រត់គេចខ្លួនដើម្បីរួចជីវិត តែបែរជាត្រូវកងទ័ពចាប់ខ្លួន ដកស្រង់ខ្លឹមសារពីឯកសារចម្លើយសារភាព J00264 តម្កល់នៅមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា
ក្រៅពីអនុវត្តគោលនយោបាយជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុង និងទីប្រជុំជននានា បន្ទាប់ពីការឡើងកាន់អំណាចរបស់ខ្លួន ខ្មែរក្រហម ក៏បានអនុវត្តផែនការដាក់គោលដៅទៅលើបុគ្គលដែលខ្លួនសង្ស័យថាជា “សត្រូវខាងក្នុងនិងសត្រូវខាងក្រៅ” និងអនុវត្តការចាប់ខ្លួនព្រមទាំងសួរចម្លើយ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ប្រជាជនជាច្រើនត្រូវរស់នៅក្រោមភាពភិតភ័យ បង្កឡើងដោយការសម្លាប់ដែលកើតមាននៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។[1] ជាក់ស្តែង សារិន ដែលមិនអាចទ្រាំទ្រជាមួយនឹងការរស់នៅក្រោមភាពភ័យខ្លាច បានសម្រេចចិត្តចូលរួមជាមួយនឹងប្រជាជនក្នុងភូមិ ធ្វើការភៀសខ្លួនទៅកាន់ប្រទេសសៀម (ប្រទេសថៃ)។ ខាងក្រោមនេះគឺជាសេចក្តីសង្ខេបចម្លើយសារភាពរបស់ ឈួន សារិន។[2]
ខ្ញុំឈ្មោះ ឈួន សារិន មានឈ្មោះបដិវត្តន៍ សារិន គឺជាប្រជាជនសហករណ៍ ក្នុងភូមិត្រពាំងរបើក ឃុំការពារ ស្រុកកោះស្លា តំបន់កំពត។ ខ្ញុំមានអាយុ៤៣ឆ្នាំ និងបានរៀបការរួចហើយ។ ឪពុកខ្ញុំឈ្មោះ គង់ ឈួន អាយុ៧២ឆ្នាំ(ស្លាប់) ហើយម្តាយរបស់ខ្ញុំឈ្មោះ រស់ ទៀង អាយុ៧២ឆ្នាំ (ស្លាប់) ដោយនៅពេលលោកទាំងពីរនៅមានជីវិត គាត់ប្រកបរបរធ្វើស្រែចម្ការ និងគ្មាននិន្នាការនយោបាយអ្វីឡើយ។ រូបខ្ញុំផ្ទាល់មានអត្តចរិត មិនសូវចេះមាត់ក ហើយឆាប់ភ័យ។
នៅពេលកុមារភាព ខ្ញុំបានរៀនអក្សរនៅវត្តកោះច្រែង រហូតទាល់តែខ្ញុំមានវ័យ៨ឆ្នាំ។ នៅវ័យ១៤ឆ្នាំ ខ្ញុំបានសម្រេចចិត្តបួសជាព្រះសង្ឃនៅវត្តកោះច្រែង និងប្រណិបតន៍ព្រះពុទ្ធសាសនាបានចំនួន៣ឆ្នាំ។ ក្រោយមក ខ្ញុំបានលាចាកសិក្ខាបទ ទៅជួយប្រកបរបររកស៊ីជាមួយឪពុកម្តាយវិញ រហូតដល់ខ្ញុំចម្រើនវ័យបាន២៥ឆ្នាំ។ នៅពេលនោះ ឪពុកខ្ញុំបានរៀបចំឲ្យខ្ញុំមានគ្រួសារ និងក្រោយមកខ្ញុំក៏ផ្លាស់ទៅស៊ីឈ្នួលគេវិញរហូតដល់ឆ្នាំ១៩៦៤។ ក្រោយពីមានកូនចំនួន២នាក់ ក្នុងឆ្នាំ១៩៦៤ដដែល ខ្ញុំបានទៅធ្វើជាទាហានផ្នែកជួសជុលកប៉ាល់ និងគ្រឿងសំណង់ផ្សេងៗ។ ក្រោយធ្វើការងារនេះបានប្រមាណ ៥ឆ្នាំ នៅឆ្នាំ១៩៦៩ ខ្ញុំបានលាឈប់ និងមកប្រកបរបបកាប់ចម្ការនៅកោះតាកៀវវិញរហូតដល់ពេលរំដោះភ្នំពេញ។ អង្គការបានផ្លាស់ខ្ញុំពីកោះតាកៀវមកកាន់សហករណ៍ភូមិត្រពាំងរបើក ឃុំការពារ ស្រុកកោះស្លា តំបន់កំពតវិញ។
