កាវ ធួន៖ ខ្ញុំចូលខ្មែរក្រហម ដោយសារខ្លាចវៀតណាមធ្វើបាប

4 ខែ មុន

កងកម្លាំងរណសិរ្សរួបរួមជាតិកម្ពុជា ប្រមូលផ្ដុំគ្នានៅក្នុងព្រៃនៅខេត្តសៀមរាបនាឆ្នាំ១៩៧៣។ រណសិរ្សរួបរួមជាតិកម្ពុជា គឺជាក្រុមចម្រុះដែលមានទាំងអ្នកគាំទ្រសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ និងខ្មែរក្រហម។ ក្រុមនេះរួបរួមគ្នាតស៊ូប្រឆាំងនឹងកងកម្លាំង លន់ នល់។ រូបភាពខាងលើបង្ហាញអំពីកាំភ្លើងយន្ត ដែលដណ្ដើមបានពីទាហាន លន់ នល់។ (បណ្ណសារមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា)កាវ ធួន[1] ភេទស្រី អាយុ៥៨ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើតនៅភូមិគោកធ្លក ស្រុកជីក្រែង ខេត្តសៀមរាប។ បច្ចុប្បន្ន ធួន រស់នៅក្នុងភូមិជើងភ្នំ ឃុំត្រពាំងប្រីយ៍ ស្រុកអន្លង់វែង ខេត្តឧត្តរមានជ័យ។

ធួន បាននិយាយថា៖ «កាលពីកុមារភាព ខ្ញុំមិនបានរៀនសូត្រនោះទេ។ ខ្ញុំបានធំដឹងក្ដីនៅក្នុងជំនាន់សង្គ្រាម។ នៅពេលដែលខ្ញុំមានអាយុ១៣ឆ្នាំ ខ្ញុំក៏ត្រូវបានបញ្ជូនទៅនៅក្នុងកងកុមារ ដើម្បីធ្វើការងារជាច្រើនមុខដូចជា រែកដី, ធ្វើជីដាក់ស្រែ, ជីកប្រឡាយ និងឃ្វាលគោជាមួយក្មេងៗដទៃទៀត។ កាលជំនាន់នោះ ខ្ញុំមានតួនាទីជាមេក្រុមកុមារ ដែលមានសមាជិកចំនួន៧នាក់។ ក្នុងមួយថ្ងៃ កុមារត្រូវធ្វើជីឲ្យបានគ្រប់តាមចំនួនអង្គការបានកំណត់។ ចំណែកឯការហូបចុក នៅជំនាន់នោះ អង្គការផ្ដល់ឲ្យហូបបីពេលក្នុងមួយថ្ងៃ ប៉ុន្តែមិនមែនហូបបាយនោះទេ។ យើងហូបបបរ។

ការរស់នៅរបស់កុមារនៅក្នុងជំនាន់ខ្មែរក្រហម ពិតជាមានការលំបាកជាខ្លាំង។ ក្នុង វ័យកុមារភាពដែលខ្ញុំត្រូវទទួលការមើលថែរក្សាពីម្ដាយឪពុក បែរជាត្រូវចាកចេញឆ្ងាយពីក្រុមគ្រួសារទៅវិញ។ បើទោះបីជាខ្ញុំនឹកដល់ម្ដាយខ្លាំងយ៉ាងណាក៏ដោយ ខ្ញុំមិនអាចវិលត្រលប់ទៅផ្ទះជួបជុំគ្រួសារបានឡើយ។ ខ្ញុំត្រូវធ្វើខ្លួនឲ្យរឹងមុំា និងខិតខំធ្វើតាមអង្គការបញ្ជាគ្រប់បែបយ៉ាង ដើម្បីរក្សាជីវិតរស់បន្ត។

ពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ កុមារទាំងអស់បានខិតខំធ្វើការមិនហ៊ានឈប់សម្រាកនោះទេ ដោយយើងត្រូវធ្វើការងាររែកដី ធ្វើជី និងជីកប្រឡាយ។ អ្វីដែរលខ្ញុំខ្លាចនោះ គឺធ្វើការងារមិនរួចរាល់ ហើយត្រូវអង្គការបង្អត់អាហារ។ អំឡុងពេលនោះ កុមារខ្លះមានការនឿយហត់ និងអស់កម្លាំងរហូតដល់ឈឺគ្រុន ឯអ្នកខ្លះទៀតឃ្លានបាយស្រែកយំនៅតាមការដ្ឋានធ្វើការ។ ខ្ញុំគឺជាប្រធានក្រុម ដែលត្រូវមើលខុសត្រូវសមាជិកក្រុមទាំងប្រាំពីរនាក់របស់ខ្លួនឲ្យបានល្អ និងដឹកនាំក្នុងការខិតខំធ្វើការឲ្យរួចរាល់ ដើម្បីទទួលបានរបបអាហារ។ នៅពេលយប់ ខ្ញុំ តែងតែដេកយំនឹកដល់ម្ដាយឪពុក។ ខ្ញុំមិនដឹងថាក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្ញុំនៅរស់រានមានជីវិត ឬធ្វើការនៅទីកន្លែងណាឡើយ។ ខ្ញុំបានត្រឹមតែដេកគិត និងមានការនឹករឭក។

ខ្ញុំបន្តរស់នៅធ្វើការក្នុងកងកុមាររហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧៩។ ក្រោយពីមានការរំសាយសហករណ៍ចោល ខ្ញុំបានត្រលប់ទៅជួបជុំជាមួយឪពុកម្ដាយ និងបងប្អូននៅឯស្រុកកំណើត។ ខ្ញុំរស់នៅផ្ទះមិនបានយូរប៉ុន្មាន ខ្ញុំក៏មានភាពភ័យខ្លាចវៀតណាមចាប់យកទៅធ្វើបាប ដោយសារតែខ្ញុំធ្លាប់បានធ្វើការឲ្យអង្គការខ្មែរក្រហម។ ខ្ញុំមានការព្រួយបារម្ភថា ប្រសិនបើវៀតណាមដឹងថា ខ្ញុំធ្លាប់ធ្វើការឲ្យអង្គការខ្មែរក្រហម ខ្ញុំអាចត្រូវចាប់យកទៅធ្វើបាប ឬធ្វើទារុណកម្ម ជាដើម។ ខណៈពេលនោះ ម្ដាយឪពុករបស់ខ្ញុំ បានសម្រេចចិត្តឲ្យខ្ញុំរត់លាក់ខ្លួនពីការតាមឆែករបស់កងទ័ពវៀតណាមមកលើប្រជាជនខ្មែរ ដែលបានចូលទៅរស់នៅតាមស្រុកកំណើត។ ការរស់នៅលាក់ខ្លួនទាំងដែលខ្ញុំមិនបានធ្វើអ្វីខុសទាល់តែសោះ បានធ្វើឲ្យខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាហត់នឿយនឹងការរស់នៅលាក់បាំងបែបនេះ ។

ក្រោយមក ខ្ញុំបានសម្រេចចិត្តចាកចេញពីផ្ទះ និងធ្វើដំណើរទៅតាមបងៗនៅក្នុងភូមិដែលបានរត់ចូលព្រៃ ក្នុងគោលបំណងចូលរួមជាមួយខ្មែរក្រហម។ អំឡុងពេលធ្វើដំណើរនៅក្នុងព្រៃ ខ្ញុំបានជួបជាមួយប្រជាជនមកពីកន្លែងផ្សេងៗមួយចំនួនធំទៀត។ យើងបាននិយាយពិភាក្សាគ្នាក្នុងការបន្តដំណើរទៅរកកម្លាំងកងទ័ពខ្មែរក្រហមនៅលើភ្នំដងរែក។ ក្រោយពីបានពិភាក្សាគ្នារួចមកយើងក៏បានទំនាក់ទំនងជាមួយកងទ័ពខ្មែរក្រហមនៅលើភ្នំ ដើម្បីឲ្យមកទទួលកម្លាំងយើងនៅខាងក្រោមភ្នំ។

អំឡុងពេលនៃការធ្វើដំណើរនេះ យើងប្រឈមមុខនឹងការខ្វះខាតអាហារហូបចុក និងទឹកប្រើប្រាស់ខ្លាំងណាស់ដែរ។ ចំណែកឯនារីៗមួយចំនួនដែលមានកូនតូច ប្រឈមនឹងភាពលំបាកកាន់តែខ្លាំង ពីព្រោះការធ្វើដំណើរនៅតាមព្រៃមិនស្រួលនោះទេ។ ជួនកាល យើងត្រូវប្រឈមនឹងកងកម្លាំងវៀតណាម បាញ់ប្រហារនៅតាមផ្លូវ។ អ្នកខ្លះទៀតអត់ទឹកដោះបំបៅកូន កូនយំរំពងពេញព្រៃ ឯមួយចំនួនទៀតត្រូវឈឺគ្រុនរហូតដល់ខ្វិនដៃខ្វិនជើង។

