ខ្ញុំឈ្មោះ នួន  អ៊ាម[1] និងមានឈ្មោះបដិវត្តន៍ គុន អាយុ២៣ឆ្នាំ(១៩៧៧) មិនទាន់មានគ្រួសារទេ។ ខ្ញុំមានស្រុកកំណើតនៅភូមិកំពង់តាបែន សង្កាត់ឈើទាល ស្រុកសណ្ដាន់ តំបន់៤៣ ភូមិភាគកណ្ដាល ដែលទើបតែបង្កើតនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧៧[2]។ ភូមិភាគកណ្ដាលបង្កើតនៅត្រង់អតីតភូមិភាគឧត្ដរ(៣០៣) រួមមានខេត្តកំពង់ធំទាំងមូល ផ្នែកខាងស្ដាំទន្លេមេគង្គនៃខេត្តកំពង់ចាម និងស្រុកមួយក្នុងខេត្តក្រចេះ(ស្រុកព្រែកប្រសប់) និង ចែកចេញជា៣តំបន់រួមមានតំបន់ ៤១,៤២ និង តំបន់៤៣។​[3]

ខ្ញុំរស់នៅជាមួយឪពុកម្ដាយរហូតដល់ឆ្នាំ១៩៦៤ ទើបពួកគាត់បញ្ជូនខ្ញុំទៅរៀននៅសាលាបឋមសិក្សា បំពេញវិជ្ជាកំពង់តាបែន រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៦៩ ទើបខ្ញុំឈប់រៀន។ នៅថ្ងៃទី៨ ខែសីហា ឆ្នាំ១៩៧១ ខ្ញុំសូមឪពុកម្ដាយចូលបដិវត្តន៍នៅសង្កាត់ឈើទាល ស្រុកសណ្ដាន់។ នៅទីនោះរយៈពេល១០ថ្ងៃ និងរស់នៅក្នុងក្រុមសិល្បៈស្រុកសណ្ដាន់បានរយៈពេល១ខែ រហូតដល់ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៧១ ខ្ញុំមកនៅអង្គភាពសិល្បៈតំបន់៤៣ ដោយមានបងបុល គឺជាប្រធានសិល្បៈ។ បងបុល និងខ្ញុំមានការស្រឡាញ់រាប់អានគ្នាជិតស្និទ្ធ គាត់ទៅណាមកណាជិតឆ្ងាយចូលចិត្តហៅខ្ញុំទៅជាមួយ ការទាក់ទងជាមួយប្រជាជនគាត់ចាត់តាំងខ្ញុំ និងនិយាយរឿងរ៉ាវអាថ៌កំបាំងរបស់គាត់ប្រាប់ខ្ញុំ។ ក្រោយមក បងបុល អប់រំខ្ញុំហើយសួរខ្ញុំនៅស្រុកធ្វើការងារអ្វី? ខ្ញុំប្រាប់ថាធ្វើជាយុទ្ធជន។ បងបុល បន្តថាសមត្ថភាពប៉ុនខ្ញុំ ប្រសិនបើនៅជាមួយគាត់ប្រាកដជាបានធ្វើធំមិនខាន។ ខ្ញុំក៏យល់ព្រមធ្វើតាម បងបុល ទាំងអស់។ ក្រោយមក បងបុល  និយាយថាដើម្បីរកអនាគតភ្លឺស្វាងមានតែចូល សេ-អ៊ី-អា។ នៅខែវិច្ឆិកា បងបុល បញ្ចូលខ្ញុំទៅខ្សែ សេ-អ៊ី-អា ហើយមានរៀបចំកម្មវិធី។ អ្នកចូលរួមមាន បងផៃ គឺជាអនុប្រធានសិល្បៈតំបន់៤៣ និងបងហឿន គឺជាសមាជិកសិល្បៈតំបន់៤៣។ មុនដំបូងគោរពទង់ សេ-អ៊ី-អា  និងឧទ្ទេសនាមខ្ញុំជា សេ-អ៊ី-អា ផ្លូវការធ្វើសកម្មភាពប្រឆាំងអង្គការបដិវត្តន៍។ បងបុល លើកភារកិច្ចដែលខ្ញុំត្រូវធ្វើចំនួន៣គឺ១).បំផុសនូវអំពើពាលាអាវាសែតាមរូបភាពស្រីស្រានៅក្នុងសិល្បៈ និងក្នុងជួរប្រជាជន ២) កៀរគរកម្លាំងឱ្យបានច្រើនបញ្ជូននៅក្នុងខ្សែ សេ-អ៊ី-អា និង ៣)បំផ្លាញដល់បដិវត្តន៍គ្រប់ប្រភេទ។

ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧២ បងបុល បានចាត់តាំងខ្ញុំឱ្យមកជួបជាមួយឈ្មោះ វ៉ាត់, ឈ្មោះ ខោន,ឈ្មោះ ហេង និង ឈ្មោះ គង់ គឺជាខ្សែបង្កប់នៅក្នុងអង្គភាពសិល្បៈតំបន់៤៣ ដើម្បីធ្វើសកម្មភាពបំផុសប្រជាជននៅផ្សារស្ទោង ប្រឆាំងនឹងអង្គការបដិវត្តន៍។ ខ្ញុំបានបំផុសឱ្យប្រជាជនឧបត្ថម្ភស្បៀងអាហារឱ្យអង្គការបដិវត្តន៍ និងមិនឱ្យលះបង់កូនចៅចូលបដិវត្តន៍ទេព្រោះអ្នកទៅសមរភូមិកម្ររស់ណាស់។

នៅខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៣ បងបុល បានចាត់តាំងឱ្យខ្ញុំជួបជាមួយឈ្មោះ គឹម, ណៃ, គឿន, ស៊ុន, សិន និងឈ្មោះ សោ គឺជាខ្សែបង្កប់នៅក្នុងសិល្បៈ ដើម្បីទាក់ទងធ្វើសកម្មភាពបំផុសឱ្យប្រជាជនភូមិឈើម៉ាស់ ប្រឆាំងជាមួយអង្គការបដិវត្តន៍។ នៅខែកក្កដា​ អង្គភាពសិល្បៈតំបន់៤៣ បានផ្លាស់មកនៅភូមិសាន់គ(ខ) សង្កាត់សាន់គ ស្រុកកំពង់ស្វាយ តំបន់៤៣ ភូមិភាគកណ្ដាល។ បងបុល បានចាត់តាំងខ្ញុំឱ្យទាក់ទងឈ្មោះ ផេង គឺជាអធិការវត្តសាគរ ដើម្បីធ្វើសកម្មភាពបំផុសថា នៅតំបន់រំដោះអង្គការបដិវត្តន៍មិនជួយដោះស្រាយជីវភាពប្រជាជនទេ ទាំងការស្លៀកពាក់ ហូបចុក លុយមិនចាយ ទៅណាមកណាមិនបានមានតែទៅក្រុងកំពង់ធំ ទេទើបរស់។ ក្រោយពីធ្វើសកម្មភាពប្រជាជនមានភាពច្របូកច្របល់មួយចំនួនក្នុងការរស់នៅសហករណ៍និងទំនាស់ជាមួយអង្គការបដិវត្តន៍ជាបន្តបន្ទាប់ប៉ុន្តែការកៀរគរប្រជាជនឱ្យទៅរស់នៅកំពង់ធំ ធ្វើពុំបានដោយកម្លាំងបដិវត្តន៍ខ្លាំងនៅទីកន្លែងនោះ។ ​

នៅថ្ងៃទី៣០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៧៤ បងបុល បានហៅខ្ញុំ, ហន, ស្រិន និង  ឈ្មោះ ស្រេង ដែលជាខ្សែបង្កប់នៅក្នុងសិល្បៈតំបន់៤៣ ទៅអប់រំ និងចាត់តាំងផែនការបំផុសព្រះសង្ឃនៅក្បាលដំរីមិនឱ្យសឹកកាលណាតែសឹកអង្គការបដិវត្តន៍បញ្ជូនទៅសមរភូមិ ហើយបំផុសប្រជាជនជឿលើព្រះពុទ្ធសាសនាជាងមាគ៌ាបដិវត្តន៍ដោយជំរុញឱ្យកូនចៅចូលបួស​​។ ដល់ខែសីហា ខ្ញុំត្រូវបែកពីខ្សែទាក់ទងនៅក្នុងសិល្បៈតំបន់៤៣ ដោយខ្ញុំផ្លាស់មកនៅមន្ទីរពេទ្យច២៧ របស់ក្រសួងសង្គមកិច្ចភូមិភាគកណ្ដាល។

