ក្លាយជាអ្នកទោសខ្មែរក្រហមក្រោយមាតុភូមិនិវត្តន៍ឆ្នាំ១៩៧៦

2 ខែ មុន

នៅថ្ងៃទី៣០ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧៦ ស្ថានទូតនៃរាជរដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិកម្ពុជា[1]ប្រចាំទីក្រុងប៉ារីស ប្រទេសបារាំង ទទួលបានសំណុំបែបបទស្នើសុំផ្លាស់ប្តូរលិខិតឆ្លងដែនរបស់ ស្រី ណាំ ដើម្បីធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍វិញ។[2] សំណើសុំនេះ ត្រូវបានអនុញ្ញាត ហើយលិខិតឆ្លងដែនថ្មីបានចេញជូន ស្រី ណាំ នៅថ្ងៃទី១២ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៦។ ប្រមាណជាងពីរសប្តាហ៍ក្រោយមក គឺនៅថ្ងៃទី២៨ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៦[3] ស្រី ណាំ បានត្រលប់ឈានជើងចូលមាតុភូមិរបស់ខ្លួនវិញ ដែលពេលនោះប្រទេសកំពុងស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ខ្មែរក្រហម មានឈ្មោះផ្លូវការថា «កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ»[4]។ គ្មាននរណាដឹងអំពីគោលបំណងជាក់លាក់របស់ ស្រី ណាំ ក្នុងដំណើរមាតុភូមិនិវត្តន៍លើកនេះទេ ក៏ប៉ុន្តែឯកសារ D91246 ដែលជាកំណត់ត្រាប្រវត្តិរូបនិងជាចម្លើយសារភាពរបស់ ស្រី ណាំ ដែលតម្កល់នៅក្នុងបណ្ណសារដ្ឋានមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា បញ្ជាក់ថា គាត់ត្រូវបាននាំខ្លួនមកកាន់មន្ទីរស-២១។ ក្រោយមកកាន់ទីនេះ ក្រុមសួរចម្លើយបានធ្វើប្រវត្តិរូបរបស់គាត់ជាច្រើនលើកច្រើនសា ចន្លោះពីថ្ងៃទី២ដល់ទី៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៧៦។ ចម្លើយសារភាពប្រវែង៤១ទំព័ររបស់ ស្រី ណាំ មានសភាពច្រំដែល បានរៀបរាប់អំពីគម្រោងក្បត់រួមដៃជាមួយចក្រពត្តិអាមេរិក។ ខាងក្រោមនេះ គឺជាសេចក្តីសង្ខេបនៃផែនការក្បត់ ដកស្រង់ចេញពីឯកសារចម្លើយសារភាពនេះ៖

ស្រី ណាំ កើតនៅថ្ងៃទី២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៣៥ នៅស្រុកព្រៃនប់ ក្នុងខេត្តកំពត (បច្ចុប្បន្ន ស្រុកព្រៃនប់ស្ថិតក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ)។ ឪពុករបស់គាត់ឈ្មោះ អ៊ុង ស្រី[5] (នៅក្នុងប្រវត្តិរូប សរសេរថា អ៊ុង ស៊ិន[6]) បានលាចាកលោកនៅពេល ស្រី ណាំ ស្ថិតក្នុងវ័យកុមារ ដោយបន្សល់ឲ្យគាត់រស់នៅជាមួយម្តាយរបស់ខ្លួនឈ្មោះ អ៊ូច សាញ់។ ម្តាយរបស់ស្រី ណាំ ពឹងផ្អែកលើរបរកសិកម្ម ដើម្បីចិញ្ចឹមបីបាច់កូនចំនួន៥នាក់ (ស្រី២នាក់ និងប្រុស៣នាក់)នៅក្នុងបន្ទុក។ ក្នុងចំណោមបងប្អូនទាំងអស់ ស្រី ណាំ និងបងប្រុសម្នាក់ទៀតបម្រើនៅក្នុងជួរទាហានជើងទឹក (ពីត្រឹមចំណុចនេះទៅ នឹងប្រើពាក្យម៉ារីនឲ្យដូចនៅក្នុងឯកសារ) ក្នុងសម័យ លន់ នល់។ បងប្អូន៣នាក់ផ្សេងទៀតរបស់គាត់ ប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតដោយកម្លាំងបាយ រួមមាន ចាប់ត្រី, ដុតនំប៉័ង និងជួយធ្វើកសិកម្មរបស់ម្តាយ។ ស្រី ណាំ បានរៀបការជាមួយភរិយាឈ្មោះ ខុប ផែ និងមានកូន៤នាក់។

