(កំពង់ឆ្នាំង)៖ នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម តាន់ បាត់បង់សមាជិកគ្រួសារចំនួន១១នាក់។ សឿ តាន់ អាយុ៧៣ឆ្នាំ កើតនៅឆ្នាំ១៩៥០ នៅភូមិភ្នៀត ឃុំផ្សារ ស្រុកបរិបូណ៌ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។ តាន់ មានបងប្អូនចំនួនប្រាំបីនាក់ ហើយគាត់ជាកូនច្បង។ បច្ចុប្បន្ន គាត់មានជំងឺលើសសម្ពាធឈាម, ចុករោយកញ្ចឹងក និងឈឺក្បាលជាប្រចាំ។

នៅឆ្នាំ១៩៧៣ គ្រួសាររបស់តាន់ ត្រូវបានជម្លៀសតាមរទេះគោ និងក្រោយមកធ្វើដំណើរដោយថ្មើរជើង ទៅកាន់ឃុំអញ្ចាញរូង ស្រុកបរិបូណ៌។ នៅអំឡុងពេលនោះ យោធាខ្មែរក្រហមបានចាប់ផ្តើមចូលគ្រប់គ្រងមួយភាគធំនៃឃុំអញ្ចាញរូង ហើយខ្មែរក្រហមព្រមទាំងបានបង្កើតឲ្យមានសហករណ៍ហូបរួម ស្នាក់នៅរួម និងធ្វើការងាររួមទៀតផង។ នៅពេលនោះ ខ្មែរក្រហមប្រមូលយកទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ប្រជាជនទាំងអស់ដាក់រួម។ ឪពុកម្ដាយរបស់តាន់ បានយកអង្ករដែលគាត់មានបន្តិចបន្តួចទៅឲ្យអង្គការ ព្រោះគ្រួសាររបស់គាត់ជាប្រជាជនដែលជម្លៀសមកពីឃុំផ្សារ ទើបមិនមានទ្រព្យសម្បត្តិច្រើន។

នៅឆ្នាំ១៩៧៥ តាន់ បានសម្រាលកូនប្រុសម្នាក់ (ស្លាប់)។ អង្គការបានចាត់តាំងឲ្យគាត់ធ្វើការងារនៅក្នុងកងដាំដំណាំ។ បន្ទាប់ពី តាន់ មានកម្លាំងវិញ អង្គការបានចាត់តាំងឲ្យគាត់ធ្វើការងារនៅកងរែកដី, ជីកប្រឡាយ, លើកទំនប់, គាស់គល់ឈើ និងធ្វើស្រែ។ ចំពោះរបបអាហារដែលប្រជាជនទទួលបាននៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម គឺមានត្រឹមអង្ករមួយកំប៉ុង ដែលត្រូវដាំជាបបរសម្រាប់ហូបគ្នាប្រាំបីនាក់។ នៅពេលឈានដល់រដូវច្រូតកាត់ហើយថ្មីៗ អង្គការផ្ដល់ឲ្យប្រជាជននូវអង្ករមួយកំប៉ុងម្នាក់ ឬពីរនាក់។

មន្ទីរពេទ្យនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម គឺគ្រាន់តែមានឈ្មោះជាមន្ទីរពេទ្យប៉ុណ្ណោះ មិនមានការព្យាបាលអ្វីតាមក្បួនវេជ្ជសាស្រ្តត្រឹមត្រូវឡើយ។ តាន់ បាននិយាយថា៖ “អ្នកជំងឺគ្រាន់តែបានសម្រាក ដើម្បីយកកម្លាំងនៅមន្ទីរពេទ្យប៉ុណ្ណោះ។ គ្មានថ្នាំព្យាបាលជំងឺឲ្យប្រជាជនឡើយ”។ គាត់បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា អ្នកជំងឺជាច្រើនបានស្លាប់ ព្រោះគ្មានការព្យាបាល។

នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម តាន់ ព្រមទាំងសមាជិកគ្រួសារចំនួន១១នាក់ បានស្លាប់ ដែលក្នុងនោះរួមមានដូចជា ឪពុក, ប្ដី, ប្អូនចំនួនប្រាំនាក់, កូនចំនួនបីនាក់ និងក្មួយរបស់គាត់ម្នាក់។ ឪពុក ប្ដី និងប្អូនចំនួនប្រាំនាក់របស់គាត់ ត្រូវអង្គការចាប់យកទៅសម្លាប់ដោយមិនដឹងមូលហេតុ ចំណែកកូន និងក្មួយរបស់គាត់ ស្លាប់ដោយសារជំងឺ ព្រោះនៅអំឡុងពេលនោះកុមារទាំងនោះមិនទទួលបានការថែទាំពីម្ដាយបានដិតដល់។ ក្រោយពីប្ដីរបស់គាត់ត្រូវបានសម្លាប់​ អង្គការបានបង្ខំឲ្យគាត់រៀបការជាថ្មីម្តងទៀត។ ការរៀបការនៅពេលនោះ ត្រូវធ្វើរួមគ្នាជាមួយគូស្រករសរុបចំនួន២៥គូ។ ប្រជាជនទាំង២៥គូនោះ ត្រូវប្ដេជ្ញានៅចំពោះមុខអង្គការ ដោយសន្យាថាថែរក្សា និងរួមរស់ជាមួយគ្នារហូត រួចស្រែកថា៖ “ប្ដេជ្ញា ប្ដេជ្ញា!”។

តាន់ ធ្លាប់បានឮម្ដាយរបស់គាត់និយាយប្រាប់គាត់ថាខ្មែរក្រហមបានវាយបំផ្លាញវត្តអារាម ព្រះវិហារ និងរូបសំណាក់បដិមា ព្រមទាំងបង្ខំឲ្យព្រះសង្ឃធ្វើការងារ។ របបខ្មែរដួលរលំ ដោយសារតែមានការជួយសង្គ្រោះពីកងទ័ពរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា សហការជាមួយកងទ័ពស្ម័គ្រចិត្តវៀតណាម បានវាយរំដោះប្រទេសកម្ពុជាពីទិសខាងកើត និងសង្គ្រោះប្រជាជនបានជាបន្តបន្ទាប់៕

សម្ភាសន៍ដោយ៖ ម៉ាង ចន្រ្ទា ថ្ងៃទី១៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤

អត្ថបទដោយ៖ នេន ស្រីមុំ ថ្ងៃទី៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