គង់ សុក៖ ពិការភាព និងភាពអស់សង្ឃឹមក្នុងជីវិត

4 ខែ មុន

គង់ សុក[1] ភេទប្រុស អាយុ៦៧ឆ្នាំ មានទីកន្លែងកំណើតនៅក្នុងភូមិព្រែកទោច ឃុំព្រែកទន្លាប់ ស្រុកលើកដែក ខេត្ដកណ្ដាល។ បច្ចុប្បន្ន សុក រស់នៅក្នុងស្រុកអន្លង់វែង ខេត្ដឧត្ដរមានជ័យ។

សុក បាននិយាយថា៖ «បច្ចុប្បន្ន បងប្អូនរបស់ខ្ញុំចំនួន៣នាក់នៅរស់រានមានជីវិតពីសម័យខ្មែរក្រហម។ កាលពីកុមារភាព ខ្ញុំរៀនសូត្របានតិចតួចបំផុត ត្រឹមថ្នាក់ទី១២ (ស្មើថ្នាក់ទី១នាពេលបច្ចុប្បន្ន)។ ខ្ញុំមិនបានយកចិត្ដទុកដាក់រៀនសូត្រអ្វីទេ ដោយសារខ្ញុំមិនដឹងថា នៅពេលដែលខ្ញុំធំដឹងក្ដី ខ្ញុំនឹងត្រូវធ្វើការងារអ្វីនោះទេ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ខ្ញុំយល់ឃើញថា នៅក្នុងសម័យសង្គមរាស្រ្ដនិយម អ្នកក្រីក្រមិនមានឱកាសបានធ្វើការងារអ្វីនោះទេ គួបផ្សំនឹងស្ថានភាពក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្ញុំនៅពេលនោះជួបការលំបាកផង។

នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧០ កាលណោះខ្ញុំមានអាយុ១៥ឆ្នាំ ខ្ញុំបានចូលបម្រើកងទ័ពខ្មែរក្រហមតាមរយៈ ខេង (ស្លាប់) រស់នៅក្នុងភូមិជាមួយគ្នា។ ខណៈពេលដែលលន់ នល់ ធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់សម្ដេចព្រះ នរោត្ដម សីហនុ ខ្ញុំបានចូលបម្រើកងទ័ពយ៉ាងស្ងាត់ៗ។ ជាពិសេស ភូមិស្រុករបស់ខ្ញុំក៏មិនសូវវឹកវរដែរទេ។ នៅពេលនោះ ខ្មែរក្រហមបានមកបង្ខំយើងឲ្យចូលបម្រើកងទ័ព ដើម្បីវាយជាមួយទាហាន លន់ នល់ ដែលកំពុងកាន់អំណាច។ ខ្មែរក្រហមបានសន្យាជាមួយយើងថា នឹងឲ្យកម្លាំងទាំងអស់ដែលចូលរួមក្នុងចលនារបស់ខ្ញុំទទួលបានការបណ្ដុះបណ្ដាលផ្នែកយោធាតែក្នុងមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ និងមិនយកទៅណានោះទេ។ ក្រោយមកទៀត យើងបានទទួលការហ្វឹកហាត់។ ខ្មែរក្រហមក៏បានបញ្ជូនយើងទៅកាន់សមរភូមិផ្សេងៗតាមដែលខ្លួនតម្រូវ។ ដំបូងឡើយ ខ្មែរក្រហមមិនទាន់ឲ្យយើងកាន់កាំភ្លើងនោះទេ ប៉ុន្តែចាត់តាំងឲ្យយើងទៅបង្កបង្កើនផលស្រូវ។

រយៈពេល២ខែក្រោយមក ទើបយើងទទួលបានការហ្វឹកហ្វឺននៅខាងទន្លេបាសាក់ ខាងស្រុកស្អាង និងស្រុកកោះធំ។ ខ្មែរក្រហមបង្រៀនខាងបច្ចេកទេស លូន ក្រាប និងបាញ់បោះ រយៈពេល១ខែកន្លះ។ កម្លាំងនៅពេលនោះមានចំនួន២០០ទៅ៣០០នាក់។ ចំពោះរបបអាហារហូបចុក គឺមិនទៀងទាត់នោះទេ។ ជួនកាល យើងទទួលបានអាហារ៣ពេលក្នុងមួយថ្ងៃ ឯជួនកាលបានតែ២ពេលប៉ុណ្ណោះ។ យើងមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យយើងទៅសួរសុខទុក្ខក្រុមគ្រួសារដោយសេរីនោះទេ។ បើយើងអាចលួចទៅលេងបាន ប៉ុន្ដែបើសុំមិនបាននោះទេ។ ប្រសិនបើថ្នាក់លើដឹងថាយើងទៅលេងក្រុមគ្រួសារ យើងអាចត្រូវចាប់ ហើយថែមទាំងត្រូវបញ្ជូនទៅកាន់សមរភូមិមុខវិញ។ ការហ្វឹកហ្វឺនរយៈពេលយូរពេក បណ្ដាលឲ្យខ្ញុំមានអារម្មណ៍នឹកផ្ទះកាន់តែខ្លាំង និងមានអារម្មណ៍ចង់ត្រឡប់មកផ្ទះវិញ។ មួយវិញទៀត យើងហាក់ធុញទ្រាន់នឹងការហ្វឹកហាត់ និងសង្គ្រាម។