លុះធ្វើដំណើរអស់រយៈពេលជិតកន្លះខែ យើងបានប្រទះឃើញកងទ័ពខ្មែរក្រហមមកទទួលឡើងទៅលើភ្នំដងរែក។ កាលណោះ កម្លាំងទាំងអស់ឡើងទៅតាមតំបន់ភ្នំ១០០៣ នៅក្នុងខេត្តព្រះវិហារ។ ខ្ញុំក៏បានឃើញមានកងទ័ពខ្មែរក្រហម រួមទាំងប្រជាជនជាច្រើននាក់ទៀតរស់នៅលើភ្នំដងរែក ខណៈពេលដែលខ្ញុំបានឡើងទៅដល់។ នៅពេលនោះ ខ្ញុំមានចិត្តមួយគិតថា ខ្ញុំមានជីវិតរស់សាជាថ្មីម្ដងទៀត បន្ទាប់ពីបានធ្វើដំណើរមកដល់ទីនេះ។

ក្រោយមកទៀត ខ្ញុំបានចូលជាសមាជិកកងទ័ពនារី។ ខ្ញុំត្រូវបានហ្វឹកហ្វឺនអំពីយុទ្ធសាស្រ្តសង្គ្រាម ដូច បុរសដែរ។ បើទោះបីជាខ្ញុំចូលជាកងទ័ពនារី ក៏ខ្ញុំមិនដែលបានចេញទៅវាយនៅសមរភូមិមុខ ដូចបុរសទេ។ ខ្ញុំនៅតែហ្វឹកហាត់នៅខាងក្រោយ។ អំឡុងពេលហ្វឹកហាត់ ខ្ញុំត្រូវបានចាត់ឲ្យដឹកជញ្ជូនស្បៀង និងគ្រាប់កាំភ្លើងទៅឲ្យកងទ័ពនៅសមរភូមិមុខ។ ក្រោយពីខ្ញុំរស់នៅតំបន់ភ្នំ១០០៣បានមួយរយៈ ខ្ញុំក៏បានរៀបការ។ កាលណោះ ប្ដីខ្ញុំពិការជើង និងរស់នៅធ្វើការក្នុងមន្ទីរជនពិការ។ ក្រោយពីរៀបការហើយ ខ្ញុំនៅតែបន្តជួយដឹកជញ្ជូនគ្រាប់ និងស្បៀងអាហារឲ្យទៅកងទ័ពនៅសមរភូមិរហូតដល់ឆ្នាំ១៩៨៩ ទើបខ្ញុំចុះមករស់នៅក្នុងភូមិជើងភ្នំនេះវិញ។

ទម្រាំតែយើងបានចុះមករស់នៅ និងកសាងជីវិតថ្មីលើទឹកដីមួយនេះ វាជារឿងលំបាកខ្លាំងណាស់។ តាម៉ុក បានខិតខំវាយបណ្ដេញកងទ័ពវៀតណាមចេញពីស្រុកអន្លង់វែង ដើម្បីបង្កលទ្ធភាពឲ្យប្រជាជនខ្មែរដែលរស់នៅតាមព្រំដែនថៃ បានចុះមករស់នៅក្នុងទឹកដីខ្មែរដែលជារបស់ខ្លួនវិញ។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក ខ្ញុំនិងគ្រួសារបានចាប់ដៃគ្នាបង្កបង្កើនផលស្រូវ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារ។ បច្ចុប្បន្ននេះ ខ្ញុំមានជំងឺប្រចាំកាយមួយចំនួនដែលបានបន្សល់ពីសម័យសង្គ្រាម មានដូចជា៖ ជំងឺថ្លង់, ក្រពះពោះវៀន, ខ្វះជីវជាតិ និងជំងឺចាស់ជរា»៕

អត្ថបទដោយ មេក វិន

[1] មេក វិន សម្ភាសន៍ជាមួយ កាវ ធួន នៅក្នុងភូមិជើងភ្នំ ឃុំត្រពាំងប្រិយ៍ ស្រុកអន្លង់វែង ខេត្តឧត្តរមានជ័យ ឆ្នាំ២០២៣។