ក្រោយមកខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៧៥ ខ្ញុំត្រូវដាច់ខ្សែទាក់ទងជាមួយខ្សែចាស់ដោយសារខ្ញុំផ្លាស់មកនៅមន្ទីរទទួលភ្ញៀវរបស់មន្ទីរភូមិភាគកណ្ដាល ហើយខ្សែដែលមកជាមួយខ្ញុំមាន បងបុល, ប៉េង, កោះ និង ចេម។ កម្លាំង៤នាក់នេះនៅមន្ទីរទទួលភ្ញៀវទាំងអស់។ ក្រោយពីបានជួបគ្នានៅមន្ទីរទទួលភ្ញៀវ បងបុល បានណែនាំឱ្យពួកខ្ញុំស្គាល់ឈ្មោះ ម៉ុន គឺជាអនុប្រធានទទួលភ្ញៀវ ភូមិភាគកណ្ដាល និង ឈ្មោះ សួង យុទ្ធជនមន្ទីរទទួលភ្ញៀវ ភូមិភាគកណ្ដាល។ ក្រោយមក បងបុល បានប្រជុំធ្វើសកម្មភាពឱ្យភ្ញៀវទំនាស់ជាមួយអង្គការបដិវត្តន៍ និងបំផុសឱ្យយុទ្ធជន-យុទ្ធនារីមានភាពច្របូកច្របល់ខាងសីលធម៌រស់នៅ។ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៥ ខ្ញុំត្រូវដាច់ការទាក់ទងជាមួយ បងបុល និង ឈ្មោះ កោះ ដោយផ្លាស់ទៅផ្នែកស្រែរបស់មន្ទីរភូមិភាគកណ្ដាល។ ពេលនោះ បងបុល បានឧទ្ទេសនាមខ្ញុំឱ្យទៅនៅជាមួយឈ្មោះ ឡី  គឺជាប្រធានទទួលភ្ញៀវរបស់មន្ទីរភូមិភាគកណ្ដាល ដើម្បីទាក់ទងធ្វើសកម្មភាពនៅផ្នែកទទួលភ្ញៀវ។ ក្រោយមកពួកខ្ញុំចំនួន៤នាក់ដែលសល់ពីការចាត់តាំងទៅផ្នែកស្រែភូមិភាគកណ្ដាល បានទៅជួបជាមួយ ឡី ហើយឈ្មោះ ឡី បានចាត់តាំងពួកខ្ញុំឱ្យស្គាល់ខ្សែទទួលភ្ញៀវថ្មី មានឈ្មោះ អឿន គឺជាអនុប្រធានផ្នែកទទួលភ្ញៀវរបស់មន្ទីរភូមិភាគកណ្ដាល,​ ឈ្មោះ ឃិត គឺជាសមាជិកផ្នែកទទួលភ្ញៀវ, ឈ្មោះ វ៉ាន់ គឺជាប្រធាននារីដាំស្លផ្នែកទទួលភ្ញៀវ, ឈ្មោះ ត្រា គឺជាអនុប្រធាននារីដាំស្លផ្នែកទទួលភ្ញៀវ។ បន្ទាប់មកពួកយើងបានរួមគ្នាធ្វើសកម្មភាពនាំគ្នាយកដីដាក់ក្នុងបាយជូនភ្ញៀវហូប នាំគ្នាយកបន្លែស្ពៃដែលប្រលាក់ដោយដី និងជាប់ដង្កូវទៅស្លជូនភ្ញៀវ។ ក្រៅពីនេះពេលភ្ញៀវសួរអំពីសភាពការណ៍ខ្វះខាតរបស់ប្រជាជន។ ខ្ញុំបានរាយការណ៍ជូនភ្ញៀវដោយនិយាយថាប្រជាជនយើងចាប់តាំងពីរំដោះមកមានការលំបាកអត់បាយ និងខ្វះខាតការស្លៀកពាក់។ ពេលវិចអន្សមជូនអង្គការភូមិភាគហូបនាំគ្នាយកដុំគ្រួសតូចៗដាក់ក្នុងអង្ករទើបនាំគ្នាវិច និងនាំគ្នាបំផ្លាញសម្ភារ ចាន ឆ្នាំង កៅអី តុ ទូ ឈើល្អៗសម្រាប់ទទួលភ្ញៀវ ដោយទុកហាលថ្ងៃភ្លៀងនិងស្ដុកទុកនៅក្នុងឃ្លាំង​ឱ្យកណ្ដុរកាត់។

ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៦ ឈ្មោះ ស្រេង ហៅខ្សែមួយចំនួនដែលមានគ្នាចំនួន១៤នាក់មកប្រជុំ។ បងស្រេង ​មានមតិឱ្យជំរុញកៀងគរកម្លាំងឱ្យបានច្រើនដើម្បីរំដោះក្រុងកំពង់ចាមនិងភ្នំពេញ។ ក្រោយមកបងស្រេង បានដាក់ផែនការគឺខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៦ វាយបញ្ជាការភូមិភាគគឺវាយ អ៊ំពក[4] ប៉ុន្តែវាយមិនបានដោយបែកការណ៍។   បន្ទាប់មកនៅថ្ងៃទី១០ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧៦ បងស្រេង លើកផែនការវាយ​ អ៊ំពក លេខាភូមិភាគម្ដងទៀត។ ឡី តួនាទីប្រធានភ្ញៀវបានចាត់តាំងខ្ញុំឱ្យមកជួបឈ្មោះ អឿន, ឃិត, វ៉ាន់, ត្រា, ប៉េង, ចែម ដែលជាខ្សែបង្កប់នៅក្នុងខ្សែទទួលភ្ញៀវដើម្បីរៀបអីវ៉ាន់ទៅដាក់នៅផ្សារ។ ពេលនោះ អ៊ំពក គាត់ដើរទៅឃើញហើយគាត់ក៏បានសួរ ខ្ញុំថា “អាណាចាត់តាំងឱ្យពួកមិត្តឯងធ្វើ?” ខ្ញុំឆ្លើយតបគឺបងឡី។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមកគឺបែកការណ៍រហូតដល់ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៦ គឺអង្គការចាប់បងៗមួយចំនួនគឺមានបងស្រែ, បងសួរ, បងឡុន និងបងឌួង។

មកដល់ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៧ ខ្ញុំត្រូវបែកពី បងឡី ប្រធានទទួលភ្ញៀវដោយបង ឡី ផ្លាស់ទៅខាងយោធាភូមិភាគហើយខ្ញុំបានជួបជាមួយ បងបុល គឺជាខ្សែចាស់វិញគាត់បានផ្លាស់មកពីស្រែភូមិភាគនិងបានជួបជាមួយឈ្មោះ លន គឺជាប្រធានមន្ទីរភូមិភាគថ្មី។ នៅខែសីហា ឆ្នាំ១៩៧៧ ខ្ញុំបានចាត់តាំងខ្សែបង្កប់នៅកន្លែងទទួលភ្ញៀវយកថ្នាំដេតេ(DT)ទៅស្រោចលើបន្លែដែលភូមិភាគនានា យកមកទុកស្ល ជូន    បងៗប៉ុន្ដែខ្ញុំមិនដឹងថាអ្នកណាពុល ឬមិនពុលទេរហូតដល់ថ្ងៃទី២៥ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧៧ អង្គការចាប់ខ្ញុំទើបដឹងថាពុលនីរសាររបស់ អ៊ំពក តែមិនស្លាប់ទេ៕

អត្ថបទដោយ៖ ដារ៉ារដ្ឋ មេត្តា

[1] ឯកសារលេខJ00៦០៤ តម្កល់នៅបណ្ណសារមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា មានចំណងជើង,«ចម្លើយរបស់ នួន អ៊ាមៈ គុន ៖ ប្រធានទទួលភ្ញៀវរបស់ភាគកណ្ដាល»។

[2] ផេង ពង្សរ៉ាស៊ី និងផ្សេងទៀត,ប្រវត្តិសាស្រ្តកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ(១៩៧៥-១៩៧៩)៖ ជំពូកទី៦«ភូមិសាស្រ្តរដ្ឋបាលកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ»,បោះពុម្ពលើកទី២,(ភ្នំពេញ៖មជ្ឈមណ្ឌលឯសារកម្ពុជា,២០២០),៣៥។

[3] ផេង ពង្សរ៉ាស៊ី និងផ្សេងទៀត,ប្រវត្តិសាស្រ្តកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ(១៩៧៥-១៩៧៩)៖ ជំពូកទី៦«ភូមិសាស្រ្តរដ្ឋបាលកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ»,បោះពុម្ពលើកទី២,(ភ្នំពេញ៖មជ្ឈមណ្ឌលឯសារកម្ពុជា,២០២០),៣៤។

[4] កែ ពក ត្រូវបានចាត់តាំងជាលេខាភូមិភាគកណ្ដាលដែលបង្កើតនៅឆ្នាំ១៩៧៧។