ចំពោះមុខសញ្ញាឈរជើងរបស់យើងបន្ទាប់ពីហ្វឹកហាត់ គឺនៅចំណុចភូមិស្វាយរលំរហូតទៅដល់ចាក់អង្រែលើ និងទីក្រុងភ្នំពេញ។ នៅពេលនោះ ឈិត ជឿន ហៅតាម៉ុក គឺជាអ្នកគ្រប់គ្រងផ្ទាល់។ មុខសញ្ញារបស់យើងគឺត្រូវវាយចូលទីក្រុងភ្នំពេញ។ កម្លាំងរបស់យើងបានរាយមុខសញ្ញាតាមជាយក្រុង រហូតដល់តាខ្មៅ។ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧៤ ខ្ញុំបានរងរបួសដៃម្ខាងដោយសារទាហាន លន់ នល់ វាយប្រហារ។ កងកម្លាំងនៅក្នុងក្រុមបានបញ្ជូនខ្ញុំទៅព្យាបាលនៅឯមន្ទីរពេទ្យក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។

នៅពេលទទួលបានជ័យជម្នះក្នុងឆ្នាំ១៩៧៥ ខ្ញុំមានការសប្បាយចិត្ដជាខ្លាំង ដោយសារគិតថាសង្គ្រាមបានបញ្ចប់ទាំងស្រុង។ ក្រោយមក យើងត្រូវបានបញ្ជូនមកកាន់ខេត្ដរតនគិរី ដើម្បីការពារព្រំដែន និងបង្កបង្កើនផលស្រូវរយៈពេល២ឆ្នាំ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ យើងនៅតែជាកងទ័ពដដែល។ នៅទីនោះ ខ្ញុំបានជួបជាមួយប្រជាជន និងមានការចូលចិត្ដរវាងជនជាតិដើមភាគ និងកងទ័ពខ្មែរក្រហម។ ទិន្នផលស្រូវទទួលបានយើងប្រមូលដាក់ក្នុងជង្រុក ប៉ុន្ដែការចាត់ចែងបន្ដទៀត យើងក្ដាប់ព័ត៌មានមិនបាននោះទេ។

លុះនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧៧ នៅពេលមានព្រឹត្ដិការណ៍ទំនាស់តាមព្រំដែនកើតឡើង ថ្នាក់លើបានដកយើងពីការងារបង្កបង្កើនផលស្រូវទៅមុខសញ្ញាខាងកើតខេត្ដរតនគិរី ដើម្បីទប់ទល់ជាមួយកងទ័ពវៀតណាម។ កងកម្លាំងរបស់យើងបានស្លាប់និងរបួសជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ នៅក្នុងមួយថ្ងៃ ស្លាប់ចន្លោះពី២ទៅ៣នាក់ និងរបួសខ្ទង់៤ទៅ៥នាក់។

រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧៩ យើងបានរត់មកកាន់តំបន់ព្រំដែនភាគខាងជើង ដោយសារតែយើងចាញ់សង្គ្រាមជាមួយវៀតណាមនៅតាមព្រំដែន។ យើងបានបែកបាក់អង្គភាពអស់ហើយ។

ក្រោយមកទៀត ខ្ញុំបានទៅដល់ជំរំភៀសខ្លួននៅលើភ្នំដងរែក។ ខ្ញុំបានធ្លាក់ខ្លួនពិការជើងម្ខាងនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៨៤ ដោយសារជាន់មីនដែលដាក់រវាងខ្មែរក្រហម និងវៀតណាមនៅម្ដុំព្រះប្រឡាយ ខាងទំនប់ដាច់ (តាមបណ្ដោយភ្នំដងរែក)។ តាមពិតផ្លូវនោះ យើងធ្លាប់ធ្វើដំណើរដូចសព្វមួយដង ប៉ុន្ដែរំលងបាន២ថ្ងៃក៏មានមីនដាក់បង្កប់នៅទីនោះ។ ពេទ្យខ្មែរក្រហមបានព្យាបាលខ្ញុំនៅឯចម្ការម្ទេស និងជប់ម្លូរ។

