សកម្មភាពការអប់រំរបស់អង្គការ ឲ្យប្រឆាំងនឹងរបបកុម្មុយនិស្ដ របស់ ហម ឆិល
ឯកសារចម្លើយសារភាពសរសេរដោយដៃចំនួន២៦ទំព័រ ដែលជាចម្លើយសារភាពរបស់ ហម ឆិល មានតួនាទីជា អនុលេខាតំបន់២ ភូមិភាគពាយ័ព្យ បានរៀបរាប់ពីប្រវត្តិតួនាទី គ្រួសារ ចូលបម្រើបដិវត្តន៍ និងបក្ខពួកដែលចូលរួមធ្វើសកម្មភាពក្បត់បក្សជាមួយខ្លួន ។ ខាន ត្រូវអង្គការចាប់ខ្លួននៅទី០៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៧៧ និងសួរចម្លើយនៅ ថ្ងៃទី១៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៧៧ ។ ការសួរចម្លើយទៅលើឈ្មោះ ហម ឆិល បានបញ្ចប់ ដោយភ្ជាប់ជាមួយនឹងហត្ថលេខារបស់អ្នកសួរចម្លើយ និងស្នាមមេដៃសាម៉ីខ្លួន។
ខាងក្រោមនេះ ជាការដកស្រង់ចម្លើយសារភាពរបស់ ហម ឆិល៖ ហម ឆិល ហៅខាន ភេទប្រុស អាយុ៤៥ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើត នៅភូមិបឹងខ្ទុម ឃុំចម្លងគួយ ស្រុកបាត់ដំបង ខេត្តបាត់ដំបង ។ ខាន មានប្រពន្ធ ឈ្មោះ ម៉ី ឡែម ហៅឡុង និងមានកូនពីរនាក់ ។
មុនដំបូង ហម ឆិល ចូលធ្វើឥស្សរជំនាន់ទី២ ជានិរសា ផ្ញើសំបុត្រទៅកាន់ភូមិភាគពាយ័ព្យ (ភូមិភាគ៥៦០) តំបន់២ នៅខេត្តពោធិ៍សាត់ ។[1] ខាន ធ្វើការងារនេះបានរយៈពេល៨ឆ្នាំ ក៏ឈប់និងត្រលប់មករស់នៅផ្ទះវិញ ប៉ុន្តែ ពុំបានជួបជាមួយឪពុកម្ដាយរបស់ខ្លួនទេ ព្រោះគាត់ទាំងពីរបានស្លាប់ ខណៈពេល ដែលខាន ទៅធ្វើជានិរសា ។ ខាន ក៏បានមករស់នៅជាមួយបងប្រុសឈ្មោះ ប្រោញ ហើយប្រកបមុខរបរត្បាញកន្ទេលលក់ និងជីកត្បូងរហូតមក ។ នៅឆ្នាំ ១៩៦៥ តាមរយៈឈ្មោះ ច្រក់ មានតួនាទីជំទប់លេខ១ ក្នុងឃុំចម្លងគួយ ស្រុកបាត់ដំបង ខេត្តបាត់ដំបង បានណែនាំ ខាន ត្រូវបានណែនាំឲ្យចូលធ្វើគិញ ថែមទាំងទទួលភារកិច្ចឲ្យតាមដានខ្មែរក្រហម និងឃោសនាឲ្យប្រជាជនប្រឆាំងនឹងបក្ខពួកកុម្មុយនិស្ដ ។ ក្នុងពេលនោះ ច្រក់ ណែនាំខាន ឲ្យស្គាល់ជាមួយ ឈ្មោះ គឹម ឃន មានតួនាទីស័ក៣ នៅបន្ទាយត្រែង ហើយបានបញ្ចូល ខាន ឲ្យចូលធ្វើជា សេ អ៊ី អា ដោយតម្រូវឲ្យ ខាន គោរពតាមវិន័យ និងច្បាប់ សេ អ៊ី អា រហូតដល់ថ្ងៃអស់ជីវិត ។ លុះពេលចូលធ្វើ សេ អ៊ី អា បានរយៈពេល២ខែ ខាន អប់រំកម្លាំងបាន៣នាក់ដែលត្រូវជាបងប្អូន និង២នាក់ទៀតត្រូវជាមិត្តភក្ដិរបស់ខ្លួន ឲ្យចូលធ្វើ សេ អ៊ី អា ដូចខ្លួនដែរ ។ ក្រោយមក ខាន និងបក្ខពួកនាំយកទាហាន មកព័ន្ធជុំវិញ ភូមិបឹងខ្ទុមនេះ បង្កឲ្យមានការបាញ់ប្រហារគ្នា ធ្វើឲ្យមនុស្សម្នាក់ត្រូវរបួស និងចាប់បានទាហានម្នាក់បញ្ជូនមកកាន់បន្ទាយចម្លងគួយ។ បន្ទាប់ពីសកម្មភាពនេះរំលងផុតទៅបានរយៈពេល១ខែ គឹម ឃន បានហៅ ខាន និងបក្ខពួកចំនួន១១នាក់ មកប្រជុំដាក់ផែនការ ឲ្យខិតខំធ្វើការ និងត្រូវកសាងកម្លាំង សេ អ៊ី អា ឲ្យបានច្រើន។ នៅពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ ១៩៦៦ តាមការចាត់តាំងពីឈ្មោះ ច្រក់ ដដែល ខាន ត្រូវបញ្ជូនឲ្យមកនៅកងជីវពល ក្នុងឃុំចម្លងគួយ ។ រយៈពេល១ខែក្រោយមក គឹម ឃន បានរៀបចំការប្រជុំជាមួយ ខាន និងបក្ខពួកចំនួន១០នាក់ រួមទាំងកម្លាំងចូលបង្កប់ក្នុងបដិវត្តន៍ចំនួន៥នាក់បន្ថែមទៀត ដើម្បីកសាងកម្លាំង ក្នុងជួរបដិវត្តន៍ ហើយរួមគ្នាបំផ្លិចបំផ្លាញកុម្មុយនិស្ដ ។ នៅឆ្នាំ១៩៦៧ ខាន ចូលទៅបង្កប់ខ្លួននៅភ្នំវាយចាបនិងកសាងមនុស្សបានចំនួន៤នាក់ ។ សកម្មភាពបន្ទាប់គឺអ្នកទាំងនោះ បានដាក់ការប្រជុំមួយ ដែលធ្វើឡើងរហូតដល់ម៉ោង១០យប់ ទើបបំបែកក្រុមគ្នា ។ បន្ទាប់ពីប្រជុំចប់ ខាន និងបក្ខពួកចំនួន១០នាក់ បានរត់ចូលព្រៃ ហើយត្រលប់ទៅធ្វើស្រែនៅតំបន់៥ រហូតដល់ថ្ងៃធ្វើរដ្ឋប្រហារ ។
ក្រោយថ្ងៃ ធ្វើរដ្ឋប្រហារ ឆ្នាំ១៩៧០ ឈ្មោះ អ៊ិន បានចាត់តាំងឲ្យ ខាន ធ្វើជាពេទ្យ និងតាំងទីនៅមន្ទីរពេទ្យជើងភ្នំរការចោល ។ ក្នុងរយៈពេល១ឆ្នាំ ខាន កសាងកម្លាំងបាន៤នាក់ ហើយធ្វើសកម្មភាពពុំព្យាបាលអ្នកជំងឺ ដែលមានរបួសធ្ងន់ៗ គឺទុកឲ្យអ្នកទាំងនោះស្លាប់ ។ ក្រោយមក ខាន ត្រូវ ឈ្មោះ អ៊ិន ដកចេញពីមន្ទីរពេទ្យ ។ ខាន បានត្រលប់មកវិញ និងជួបជាមួយឈ្មោះ វ៉ាញ និងសំអឿន ជាគណៈតំបន់២ ក្នុងស្រុកបាកាន ។ អ្នកទាំងពីរ ណែនាំ ខាន រួមទាំងបក្ខពួក១១នាក់ ឲ្យធ្វើសកម្មភាពបំផ្លិចបំផ្លាញ បដិវត្តន៍ ទៅតាមមុខសញ្ញារៀងៗខ្លួន ក្នុងការបំផ្លាញផលបដិវត្តន៍ និងចូលបង្កប់ខ្លួន ធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យសកម្មភាពត្រូវបែកការ ។ នៅខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧២ ខាន និងបក្ខពួក បានធ្វើផែនការសកម្មភាព ប្រឆាំងមិនឲ្យមានការធ្វើស្រែចម្ការតទៅថ្ងៃមុខទៀត និងបណ្ដុះគំនិតមិនឲ្យប្រជាជនមានការអស់សង្ឃឹមចំពោះការធ្វើបដិវត្តន៍នេះឡើយ ។ នៅឆ្នាំ១៩៧៣ ខាន អប់រំកម្លាំងបានចំនួន៤នាក់ទៀត សុទ្ធតែជាអ្នកដែលមានទំនាស់ជាមួយនឹងអង្គការ ។ អ្នកទាំងនោះ ពិភាក្សាគ្នា ទាក់ទងនឹងការបញ្ជូនទាហានដាក់តាមតំបន់រំដោះ និងកៀរប្រជាជនបានមួយចំនួន ក្នុងឃុំបាក់ចិញ្ចៀន ។ នៅឆ្នាំ១៩៧៤ ខាន និងបក្ខពួក៨នាក់ រៀបចំការប្រជុំម្ដងទៀត ដឹកនាំ ដោយឈ្មោះ រ៉ែន ដាក់ផែនការបញ្ជូនទាហានឲ្យកៀរប្រជាជន នៅតាមជ្រលងបឹង ។ ក្រោយពេល ប្រជុំរយៈពេល២ខែរួចមក ទាហានបានចូលកាត់តាមច្រកបឹងខ្នារ ហើយកៀរប្រជាជន បង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ ដល់មនុស្ស និងសត្វអស់មួយចំនួន ។ នាពេលរសៀលក្នុងថ្ងៃដដែល ខាន ដឹកនាំមនុស្ស៦នាក់ មកប្រជុំនៅព្រៃទទឹង បង្ហាញពីការធ្វើសកម្មភាព និងសរុបលទ្ធផលដែលទទួលបាន ពីការចូលបង្កប់ខ្លួន និងលាក់ការណ៍ក្នុងបដិវត្តន៍ ។ សកម្មភាពទាំងនេះ ត្រូវបានបន្តអនុវត្ត រហូតដល់ថ្ងៃរំដោះ ។ ក្រោយថ្ងៃរំដោះរយៈពេលជាង១០ថ្ងៃ ឈ្មោះ រ៉ែន បញ្ជូន ខាន និងមនុស្ស២នាក់ទៀតទៅប្រជុំនៅខេត្តពោធិ៍សាត់ ហើយចាត់តាំង ឲ្យនាំយកមាសប្រហែល១០គីឡូ ប្រគល់ឲ្យឈ្មោះ សាយ តាមរយៈឡានពាណិជ្ជកម្ម នៅខេត្តបាត់ដំបង ។ បន្ទាប់មក ខាន ក៏ត្រលប់មកខេត្តពោធិ៍សាត់វិញ។
នៅដើមឆ្នាំ ១៩៧៦ ខាន និងសំអឿន ធ្វើដំណើរទៅខេត្តបាត់ដំបងម្ដងទៀត ដោយនាំយកមាសចំនួន៣០គីឡូ និងនាឡិកាដៃ ចំនួន៤០គ្រឿង ប្រគល់ឲ្យឈ្មោះ សាយ ដដែរ។ លុះពេល ខាន ត្រលប់មកវិញបានជួបជាមួយមនុស្ស៥នាក់នៅព្រៃរការចោល ហើយធ្វើផែនការជាមួយគ្នា ដោយយកថ្នាំមកចាក់សម្លាប់កម្លាំងបដិវត្តន៍ ដែលមានជំងឺ និងកំពុងសម្រាកព្យាបាលនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យ ។ សកម្មភាពបន្ទាប់ សាយ បានបង្រៀនដល់អ្នកទាំង៥ អំពីវិធីសាស្ត្រក្នុងការចាក់ថ្នាំសម្លាប់នៅតាមមន្ទីរពេទ្យ ប៉ុន្តែមិនត្រូវធ្វើដោយផ្ទាល់ឡើយ គឺត្រូវចាត់តាំងឲ្យអ្នកផ្សេងធ្វើជំនួសខ្លួន ។ នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៧៧ ខាន និងសំអឿន បានត្រលប់មកវិញ ក៏ជួបជាមួយ រ៉ាញ នៅខ្លែងគង់ ហើយពិភាក្សាគ្នាអំពីការដាក់ផែនការ ដោយពុំបានបញ្ចូលទឹកឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ធ្វើឲ្យសំណាបត្រូវងាប់អស់ ប៉ុន្តែផែនការនេះមិនបានសម្រេចឡើយ ។ បន្ទាប់មក នៅខែ មិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៧ ខាន និងបក្ខពួកបានផ្អាក និងបញ្ឈប់សកម្មភាពគ្រប់បែបយ៉ាងទាំងអស់ ។ រហូតមកដល់ថ្ងៃទី០៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៧៧ ខាន ត្រូវបានអង្គការចាប់ខ្លួន និងសួរចម្លើយនៅ ថ្ងៃទី១៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៧៧ ៕[2]
អត្ថបទដោយ ជីម សុខគា
[1] ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ ប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ (១៩៧៥-១៩៧៩) បោះពុម្ពលើកទី២ , មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា ។ បង្ហាញនៅក្នុង ជំពូកទី៦ ភូមិសាសាស្ត្ររដ្ឋបាលកម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ ទំព័រទី៣៤ ។
[2] មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា, សេចក្តីកត់ហេតុសួរចម្លើយ ហម ឆិល , ឯកសារ J00113 ។