ខ្ញុំបាទឈ្មោះ សាំង ថាត[1] មានអាយុ៥៦ឆ្នាំ។​ ទីកន្លែងកំណើតនៅ​ឃុំឫស្សីស្រុក ស្រុកស្រីសន្ធរ ខេត្តកំពង់ចាម។ បច្ចុប្បន្នរស់នៅភូមិស្វាយកណ្ដាល ឃុំស្វាយសាច់ភ្នំ ស្រុកស្រីសន្ធរ ខេត្តកំពង់ចាម​។ ពុករបស់ខ្ញុំឈ្មោះ សាំង ម្ដាយរបស់ខ្ញុំឈ្មោះ រៀម ។ ខ្ញុំមានបងប្អូន ប្រាំពីរនាក់ (ប្រុសប្រាំមួយនាក់ ស្រីមួយនាក់) ហើយ ខ្ញុំជាកូនទីប្រាំ ក្នុងគ្រួសារ។ បងទីមួយឈ្មោះ សុន, បងទីពីឈ្មោះ យ៉ុន, បងទីបីឈ្មោះ យ៉ុង, បងទីបួនឈ្មោះ យ៉េង, ខ្ញុំជាកូនទីប្រាំ, ប្អូនទីប្រាំមួយឈ្មោះ ចម្រើន, ប្អូនទីប្រាំពីរឈ្មោះ ស្រីនាង។ ខ្ញុំបានរៀបការ មានប្រពន្ធឈ្មោះ លន់ សឿន កន្លែងកំណើតនៅស្រុកកងមាស ខេត្តកំពង់ចាម។ បច្ចុប្បន្នរស់នៅភូមិស្វាយកណ្ដាល ឃុំស្វាយសាច់ភ្នំ ស្រុកស្រីសន្ធរ ខេត្តកំពង់ចាម។ កូនរបស់ខ្ញុំមានចំនួនប្រាំ​នាក់ (ស្រីបីនាក់ ប្រុសពីរនាក់)។ កូន​ទីមួយឈ្មោះ សាំង ចាន់ថេន, កូនទីពីរឈ្មោះ សាំង ចាន់ធូ, កូនទីបីឈ្មោះ ថាត ចន្ថា, កូនទីបួនឈ្មោះ សាំង ស្រីណុច,​​ កូនទីប្រាំឈ្មោះ សាំង ស្រីណែត។

នៅឆ្នាំ១៩៧០​ លន់ នល់ បានធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់សម្ដេចសីហនុ បានសម្រេច និងបានគ្រប់គ្រងប្រទេស។ នៅចន្លោះពីឆ្នាំ១៩៧០រហូតដល់ ឆ្នាំ១៩៧៥ ​ នៅក្នុងសម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរខ្ញុំមិនសូវចងចាំអ្វីច្រើនទេ ព្រោះខ្ញុំនៅតូច ។ ខ្ញុំចាំបានថាគ្រួសាររបស់ខ្ញុំបានប្រកបមុខរបធ្វើស្រែចម្ការធម្មតា​ ដើម្បីចិញ្ចឹមជីវិតប្រចាំថ្ងៃ។ ជាធម្មតាឪពុកម្ដាយបងប្រុស បានទៅចម្ការដើម្បីដាំដំណាំ និងទុកខ្ញុំឲ្យនៅផ្ទះជាមួយលោកយាយ និងបងប្រុសម្នាក់។ ការរស់នៅបានមួយរយៈក្រោយមកខ្ញុំបានឮសំឡេងផ្ទុះ និងមានការទម្លាក់គ្រាប់បែក​ ។ ខ្ញុំ និងគ្រួសារបាននាំគ្នារត់រកកន្លែងមានសុវត្ថិភាព និងបានឃើញមនុស្សជាច្រើន​​នាំគ្នារត់រកកន្លែងជ្រកដើម្បីមានសុវត្ថិភាពដែរ។ ការទម្លាក់គ្រាប់បែកបានធ្វើឲ្យប្រជាជនរងផលប៉ះពាល់ជាច្រើនដូចជា៖ ការខូចខាតផ្ទះសម្បែង, គោ, ក្របី, ការធ្វើស្រែចម្ការ  និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសាធារណៈ ពិសេសបានធ្វើឲ្យមនុស្សជាច្រើនបានរងរបួសដោយគ្មានកំហុស។

ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧៥ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧៩ ពេលខ្មែរក្រហមបានចូលគ្រប់គ្រងទីក្រុងភ្នំពេញ។ ខ្ញុំនៅតូចខ្មែរក្រហមមិនទាន់ឲ្យខ្ញុំចូលធ្វើជាកងចល័តនៅឡើយទេ។ ដូច្នេះ ខ្មែរក្រហមបានប្រើឲ្យខ្ញុំឲ្យទៅរើសគួរស្រូវ, ដើររើសអាចម៍គោ, ប្រមូលលាមកមនុស្ស, ដើម្បីយកធ្វើជី។ ក្នុងកងកុមារជួនកាលខ្មែរក្រហមបានឲ្យខ្ញុំនៅផ្ទះជួយមើលថែប្អូនៗដែលតូចជាង និងជួយការងារ​យាយៗនៅមើលថែកុមារតាមអ្វីអាចជួយបាន។