ក្រោយពីផ្លាស់មកកាន់ទីនេះ នៅខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧៥ ខ្ញុំត្រូវបានណែនាំឲ្យចូលជាប្រជាជនសហករណ៍ ដោយឈ្មោះនិន ដែលមាននាទីជាគណៈឃុំនាពេលនោះ ហើយបច្ចុប្បន្ន គាត់នៅឯកំពង់ធំ។ មួយរយៈក្រោយមក នៅថ្ងៃទី២៨ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ កសិករថ្មីម្នាក់ឈ្មោះ សាំ ដែលរស់នៅក្នុងសហករណ៍ភូមិត្រពាំងរបើកដែរ បានបំភ័យខ្ញុំថា៖ “យើងជារដ្ឋការចាស់ គឺកុំនៅកន្លែងនេះ។ គេកំពុងរើសពួកអ្នករដ្ឋការចាស់ៗដាក់មួយកន្លែង ដូច្នេះយើងរស់នៅធ្វើអីទៀត។ បើនៅជាមួយគេ គេមិនឲ្យស៊ីបានជាមួយ ម្យ៉ាងទៀតបំបាត់សេរីភាពក្នុងការនិយាយស្តី។ ហើយបើយើងរស់នៅ ប្រហែលជាមិនឃើញពន្លឺព្រះអាទិត្យទេ។ ដូច្នេះ យើងកុំនៅ។ ឥលូវត្រូវទៅជាមួយខ្ញុំ ផ្លូវតែមួយរបស់យើង គឺរត់ទៅសៀម។”
ក្រោយពីបំភ័យខ្ញុំរួច នៅថ្ងៃដដែលនេះ សាំ បានមកជួបខ្ញុំម្តងទៀត ដើម្បីបញ្ជាក់ជាមួយខ្ញុំជាចុងក្រោយថា ទៅឬមិនទៅ។ សាំ នៅតែបន្តបំភ័យខ្ញុំថា៖ “បើមិនទៅទេ មុខជាស្លាប់ ហើយយប់នេះ ត្រូវតែរត់ចេញ ហើយចាំជួយយកអង្ករទៅផង។” នៅពេលនោះ ខ្ញុំមានការភិតភ័យជាខ្លាំង ក៏ដាច់ចិត្តរត់ចុះចោលក្រុមគ្រួសារ។ ការរត់គេចខ្លួនធ្វើឡើងនៅវេលាម៉ោង៨យប់ ថ្ងៃទី៣ ខែឧសភា ឆ្នឈ១៩៧៧។ ខ្ញុំបានយកអង្ករចំនួន១តៅ, បាយក្រៀម១កូនស្បោង និងឆ្នាំង១យកទៅជាមួយ។ អ្នកដែលចូលរួមនៅក្នុងផែនការរត់គេចនេះ មានសមាជិកចំនួន៧នាក់។ ក្នុងចំណោមនោះ សាំ ជាអ្នកបំផុសបំផុលនាំរត់ គឺជាកសិករថ្មី នៅភូមិស្រុកថ្មី, អុក ជាកសិករថ្មី នៅភូមិត្រពាំងរបើក, គឿន ជាកសិករមូលដ្ឋាននៅភូមិស្រុកថ្មី, ស្រ្តីវ័យចំណាស់៣នាក់ ដែលខ្ញុំមិនស្គាល់ឈ្មោះ និងសុទ្ធសឹងជាកសិករមូលដ្ឋាននៅភូមិស្រុកថ្មី ឃុំការពារ ស្រុកកោះស្លា តំបន់កំពត និងរូបខ្ញុំផ្ទាល់។
