(ក្រចេះ)៖ ម្ដាយរបស់ ហេង ត្រូវបានអង្គការចាប់ឃុំនៅក្នុងគុករយៈពេលមួយសប្ដាហ៍ ដោយសារតែបានលាក់ទុកខ្សែដៃមួយខ្សែ។ នៅរបបខ្មែរក្រហម  ប្រជាជនទាំងអស់ គ្មាន​សិទ្ធិរក្សាទុកទ្រព្យសម្បត្តិឯកជនឡើយ ដោយ​ទ្រព្យសម្បត្តិឯកជន​ទាំងអស់ត្រូវដាក់បញ្ចូលជាទ្រព្យ​សមូហភាព។ ហ៊ឹម ហេង អាយុ៦៨ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើតនៅភូមិដំរិល ឃុំដំរិល ស្រុកអូររាំងឪ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ និងមានទីលំនៅបច្ចុប្បន្ននៅភូមិគោលាប់ ឃុំបន្ទាយ ស្រុកចិត្របុរី ខេត្តក្រចេះ។ ហេង ជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម ហើយទាំងអស់នេះគឺជាដំណាលសាច់រឿងដែលគាត់ធ្លាប់បានឆ្លងកាត់តាំងពីរបបលន់ នល់ រហូតដល់របបខ្មែរក្រហម និងមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន។ នៅឆ្នាំ១៩៧០ ប្រជាជនទាំងអស់ដែលរស់នៅក្នុងខេត្តក្រចេះ ប្រកបរបរកសិកម្មតាមធម្មតា។ ឈានដល់ថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ក្នុងឆ្នាំដដែល មានព្រឹត្តិការណ៍រដ្ឋប្រហារទម្លាក់សម្ដេចព្រះ នរោត្ដម សីហនុ ចេញពីអំណាច ដូច្នេះប្រទេសជាតិចាប់ផ្ដើមមានភាពចលាចល និងធ្វើឲ្យប្រជាជនមួយចំនួនបង្ខំចិត្តចាកចេញពីផ្ទះសម្បែង ភូមិ ឃុំ ឬស្រុកកំណើត ដើម្បីគេចពីការទម្លាក់គ្រាប់បែក។

នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ហេង ជាប្រជាជនមូលដ្ឋាន ហើយអង្គការចាត់តាំងឲ្យគាត់ធ្វើការងារជីកព្រែក និងប្រឡាយ នៅក្នុងកងចល័ត ។ ជារៀងរាល់ថ្ងៃគាត់ត្រូវក្រោកពីម៉ោង២យប់ ដើម្បីចេញទៅធ្វើការនៅការដ្ឋាន រហូតដល់ម៉ោង១០យប់វិញទើបត្រលប់ទៅកន្លែងស្នាក់នៅ។ ក្រៅពីការជីកព្រែក និងប្រឡាយ ប្រជាជនមានការងារបន្ថែមទៀតគឺដកស្ទូង។ ហេង បាននិយាយថា ដំបូងឡើយ អង្គការចាត់តាំងប្រជាជន១៥នាក់ ស្ទូងស្រូវឲ្យបានដីមួយហិចតាក្នុងរយៈពេលមួយថ្ងៃ ហើយកំណត់ត្រឹមម៉ោង៥ល្ងាច។ ក្រោយមកអង្គការ កាត់បន្ថយកម្លាំង​មនុស្ស​សល់ត្រឹមតែ១២នាក់វិញឲ្យបំពេញតាម​ផែនការ​ដដែរ។ ការកាត់​បន្ថយនេះដោយសារតែ ប្រជាជន១៥នាក់នោះ អាច​ស្ទូងពេញដីដែលអង្គការបានកំណត់រួចរាល់ត្រឹម​ម៉ោងបួនល្ងាច។ នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម  អង្គការផ្ដល់បាយឲ្យប្រជាជន​ដែលធ្វើការ​ប៉ុណ្ណោះ ចំណែកឯអ្នកជំងឺគឺទទួលបានត្រឹមតែបបររាវ ដោយសារតែអ្នកជំងឺទាំងនោះ ឈប់សម្រាកមិនទៅធ្វើការងារ។ អ្នកជំងឺនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម មិនទទួលបានការព្យាបាលត្រឹមត្រូវតាមស្តង់ដាឡើយ ព្រោះគ្រូពេទ្យគ្មានជំនាញច្បាស់លាស់។ នៅពេលមានជំងឺ ប្រជាជនទទួលបានត្រឹមតែថ្នាំដែលផ្សំឡើងនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម មានរាងមូល ពណ៌ខ្មៅ ដែលប្រជាជនតែងតែហៅថាថ្នាំអាចម៍ទន្សាយ។ ហេង បានប្រាប់បន្ថែមថា នៅពេលដែលមានសមាជិកគ្រួសារឈឺម្ដងៗ អង្គការមិនអនុញ្ញាតឲ្យទៅសួរសុខទុក្ខឡើយ ព្រោះនៅទីនោះមានគ្រូពេទ្យចាំព្យាបាល និងថែទាំអ្នកជំងឺរួចហើយ។

