ខ្ញុំឈ្មោះ នង ទៀង  អាយុ៧៨ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើតនៅកម្ពុជាក្រោម ខេត្តព្រះត្រពាំង ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃនេះ ខ្ញុំរស់នៅភូមិអូរស្វាយ ឃុំ អូរស្វាយ ស្រុកបុរីអូរស្វាយ សែនជ័យ ខេត្តស្ទឹងត្រែង។ ខ្ញុំរៀបការប្រពន្ធឈ្មោះ ឆេង ឡុន ហើយមានកូនចំនួន៥នាក់ (ស្រី១ នាក់ និងប្រុស៤នាក់)។ ខ្ញុំមាន ឪពុកឈ្មោះ នង និងម្ដាយឈ្មោះ សួង។ ខ្ញុំមានបងប្អូនសរុបចំនួន៣នាក់៖ ទី១ មានឈ្មោះ ទៀង (រូបខ្ញុំផ្ទាល់), ទី២ មានឈ្មោះ យ៉េយ និងទី៣​ មានឈ្មោះ យាំង។ នៅពីក្មេង ខ្ញុំរៀនសូត្រក្នុងវត្តនៅកម្ពុជាក្រោម។ ក្រោយមកទៀត ខ្ញុំបានបួសជាព្រះសង្ឃនៅឆ្នាំ១៩៦២ វត្តមហាមន្រ្តី នៅទីក្រុងភ្នំពេញ ដើម្បីរៀនសូត្របន្ថែមទៀត។ បន្ទាប់ពីបួសជាព្រះសង្ឃបាន៣វស្សា, ខ្ញុំបានលាចាកសិក្ខាបទ ហើយសម្រេចចិត្តផ្លាស់មករស់នៅបុរីអូរស្វាយ។ នៅពេលនោះ ខ្ញុំមានអាយុប្រហែល២០ឆ្នាំ។ នៅពេលដែលខ្ញុំមកដល់បុរីអូរស្វាយជាលើកដំបូង, ខ្ញុំបានឃើញមានសមិទ្ធផលចេញពីការកសាង មានដូចជា៖ មន្ទីរឃោសនា, បន្ទាយទាហាន, មន្ទីរពេទ្យ និងផ្ទះកាឡុងជាច្រើន។ នៅពេលនោះ មានប្រជាជនជាច្រើនគ្រួសារបានកំពុងតែរស់នៅបុរីអូរស្វាយ។ ផ្ទះកាឡុង (ផ្ទះនិគមន៍ជន) មានលក្ខណៈជាផ្ទះតៀម ដែលមានទំហំ៤ម៉ែត្រគុណ៦ម៉ែត្រ ជញ្ជាំងរាបឥដ្ឋ ដំបូលប្រក់ក្បឿង សសរឈើ ហើយមិនមានពណ៌ គឺមានតែឥដ្ឋ។ ទីធ្លានៅផ្ទះកាឡុងមានប្រវែលប្រហែល៥០ម៉ែត្រ គុណ៦០ម៉ែត្រ។ គ្រួសាររបស់ខ្ញុំក៏ទទួលបានការរៀបចំឲ្យបែបនេះផងដែរ។ សម្ដេចព្រះបរមរតនកោដ្ឋ ក៏បានចែកដីស្រែចម្ការ​ចំនួន៥ហិចតា សម្រាប់ការដាំដំណាំផងដែរ។ នៅពេលដែលមកដល់ទឹកដីបុរីអូរស្វាយដំបូង, ខ្ញុំកើតមានជំងឺគ្រុនចាញ់ ហើយអ្នកដែលមកដល់ទីនេះ បានស្លាប់បាត់បង់ជីវិតអស់ជាច្រើននាក់។ ក្រៅពីមានជំងឺគ្រុនចាញ់ ប្រជាជនរស់នៅទីនេះតែងតែប្រយ័ត្នសុវត្ថិភាព ពីព្រោះមានសត្វខ្លាចេញពីមកពីព្រៃចូលដើរក្នុងភូមិ។ ខ្ញុំគ្រាន់តែដឹងថា ឪពុកខ្ញុំធ្វើការងារជាអ្នកទៅបើកប្រាក់ខែជូនដល់គ្រួសារនិគមន៍ជនដែលបានមកដល់ដើម្បីប្រើប្រាស់ទិញម្ហូបអាហារ និងរបស់របរប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃ។ នៅពេលដែលគ្រួសារនិគមន៍ណាមួយធ្វើស្រែ និងដាំដំណាំអាចទ្រទ្រង់ជីវភាពខ្លួនឯងបាន គ្រួសារនោះគឺលែងទទួលបានប្រាក់ឧបត្ថម្ភប្រចាំខែទៀតហើយ។

នៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៧០ គឺបន្ទាប់ពីមានរដ្ឋប្រហារលន់ នល់, តំបន់បុរីអូរស្វាយ បានក្លាយទៅជាសមរភូមិប្រទាញប្រទង់រវាងទាហានលន់ នល់ និងកងកម្លាំងខ្មែរក្រហម។ ការវាយប្រយុទ្ធគ្នា និងការទម្លាក់គ្រាប់បែកចាប់ផ្ដើមមានឡើង។ ខ្ញុំ និងគ្រួសារ រួមទាំងប្រជាជននៅបុរីអូរស្វាយ មិនអាចចេញទៅណាបាននោះទេ គឺមានតែរស់នៅក្នុងភូមិ ដោយបានរត់គេចពីការទម្លាក់គ្រាប់បែក ចូលទៅក្នុងរណ្ដៅត្រង់សេក្បែរផ្ទះ។ ការជីករណ្ដៅត្រង់សេការពាររងរបួសដោយអំបែងគ្រាប់បែក គឺជាវិធីសាស្រ្តដែលអាចជួយសង្រ្គោះជីវិត នៅពេលដែលមានយន្ដហោះ ប្រភេទទ្រុងជ្រូក របស់សហរដ្ឋអាមេរិក​ និងទាហានលន់ នល់ បានហោះមកក្រឡឹងឆ្វែលមួយជុំសិន និងបាញ់ផ្សែងជាសញ្ញាដើម្បីទម្លាក់គ្រាប់បែក ទើបមានយន្តហោះមួយទៀតចេញមកទម្លាក់យ៉ាងច្រើន។ ការទម្លាក់គ្រាប់ បណ្ដាលឲ្យខូចខាតផ្លូវ, ស្ពាន, បន្ទាយទាហាន, មន្ទីរពេទ្យ និងផ្ទះរបស់ប្រជាជន។[1]

នៅឆ្នាំ១៩៧៥ បន្ទាប់ពីកងកម្លាំងខ្មែរក្រហមវាយចូលគ្រប់គ្រងទីក្រុងភ្នំពេញ, ខ្មែរក្រហមបានចល័តខ្ញុំទៅធ្វើជាកម្មករឡដុតធ្យូងនៅក្នុងកងសិប្បកម្មនៅខេត្តស្ទឹងត្រែង។ កងសិប្បកម្មមានអ្នកគ្រប់​គ្រង​ឈ្មោះ លី ហៀង។ នៅទីនោះ ខ្ញុំមិនត្រឹមតែធ្វើជាកម្មករឡដុតធ្យូងនោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងធ្វើការងារជាកម្មករនៅឡចានកៅស៊ូ និងពាងដាក់ប្រហុក។ ខ្ញុំធ្វើការងារនៅខេត្តស្ទឹងត្រែង រហូតដល់ពេលកងទ័ពរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា សហការជាមួយកងទ័ពស្ម័គ្រចិត្តវៀតណាម វាយរំដោះប្រទេសកម្ពុជា និងប្រជាជន។[2] នៅពេលនោះ ខ្ញុំបានរត់ទៅខេត្តព្រះវិហារ។ នៅពេលនោះ ខ្មែរក្រហមបានយកប្រជាជនទៅឲ្យផុតពីកងទ័ពរណសិរ្ស និងកងទ័ពវៀតណាម ប៉ុន្តែជាសំណាងល្អ ខ្ញុំបានជួបប្រទះកងទ័ពរណសិរ្ស និងកងទ័ពវៀតណាម នៅពាក់កណ្ដាលផ្លូវ ដែលបានអនុញ្ញាតឲ្យខ្ញុំវិលត្រឡប់មកខេត្តស្ទឹងត្រែងវិញ។ អ្វីដែលខ្ញុំចងចាំមិនភ្លេចនោះគឺ ការហូបចុកនៅរបបខ្មែរក្រហម គឺមិនគ្រប់គ្រាន់នោះឡើយ។ អាហារមានតែ បាយលាយពោត និងលាយចេក ជាមួយសម្លម្ជូរត្រកួន និងប្រហើរ។ ខ្ញុំហូបមិនឆ្អែតនោះទេ។ បច្ចុប្បន្ននេះ ខ្ញុមានជំងឺប្រចាំកាយ ដូចជាបាក់កម្លាំង ហេវហត់»។

អត្ថបទដោយ ស្រេង លីដា

---

[1] បទសម្ភាសន៍ជាមួយ នង ទៀង នៅភូមិ/ឃុំអូរស្វាយ ស្រុកបុរីអូរស្វាយ សែនជ័យ ខេត្តស្ទឹងត្រែង នៅថ្ងៃទី១១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥, បណ្ណសារមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា

[2] ឃួន វិច្ឆិកា និងអ្នកឯទៀត, ប្រវត្តិវិទ្យាថ្នាក់ទី៦៖ ខ្មែរ និងដំណើរឆ្ពោះទៅកាន់វិបុលភាព ([ភ្នំពេញ]៖ អនុគណៈកម្មការមុខវិជ្ជាឯកទេសប្រវត្តិវិទ្យា ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា), ទំព័រទី៤១