(ក្រចេះ)៖ ផង់ គឹមយឹន អាយុ៧៤ឆ្នាំ មានទីលំនៅបច្ចុប្បន្នរស់នៅភូមិអូរឫស្សី២ សង្កាត់អូរឫស្សី ក្រុងក្រចេះ ខេត្តក្រចេះ។ បច្ចុប្បន្ន យឹម មានជំងឺទឹកនោមផ្អែម ហើយគាត់តែងតែវិលមុខជាប្រចាំថ្ងៃ។ នៅពេលដែលមានការទម្លាក់គ្រាប់បែកនៅក្រចេះមានភាពចលាចល ប្រជាជនរត់គេចចេញពីភូមិកំណើត ទៅរស់នៅតំបន់វាល ឬតាមដងអូរ។ ការទម្លាក់គ្រាប់បែកបង្កជាផលប៉ះពាល់ទៅលើផ្ទះរបស់ប្រជាជនមួយចំនួន និងប៉ះពាល់ខ្លាំងទៅលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។

ការរៀបរាប់អំពីរឿងរ៉ាវរបស់អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម គឺមានភាពខុសៗគ្នាទៅតាមបទពិសោធន៍ឆ្លងកាត់របបនោះរបស់​បុគ្គលម្នាក់ៗ។ នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម អង្គការបានបង្កើតសហករណ៍ឲ្យប្រជាជនរស់នៅរួម ហូបបាយរួម និងធ្វើការងាររួម ហើយទ្រព្យសម្បត្តិដែលប្រជាជនមានទាំងប៉ុន្មានត្រូវដាក់ក្នុងសមូហភាព។ គ្មាននរណាម្នាក់អាចរក្សាទុកជាទ្រព្យសម្បត្តិឯកជនឡើយ។ ខ្មែរក្រហមបានបំបែកប្រជាជនឲ្យរស់នៅផ្សេងៗពីគ្នា កុមារនៅកងផ្សេង, មនុស្សចាស់នៅផ្សេង, បុរសនៅផ្សេង និងស្រ្តីនៅកងផ្សេង។  គឹមយឹន គឺជាប្រជាជនមូលដ្ឋាន ត្រូវអង្គការចាត់តាំងឲ្យធ្វើការងារទាំងថ្ងៃទាំងយប់ ហើយការងារដែលគាត់ធ្វើជាប្រចាំរួមមាន ដកស្ទូង, ជីកប្រឡាយ និងលើកទំនប់។ អង្គការបែងចែកប្រជាជនជាក្រុម ដោយនៅក្នុង១ក្រុមនៃកងស្ទូងស្រូវមានសមាជិកចំនួន១៥នាក់  ។ ចំពោះរបបអាហារដែល គឹមយឹន ទទួលបានជារៀងរាល់ថ្ងៃ គឺជាបបររាវ មានទឹកច្រើនជាងគ្រាប់អង្ករ ហើយពេលខ្លះបបរលាយជាមួយផ្លែពោត មើមដំឡូង និងចេក។ បបរដែលទទួលបានក្នុង១នាក់ គឺត្រឹមតែមួយចានតូចប៉ុណ្ណោះ មិនអាចលើសពីនោះឡើយ។ គឹមយឹន បាននិយាយថា របបអាហារបានតិច ហើយគាត់ជាមនុស្សម្នាក់ដែលមិនចូលចិត្តហូបបបរតាំងពីដើមមក ដូច្នេះគាត់ហូបមិនដែលឆ្អែតឡើយ។ ទិន្នផលស្រូវដែលទទួលបាន ភាគច្រើនគឺត្រូវបែងចែកលើការជញ្ជូនចេញទៅខាងក្រៅ ច្រើនជាងផ្គត់ផ្គង់ដល់ប្រជាជន។ ពាក់ព័ន្ធសម្លៀកបំពាក់របស់ប្រជាជន ក្នុង១ឆ្នាំ អង្គការ បើកសម្លៀកបំពាក់ម្នាក់២សម្រាប់ និងក្រមាម្នាក់១ ហើយសម្លៀកបំពាក់ទាំងនោះត្រូវតែជាពណ៌ខ្មៅ។ ប្រសិនជាទទួលបានពីអង្គការមកក្រៅពីពណ៌ខ្មៅ ប្រជាជននីមួយៗត្រូវយកសម្លៀកបំពាក់នោះទៅជ្រលក់ពណ៌ដោយខ្លួនឯងឲ្យទៅជាពណ៌ខ្មៅទាំងអស់។

នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម នៅក្នុងគ្រួសារមួយ មានសមាជិកដែលប្រពន្ធជាជនជាតិវៀតណាម និងប្ដីជាជនជាតិខ្មែរ។ គ្រួសារនោះត្រូវបានកងឈ្លបចាប់យកទៅសម្លាប់ទាំងគ្រួសារ។ ដំបូងឡើយកងឈ្លបនាំខ្លួនប្រពន្ធ និងកូនទៅជាមុន បន្ទាប់មកទើបនាំខ្លួនប្ដីទៅតាមក្រោយ។ គាត់មិនដឹងព័ត៌មានច្បាស់នោះទេថា តើមានមូលហេតុអ្វីបានជាកងឈ្លបចាប់ប្រជាជនយកទៅសម្លាប់បែបនេះ។ គឹមយឹន និងស្វាមី រៀបការជាមួយគ្នាតាំងពីមុនរបបខ្មែរក្រហមចូលកាន់អំណាច ហើយពេលនោះគាត់បង្កើតមានកូនម្នាក់ទើបរបបខ្មែរក្រហមចូលកាន់អំណាច។

គឹមយឹន ធ្លាប់បានឮប្រជាជនដែលធ្វើការងារនៅក្នុងសហករណ៍របស់គាត់និយាយថា ខ្មែរក្រហមបានវាយកម្ទេចវត្តអារាម ហើយយកទីធ្លារបស់វត្តអារាមទៅធ្វើជាមន្ទីរសន្តិសុខសម្រាប់ឃុំអ្នកទោស និងឃ្លាំងសម្រាប់ដាក់សម្ភារ៕

សម្ភាសន៍ដោយ៖ អេង សុខជា នៅថ្ងៃទី២០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤

អត្ថបទដោយ៖ នេន ស្រីមុំ នៅថ្ងៃទី១៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