កងចល័តតំបន់៣១

4 ខែ មុន

កងចល័តតំបន់៣១ ភូមិភាគបស្ចិមនៃរបបខ្មែរក្រហម (១៩៧៥ – ១៩៧៩) មានយុវជន យុវនារី ប្រមាណ១០០០នាក់ ប៉ុន្តែនៅដំណាក់កាលចុងក្រោយនៃរបបនេះកងចល័តតំបន់៣១ នៅសល់យុវជន យុវនារីប្រមាណ៣០០នាក់ប៉ុណ្ណោះ។ យុវជន យុវនារីជាច្រើនបានស្លាប់ដោយសារការងារពលកម្មធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំង និងមិនមានអាហារហូបចុកគ្រប់គ្រាន់។ ជា សាយ័ន្ត អតីតយុវជនកងចល័តតំបន់៣១ភូមិភាគបស្ចិមនៃរបបខ្មែរក្រហមបានរៀបរាប់បទពិសោធន៍ជីវិតលំបាកវេទនានៅក្នុងកងចល័ត៣១ដូចខាងក្រោម៖

ខ្ញុំឈ្មោះជា សាយ័ន្ត[1] ភេទប្រុស អាយុ៦៥ឆ្នាំ សព្វថ្ងែរស់នៅឃុំថ្មដា ស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍សាត់។ ខ្ញុំមានស្រុកកំណើតនៅភូមិល្បើក ឃុំខុនរ៉ង ស្រុកបរិបូរណ៍ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។ ឪពុករបស់ខ្ញុំ ឈ្មោះ វ៉ាន់ ជា និងម្តាយឈ្មោះ វ៉ន ចែម មានបងប្អូនបង្កើតចំនួន៤នាក់ ប្រុស៣នាក់ និងស្រី១នាក់។ បងប្អូនខ្ញុំស្លាប់ស្រី១នាក់ និងប្រុស១នាក់ (ដោយសារតែធ្វើការពលកម្មហួសកម្លាំង និងរបបអាហារមិនគ្រប់គ្រាន់)។

កាលពីកុមារ ខ្ញុំរៀនដល់ថ្នាក់ទី៩«ចាស់» ស្ថិតនៅក្នុងវត្តល្បើករង្សីក្នុងភូមិល្បើក។ ខ្ញុំបានឈប់រៀននៅឆ្នាំ១៩៧៤។ នៅឆ្នាំ១៩៧៤ដដែល ខ្ញុំបានសម្រេចចិត្តចូលព្រៃតស៊ូជាមួយខ្មែរក្រហម ពីព្រោះតែមានការអំពាវនាវពីសម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ឱ្យកូនចៅចូលព្រៃម៉ាគី ដើម្បីតស៊ូប្រឆាំងពួកចក្រពត្តិនិយម ដើម្បីដណ្តើមអំណាចមកឱ្យសម្តេច សីហនុ វិញ។ ខ្ញុំ ក៏បានចូលព្រៃជាមួយខ្មែរក្រហម។ ចូលទៅក្នុងព្រៃបានប្រហែលកន្លះឆ្នាំ ខ្ញុំក៏ត្រឡប់មកក្នុងភូមិវិញជួយធ្វើការងារស្រែចម្ការឪពុកម្តាយ ព្រោះនៅក្នុងព្រៃការលុតដំខ្លាំងក្លាពេក, មិនសូវមានអាហារហូបចុក ហើយខ្ញុំនឹករឭកឪពុកម្តាយក៏សម្រេចចិត្តត្រឡប់មកភូមិវិញ។

នៅថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ជាថ្ងៃដែលកងទ័ពខ្មែរក្រហមបានយកជ័យជម្នះលើទាហាន លន់ នល់ ហើយក៏ជាការចាប់ផ្ដើមនៃរបបខ្មែរក្រហម។ ពេលនោះខ្មែរក្រហមបានជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញទៅកាន់ជនបទ ក្រោមហេតុផលខ្លាចអាមេរិកទម្លាក់គ្រាប់បែក និងខ្លាចទាហាន លន់ នល់ បង្កប់ខ្លួនក្នុងផ្ទះប្រជាជននៅទីក្រុងភ្នំពេញ។ ខ្ញុំ និងក្រុមគ្រួសារ ក៏ដូចជាអ្នកភូមិផ្សេងទៀតក៏ត្រូវបានខ្មែរក្រហមជម្លៀសចេញពីភូមិល្បើក ទៅនៅឃុំអញ្ចាញរូង។ ប្រសិនបើអ្នកភូមិណារឹងទទឹងមិនព្រមចេញពីផ្ទះទៅតាមខ្មែរក្រហម នឹងត្រូវចាប់ចង និងបាត់ខ្លួនរហូតដល់សព្វថ្ងៃ។ នៅពេលខ្មែរក្រហមជម្លៀសប្រជាជនភូមិខ្ញុំទៅដល់ដំបូង យើងអាចហូបតាមគ្រួសារនីមួយៗ។ ចំពោះការដាំដុះ និងការប្រមូលផល យើងធ្វើរួមគ្នា។

