្រៀនម្ដង។ អ្នកភូមិរបស់ អេង ធ្វើដំណើរពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងមួយដោយជិះរទេះក្របី ឬ ជិះដំរី។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ មានឈ្មួញជនជាតិចិន មានប្រពន្ធជាជនជាតិខ្មែរ បានដឹកសម្ភារៈប្រើប្រាស់តាមអាត្រាក់ទ័រមកពីស្រុកភ្នំក្រវាញមកលក់ឲ្យសហករណ៍ក្នុងភូមិអន្លង់ក្រូច មាន គ្រឿងបរិភោគ អំបិល ប៊ីចេង ស្ករ ម្សៅស៊ុប រួមទាំងរបស់របរផ្សេងៗជាច្រើនទៀត។ បន្ទាប់មក ជនជាតិចិនទាំងនោះបានទិញខ្លឹម ទិញផ្លែក្រវាញ និងរបស់ផ្សេងៗទៀតត្រឡប់ទៅវិញ។ ក្រៅពីរបរធ្វើស្រែចម្ការ ម្ដាយរបស់ អេង លក់ឥវ៉ាន់បន្តិចបន្តួចនៅផ្ទះ។ ចំណែកឪពុករបស់ អេង ត្រូវបានប្រជាជន រួមទាំងជនជាតិព័រទាំងអស់គោរព និងចាត់ទុកថាជាដង្ខៅព្រៃក្រវាញ នៅទូទាំង ស្រុកវាលវែង។
ចន្លោះឆ្នាំ១៩៧០ ដល់ចុងឆ្នាំ១៩៧៤ បន្ទាប់ពី លន់ នល់ បានធ្វើរដ្ធប្រហារទម្លាក់សម្ដេចព្រះនរោត្តមសីហនុ ក្នុងភូមិរបស់ អេង មានការបាញ់ប្រយុទ្ធគ្នារវាងទាហាន លន់ នល់ និងកងទ័ពខ្មែរក្រហមមានសម្លេងសូរកងរំពងពេញភូមិ។ ក្នុងភូមិមានភាពច្របូកច្របល់រត់បែកខ្ញែកកូនចៅ នាំគ្នារត់ទៅពួនក្នុងព្រៃជ្រៅ រហូតស្ងាត់សម្លេងកាំភ្លើង ទើបហ៊ាននាំកូនចៅត្រឡប់មកផ្ទះវិញ។ ថ្ងៃមួយ អំឡុងពេល អេង កំពុងហូបបាយជុំជាមួយគ្រួសារ គ្រាប់កាំភ្លើងបាញ់មកពីក្រោយខ្នង អេង បានរត់កាន់ឆ្នាំងបាយមកជាមួយចូលទៅក្នុងព្រៃ ព្រោះបើមិនយកបាយមកតាមខ្លួននឹងគ្មានអ្វីហូបឡើយ។ រាល់ពេលមានយន្តហោះមកទម្លាក់គ្រាប់បែកមិនមានរងរបួសដល់ប្រជាជននោះទេ ប៉ុន្តែប្រជាជនរស់នៅគ្មានសេចក្ដីសុខ មានភាពភ័យខ្លាច ព្រោះត្រូវត្រូវរត់គេចខ្លួនចូលក្នុងព្រៃមិនបាននៅផ្ទះសម្បែងរបស់ខ្លួន។
