(រតនគិរី)៖ កែប សេង មានអាយុ ៦៧ឆ្នាំ រស់នៅភូមិមួយ ឃុំស្រែអង្គ្រង ស្រុកកូនមុំ ខេត្តរតនគិរី។ នៅសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ សេង មានអាយុ ១៥ឆ្នាំ ធ្វើការក្នុង​កងយុវជន នៅអូរកាទឹង។

កងយុវជន ត្រូវធ្វើការរួមពីព្រឹកដល់ល្ងាច ដោយការងារដែលត្រូវធ្វើមានដូចជា ធ្វើស្រែចម្ការ, ប្រមូលលាមកសម្រាប់លាយជាមួយស្លឹកឈើ ដើម្បីធ្វើជីធម្មជាតិ និងការងារដទៃទៀតទៅតាមការបញ្ជារបស់ខ្មែរក្រហម។ ចំណែករបបអាហារ គឺមានតែបាយលាយជាមួយស្លឹកដំឡូង និងគល់ចេកប៉ុណ្ណោះ។ អ្នកណាដែលមានជំងឺ ឬធ្វើការមិនបាន នឹងត្រូវបានសម្លាប់ចោល។ ក្នុងសហករណ៍ ប្រជាជន មិនត្រូវអនុញ្ញាតឲ្យមានស្នេហាឬការទាក់ទងអ្វីទាំងអស់ ក្រៅពីធ្វើការងារស្រែចម្ការ។ កងឈ្លបដែលជាជនជាតិដើមភាគតិចកាវែត តែងចាំឃ្លាំមើលចាប់កំហុស។

បន្ទាប់ពីធ្វើការងាររួច សេង និងអ្នកឯទៀតរួមមានមិត្តនួន និងមិត្តណូន ត្រូវជញ្ជូនបាយនិងអង្ករឲ្យអ្នកទោសដែលជាប់ឃុំឃាំងនៅស្រែតាយិន។ នៅទីនោះ មានឈ្មោះ ខាំ វៀង ដែលជាប្រធានយោធា ជាអ្នកគ្រប់គ្រង។

សេង បានយកបាយពីវត្តដើមធ្លក ទៅមន្ទីរឃុំឃាំងនោះ។ នៅពេលទៅដល់ ប្រធានយោធាបានបញ្ជាឲ្យក្រុមរបស់គាត់ដែលមានគ្នីគ្នាបីនាក់ ឲ្យប្រឡាក់បាយជាមួយនឹងដី ទើបឲ្យទៅអ្នកទោសទាំងនោះហូប។ ដោយសារខ្លាចបាប សេង បានបដិសេធ យកបាយទៅប្រឡាក់ដី ។ ឃើញដូច្នេះ ប្រធានយោធានោះក៏យកដីមួយក្ដាប់ដាក់ទៅលើបាយតែម្តង។

អ្នកទោសទាំងនោះ ត្រូវបានដាក់ខ្នោះជើងជាប់ជាមួយគល់ឈើមួយដុំធំ។ គល់ឈើមួយ ចងភ្ជាប់ មនុស្ស១០នាក់។ អ្នកទោសភាគច្រើននៅទីនោះ ត្រូវបានចាប់ខ្លួនមកពីស្រែអង្គ្រង ក្រោមបញ្ជារបស់តាឃិន និងយាយកនថម ដែលជាប្រធានសហករណ៍ស្រែអង្គ្រង។ នៅជំនាន់នោះ ឲ្យតែឃើញទង់ក្រហម មានន័យថាប្រាកដជាមានមនុស្សត្រូវបានសម្លាប់ដោយប្រធានយោធាជាមិនខាន។

នៅថ្ងៃមួយ មិត្តនួន និងមិត្តណូន បានហៅ សេង ទៅមើលសាកសពកូនក្រក។ អ្នកទាំងបីបានដឹងថាកូនក្រកនោះជាកូនរបស់ប្រធានយោធាឈ្មោះ ខាំ វៀង ដែលវះពោះប្រពន្ធរបស់ខ្លួន ដោយហេតុតថាគាត់ជឿទៅលើមន្តអាគម ដែលនិយាយតៗគ្នា។ មន្តអាគម ត្រូវតំណាលថាកូនក្រកដែលមានអាយុបានមួយខែ អាចជួយការពារឪពុកខ្លួន។ សេង តែងតែឃើញ ខាំ វៀង យកកូនក្រកនោះដាក់តាមខ្លួន។ បើតាមការអះអាងរបស់ សេង ឈ្មោះ ខាំ វៀង ជាមនុស្សដែលកាចសាហាវ និងមានប្រពន្ធច្រើន ហើយតែងតែសុំប្រពន្ធរបស់ខ្លួនវះពោះយកកូនក្រក។ ដូច្នេះប្រពន្ធរបស់​ ខាំ វៀង ជាច្រើននាក់បានបាត់បង់ជីវិត។

បន្ទាប់ពីការរំដោះដោយកងទ័ពវៀតណាម អ្នកដែលធ្លាប់ជាប់ទោសពីមុននៅក្នុងមន្ទីរឃុំឃាំងដែលនៅរស់រានមានជីវិត បានមកស្រែកប្រកាសហៅឲ្យ សេង និងអ្នកឯទៀតឲ្យត្រលប់ចូលស្រុករស់នៅធម្មតាវិញ។

ជាចុងក្រោយ ដោយយល់ថាជំនាន់មុន សេង គ្មានឱកាសបានសិក្សារៀនសូត្រឲ្យត្រឹមត្រូវនឹងគេ គាត់សង្ឃឹមថា អ្នកជំនាន់ក្រោយអាច​សិក្សារៀនសូត្រ និងការពារកុំឲ្យមានរបបដឹកនាំដូចសម័យខ្មែរក្រហម ដែលគាត់ឆ្លងកាត់ការលំបាកជាច្រើនរាប់មិនអស់៕

សម្ភាសដោយ ឡាយ កូរ ថ្ងៃទី១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤

អត្ថបទដោយ ស្រ៊ាង លីហ៊ួរ ថ្ងៃទី២១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