នៅចុងឆ្នាំ១៩៧៥ ខ្មែរក្រហមបានចាត់តាំង ខ្ញុំទៅចូលក្នុងចល័តតំបន់៣១ ភូមិភាគបស្ចិម។ចំណែកឪពុកម្តាយរបស់ខ្ញុំ ត្រូវខ្មែរក្រហមចាត់តាំងឲ្យទៅលើកទំនប់ និងដឹកថ្ម។ ចាប់តាំងពីពេលនោះខ្ញុំបានបែកចេញពីឪពុកម្តាយ។ នៅក្នុងកងចល័តតំបន់៣១ មានយុវជន និងយុវនារីប្រមាណជា១០០០នាក់ ត្រូវបានចាត់តាំងឲ្យលើកទំនប់ ជីកប្រឡាយនៅក្នុងតំបន់៣១។ ប្រធានកងចល័តមានឈ្មោះ តាហ៊ី។ ការងារកងចល័តមានការលំបាកខ្លាំង ក្នុងចំណោមយុវជន យុវនារី ប្រមាណ១០០០នាក់ នៅចុងក្រោយនៅសល់ប្រមាណតែ៣០០នាក់ប៉ុណ្ណោះ។ យុវជន យុវនារីស្លាប់ច្រើនដោយសារអត់អាហារ។ ពេលខ្លះខ្ញុំបានទៅលួចរបបសម្រាប់អ្នកជំងឺ និងពេលខ្លះទៀតទៅលួចគមដូងមកកប់ដីទុកសម្រាប់ហូបនៅពេលយប់។ ថ្ងៃមួយខ្ញុំទ្រាំមិនបាន ខ្ញុំបានពិភាក្សាជាមួយនិងមិត្តម្នាក់ឈ្មោះ សាត នៅក្នុងកងចល័តជាមួយគ្នា ថាយើងត្រូវតែនាំគ្នាលួចរត់ ក្រែងបានរស់ បើបន្តរស់នៅធ្វើការងារនៅក្នុងកងទៀតនោះប្រាកដជាស្លាប់។

សាត និងខ្ញុំបាននាំគ្នាលួចរត់ទៅកាន់ទន្លេសាប ពីព្រោះ សាត ស្គាល់ផ្លូវ ។ ពេលទៅដល់ទន្លេសាបនៅពេលថ្ងៃនាំគ្នាលាក់ខ្លួននៅក្នុងព្រៃ និងពេលយប់ទៅលួចចាប់ត្រីក្នុងទន្លេសាបហូប។ ពេលខ្លះលួចដោះមងយកត្រីមកហូប ហើយពេលខ្លះហូបមើមកំប្លោក។ ការរស់នៅបែបនេះមិនបានយូរទេ ខ្ញុំ និងសាត ត្រូវឈ្លបខ្មែរក្រហមចាប់បាន ព្រោះកងឈ្លបបានឃើញភ្លើងដែលខ្ញុំ និងសាត បានដុតត្រីនៅពេលយប់។ ពេលឈ្លបខ្មែរក្រហមចាប់ខ្ញុំ និង សាត បានយកទៅកន្លែងឃុំឃាំង និងបានចោទថាខ្មាំង តែខ្ញុំ និងសាត ប្រកែកថាមិនមែនខ្មាំងទេ។ ខ្ញុំ និង សាត ធ្លាប់និយាយគ្នាថាបើខ្មែរក្រហមចាប់បានឆ្លើយថា គឺជាទ័ពខ្មែរក្រហមដែលបានរត់ពីព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាមមក។ ដំបូងឈ្លបខ្មែរក្រហមចាប់ទៅដាក់ខ្នោះ និងឱ្យពួកយើងហូបបាយឆ្អែត ខ្ញុំនឹកឃើញថា បើខ្មែរក្រហមឱ្យហូបឆ្អែតច្បាស់ណាស់ ឈ្លបខ្មែរក្រហមនឹងយកខ្ញុំ និងសាត ទៅសម្លាប់ហើយ។ ខ្ញុំក៏ប្រឹងហូបឱ្យឆ្អែត ទោះជាស្លាប់ក៏បានហូបឆ្អែតដែរ។ តែដោយឃើញភាពស្មោះត្រង់ មិនមានចិត្តចង់លួចរត់ទៅណា ឈ្លបខ្មែរក្រហមមានការទុកចិត្តក៏លែងដាក់ខ្នោះ ខ្ញុំ និង សាត ប៉ុន្តែស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់ឈ្លបដដែរ។ រយៈពេលយូរៗទៅឈ្លបកាន់តែទុកចិត្ត ក្នុងរដូវទឹកឡើងឈ្លបខ្មែរក្រហមក៏ឱ្យ ខ្ញុំ និងសាត ចែវទូកជូនឈ្លបទៅនេះ ទៅនោះ តាមការបញ្ជារបស់ពួកគេ។