ចំណែករបអាហារប្រថ្ងៃមានតែបបររាវពុំសូវមានអង្ករទេ។ នៅពេលដល់ម៉ោងចែករបបខ្ញុំ​បានទៅបើករបបសម្រាប់ហូបខ្លួនឯង និងជួយបញ្ចុកបបរប្អូនៗទៀតផង។ ពេលហូបអាហាររួចខ្មែរក្រហមបានឲ្យខ្ញុំទៅធ្វើការបន្ត និងបានឲ្យខ្ញុំធ្វើបែបនេះជាប្រចាំថ្ងៃ។ នៅពេលធ្វើការរួច ដល់ពេលសម្រាន្តមិនសូវបានងូតទឹកទេ។  សម្រាន្តមិនទាន់ឆ្អែតស្រួលបួលផងក៏ត្រូវងើបទៅធ្វើការទៀត[2]។ ក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃខ្ញុំមិនបានរស់នៅជួបជុំគ្រួសារទេ ម្ដាយឪពុកខ្ញុំប្រាប់ថាគាត់ទៅធ្វើការ ហើយខ្ញុំឃើញ​គ្រប់ៗគ្នាស្លៀកសម្លៀកបំពាក់សុទ្ធតែខ្មៅទាំងអស់គ្នា។

មួយរយៈក្រោយមក ក្រុមគ្រួសារខ្ញុំត្រូវបានខ្មែរក្រហមជម្លៀសទៅខេត្តបាត់ដំបង ខ្ញុំមិនចាំឆ្នាំ និង កន្លែងដែលបានទៅដល់ទេ។  ឪពុកម្ដាយ បងប្រុស ខ្ញុំ ត្រូវបានខ្មែរក្រហមឲ្យធ្វើការដូចនៅខេត្តកំពង់ចាម ។ ខ្ញុំមិនធ្លាប់ឃើញខ្មែរក្រហមសម្លាប់ និងធ្វើទារុណកម្មលើប្រជាជនទេ។  ប៉ុន្តែខ្ញុំចាំបានវេលាពេលមួយក្នុងខេត្តបាត់ដំបង នៅភ្នំសំពៅ ពេលខ្មែរក្រហមបាញ់គ្នា ខ្ញុំឃើញមានមនុស្សស្លាប់។ ខ្ញុំបានរត់កាត់ស្នូរគ្រាប់កាំភ្លើង និងបានរត់ជាន់លើសាកសពមនុស្សដែលស្លាប់។

ក្រោយមកខ្ញុំបានត្រឡប់មកស្រុកកំណើតវិញតាមផ្លូវបានជួបប្រទះខ្យល់ព្យុះ, ភ្លៀង, ផ្គរ, រន្ទះ ​តាមផ្លូវជាហូរហែរ។ ខ្ញុំធ្វើដំណើរបានមួយរយៈធំទើបមកដល់ស្រុកកំណើត និងបានរស់នៅជួបជុំគ្រួសារវិញ។ នៅស្រុកកំណើតគ្រួសាររបស់ខ្ញុំបានប្រកបមុខធ្វើស្រែចម្ការ ដើម្បីចិញ្ចឹមជិវិតរហូតដល់សព្វថ្ងៃ។ សម្រាប់បញ្ហាជម្លោះតាមព្រំដែនកម្ពុជា និងថៃ នៅពេលថ្មីៗនេះ​ ខ្ញុំបានតាមដានតាមរយៈព័ត៌មានផ្សេងៗ ខ្ញុំឃើញថា ការប៉ះទង្គិចគ្នាលើកនេះមានសភាពខ្លាំងជាង សង្គ្រាមមុនៗ ដែលខ្ញុំបានដឹង។​ ខ្ញុំបានឃើញពីរូបភាពនៃការជម្លៀសប្រជាជនចេញពីលំនៅដ្ឋាន ធ្វើឲ្យមានផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងមកលើប្រជាជនខ្មែរ។ ខ្ញុំសូមឲ្យសង្គ្រាមអាចបញ្ចាប់ទៅឆាប់ៗ ដើម្បីកុំឲ្យ ប៉ះពាល់ខ្លាំងទៀតមកលើប្រជាជនទាំងសងខាង៕

អត្ថបទដោយ សាំង ចាន់ធូ

---

[1] បទសម្ភាសន៍ ប្រវត្តិសាស្ត្រផ្ទាល់មាត់ បទពិសោធន៍អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម ជាមួយ សាំង ថាត អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម នៅក្នុងស្រុកស្រីសន្ធរ ខេត្តកំពង់ចាម ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥ ដោយសាំង ចាន់ធូ។