ជីវិតគ្រួសារ និងការលះបង់ដ៏ធំធេងរបស់ ស៊ីថា រទ្ធី
សន អានីតា[1] អាយុ ៣០ឆ្នាំ ជាប្រពន្ធរបស់ ស៊ីថា រទ្ធី អាយុ២៧ គឺជាវីរកងទ័ពកម្ពុជា ដែលបានពលីនៅសមរភូមិបុស្បូវ-ជាំតែ ស្រុកជាំក្សាន្ត ខេត្តព្រះវិហារ។ នីតា បានរំឭកពីអនុស្សាវរីយ៍ដែលអ្នកទាំងពីបានស្គាល់គ្នាដោយចៃដន្យតាមបណ្ដាញទំនាក់ទំនងសង្គមហ្វេសប៊ុក ហើយចំណងស្នេហ៍បានរីកដុះដាលយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ នៅអំឡុងជំងឺកូវីដកំពុងរាតត្បាតខ្លាំង នីតា និងរទ្ធី បានសម្រេចចិត្តរស់នៅជាមួយគ្នាក្នុងបន្ទាយទាហាន ដោយសារតែពុំទាន់អាចរៀបពិធីមង្គលការបាន។ រហូតដល់ឆ្នាំ២០២២ ទើបនីតា និងរទ្ធី បានរៀបចំពិធីសែនព្រេនទៅតាមទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណី។
ជីវិតគ្រួសារដ៏សាមញ្ញរបស់ នីតា និងរទ្ធី បានកសាងឡើងយ៉ាងរឹងមាំ ដោយមានចំណងដៃកូនប្រុសចំនួន ៤នាក់។ នៅក្នុងក្រសែភ្នែកប្រពន្ធ រទ្ធី គឺជាប្ដីដ៏ល្អ និងជាឪពុកដែលមានទំនួលខុសត្រូវខ្ពស់។ រទ្ធី តែងតែបារម្ភប្រពន្ធ និងកូនៗ ខ្លាចជួបការលំបាក។ រទ្ធី ជាអនុសេនីយ៍ត្រី នៃវរសេនាតូចអន្តរាគមន៍ ២៨២, កងពលអន្តរាគមន៍លេខ ១២៨ យោធភូមិភាគទី ១ ដែលឈរជើងក្នុងសមរភូមិ បុស្បូវ-ជាំតែ ស្រុកជាំក្សាន្ត ខេត្តព្រះវិហារ។ រទ្ធី តែងតែឆ្លៀតយកពេលទំនេរពីការបំពេញភារកិច្ច ទៅធ្វើការជាកម្មករសំណង់ ឬការងារផ្សេងទៀត ដើម្បីរកប្រាក់ចំណូលបន្ថែមមកផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពគ្រួសារ។ ប្រពន្ធមានអនុស្សាវរីយ៍ជាច្រើនដែលនៅចងចាំមិនអាចបំភ្លេចបាន គឺជីវិតក្នុងបន្ទាយជាមួយប្តី។ នីតា បានរំឭកថាខ្លួន និងប្តីតែងតែនាំគ្នាដើររើសដំឡូងយកមកកាប់ហាលលក់ ជួនកាលក៏នាំគ្នាទៅដាក់ម៉ង ឬដាក់សន្ទូចដើម្បីបានត្រីមកធ្វើម្ហូប ហើយនីតា និងរទ្ធី ក៏ជាកម្មកររើសគ្រាប់ស្វាយចន្ទី និងកម្មករគាស់ដំឡូង។

ក្រៅពីរឿងរ៉ាវដ៏សាមញ្ញទាំងនេះជួនកាល នីតា និងរទ្ធី ក៏មានជំនាស់គ្នាខ្លះៗដែរ ប៉ុន្តែការទាស់ទែងទាំងនោះបានក្លាយជាអនុស្សាវរីយ៍ដ៏ស្រណោះ។ នីតា និយាយថា៖ “ពេលនេះបងមិនអាចមកឈ្លោះជាមួយអូនបានទៀតទេ បងទៅចោលអូនហើយ”។
នៅមុនពេលចេញទៅសមរភូមិ រទ្ធី បានសន្យាជាមួយ នីតា ថាបន្ទាប់ពីសង្គ្រាមបានបញ្ចប់ លោកនឹងសង់ផ្ទះថ្មី, ឈប់ឈ្លោះគ្នា ទិញម៉ូតូថ្មី និងរៀបគម្រោងចិញ្ចឹមមាន់ទា។ ទោះបីជាស្ថិតក្នុងកាលៈទេសៈប្រយុទ្ធដ៏គ្រោះថ្នាក់ នៅថ្ងៃទី២៤ កក្កដា រទ្ធី នៅទាក់ទងដោយមានក្ដីបារម្ភពីប្រពន្ធ និងកូនៗ ព្រោះពេលនោះនីតា និងកូនៗ កំពុងស្នាក់នៅផ្ទះជួល។ រទ្ធី ទូរស័ព្ទមកសួរសុខទុក្ខ ប្រពន្ធកូន ហើយ រទ្ធី មិនដែលនិយាយពីការទុកលំបាករបស់ខ្លួនឡើយ។ ប្រពន្ធបានរំឭកពាក្យរបស់ប្តីថា “អូន និងកូនហូបគ្រប់គ្រាន់ទេអូន កុំបារម្ភពីបងអី ទោះក្នុងលេណដ្ឋានសើមបន្តិចព្រោះមេយភ្លៀងក៏គ្មានបញ្ហាទេ”។
