(ស្វាយរៀង)៖ ការរួចជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហមជារឿងអស្ចារ្យមួយសម្រាប់អ្នករស់រានមានជីវិតក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។ ហ៊េល សុភាព បានថ្លែងថាគាត់មានជីវិតរស់ដោយសារតែគាត់បានខិតខំធ្វើការទំាងយប់ទាំងថ្ងៃដោយមិនហ៊ានប្រកែកតវ៉ាជាមួយឈ្លបខ្មែរក្រហម។

សុភាព កើតនៅថ្ងៃទី២០ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៥៥ នៅភូមិគោល ឃុំស្វាយអង្គ ស្រុកស្វាយជ្រំ ខេត្តស្វាយរៀង។ បច្ចុប្បន្នគាត់រស់នៅ​ភូមិឃុំខាងលើ។ សុភាព មានឪពុកឈ្មោះ ហ៊េល ចុន និងម្តាយឈ្មោះ ពៅ និងមានបងប្អូនចំនួន៧នាក់ “ស្រី៦នាក់ ប្រុស១នាក់” គាត់ជាកូនទី៣ក្នុងគ្រួសារ។ សព្វថ្ងៃ សុភាព រស់នៅដោយសារការផ្គត់ផ្គង់ពីកូន និងក្មួយ។

កាលពីកុមាររភាព សុភាព រៀនបានត្រឹមថ្នាក់បឋម​សិក្សា ដោយសារតែជីវភាពខ្វះខាត និងប្រ​ទេស​ជាតិមានសង្គ្រាម និង​ការទម្លាក់គ្រាប់បែក។

នៅខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ សុភាព បានដឹងថាមានរដ្ឋប្រហារទម្លាក់សម្តេច ព្រះបាទ នរោត្តមសីហនុ ពីសំណាក់ លន់ នល់ ទើបបណ្តាលឲ្យប្រទេសជាតិមាន​សង្គ្រាមស៊ីវិលផ្ទៃក្នុងប្រទេស និងមានការច្បាំងគ្នារវាងខ្មែរ និងខ្មែរ។

នៅថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ខ្មែរក្រហម​បានឡើងកាន់អំណាចដោយបានផ្តួលរំលំរបប លន់ នល់។ សុភាព បានឃើញការផ្លាស់ប្តូរទាំងស្រុងនៅក្នុងភូមិគោល ពីការរស់នៅលក្ខណឯកជនតាមផ្ទះប្តូរទៅជាការរស់នៅ, ធ្វើការ, និងការហូបចុករួមក្នុងសហករណ៍​។ ទ្រព្យសម្បត្តិឯកជនរបស់ប្រជាជនត្រូវបានអង្គការខ្មែរក្រហមប្រមូលទុកដាក់ជាទ្រព្យសម្បត្តិសមូហភាព​។ ជាហេតុនាំឲ្យប្រជាជនដែលមិនព្រមធ្វើតាមបញ្ជាខ្មែរក្រហម កងឈ្លបបានបាញ់សម្លាប់ប្រជាជន។

ក្នុងពេលនោះ សុភាព មានអាយុប្រហែល ១៤ឆ្នាំត្រូវបានខ្មែរក្រហមបង្ខំឲ្យទៅរស់នៅ និងធ្វើការនៅក្នុងកងចល័តនារីឃុំ។ ការងាររបស់ សុភាព រួមមាន៖ ជីកប្រឡាយ, រែកដី, លើកភ្លឺស្រែ, បុកស្រូវ, រែកលាមកមនុស្ស, ស្ទូងស្រូវ និងច្រូតស្រូវ។ គាត់ត្រូវធ្វើការងារពីព្រឹកព្រលឹមរហូតដល់ល្ងាច និងមានថ្ងៃខ្លះត្រូវធ្វើនៅពេលយប់ ជាពិសេសរដូវច្រូតកាត់​។ ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម សុភាព ធ្លាប់ដួលសន្លប់នៅកណ្តាលវាលស្រែអំឡុងពេលច្រូតស្រូវ។ គាត់ត្រូវបា​នឈ្លបខ្មែរក្រហមនាំយកទៅសម្រាកពេទ្យចំនួន៣ថ្ងៃ។ នៅក្នុងពេទ្យ សុភាព ទទួលបានថ្នាំមូលៗរាងដូចអាចម៍ទន្សាយសម្រាប់ព្យាបាល។

បន្ទាប់ពីជាសះស្បើយពីជំងឺ សុភាព ត្រូវបាន​ផ្លាស់ប្តូរឲ្យទៅធ្វើជាកងចល័តឆ្ងាយពីកន្លែងស្នាក់នៅ។ ចំណែកការហូបចុកវិញមួយថ្ងៃ សុភាព ទទួលបានរបបអាហារពីរពេល ព្រឹក និងល្ងាច។ អាហារមានតែបបររាវៗ ហូបជាមួយសម្លត្រកួន និងដើមចេក គ្មានរស់ជាតិ។

ក្នុងរបប ៣ឆ្នាំ ៨ខែ និង២០ថ្ងៃ សុភាព បានបាត់បង់បងប្រុសម្នាក់ដោយសារខ្មែរក្រហមនាំយកទៅសម្លាប់ដោយសារតែគាត់ជា​ទាហាន លន់ នល់​។

សុភាព បានថ្លែងថាគាត់មានជីវិតរស់ផុតពីរបប​ខ្មែរក្រហមដោយសារតែគាត់ខិតខំធ្វើការជូនអង្គការ ដោយមិនហ៊ានរអ៊ូរទាំឡើយ។

ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម សុភាព ធ្លាប់ឃើញឈ្លបខ្មែរក្រហមរំលោភក្មេងស្រីអាយុ១៦ឆ្នាំ និងបានសម្លាប់ក្មេងស្រីនោះនឹងគល់ឫស្សី។ គាត់ក៏បានឃើញ​កងឈ្លបខ្មែរក្រហមធ្វើទារុណកម្ម និងសម្លាប់ប្រជាជនយ៉ាងសាហាវព្រៃផ្សៃដោយប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ដូចជាពូថៅ និងគល់ឫស្សី រួចរុញទម្លាក់ប្រជាជននោះទៅក្នុងរណ្តៅដែលខ្មែរក្រហមជីកបម្រុងទុកជាស្រេច។ សុភាព ធ្លាប់ឃើញកងឈ្លប​ប្រើ​ប្រជាជនឲ្យវាយបំផ្លាញវត្តអារាម ព្រះវិហារ និងព្រះពុទ្ធបដិមាករទម្លាក់ក្នុងទឹកស្រះ ព្រមទាំងបានបង្ខំ​ផ្សឹកព្រះសង្ឃទៀតផង។

នៅដើមឆ្នាំ១៩៧៩ នៅពេលកងទ័ពរំដោះវៀតណាមបានចូលមកផ្តួលរំលំរបបខ្មែរក្រហម សុភាព បានត្រលប់ពីសហករណ៍ និងបានមករស់នៅស្រុកកំណើតជួបជុំបងប្អូនរហូតដល់សព្វថ្ងៃ។

ចំពោះបញ្ហាសុខភាព សុភាព មានជំងឺរលាកសន្លាក់ លើសសម្ពាធឈាម និងលើសជាតិអាស៊ីត។

សម្ភាសន៍ដោយ ម៉ន ម៉ារីណា ថ្ងៃទី១៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤

អត្ថបទដោយ អេង សុខម៉េង ថ្ងៃទី២៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៥