យើងបានធ្វើដំណើរចាកចេញពីភូមិរួមគ្នា។ នៅពេលធ្វើដំណើរទៅដល់ភ្នំម្លូ យើងបាននាំគ្នាសម្រាក។ ពេលនោះ សាំ បានលើកឡើងថា៖ “ពេលដែលចេញដល់ប្រទេសសៀម យើងមានបង្អែកត្រឹមត្រូវ ម្យ៉ាងយើងរកស៊ីធ្វើអីក៏បាន។ ដូច្នេះ យើងត្រូវត្រលប់ទៅទាក់ទង់ឈ្មោះ ញឹម ជាកសិករភូមិស្រុកថ្មីនេះ និងឈ្មោះរុំ ដែលជាកសិករមូលដ្ឋាន ដើម្បីសាកសួរអំពីរឿងប្រជាជនដែលគាត់បំផុសបាន និងបំរុងនឹងរត់ទៅសៀមដូចយើងដែរ ហើយងាយស្រូលក្នុងការប្រមូលកម្លាំងឲ្យបានច្រើន។” ក្រោយពី សាំ និយាយចប់សព្វគ្រប់ យើងទាំងអស់គ្នាបានចេញដំណើរបន្តទៅទៀត។ យើងបានធ្វើដំណើរនៅតាមជួរភ្នំព្រះ ដែលនៅពេលនោះខ្ញុំបានសួរថា “តើពួកចោរព្រៃនៅកន្លែងណា?” សាំ បានឆ្លើយតបថា មូលដ្ឋានចោរព្រៃគឺនៅភ្នំព្រះ និងភ្នំធំ ហើយ គឿន បានបន្តថា៖ “មូលដ្ឋានចោរព្រៃ មាននៅភ្នំកំចាយ និងភ្នំបូកគោទៀត ដោយភ្នំកំចាយមានលាក់ស្រូវចំនួន៥០០០ថាំង។”
យើងបានបញ្ចប់ការសន្ទនា និងបន្តដំណើរទៅមុខទៀត។ យើងបានឆ្លងកាត់ផុតជួរភ្នំធំ សំដៅមកផ្លូវជាតិលេខ៤ ម្តុំពេជនិល។ មកដល់ត្រឹមនេះ យើងបានដើរសំដៅទៅកាន់ភ្នំគិរីរម្យ និងបានសម្រាកនៅលើភ្នំគិរីរម្យចំនួន២ថ្ងៃ។ គិតត្រឹមចំណុចនេះ យើងបានចំណាយពេលវេលាធ្វើដំណើរអស់រយៈពេល៨ថ្ងៃទៅហើយ។ ក្រោយសម្រាកយកកម្លាំងបានសមគួរ យើងក៏បន្តចេញដំណើរទៅមុខទៀត។ យើងត្រូវវែកព្រៃធ្វើផ្លូវដើរ។ ជាអកុសល យើងបានពើបប្រទះជាមួយនឹងកងទ័ព។ កងទ័ពទាំងនោះ បានបាញ់កាំភ្លើង៣គ្រាប់ និងបញ្ជាឲ្យខ្ញុំលើកដៃឡើង។ សមាជិករួមដំណើរឯទៀត ដែលចេញទៅជាមួយខ្ញុំ បានរត់យ៉ាងលឿន សំដៅទៅទិសខាងជើងភ្នំគិរីរម្យ។ ខ្ញុំត្រូវកងទ័ពចាប់ខ្លួនបាននៅវេលាម៉ោង២រសៀល ថ្ងៃទី១១ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧៧ និងត្រូវបញ្ជូនមកឃុំខ្លួននៅទីនេះរហូតមកទល់សព្វថ្ងៃ។
តាមអ្វីដែលខ្ញុំបានដឹង សាំ បានរត់គេចទៅដល់ស្រុកសៀមហើយ។ គម្រោងគេចខ្លួនលើកនេះ យើងមានការជឿជាក់ពីព្រោះថា ការចេញចូលពីកម្ពុជាទៅប្រទេសសៀម គឺមានឈ្មោះ ដន ជាអ្នកត្រួសត្រាយ ហើយដនធ្លាប់នាំប្រជាជនចំនួន២សហករណ៍ទៅឲ្យសៀម។ ដន ពីមុន គឺជានិស្សិត និងត្រូវជាក្មួយ ចេង ហេង។ មូលដ្ឋានឈរជើងរបស់ ដន គឺនៅភ្នំធំ៕
អត្ថបទដោយ សុភ័ក្រ្ត ភាណា
[1] ផេង ពង្សរ៉ាស៊ី et al. (២០២០). ប្រវត្តិសាស្រ្តកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ(១៩៧៥-១៩៧៩). បោះពុម្ពលើកទី២. មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា.
[2] ឯកសារលេខ J00264 តម្កល់នៅមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា