នៅឆ្នាំ១៩៧៦អង្គការបញ្ជូនរឿន ហៅ កែប សំ ទៅធ្វើជាកម្មករលីអង្ករនៅ ផែកំពង់សោម ខេត្តព្រះសីហនុ។ ខាង ក្រោមនេះជាសាច់រឿងរបស់ រឿន ហៅ កែប សំ ៖

ខ្ញុំឈ្មោះ កែប សំ[1]ភេទប្រុស អាយុ៤០ឆ្នាំ មានទីកន្លែងកំណើតនៅ ក្នុងភូមិត្រពាំងបេង ឃុំបារាយណ៍ ស្រុកព្រៃឈរ ខេត្តកំពង់ចាម។ សព្វថ្ងៃ ខ្ញុំរស់នៅក្នុងភូមិរោងគោ ឃុំបារាយណ៍ ស្រុកព្រៃឈរ ខេត្តកំពង់ចាម។ ប្រពន្ធខ្ញុំ ឈ្មោះខៀវ អែម និងមានកូន៥នាក់ ក្នុងនោះមានកូនស្រីម្នាក់ និង ប្រុស៤ នាក់។ ឪពុកខ្ញុំឈ្មោះ កែប គៀល (ស្លាប់) និងម្ដាយឈ្មោះ អ៊ុយ ធូ (ស្លាប់)។ ខ្ញុំមានបងប្អូន៥នាក់ ក្នុង នោះមានប្រុស៤នាក់ និងស្រីម្នាក់។

កាលពីកុមារភាពខ្ញុំមិនបានរៀនសូត្រទេ។ ខ្ញុំរវល់មើលគោជួយសម្រាលការងារឪពុកម្ដាយព្រោះ គ្រួសារខ្ញុំមានជីវភាពខ្វះខាតច្រើន។ ឪពុកម្ដាយខ្ញុំធ្វើស្រែចម្ការ។

នៅថ្ងៃទី១៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៥ កែប សំ ហៅសមមិត្តរឿន បានចូលធ្វើបដិវត្តនៅក្នុងភូមិស្លែង សង្កាត់ស្លែងពណ៌ ស្រុកព្រៃឈរ ខេត្តកំពង់ចាម។ កាលនោះអង្គការជ្រើសរើសយុទ្ធជនដែលរស់នៅ ភូមិត្រពាំងបេង ឃុំបារាយណ៍ ស្រុកព្រៃឈរ ខេត្តកំពង់ចាមយកទៅប្រហែលជា២០នាក់។ ខ្ញុំអាយុ១៧ឆ្នាំ អង្គការហៅទៅធ្វើទ័ព។ ឪពុកម្ដាយខ្ញុំយំឡើងហើមភ្នែក ព្រោះមិនចង់ឲ្យខ្ញុំទៅ។ កាលនោះខ្ញុំមិនចង់នៅទេ ព្រោះនៅស្រលាញ់គោ។ ប្រធានភូមិត្រពាំងបេងឈ្មោះ ប៉ិន ហៅហុងហៅខ្ញុំទៅធ្វើទ័ព។

អង្គការហៅខ្ញុំដំបូងទៅវត្តស្លែង ស្ថិតក្នុងភូមិស្លែង សង្កាត់ស្លែងពណ៌ ស្រុកព្រៃឈរ ខេត្តកំពង់ចាម។ ខ្ញុំបានជួបជុំជាមួយយុទ្ធផ្សេងទៀត រួចបានឡើងឡានអង្គការដឹកទៅភូមិស្វាយទាប ឃុំស្វាយទាប ស្រុកចំការលើ ខេត្តកំពង់ចាម។ ខ្ញុំហាត់រៀននៅស្វាយទាបបាន១០ថ្ងៃ អង្គការដកខ្ញុំបញ្ជូនទៅភ្នំពេញ។ ខ្ញុំទៅ នៅទំនប់ទួលគោក អង្គការឲ្យដាំបន្លែ។ កាលនៅទួលគោក ខ្ញុំនៅក្នុងពលលេខ៥។ ប្រធានកងពលឈ្មោះវេន មកពីខេត្តកំពង់ធំ។ ខ្ញុំនៅទួលគោកបានកន្លះខែ។ ខ្ញុំខិតខំធ្វើការងារណាស់ខ្លាច អង្គការធ្វើបាបដោយយកទៅ រៀនសូត្រ។ បើអង្គការហៅទៅរៀនហើយ មិនដែលឃើញត្រឡប់មកវិញទេ។ វេនត្រូវអង្គការហៅទៅរៀនសូត្រ រួចបានអង្គការការបំបែកក្រុមខ្ញុំ។