ជារឿយៗអង្គការ បានបញ្ជូនកងឈ្លបឲ្យ​តាមដានប្រជាជននៅតាមផ្ទះ ក៏ដូចជាឲ្យកុមារស៊ើបការណ៍ពីឪពុកម្ដាយ ព្រោះចង់ដឹងថាមានប្រជាជនគ្រួសារណាមួយដែលនិយាយមិនល្អពីអង្គការ។ ប្រសិនជាមានសមាជិក​នៃគ្រួសារណាមួយលើកឡើងពីចំណុចមិនល្អ ឬត្អូញត្អែពីភាពលំបាកនៃការធ្វើការងារ នោះកងឈ្លបនឹងចាប់បុគ្គល​នោះយកទៅសម្លាប់ចោលជាមិនខាន។ ប្រជាជននៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម តែងតែប្រយ័ត្នខ្លួនជានិច្ច និងមិនទុកចិត្តនរណាក្រៅពីខ្លួនឯងផ្ទាល់ឡើយ ទោះបីជាបងប្អូនបង្កើតនឹងគ្នាក៏ដោយ។ ឪពុកម្ដាយរបស់ ហេង ត្រូវបានអង្គការចាប់ដាក់គុក។ ម្ដាយរបស់​គាត់​ត្រូវជាប់​គុកដោយសារតែ អង្គការចាប់កំហុសបានថាលួចលាក់ទុកខ្សែដៃ ចំណែកឪពុករបស់គាត់គឺមិនដឹងថាត្រូវចាប់ខ្លួនដោយសារតែមូលហេតុអ្វីឡើយ។ ឪពុកម្ដាយរបស់ហេង ថ្វីត្បិតតែត្រូវចាប់ខ្លួនដាក់គុក ប៉ុន្តែមិនត្រូវអង្គការយកទៅសម្លាប់នោះទេ។ បងប្អូនជីដូនមួយរបស់ ហេង ចំនួនប្រាំបីនាក់ ត្រូវបានអង្គការសម្លាប់ ដោយមិនដឹងពីមូលហេតុ។ នៅពេលនោះមានកងឈ្លបបានចុះទៅហៅប្រជាជន និងយោធាដែលមានឈ្មោះនៅក្នុងបញ្ជី តាមផ្ទះឲ្យទៅប្រជុំ បន្ទាប់ពីចប់ប្រជុំក៏មានរថយន្តចាំដឹកប្រជាជនទាំងអស់ចេញទៅសម្លាប់។

លើសពីនេះទៅទៀត ហេង ធ្លាប់បានឃើញខ្មែរក្រហមចាប់ប្រជាជនចងជាជួរបណ្ដើរយកទៅសម្លាប់ ជាគ្រួសារៗ។ ប្រជាជនទាំងអស់នោះភាគច្រើនជាប្រជាជន១៧មេសា ដែលជម្លៀសមកពីទីក្រុងភ្នំពេញ ធ្លាប់​មានមុខរបរជាគ្រូបង្រៀន, មន្រ្តីរាជការ និងទាហានក្នុងរបប លន់ នល់។ សមាជិក​ក្នុង​គ្រួសារអស់ មិនលើកលែងសូម្បីកុមារតូចៗ ត្រូវ​បាន​ចាប់​យក​ទៅ​បើត្រូវ​អង្គការ​ស៊ើបដឹងពីប្រវត្តិរូប។ ជាក់ស្ដែង ហេង មានក្មួយស្រីម្នាក់ដែលមានប្ដីធ្វើជាទាហាន ត្រូវបានខ្មែរក្រហមចាប់យកទៅឃុំខ្លួនទុកត្រៀមនឹងសម្លាប់ ប៉ុន្តែប្ដីក្មួយស្រីរបស់គាត់បានរត់គេច ដូច្នេះខ្មែរក្រហមបានបញ្ជាឲ្យទៅចាប់ប្រពន្ធជំនួស។ កងឈ្លប បានចាប់ខ្លួនក្មួសស្រីរបស់​ហេង យកទៅធ្វើបាបលើរូបរាងកាយនិងធ្វើទារុណកម្មជាខ្លាំង បន្ទាប់មកទើបសម្លាប់ចោល។ មានពេលមួយ ហេង កំពុងតែងូតទឹក គាត់ក៏ប្រទះឃើញមានស្រ្តីម្នាក់បានរត់គេចពីការតាមចាប់ខ្លួនរបស់កងឈ្លប។ បន្ទាប់ពីឃើញបែបនេះ ហេង បានប្រាប់ឲ្យស្រ្តីនោះរត់ទៅលាក់ខ្លួននៅក្នុងជង្រុកស្រូវ។ កងឈ្លប បានមកដល់ទីនោះហើយបានសួរ ហេង “តើឃើញមានស្រ្តីម្នាក់រត់កាត់ទីនេះឬទេ?” ហេង បានឆ្លើយទៅកាន់កងឈ្លបថាមិនឃើញមាននរណារត់ឆ្លងកាត់ឡើយ ហើយកងឈ្លបក៏បន្ត​ហួសទៅស្វែងរកនៅកន្លែងផ្សេង។ ស្រ្តីនោះក៏បានរួចពីការចាប់ខ្លួនរបស់កងឈ្លប។

ប្រជាជនជាច្រើន ត្រូវបានខ្មែរក្រហមបង្ខំឲ្យរៀបការជាមួយនឹងអ្នកមិនស្គាល់។ ការរៀបចំពិធីមង្គលការម្ដងៗយ៉ាងហោចណាស់ធ្វើឡើងចាប់ពីប្រាំគូឡើងទៅ។ ហេង ក៏ជាប្រជាជនម្នាក់ដែលបានរៀបការនៅក្នុងអំឡុងពេលនោះដែរ ប៉ុន្តែ ហេង មិនត្រូវបានបង្ខំឲ្យរៀបការជាមួយអ្នកដែលមិនស្គាល់អត្តសញ្ញាណឡើយ គឺគាត់រៀបការជាមួយនឹងគូដណ្ដឹងដែលឪពុកម្ដាយបានរៀបចំឲ្យគាត់តាំងពីមុនមក។ បន្ទាប់ពីរៀបការរួច ហេង និងប្ដី បានរស់នៅជាមួយគ្នាបានចំនួនពីរថ្ងៃ ក៏ត្រូវរស់នៅបែកគ្នាវិញព្រោះត្រូវទៅធ្វើការនៅសហករណ៍ផ្សេងពីគ្នា។

បច្ចុប្បន្ន ហេង មានជំងឺស្រវាំងភ្នែក និងចុកជើង-ដៃ ហើយជំងឺទាំងអស់នេះកើតមានបន្ទាប់ពីរបបខ្មែរក្រហមបានបញ្ចប់។ ពាក់ព័ន្ធនឹងជំងឺចុកដៃ-ជើង គឺអាចបណ្ដាលមកពីធ្វើការងារធ្ងន់ៗរបស់គាត់ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ។ បច្ចុប្បន្ន គាត់បានផ្លាស់ទីលំនៅទៅរស់នៅភូមិគោលាប់ ឃុំបន្ទាយ ស្រុកចិត្របុរី ខេត្តក្រចេះ៕

សម្ភាសន៍ដោយ៖ គ្រី រស្មី ថ្ងៃទី១៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤

អត្ថបទដោយ៖ នេន ស្រីមុំ ថ្ងៃទី៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៥