យើងបានរស់នៅក្រោមការដឹកនាំរបស់តាម៉ុកដដែល។ តាម៉ុកបានយកចិត្ដទុកដាក់ដល់កងទ័ព ព្រមទាំងព្យាបាលជំងឺដល់យើងទៀតផង។ នៅពេលខ្ញុំដឹងខ្លួនថាខ្ញុំធ្លាក់ខ្លួនពិការ ខ្ញុំធ្លាក់ក្នុងភាពអស់សង្ឃឹមជាខ្លាំង ប៉ុន្ដែមិនដល់គិតខ្លី ឬចង់ធ្វើអត្ដឃាតខ្លួនឯងនោះទេ។ ខ្ញុំបានតាំងចិត្ដខំប្រឹងរស់តទៅមុខទៀត បើទោះខ្ញុំពិការបែបនេះក៏ដោយ។

ខ្ញុំបានបន្ដរស់នៅលើភ្នំដងរែកជាមួយនឹងប្រជាជននៅសមរភូមិក្រោយ ដោយធ្វើការងារបិតចម្រូងឫស្សី។ នៅក្នុងសមរភូមិ តាម៉ុកក៏ធ្លាប់ស្ដីបន្ទោសដល់មេទ័ពក្រោមៗការដឹកនាំរបស់ខ្លួន អំពីការបញ្ជាទ័ពធ្លាក់ទៅក្នុងគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងនៅសមរភូមិដែរ។ ខ្ញុំធ្លាប់ជួបតាម៉ុកផ្ទាល់ ដើម្បីសុំអង្ករ ម្ហូបអាហារបន្ដិចបន្ដួច និងសម្លៀកបំពាក់។

នៅឆ្នាំ១៩៨៥ ខ្ញុំបានរៀបការជាមួយនារីក្នុងកងដឹកជញ្ជូន។ ប្រពន្ធរបស់ខ្ញុំបានផឹកទឹកដែលមានសារជាតិពុលដែលខ្មែរក្រហមបំពុលកងទ័ពវៀតណាម។ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៩០ តាម៉ុកបានបញ្ជូនយើងចុះជើងភ្នំដងរែក ដើម្បីបង្កើតជាភូមិឲ្យយើងរស់នៅ។ ពេលនោះ ខ្ញុំនៅរស់ជាមួយ ទូច នីម អតីតអនុប្រធានភូមិជើងភ្នំ។

នៅពេលមានការប៉ះទង្គិចគ្នាផ្ទៃក្នុងខ្មែរក្រហម ថ្នាក់លើបានជម្លៀសប្រជាជនទៅកាន់ជំរំភូណយ ស្ថិតនៅលើភ្នំដងរែក។ រហូតដល់សមាហរណកម្មក្នុងឆ្នាំ១៩៩៨ យើងក៏បានវិលត្រឡប់មកកាន់តំបន់អន្លង់វែង ហើយធ្វើសមាហរណកម្មជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាល។

យើងចាប់ផ្ដើមចាប់ដីធ្លីដើម្បីធ្វើកសិកម្ម និងសុំដីធ្លីអតីតកងទ័ពមួយចំនួនទៀត។ ដោយសារមានការលំបាកទៅលើបញ្ហាពិការភាព ខ្ញុំក៏ទទួលបានជំនួយពីអតីតខ្មែរក្រហមផ្សេងទៀតដែលស្គាល់គ្នា។ បច្ចុប្បន្ន ខ្ញុំប្រឈមមុខនឹងការប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតប្រចាំថ្ងៃ ប៉ុន្ដែខ្ញុំមិនត្រូវបានរើសអើងពីមនុស្សជុំវិញខ្លួនទេ។ ខ្ញុំយល់ថា បច្ចុប្បន្ននេះយើងមានសន្ដិភាព និងមិនមានការគាបសង្កត់ ដែលបង្កឲ្យមានភាពងាយស្រួលដល់ជីវិតរស់នៅប្រចាំថ្ងៃជាងជំនាន់ខ្មែរក្រហម»៕

អត្ថបទដោយ លី សុខឃាង

[1] ភួន សុករីន សម្ភាសន៍ជាមួយ គង់ សុក នៅក្នុងស្រុកអន្លង់វែង ខេត្តឧត្តរមានជ័យ ឆ្នាំ២០២៣។