នៅឆ្នាំ១៩៧៦ អង្គការបញ្ជូនខ្ញុំទៅកំពង់សោម។ កាលនោះអង្គការបំបែកក្រុមខ្ញុំ ដើម្បីឲ្យទៅលីសែង នៅកំពង់ផែកំពង់សោម។ ខ្ញុំនៅកំពង់ផែកំពង់សោម លីអង្ករដាក់កប៉ាល់។ នៅក្នុងមួយថ្ងៃ ខ្ញុំលីអង្ករតាំងពីព្រឹក រហូតដល់ថ្ងៃត្រង់បានប្ដូរវេនគ្នា។ ក្នុងមួយកប៉ាល់លីរយៈពេលពីរខែបានពេញ។ ខ្ញុំនៅលីសែងអង្ករមួយបាវ ទម្ងន់១០០គីឡូលីម្នាក់ឯង។ ខ្ញុំខិតខំធ្វើការណាស់ ប៉ុន្តែដោយសារតែការងារលីសែងជា ការងារប្រើកម្លាំង ច្រើន។ ខ្ញុំហូបចុកមិនសូវបានគ្រប់គ្រាន់ទេ។ ក្នុងកាប៉ាល់ចិននោះ ខ្ញុំឃើញមានឡានអូសកាំភ្លើងធំ។ ការហូបចុកក៏មិនសូវបាន គ្រប់គ្រាន់ធ្វើការងារ ធ្ងន់។ ខ្ញុំធ្លាប់ត្រូវបាវអង្ករធ្លាក់សង្កត់ នៅកំពង់ផែកំពង់សោម។ ខ្ញុំឈឺធ្លាក់ឈាមតាមមាត់ប៉ុនមេដៃ។ ខ្ញុំគិតថា មិនរស់ទេ។ ជាសំណាងរបស់ខ្ញុំអង្គការបានបញ្ជូនខ្ញុំមកភ្នំពេញវិញ។ ខ្ញុំនៅសម្រាកព្យាបាលនៅពេទ្យ៦មករា ទាល់តែជាសះស្បើយ។

នៅជំនាន់ខ្មែរក្រហមខ្ញុំឃើញសមាជិកក្រុមខ្ញុំរៀបការច្រើនគូណាស់។ អង្គការរៀបចំទៅតាមសំណើរបស់ សមមិត្តដែលបានដាក់ស្នើ សុំរៀបការជាមួយសមិត្តមិត្តនារីដែលខ្លួនចង់បាន។ បន្ទាប់ពីដាក់សំណើ រួចអង្គការ ផ្ដល់ដំណឹងដល់សមមិត្តនារីឲ្យបានដឹង។ លុះដល់ថ្ងៃរៀបចំកម្មវិធីអង្គការហៅសមមិត្តនារី និងសមមិត្តបុរស ដែលត្រូវរៀបការទាំងអស់មកជួបជុំគ្នា។ អង្គការរៀបចំតុជា២ជួរ ម្ខាងសម្រាប់សមមិត្តនារី និងម្ខាងទៀត សម្រាប់សមមិត្តបុរស។ សមមិត្តដែលត្រូវរៀបការមួយចំនួនមិនបានស្គាល់គ្នាទេ។ សមមិត្តនារីគ្មានសិទ្ធជំទាស់ ថាមិនយកនោះទេ ទោះជាសមមិត្តនោះពិការក៏ដោយ។ ពិធីនេះគ្មានឪពុកម្ដាយខាងប្រុសស្រីចូលរួមទេ។ ខ្ញុំឃើញការហើយនៅជាមួយគ្នាបាន៣ថ្ងៃ ត្រូវបំបែកគ្នាទៅធ្វើការវិញ។ ខ្ញុំឃើញបែបនេះក៏មិនចង់ការ។ នៅឆ្នាំ១៩៧៨អង្គការផ្លាស់ខ្ញុំមកកាន់ម៉ាស៊ីន វាយសំឡីគរហូតដល់ពេលរំដោះ រួចខ្ញុំរត់មកផ្ទះ។ ខ្ញុំធ្វើ ដំណើររយៈពេល៨បានដល់ផ្ទះ។ កាលនោះរត់មកគ្នា៥នាក់។

អតបទដោយ វី ស៊ីថា

---

[1] មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា បទម្ភាសន៍ជាមួយរឿន ហៅកែបសំ I02997(KCI0421) នៅភូមិរោងគោ ឃុំបារាយណ៍ ស្រុកព្រៃឈរ ខេត្តកពង់ចាម, ថ្ងៃទី២០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០០៣, សម្ភាសន៍ដោយ ឡុង ដានី ។