នៅឆ្នាំ១៩៥២ ក្នុងវ័យ១៧ឆ្នាំ ស្រី ណាំ បានចាប់ផ្តើមចូលបម្រើការក្នុងជួរកងកុម្ម៉ង់ដូម៉ារីន ប្រចាំការនៅក្នុងខេត្តកំពត។ នេះគឺជាអាជីពដំបូង ដែលបានជំរុញគាត់ឲ្យមានទំនាក់ទំនងកាន់តែស្អិតរមួតជាមួយសមាជិកកងទ័ពជើងទឹកដទៃទៀត និងបានឡើងតំណែងជាបន្តបន្ទាប់។ នៅឆ្នាំ១៩៦១ ស្រី ណាំ ទទួលបានឋានៈជាកាប៉ូរ៉ាល (ពលបាលត្រី) និងក្រោយមកនៅឆ្នាំ១៩៧០ គាត់បានទទួលតំណែងជា កាប៉ូរ៉ាលសែប (ពលបាលទោល)។ ក្នុងឆ្នាំ១៩៧០ដដែល ស្រី ណាំ ត្រូវបានណែនាំឲ្យស្គាល់ សក្តិ៥ អាំង គឹមលី និងត្រូវដាក់បញ្ចូលឲ្យបម្រើការជាភ្នាក់ងារសេ.អ៊ី.អា. នៅមូលដ្ឋាននាវាចរ ជ្រោយចង្វារ។ នៅឆ្នាំ១៩៧១ ស្រី ណាំ បានក្លាយជាពលបាលឯក ហើយនៅឆ្នាំបន្ទាប់ គាត់ត្រូវបញ្ជូនទៅកាន់វៀតណាមខាងត្បូង ដើម្បីរៀនជ្រមុជទឹក រយៈពេល៦ខែ។ ក្រោយមក នៅឆ្នាំ១៩៧៣ គាត់ទទួលតំណែងជា ព្រឹន្ទបាលត្រី។

នៅថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ស្រី ណាំ បានភៀសខ្លួនទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក និងស្នាក់អាស្រ័យនៅទីនោះមួយរយៈ។ នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៧៦ ស្រីណាំ បានជួបជាមួយនឹងលោកសក្តិ៥ ស្រី ឌឿន ដោយចៃដន្យនៅរដ្ឋហ្វីឡាដេហ្វៀ សហរដ្ឋអាមេរិក។ នៅថ្ងៃទី១៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៧៦ ស្រី ណាំ ទទួលបានផែនការពីសក្តិ៥ ស្រី ឌឿន ក្រោយជំនួបរវាងអ្នកទាំងពីនៅរដ្ឋហ្វីឡាដេហ្វៀ។ ផែនការនេះ គ្រោងឡើងសម្រាប់ការវាយប្រហាររំដោះប្រទេសកម្ពុជានៅខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧៦ រៀបរៀងឡើងដោយប្រជាជនខ្មែរជាអតីតទ័ព បានបានភៀសខ្លួនទៅកាន់ប្រទេសបារាំង, សហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសថៃ។ ស្រី ឌឿន និងខ្សែបណ្ដាញរបស់ខ្លួនឈ្មោះ សោម សារី បានលើកឡើងថា មានសមាជិក៣នាក់ ត្រូវបានបញ្ជូនទៅកម្ពុជា[ប្រជាធិបតេយ្យ] រួចរាល់ហើយ ក្នុងនោះមានដូចជា សួន, សុខ ស៊ឹម និងអោក យ៉ាន់។