ឆ្នាំ១៩៧៥ កងទ័ពខ្មែរក្រហមបានទទួលជ័យជំនះលើទាហាន លន់ នល់។ ខ្មែរក្រហមបានចាប់ផ្ដើមចូលមកគ្រប់គ្រងក្នុងភូមិ ហើយបានដើរប្រមែប្រមូលទ្រព្យសម្បត្តិរបស់របរមានតម្លៃ រួសរើតូបលក់ឥវ៉ាន់ពីប្រជាជនមួយចំនួនដែលមានជីវិភាពធូរធារអស់ពីផ្ទះ។ ចំណែកប្រជាកសិករ ខ្មែរក្រហមមិនប្រមែប្រមូលរបស់ទ្រព្យនោះទេ។ ដំបូង អ្នកភូមិ រួមទាំងគ្រួសាររបស់ អេង ខ្លាចកងទ័ពខ្មែរក្រហមខ្លាំងណាស់ នាំគ្នារត់គេចខ្លួនចូលទៅក្នុងព្រៃអស់។ រយៈពេល៣ទៅ៤ថ្ងៃ ទើបហ៊ាននាំគ្នាត្រឡប់មករស់នៅក្នុងភូមិវិញ។ បន្ទាប់មក ខ្មែរក្រហមបានចាត់ឲ្យអ្នកភូមិ រួមទាំង អេង ឲ្យទៅធ្វើការងារ។ បងប្រុសរបស់ អេង ត្រូវបានខ្មែរក្រហមចាត់ឲ្យចូលធ្វើជាកងទ័ព។ អេង ត្រូវបានខ្មែរក្រហមចាត់ឲ្យនៅក្នុងកងចល័ត ទៅរែកគ្រួស រែកថ្ម ជាមួយក្មេងៗស្រីៗរួមទាំងអ្នកដែលមានវ័យស្រករគ្នាជាច្រើននាក់ ប៉ុន្តែ អេង មិនបានដឹងថាអ្នកទាំងនោះមកពីភូមិណានោះឡើយ។ អេង ដើរចល័តទៅទៅធ្វើការងារគ្រប់ទីកន្លែងផ្សេងៗមាន ម៉ុងរី ដូងឃ្លៀង សាលារកគោ ហើយនាំគ្នាដេកតាមព្រៃបែកពីឪពុកម្ដាយបងប្អូនទាំងអស់។
ឆ្នាំ១៩៧៦ អេង នៅធ្វើការចល័តពីកន្លែងមួយកន្លែងមួយដដែល។ រាល់រដូវធ្វើស្រែចម្ការ អេង និងនារីដទៃទៀតត្រូវបានខ្មែរក្រហមបញ្ជូនឲ្យទៅដក ស្ទូង គ្មានពេលឈប់សម្រាកនោះឡើយ។ ដល់រដូវច្រូត បញ្ជូនឲ្យទៅច្រូតស្រូវ រួចបែនស្រូវយកទៅហាលឲ្យស្ងួត រៀបចំកើបទុកដាក់ឲ្យបានរួចរាល់ ទើបអាចត្រឡប់មកផ្ទះនៅតាមភូមិវិញបាន។ ចំណែកឪពុកម្ដាយ បងប្អូនធ្វើការងារចល័តទៅទីកន្លែងផ្សេងៗមិនដែលបានជួនគ្នានោះទេ។ សម្រាប់របបអាហារហូបបបររាវៗ មួយថ្ងៃ២ពេល ពេលថ្ងៃនិងពេលល្ងាច។
ឆ្នាំ១៩៧៧ កងទ័ពខ្មែរក្រហមបានជម្លៀសគ្រួសាររបស់ អេង ក៏ដូចជាអ្នកភូមិជនជាតិព័រទាំងអស់ចេញពីស្រុកកំណើត ដើរដោយថ្មើរជើងទៅកាន់ភូមិលាច ក្នុងស្រុកភ្នំក្រវាញ។ ក្នុងពេលជម្លៀស អេង មានការលំបាកដោយសាររែកចាន ឆ្នាំង និងរបស់ប្រើប្រាស់ផ្សេងៗធ្ងន់ហើយត្រូវធ្វើដំណើរផ្លូវឆ្ងាយ។ មួយវិញទៀត មានចាស់ៗជរា រួមទាំងកុមារតូចៗ មួយចំនួនបានស្លាប់នៅតាមផ្លូវជាបន្តបន្ទាប់ដោយសារដើរឆ្ងាយអស់កម្លាំង និងដាច់បាយ។ ទៅដល់ភូមិលាច ខ្មែរក្រហមបានឲ្យប្រជាជនសាងសង់រោងសម្រាប់ស្នាក់នៅរៀងៗខ្លួន រួចចាប់ផ្ដើមចាត់ចែងឲ្យ អេង នៅក្នុងចល័តនារី។ រីឯ ប្អូនស្រីៗ៣នាក់ទៀតត្រូវបានខ្មែរក្រហមឲ្យចាត់ឲ្យចូលធ្វើកងទ័ពស្រួច ជាកងដឹកជញ្ជូនកងទ័ពដែលរងរបួស និងសាកសពរបស់កងទ័ពខ្មែរក្រហម។ មិនយូរប៉ុន្មាន ខ្មែរក្រហមបានបញ្ជូនប្អូនរបស់ អេង ទាំង៣នាក់បន្តទៅកាន់ស្រុកមោងឬស្សី ខេត្តបាត់ដំបង។ ចំណែក ម្ដាយនិងឪពុករបស់ អេង មានវ័យចំណាស់ត្រូវបានខ្មែរក្រហមបញ្ជូនទៅឃ្វាលគោក្របី នៅតាមស្រែស្ដៅ តាមភូមិរកាត ក្នុងស្រុកភ្នំក្រវាញ មិនមានការចល័តទៅទីកន្លែងឆ្ងាយៗដូចក្មេងៗឡើយ។ បន្ទាប់ពីចូលក្នុងកងចល័ត អេង និងនារីដទៃទៀតធ្វើស្រែនៅភូមិលាច។ បន្ទាប់មក អេង ត្រូវបានខ្មែរក្រហមបញ្ជូនឲ្យទៅលើកទំនប់ជំទាលលំហែរ និងទំនប់សាច់ពូក ក្នុងស្រុកភ្នំក្រវាញ។ អេង ត្រូវបានបង្ខំឲ្យធ្វើការងារយ៉ាងខ្លាំង ទាំងយប់ទាំងថ្ងៃ គ្មានពេលសម្រាក និងរស់នៅក្នុងរោងប្រក់ស្លឹកស្បូវពិតជាវេទនាជាពន់ពេក។ ជារៀងរាល់ថ្ងៃ អេង ត្រូវមុជកាយខ្សាច់ក្នុងទឹក និងរែកដី ដើម្បីយកទៅចាក់បិទទំនប់។ សម្រាប់របបអាហារមានតែបបរសុទ្ធតែទឹក មួយកូនចានតូច។ ក្នុងអំឡុងពេលធ្វើការ អេង បានដឹងថាខ្មែរក្រហមបានយកមនុស្សទៅវាយសម្លាប់ចោលអស់ជាច្រើននាក់ ដោយសារចោទថា អ្នកទាំងនោះធ្វើការងារលាក់កម្លាំងខ្ជិលច្រអូស មួយចំនួនត្រូវចោទថាបានធ្វើខុសសីលធម៌ ឯមួយចំនួនបានសុំសម្រាកឈឺជាញឹកញាប់។ ខ្មែរក្រហមបានវាយសម្លាប់ភាគច្រើនអ្នកមកពីទីក្រុងភ្នំពេញ និងខេត្តបាត់ដំបង។
ឆ្នាំ១៩៧៨ អេង ត្រូវបានចល័តចេញសាច់ពូកទៅលើកទំនប់ដំណាក់ឈើក្រម ក្នុងភូមិព្រែក។ អេង នៅដំណាក់ឈើក្រមបានមួយរយៈ ត្រូវប្ដូរទៅលើកទំនប់នៅសាច់ពូកវិញ ត្រូវធ្វើការងារធ្ងន់ធ្ងរអស់កម្លាំងខ្លាំងណាស់។ រយៈពេល១ខែក្រោយ អេង បានចល័តមកដំណាក់ឈើក្រមម្ដងទៀត។ អេង ចេញទៅរែកដីពីម៉ោង៦ព្រឹក រហូតដល់ម៉ោង១២ថ្ងៃត្រង់សម្រាកហូបបបរម្នាក់មួយចាន ម៉ោង១ចុះធ្វើការងាររហូតដល់ម៉ោង៥ល្ងាច សម្រាកហូបបបរ១កូនចានទៀត។ ខ្មែរក្រហមកំណត់ក្នុងមួយថ្ងៃឲ្យកាប់ដី១ម៉ែត្រគីប។ ពេលយប់ អេង នៅរែកដីចាក់លើទំនប់រហូតដល់ម៉ោង៩ទៅម៉ោង១០ទើបបានចូលសម្រាក។ អេង អាចកាប់ដីបានតាមការកំណត់ ព្រោះមានកងយុវជនមកជួយកាប់ដីឲ្យ ទើប អេង ខិតខំរែកដីទៅចាក់ឲ្យបានលឿន។ បើមិនដូចច្នោះទេ ខ្មែរក្រហមនឹងចោតថាធ្វើការងារលាក់ពត់ អសកម្មរួចបញ្ជូនទៅសម្លាប់ចោល ប៉ុន្តែទោះជា អេង ខំប្រឹងធ្វើការឲ្យបានលឿនយ៉ាងណា ក៏ត្រូវរែកដីបន្ថែមទៀតនៅពេលយប់។ ថ្ងៃមួយ ទំនប់ដំណាក់ឈើក្រមបានបាក់សង្កត់លើយុវជន មិត្តនារី ដែលនៅលើកក្បែរមាត់ទំនប់ស្លាប់ជាច្រើននាក់។ រាល់ពេលទំនេរពីការងារ អេង និងមិត្តនារីផ្សេងទៀតបបួលគ្នាដើរតាមទំនប់ទៅលេងនៅទំបន់ព្រហស្ថក្បាល ស្ថិតក្នុងឃុំផ្ទះរុង លុះរសៀលទើបនាំគ្នាត្រឡប់មកវិញ។ ចុងឆ្នាំ១៩៧៨ អេង បានឮដំណឹងពីអ្នកស្គាល់គ្នាថា ប្អូនស្រីទាំងបីនាក់បានស្លាប់ ព្រោះភាពភ័យខ្លាចនាំគ្នារត់ភៀសខ្លួន មិនបានប្រយ័ត្ននាំគ្នារត់តាមផ្លូវរថគ្រោះ ក្នុងអំឡុងពេលកងទ័ពខ្មែរក្រហមប្រយុទ្ធគ្នាជាមួយនឹងកងទ័ពវៀតណាម ហើយរថគ្រោះបានបើកកិនស្លាប់ទាំង៣នាក់ភ្លាមៗ។ បន្ទាប់ពីបានដំណឹង អេង ពិតជាមានអារម្មណ៍នឹកស្រណោះប្អូនទាំង៣នាក់ ដោយមូលហេតុពីមុនមក អេង ធ្លាប់បានដឹងថាប្អូនទាំង៣នាក់ត្រូវបានខ្មែរក្រហមប្រើឲ្យសែងសាកសពកងទ័ព និងប្រជាជនដែលបានស្លាប់ឲ្យទៅកប់ចោលជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ ថែមទាំងត្រូវធ្វើការហត់នឿយទាំងយប់ទាំងថ្ងៃ ហើយអ្នកទាំង៣មានភាពភ័យខ្លាចណាស់ ប៉ុន្តែមិននឹកស្មានថាប្អូនត្រូវស្លាប់បាត់ជីវិតនោះឡើយ។