នៅពេលដែលរបបខ្មែរក្រហមដួលរលំក្នុងខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ខ្ញុំ និងសាត បានរត់ចូលព្រៃជាមួយនឹងខ្មែរក្រហមដែរ។ ខ្ញុំទៅលីស្រូវពីក្នុងភូមិទៅទុកលាក់ក្នុងក្នុងព្រៃ។ បើមានកងទ័ពវៀតណាមដេញដល់ណាពួកខ្ញុំដុតជង្រុកស្រូវនៅទីនោះចោលតែម្ដង។

នៅក្នុងខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧៩ កងទ័ពវៀតណាមចាប់ ខ្ញុំបាន ហើយយកខ្ញុំទៅដាក់នៅជង្រុកស្រូវ។ ដៃខ្ញុំត្រូវបានកងទ័ពវៀតណាមចងស្លាបសេកទៅខាងក្រោយ។ សំណាងល្អខ្ញុំមានបងប្រុសម្នាក់ធ្វើទ័ពជាមួយវៀតណាម ហើយគាត់បានដើរកាត់មុខខ្ញុំ តែគាត់មិនចំណាំប្អូនទេ។ ខ្ញុំនៅចាំប្រហាក់ប្រហែលបង ក៏ដាច់ចិត្តហៅបងថា បងហឿនៗ តែមិនសូវហ៊ានហៅឮទេ ខ្លាចក្រែងមានការភាន់ច្រឡំ ។ ហៅម្តងទៅ២ដង បងរបស់ខ្ញុំ ក៏ឈប់ ហើយងាកមកមើលខ្ញុំ ទើបចំណាំខ្ញុំបាន។ ពួកយើងបែកគ្នាយូរឆ្នាំ បងប្រុសខ្ញុំបានចេញទៅធ្វើកងទ័ពខ្មែរក្រហមតាំងពីឆ្នាំ១៩៧២ មិនដែលត្រឡប់មកលេងផ្ទះម្តងណាឡើយ។

នៅពេលនោះកងទ័ពវៀតណាមបានឱ្យខ្ញុំធ្វើការងារជាមួយ គឺធ្វើជាអ្នកស៊ើបការណ៍ ថាតើកងទ័ពខ្មែរក្រហមចុះមកភូមិណាខ្លះ ហើយខ្ញុំត្រូវមករាយការណ៍ឱ្យកងទ័ពវៀតណាម។ ក្រោយមកខ្ញុំក៏បានផ្លាស់មកធ្វើកងទ័ពរបស់រដ្ឋាភិបាលរបបសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា និងរដ្ឋកម្ពុជាវិញ។ ខ្ញុំបានឈរជើងប្រចាំការនៅម្តុំសំឡូត។ ក្រោយមកខ្ញុំស្ថិតនៅក្នុងកងពលលេខ២៤ និងកងពលតូចលេខ៧១ ដែលមានឈ្មោះ គឹម ពៅ ជាប្រធាន។ ចុងក្រោយខ្ញុំត្រូវបានផ្លាស់មកនៅក្នុងវរព្រំដែន៥០១ ដែលមាន ម៉ែន មាស ជាប្រធាន។

បន្ទាប់ពីកងទ័ពខ្មែរក្រហមនៅតំបន់សមរភូមិសំឡូត-កោះកុង បានសមាហរណកម្មជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានៅឆ្នាំ១៩៩៦ ក្រុមគ្រួសារខ្ញុំផ្លាស់មករស់នៅឃុំថ្មដារហូតដល់សព្វថ្ងៃ៕

ឡុង ដានី៖ មជ្ឈមណ្ឌលផ្សះផ្សាវាលវែង

[1] មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាសម្ភាសន៍ជាមួយ ជា សាយន្ត ថ្ងៃទី២៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០ (PSI0198)