ចំណែកឯ ស្រី ណាំវិញ ទទួលភារៈបង្កប់ខ្លួននៅក្នុងកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីស៊ើបសភាពការណ៍ល្អិតល្អន់ អំពីទីតាំងរស់នៅរបស់មេដឹកនាំធំៗ, ភូមិសាស្ត្ររបស់មូលដ្ឋានទ័ព, ចំនួនទ័ព ក៏ដូចជាទីតាំងឃ្លាំងស្តុកសព្វាវុធជាដើម។ បន្ថែមលើសពីនេះ ទៅទៀត ស្រី ណាំ ត្រូវអង្កេតឲ្យអំពីទីតាំសមស្របបំផុត ដែលអាចងាយវាយឆ្មក់ ក៏ដូចជាទីតាំងដែលមាន និងគ្មានទ័ពយាមល្បាត។ បន្ទាប់ពីក្តោបបាននូវស្ថានការណ៍ទាំងមូល ស្រី ណាំ ត្រូវទាក់ទង អោក យ៉ាន់ (ប្រចាំការនៅកំបូល ស្ថិតនៅភាគខាងលិចពោធិ៍ចិនតុង) ដើម្បីឲ្យគាត់ជួបប្រជុំគ្នាជាមួយនឹង សុខ ស៊ីម (ប្រចាំការនៅថ្នល់ទទឹង ស្ថិតក្បែរកំបូលដែរ)។ ក្រោយពីនោះ ស៊ីម នឹងណែនាំ ស្រី ណាំ ទៅកាន់ខ្សែរយៈផ្សេងទៀត រួមមាន សួន (ត្រពាំងក្រឡឹង) និង មូល ឃ្លឹង ដែលជាឧត្តមសេនីយ៍ទោលម្នាក់ បង្កប់ខ្លួននៅបាត់ដំបងជាប់នឹងព្រំដែនថៃ។ នៅចុងក្រោយបង្អស់ មូល ខ្លេង នឹងផ្តល់ព័ត៌មានទៅកាន់ ស្រី ឌឿន និងសោម សារី ដែលបង្កប់ខ្លួននៅកោះកុងជាប់នឹងព្រំដែនថៃដែរ។

នៅថ្ងៃទី២៦ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧៦[7] ស្រី ណាំ ធ្វើដំណើរទៅប្រទេសបារាំង ក្នុងគោលបំណងទទួលគម្រោងការពី សោម សារី ទាក់ទងនឹងការវាយលុកកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។ គម្រោងការនេះ ផ្តោតលើគោលដៅវាយប្រហារពីរ ដើម្បីវាយក្តោបយកទីក្រុងភ្នំពេញ។ គោលដៅទីមួយ ធ្វើការវាយប្រហារនៅតាមព្រំដែនខ្មែរថៃ ត្រង់អូរជ្រៅ ដើម្បីកាន់កាប់ខេត្តបាត់ដំបង និងប្រើប្រាស់ទីនេះជាមូលដ្ឋាន។ បន្ទាប់ពីនោះ ខ្សែបណ្ដាញរបស់ ស្រី ណាំ នឹងបន្តវាយលុកខេត្តពោធិ៍សាត់ និងលុកលុយបន្តរហូតក្តោបបានទីក្រុងភ្នំពេញ។ អ្នកទទួលបន្ទុកស្នូលលើគោលដៅនេះ រួមមាន អ៊ិន តាំ, មូល ខ្លេង, ប៉ុក សំអាន, ស បួន, ប៉ុក សំអ៊ឹម និង សក់ ស៊ុតសាខន។ គោលដៅទីពីរ គឺកម្លាំងរបស់ក្រុមនេះ នឹងដណ្តើមកាន់កាប់ខេត្តកោះកុង និងបន្ទាប់មក រុញច្រានយកខេត្តកំពង់ស្ពឺ និងចុងក្រោយដើម្បីយកទីក្រុងភ្នំពេញតែម្តង។ ចំពោះអ្នកបន្ទុកស្នូលលើគោលដៅនេះ រួមមាន សោម សារី, ស្រី ឌឿន, ច័ន្ទ គ្រឹសស្នា, តាន់ កៅ, សោម តឿន និង គឹម ធាល។

ពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងការផ្គត់ផ្គង់កងកម្លាំង, សម្ភារ និងគ្រឿងសព្វាវុធ ប្រើប្រាស់នៅក្នុងផែនការវាយប្រហារនេះ អាមេរិកជាអ្នកផ្តល់ ក៏ប៉ុន្តែ អាមេរិកមិនផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានទាំងនេះទេ។ ស្របពេលគ្នានេះដែរ ផែនការវាយប្រហារនេះ ក៏ទទួលបានជំនួយសម្ភារពីកូរ៉េខាងត្បូង, ថៃ, ជប៉ុន និងបារាំង។ ការអនុវត្តផែនការវាយប្រហារនេះ នឹងធ្វើឡើងពីរដំណាក់កាលផ្សេងពីគ្នា។ ដំណាក់កាលដំបូង គឺនៅចន្លោះខែឧសភា និងខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៦ ហើយប្រសិនបើបរាជ័យ កម្លាំងខ្សែបណ្ដាញរបស់ ស្រី ណាំ នឹងផ្អាកសកម្មភាព មួយរយៈ រួចបន្តដំណាក់កាលទីពីរ ដែលនឹងធ្វើការវាយប្រហារនៅចន្លោះខែមករា និងខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧៧។ ប្រសិនបើមិនឈ្នះ ផែនការដដែលនេះ នឹងត្រូវបន្តនៅរដូវវស្សារៀងរាល់ឆ្នាំ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៨០។

នៅក្នុងអំឡុងពេលរៀបចំអនុវត្តផែនការនេះ ស្រី ណាំ អាចទាក់ទងទៅកាន់សមាជិកខ្សែបណ្តាញមួយចំនួនដូចជា៖ សោម សារី (អតីតសក្តិ៥ បង្កប់នៅកំពត), តាំង (សេ.អ៊ី.អា. ស៊ីវិល បង្កប់នៅកំពត), ឃុន (សេ.អ៊ី.អា. ស៊ីវិល បង្កប់នៅកំពត), ព្រុំ ឌឿន (សក្តិ២ ម៉ារីន បង្កប់នៅរៀម), ខុម ប៉ាង (អតីតម៉ារីន នៅកំពត) និង សំគៀត (អតីតម៉ារីន)។

នៅថ្ងៃទី ២៨ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៦ ស្រី ណាំ បានមកដល់ទីក្រុងភ្នំពេញ។ ស្រី ណាំ បានផ្ញើលិខិតពីច្បាប់តាមរថភ្លើង នៅថ្ងៃទី១៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧៦។ លិខិតច្បាប់ទីមួយ គឺផ្ញើទៅកាន់ប្រពន្ធរបស់ខ្លួន ឯលិខិតច្បាប់ទីពីរ គឺផ្ញើទៅកាន់ សាំង សាន (អតីតទាហានសក្តិ១), តាំង និងឃុន។ លិខិតទាំងនេះ មានខ្លឹមសារសួរសុខទុក្ខក្រុមគ្រួសារ ក៏ដូចជារាយការណ៍អំពីបច្ចុប្បន្នភាពនាំស្ថានការណ៍នៅក្នុងកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។ បន្ថែមលើសពីនេះ ស្រី ណាំ បានប្រាប់ទៅកាន់បក្សពួកអំពីទីតាំងរបស់ខ្លួនដែរ គឺនៅម្តុំវិទ្យាល័យរុស្សី។ ស្រី ណាំ ក៏បានទទួលដំណឹងតបដែលថា ប្រសិនបើមានហេតុភេទអាក្រក់អ្វីកើតឡើង ខ្សែបណ្តាញរបស់គាត់ នឹងជូនដំណឹងមកជាមុន។

នៅខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧៦ ស្រី ណាំ ត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងឃុំឃាំងនៅមន្ទីរក-១៥។ បន្ទាប់មក គាត់ជាមួយនឹងគ្នីគ្នា ៦នាក់ទៀត រួមមាន ស៊ិត (និស្សិតមកពីបារាំង), លៀង (និស្សិតមកពីបារាំង), ទ្រី (និស្សិតមកពីបារាំង), គឹម យា (អតីតសក្តិ២) និង គួយ (ទាហាន) បានផ្សំគំនិតលួចចេញពីមន្ទីររត់ទៅកាន់ប្រទេសថៃ ដើម្បីទាក់ទងទៅខ្សែបណ្ដាញ។ ការលួចរត់មិនបានសម្រេច ហើយមនុស្សទាំង៧នាក់ ត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងបញ្ជូនទៅកាន់មន្ទីរស-២១ នៅថ្ងៃទី៣០ ខែសីហា ឆ្នាំ១៩៧៦។

មិនខុសពីអ្នកទោសស-២១ផ្សេងទៀត ស្រី ណាំ ត្រូវបានកម្ទេច (សម្លាប់) នៅថ្ងៃទី១៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៧៦[8] បន្ទាប់ពីសួរចម្លើយអស់ជាច្រើនដង។ គួរបញ្ជាក់ដែរថា ក្រៅពី ស្រី ណាំ មាននិស្សិតនិងអតីតមន្ត្រីក្នុងជំនាន់មុនៗ បានស្នើវិលត្រលប់មកកាន់កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ នៅចន្លោះឆ្នាំ១៩៧៥-១៩៧៦។ ផ្អែកទៅលើបញ្ជីឈ្មោះប្រជាជនកម្ពុជា ដែលធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍ពីបរទេសមកកាន់កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ (មួយផ្នែក) ចងក្រងដោយលោក ឆាំង យុ នាយកមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា មានអ្នកវិលត្រលប់មកវិញចំនួន ២៣១នាក់ ក្នុងនោះ ស្រី ណាំ ស្ថិតនៅលេខរៀងទី១៥។[9]

សម្គាល់៖ ចម្លើយសារភាពដែលខ្មែរក្រហម ប្រមូលបានពីអ្នកទោសនៅតាមមន្ទីរសន្តិសុខ នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ភាគច្រើនធ្វើឡើងដោយការធ្វើទារុណកម្ម។ ដូច្នេះ ព័ត៌មាននៅក្នុងចម្លើយសារភាព អាចនឹងពិបាកក្នុងការកំណត់ថាជាការពិតឬយ៉ាងណា។[10]

អត្ថបទដោយ សុភ័ក្រ្ត ភាណា

[1] សូមមើល សៀវភៅ «ប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ (១៩៧៥-១៩៧៩)» ដោយ ផេង ពង្សរ៉ាស៊ី និងអ្នកនិពន្ធដទៃទៀត បោះពុម្ពលើកទី២ ឆ្នាំ២០២០ ដោយមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា ត្រង់ទំព័រ២៨។

[2] ឯកសារ L07958 តម្កល់នៅមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា

[3] ឯកសារ D41296 តម្កល់នៅមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា

[4] ចំពោះប្រវត្តិសាវតារទាំងស្រុងស្តីពីការប្រើប្រាស់ឈ្មោះនេះ សូមមើលសៀវភៅ «ប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ (១៩៧៥-១៩៧៩)» ដោយ ផេង ពង្សរ៉ាស៊ី និងអ្នកនិពន្ធដទៃទៀត បោះពុម្ពលើកទី២ ឆ្នាំ២០២០ ដោយមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា ជាពិសេសត្រង់ជំពូក៥។

[5] ឯកសារ D41296 តម្កល់នៅមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា 

[6] ឯកសារ L07958 តម្កល់នៅមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា

[7] ដូចខាងលើ

[8] បញ្ជីជនរងគ្រោះដែលបានកម្ទេចនៅមន្ទីរស-២១ តម្កល់នៅមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា។ ស្រី ណាំ មានលេខរៀង ៨២៨។ សូមមើល៖ https://d.dccam.org/Archives/Documents/Confessions/pdf/List_Executed%20S-21%20Prisoners_1975-1978%20_Kh.pdf

[9] https://d.dccam.org/Archives/Documents/Confessions/pdf/List’s_Cambodians_Repatriated_from_foreign_countries_to_DK_1975-1976.pdf

[10] FACT SHEET POL POT AND HIS PRISONERS AT SECRET PRISON S-21, Published by The Documentation Center of Cambodia, 2011