ក្រូច វ៉ន៖ នារីកាត់ដេរតំបន់៣៣
ក្រូច វ៉ន[1] ភេទស្រី អាយុ៦៦ឆ្នាំ មានទីកន្លែងកំណើតនៅភូមិសេរីវ័ន្ត ឃុំមហាសាំង ស្រុកភ្នំស្រួចខេត្តកំពង់ស្ពឺ។ បច្ចុប្បន្ន វ៉ន រស់នៅក្នុងភូមិទួលត្បែង ឃុំត្រពាំងប្រីយ៍ ស្រុកអន្លង់វែង ខេត្តឧត្តរមានជ័យ។
វ៉ន បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំមានបងប្អូនបង្កើតចំនួន៩នាក់ ហើយខ្ញុំជាកូនទី៥នៅក្នុងគ្រួសារ។ កាលពីកុមារភាពខ្ញុំមិនបានរៀនសូត្រនោះទេ ដោយសារជីវភាពគ្រួសារមានការខ្វះខាត និងក្រខ្សត់ខ្លាំង។ កាលពីសម័យសង្គមរាស្រ្តនិយម ម្ដាយខ្ញុំយកខ្ញុំទៅឲ្យម្ដាយមីងចិញ្ចឹម។ ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ខ្ញុំតែងតែជួយធ្វើការងារផ្ទះសម្បែង ជួយបេះបន្លែ និងរកម្ហូបមួយចំនួនដូចជា៖ ត្រកួន ក្រសាំង ម្ជូរស្លឹកព្រៃ ជីកក្ដាម កង្កែប ខ្យង ដើម្បីយកទៅលក់បានប្រាក់បន្តិចបន្តួចសម្រាប់ទិញ អំបិល ស្ករ និងប៊ីចេង។ ក្រៅពីការងារទាំងអស់នេះ ខ្ញុំក៏បានឆ្លៀតពេលទៅជួយរើសផ្លែត្នោតឪពុកខ្ញុំ ដោយសារនៅជំនាន់ហ្នឹងឪពុកខ្ញុំគាត់ជាអ្នកឡើងត្នោត។ ពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ជីវិតរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់គ្រួសារខ្ញុំរស់ទាំងត្រដាបត្រដួស។ យើងរកបានមួយពេលហូបមួយពេល។ បងប្អូនខ្ញុំទាំង៩នាក់មិនបានរៀនសូត្រដែរ។ បច្ចុប្បន្ននេះ ខ្ញុំនៅមានជីវិតរស់នៅតែម្នាក់ឯងទេ ដោយសារបងប្អូន និងឪពុកម្ដាយបានស្លាប់បាត់បង់ជីវិតអស់ហើយ។
នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧៣ ខ្ញុំបានបែកចេញពីគ្រួសារ ដោយសារពេលនោះនៅក្នុងស្រុកកំណើតរបស់ខ្ញុំមានការទម្លាក់គ្រាប់បែក និងភាពចលាចលជាខ្លាំង។ ខ្ញុំត្រូវបានបញ្ជូនឲ្យទៅធ្វើការនៅកន្លែងកាត់ដេរ ក្នុងមន្ទីរតំបន់៣៣ របស់ចលនាបដិវត្តន៍ខ្មែរក្រហម។ កាលណោះមួយក្រុមកាត់ដេរមានគ្នាត្រឹមតែ១៥នាក់ប៉ុណ្ណោះ សម្រាប់កាត់សម្លៀកបំពាក់បញ្ជូនទៅឲ្យកងទ័ពប្រើប្រាស់។ ខ្ញុំរស់នៅធ្វើការកន្លែងកាត់ដេរ បានរយៈពេល៣ឆ្នាំ។ ខ្ញុំក៏បានរៀបការជាមួយប្ដីខ្ញុំ ដែលធ្វើការជាអ្នកបើកបររថយន្ត ដឹកក្រណាត់ចេញចូលកន្លែងកាត់ដេរនៅមន្ទីរតំបន់។
នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧៦ ខ្ញុំត្រូវបានបញ្ចូនទៅខាងខេត្តបាត់ដំបង។ នៅទីនោះ ខ្ញុំត្រូវបានខ្មែរក្រហមឲ្យធ្វើជាប្រធានក្រុមចិញ្ចឹមជ្រូក ដែលមានសមាជិកចំនួន១០នាក់។ ការងារប្រចាំរបស់ខ្ញុំ និងកម្មករចិញ្ចឹមជ្រូកជាប្រចាំត្រូវទៅរកដើមចេក និងត្រកួន មកហាន់ ហើយ បុកឲ្យម៉ត់យកទៅលាយជាមួយកន្ទក់ដើម្បីដាក់ឲ្យជ្រូកស៊ី។ ក្រៅពីការងារមើលថែចិញ្ចឹមជ្រូក ខ្ញុំក៏មិនបានធ្វើអ្វីទៀតនោះទេ។ ខ្ញុំមិនចេះអក្សរ និងមិនចេះកត់ត្រាចំនួនជ្រូកដែលចិញ្ចឹមនាពេលនោះទេ។ កំឡុងពេលតែងតាំងខ្ញុំឲ្យធ្វើជាអ្នកគ្រប់គ្រងក្រុមកម្មករចិញ្ចឹមជ្រូក ខ្ញុំក៏បានបដិសេធដែរ ដោយសារតែខ្ញុំគិតថាខ្លួនមិនចេះអក្សរ និងពិបាកក្ដោបក្ដាប់បងៗដែលជាកម្មករ។ ប៉ុន្តែថ្នាក់លើមិនយល់ព្រមទេ។ ដូច្នេះ ខ្ញុំក៏សុខចិត្តធ្វើជាប្រធានក្រុម។ យូរៗម្ដង នៅពេលមានកម្មវិធីអ្វីមួយ ថ្នាក់ដឹកនាំកណ្ដាលមកយកជ្រូកចំនួន៤ទៅ៥ក្បាលពីកន្លែងខ្ញុំចិញ្ចឹម។ ការងារជាប្រធានក្រុមនៅក្នុងកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមជ្រូក មិនធ្វើឲ្យខ្ញុំមានការលំបាកអ្វីធំដុំនោះទេ។ យើងធ្វើជាក្រុម និងជួយគ្នា។ ខ្ញុំមិនដែលស្ដីបន្ទោសដាក់នណាម្នាក់នៅក្នុងក្រុមទាល់តែសោះ។
ខ្ញុំនៅមើលការខុសត្រូវនៅកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមជ្រូករហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧៩ ខណៈដែលកងទ័ពសាធារណៈប្រជាមានិតរដ្ឋកម្ពុជា និងកងទ័ពស្ម័គ្រចិត្ដវៀតណាមបានវាយចូល ដើម្បីរំដោះប្រជាជននៅក្នុងខេត្តបាត់ដំបង។ បន្ទាប់ពីសហករណ៍ក៏ត្រូវបានរំសាយចោលទូទាំងប្រទេស ខ្ញុំនិងប្ដីក៏បាននាំគ្នារត់ចូលព្រៃដោយមិនហ៊ានចូលទៅរស់នៅក្នុងស្រុកកំណើតវិញ។ ការធ្វើដំណើរនៅក្នុងព្រៃពីមួយកន្លែងទៅមួយកន្លែង ពិតជាមានការលំបាកណាស់សម្រាប់ខ្ញុំជាស្រ្តីដែលមានផ្ទៃពោះជិតសម្រាលផង។ ការធ្វើដំណើររបស់ខ្ញុំ រួមទាំងប្រជាជនជាច្រើននាក់ផ្សេងទៀត មានគោលបំណងឆ្ពោះទៅព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ដើម្បីរកទីកន្លែងរស់នៅមានសុវត្តិភាពមួយ។ ការធ្វើដំណើរអស់រយៈពេលជាយូរថ្ងៃទើបទៅដល់បន្ទាយឡែម (ជិតតំបន់អូរដា) ហើយខ្ញុំក៏បានសម្រាលកូននៅទីនោះ។ ខណៈពេលនោះ គ្រាន់តែខ្ញុំសម្រាកកូនហើយ កងទ័ពវៀតណាមក៏បានធ្វើដំណើរតាមពីក្រោយជិតមកទាន់ ទើបខ្ញុំសម្រេចចិត្តបន្តដំណើរទៅមុខទាំងកូនខ្ចី។ ខ្ញុំ និងប្រជាជនទាំងអស់បានបន្តដំណើររហូតទៅដល់ទឹកដីបឹងត្រកួន ប្ដីខ្ញុំក៏ត្រូវបានស្លាប់ដោយសារជំងឺប្រចាំកាយ។ កំឡុងពេលដែលខ្ញុំរស់នៅជំរំដីថៃ ខ្ញុំជាស្ដ្រីមេម៉ាយ ប៉ុន្តែមានបងប្អូនដែលធ្លាប់រស់នៅតស៊ូជាគ្នាជួយយកអាសារ និងទុក្ខធុរៈខ្ញុំណាស់។
រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៨២ ខ្ញុំក៏បានគ្រួសារមួយទៀត ដែលធ្វើជាគ្រូបង្រៀន។ ខ្ញុំរស់នៅជាមួយគ្នា និងថែរក្សាគ្នារហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ។ សព្វថ្ងៃខ្ញុំមានពិការភាពត្រង់ចង្កេះ និងជើង។ ចំណែកឯជំងឺប្រចាំកាយខ្ញុំមានដូចជា៖ លើសឈាម, ខ្សោយបេះដូង, បេះដូងរីក, និងឈឺចង្កេះ»៕
អត្ថបទដោយ មេក វិន
[1] មេក វិន សម្ភាសន៍ជាមួយ ក្រូច វ៉ន នៅក្នុងភូមិទួលត្បែង ឃុំត្រពាំងប្រិយ៍ ស្រុកអន្លង់វែង ខេត្តឧត្តរមានជ័យ ឆ្នាំ២០២៤។