ឆ្នាំ១៩៧៩ ក្នុងពេលដែលកងទ័ពវៀតណាមជិតចូលមកដល់ភូមិព្រែក អេង រួមទាំងប្រជាជនដទៃទៀតរត់គេចកាត់តាមព្រៃ តាមភ្នំ ព្រោះខ្មែរក្រហមបានប្រាប់ថាកងទ័ពវៀតណាមចូលមក ដើម្បីធ្វើបាប។ អេង មានបំណងរត់ទៅស្រុកកំណើត ព្រោះគិតថាឪពុកម្ដាយប្រហែលជាត្រឡប់ទៅភូមិកំណើតវិញដូចគ្នា។ អេង រត់មិនទាន់បានឆ្ងាយប៉ុន្មានផង ស្រាប់តែកងទ័ពវៀតណាមរត់មកព័ទ្ធ រួចប្រាប់ឲ្យត្រឡប់ក្រោយវិញ ហើយសន្យាថាមិនធ្វើបាបនោះទេ។ បន្ទាប់មក អេង និងប្រជាជនដទៃយល់ព្រម ហើយធ្វើដំណើរត្រឡប់ទៅរស់នៅភូមិព្រែកវិញ។ ទៅដល់ព្រែក អេង រស់នៅធម្មតា និងដាំបាយហូបជាមួយកងទ័ពវៀតណាម។ ឆ្នាំ១៩៨១ អេង បានជួបគ្នាជាមួយឪពុកម្ដាយ និងបងប្អូនដែលនៅរស់រានមានជីវិត ប៉ុន្តែមិនទាន់រស់នៅជុំគ្នាបាននោះទេ។ រហូតឆ្នាំ១៩៨៦ អេង បានរៀបការជាមួយស្វាមីរួច ទើបឪពុកម្ដាយបានប្ដូរមករស់នៅភូមិអូរហេងជាមួយគ្នា។ រៀបការបានរយៈពេលមួយឆ្នាំ អេង សម្រាលបានកូនស្រីច្បង។ ឆ្នាំ១៩៨៨ អេងសម្រាលបានកូនស្រីម្នាក់ទៀត ហើយប្រកបមុខរបរធ្វើស្រែចម្ការ ឯស្វាមីធ្វើជាគ្រូបង្រៀន។ អេង និងជនជាតិព័រមួយចំនួនមិនហ៊ានវិលត្រឡប់មកភូមិកំណើតវិញ ព្រោះក្នុងភូមិមានសភាពស្ងប់ស្ងាត់ និងសម្បូរទៅដោយគ្រាប់មីនជាច្រើន។ ឆ្នាំ១៩៩៥ ម្ដាយ អេង បានស្លាប់ដោយសារជំងឺចាស់ជរា។ រហូតឆ្នាំ១៩៧៧ អេង និងស្វាមី បាននាំកូនៗត្រឡប់មករស់នៅភូមិអន្លង់ក្រូចវិញ ប្រកបរបរធ្វើស្រែចម្ការ ហើយស្វាមីធ្វើជាប៉ុលីស។ បច្ចុប្បន្ននេះ អេង នៅតែមានការឈឺចាប់ និងបានចងចាំរឿងរ៉ាវដែលខ្លួនបានជួបប្រទះ និងបានឆ្លងកាត់ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។ រឿងរ៉ាវដែល អេង មិនអាចបំភ្លេចបាននោះគឺ ការរស់នៅបែកបាក់ឪពុកម្ដាយ បងប្អូន ធ្វើការងារធ្ងន់ធ្ងរគ្មានអាហារហូបគ្រប់គ្រាន់ អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ។ ជាពិសេស អេង នៅតែនឹកដល់ប្អូនស្រីទាំង៣នាក់ ដែលបានស្លាប់ក្នុងសង្រ្គាម មិនអាចវិលត្រឡប់មករស់នៅជួបជុំគ្នាបាន។
អត្ថបទដោយ មឿន ស្រីណុច