នៅថ្ងៃទី២៥ ខែកក្កដា នៅពេលប្រពន្ធសួរបី្ត “បងចង់ដកថយអត់?” ប្តីបានឆ្លើយតបយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ថា៖ “បងមិនដកថយទេបងមកដល់ទីនេះ ដើម្បីជាតិ, ដើម្បីទឹកដី, បងត្រូវតែបន្តប្រយុទ្ធរហូតដល់ចប់ភារកិច្ចនេះ និងត្រលប់ទៅផ្ទះវិញ។ បងនឹងមិនទៅណាចោលអូន និងកូនទៀតទេ”។
ចាប់ពីថ្ងៃទី២៦ រហូតដល់២៨ ខែកក្កដា នីតា មិនអាចទាក់ទង រទ្ធី បានឡើយ។ រហូតដល់ថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ ក្រោយបទឈប់បាញ់ ទាហានសៀមបានចូលមកចាប់ដៃរួចក៏ប្រើល្បិចចាប់ខ្លួនទាហានខ្មែរ។ ប៉ុន្តែ រទ្ធី មិនព្រមទម្លាក់អាវុធ និងដោះសម្លៀកបំពាក់តាមការបង្គាប់ទាហានសៀមនោះទេ។ រទ្ធី សុខចិត្តប្រយុទ្ធតែម្នាក់ឯងរហូតដល់បាត់បង់ជីវិតដើម្បីការពារជាតិ។ នៅថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា មេបញ្ជាការរបស់រទ្ធី បានទូរស័ព្ទមកប្រាប់ នីតា ដែលជាប្រពន្ធវីរកងទ័ពកម្ពុជាថា “សូមប្អូនធ្វើចិត្តណា! ប្ដី[រទ្ធី]របស់ប្អូនបានបាត់បង់ជីវិតហើយ”។ នៅថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ វេលាម៉ោង ០៩:៥៥នាទីយប់ សាកសពរបស់រទ្ធី បានបញ្ជូនមកដល់ផ្ទះ ឯខេត្តស្ទឹងត្រែង។

ការបាត់បង់ រទ្ធី ដែលជាវីរបុរសស្នេហាជាតិ មាតុភូមិ និងអធិបតេយ្យភាពទឹកដី, ការបាត់បង់ រទ្ធី គឺជាការបាត់បង់ប្តី ឪពុក ដែលជាបង្គោលគ្រួសារដ៏រឹងមាំ។ នៅពេលនោះប្រពន្ធរបស់រទ្ធី មានអារម្មណ៍ថាជីវិតគ្រួសារទាំងមូលប្រៀបដូចជាម៉ូតូដែលមានតែកង់មួយមិនអាចទៅមុខបាន។ នីតា ចង់កសាងចេតិយមួយដែលមានរូបប្តី និងចារឈ្មោះ, ថ្ងៃខែឆ្នាំកំណើត និងថ្ងៃដែលប្តីបានពលីនៅសមភូមិដើម្បីឱ្យកូនៗ និងប្រជាជនចងចាំពីវីរភាពរបស់ប្តី។ ប្រពន្ធរបស់រទ្ធី សង្ឃឹមថាពេលកូនៗធំនឹងបានដឹងពីវីរភាពដ៏ក្លាហានរបស់ឪពុក៕
អត្ថបទដោយ ស្រេង លីដា
រូបថតដោយ លី ដេវីត
[1] បទសម្ភាសន៍ «ប្រវត្តិសាស្រ្តផ្ទាល់មាត់៖ គ្រួសារកងទ័ពពលី ក្នុងសង្គ្រាមឈ្លានពានទឹកដី» សម្ភាសជាមួយ សន អានីតា រស់នៅភូមិរាជានុកូល សង្កាត់ស្ទឹងត្រែង ខេត្តស្ទឹងត្រែង ថ្ងៃទី២៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥, សម្ភាសដោយ ស្រេង លីដា, តាមលេខទូរស័ព្ទ០៧១ ៤៣១១៥២៩, បណ្ណសារមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា។