ទូច នីម ៖ ខ្មែរក្រហមសម្លាប់យួន យួនក៏សម្លាប់ខ្មែរក្រហម

4 ខែ មុន

កម្មាភិបាលជាន់ខ្ពស់ខ្មែរក្រហម និងគណៈប្រតិភូនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន នៅលើផ្លូវរថភ្លើងក្នុងអំឡុងចុង ឆ្នាំ១៩៧៥។ ពីឆ្វេងទៅស្តាំ៖ វន វ៉េត ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីពាណិជ្ជកម្ម, ម៉ី ប្រាង (ចង្អុលមកមុខ) ប្រធានគណៈកម្មាធិការទំនាក់ទំនង, អៀង សារី ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស, ឧត្ដមសេនីយ៍ តឹង ឃុនសាន (ពាក់អាវព័ណ៍សខាងក្រោយ អៀង សារី) ប្រធានអ្នកជំនាញការចិនប្រចាំកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ និងសមមិត្ត ស៊ូ (ពាក់វ៉ែនតាឈរខាងក្រោយឧត្ដមសេនីយ៍ តឹង ឃុនសាន) អ្នកបកប្រែភាសាចិន។ ប្រភព៖ បណ្ណសារមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា។

ទូច នីម[1] ភេទប្រុស អាយុ៧២ឆ្នាំ មានទីកន្លែងកំណើតនៅភូមិព្រៃខ្ជារ ឃុំបាភ្នំ ស្រុកអង្គរជ័យ ខេត្ដកំពត។ បច្ចុប្បន្ន នីម រស់នៅភូមិជើងភ្នំ ឃុំត្រពាំងប្រិយ៍ ស្រុកអន្លង់វែង ខេត្តឧត្តរមានជ័យ។

នីម បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំមានបងប្អូនបង្កើតចំនួន៩នាក់ (ប្រុស៥នាក់ និងស្រី៤នាក់)។ កាលពីនៅក្មេងៗ ខ្ញុំបានរៀនសូត្រត្រឹមថ្នាក់ទី៩ (ប្រព័ន្ធអប់រំសង្គមចាស់)។ ខ្ញុំអាចអានអក្សរ ប៉ុន្តែ ខ្ញុំបានឈប់រៀននៅក្នុងឆ្នាំ១៩៦៧ ដោយសារជីវភាពរបស់ក្រុមគ្រួសារខ្ញុំមានសភាពក្រីក្រពេក។

នៅខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៧០ ខ្ញុំបានសម្រេចចិត្តចូលព្រៃម៉ាគី ដើម្បីបម្រើចលនាបដិវត្ដន៍ខ្មែរក្រហម ឬហៅថា កងទ័ពរំដោះជាតិ។ យើងធ្វើសង្រ្គាមតទល់ជាមួយនឹងកម្លាំង លន់ នល់ ដើម្បីទាមទារអំណាចឲ្យសម្ដេចព្រះ នរោត្ដម សីហនុ គ្រប់គ្រងប្រទេសវិញ។ នៅពេលនោះ ខ្ញុំមានអាយុ១៧ឆ្នាំ។ ខ្មែរក្រហមបានបញ្ជូនខ្ញុំទៅហ្វឹកហាត់យុទ្ធសាស្រ្ដយោធា ដូចជា លូន, ក្រាប, បាញ់, ដាក់មីន, ដោះមីន, ជីកលេណដ្ឋាន និងប្រយុទ្ធ។ ការរស់នៅក្នុងអង្គភាពកងទ័ព និងការហូបចុក មិនសូវល្អប្រសើរទេ។

អង្គភាពនីមួយៗមានការខ្វះខាត ដោយសារដឹកជញ្ជូនស្បៀងអាហារមិនទាន់ពេលវេលា និងការបង្អាក់ដោយសារសង្គ្រាម។ ខ្ញុំធ្លាប់ហូបត្នោតទុំជាអាហារ នៅពេលខ្ញុំអត់ឃ្លានខ្លាំង។ ពេលខ្លះទៀត យើងស្ទើរតែមិនមានអ្វីហូបតែម្ដង។ នៅពេលនោះ យើងតែងតែចងចាំឃ្លាដ៏គួរអស់សំណើចថា៖ «គន្លងជើងមនុស្ស ប៉ុន្ដែអាចម៌ដូចសត្វសំពោច»។ ការដែលហូបត្នោតទុំបាននាំឲ្យយើងមានសភាពបែបនេះ។ យើងបានធ្វើសង្គ្រាមនៅភាគខាងត្បូងប្រទេសកម្ពុជា។ ខ្ញុំបានស្គាល់និងប្រឡូកសមរភូមិប្រហែល៣០នៅប៉ែកខាងនោះ។ ខ្ញុំបានប្រយុទ្ធជាមួយទាហាន លន់ នល់។ កាលណោះ ខ្ញុំហាក់ស្គាល់ឈ្មោះមេទ័ពរបស់ លន់ នល់ ជាច្រើនដែរ។ ខ្ញុំក៏ធ្លាប់និយាយតេអូឆ្លើយឆ្លងជាមួយមេទ័ពទាំងអស់នោះទៀតផង។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ខ្ញុំមិនធ្លាប់ឃើញមុខអ្នកទាំងនោះទេ ដោយសារតែអ្នកទាំងនោះគឺជាខ្មាំងសត្រូវ។ ខ្ញុំស្គាល់តែឈ្មោះ ដោយសារមេទ័ពទាំងនោះទំនាក់ទំនងមកខ្ញុំ និងរៀបរាប់ពីខ្លួនឯងផ្ទាល់។

រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧៥ ខ្មែរក្រហមទទួលបានជ័យជម្នះលើទីក្រុងភ្នំពេញ។ ភ្លាមៗនោះ ខ្មែរក្រហមបានបញ្ជូនខ្ញុំទៅកាន់ចំណុចឡុងប៊ិននៅតាមបណ្ដោយទន្លេបាសាក់ ដើម្បីការពារព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម។ យើងបាននាំគ្នាជីកលេណដ្ឋាននៅតាមមាត់ទន្លេ។ នៅជំនាន់នោះ កងទ័ពខ្មែរក្រហម និងកងទ័ពវៀតណាម មានសភាពឃោរឃៅដូចគ្នា។ ខ្ញុំចង់និយាយថា ខ្មែរក្រហមសម្លាប់យួន យួនក៏សម្លាប់ខ្មែរក្រហម។ ភាគីទាំងសងខាង ឃើញមុខគ្នាមិនបាននោះទេ។

រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧៧ ខ្មែរក្រហមបានបញ្ជូនខ្ញុំមកកាន់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ក្នុងខេត្ដឧត្ដរមានជ័យ។ នៅពេលនោះ យើងបង្កើតថៃក្រហម ដែលគណៈភូមិភាគនៅពេលនោះរួមមាន តាជឿន តាឈិត តាចិន តាជួង។ ថៃក្រហមក៏បានស្លាប់នៅម្ដុំភូមិជើងភ្នំដែរ។

ខ្ញុំស្អប់យួនធីវគីណាស់ ដោយសារខ្ញុំឃើញច្បាស់នឹងភ្នែកថាក្រុមកុម្មុយនីស្ដទាំងនោះបានរំលោភ នារីខ្មែរយើងតាមអំពើចិត្ដ។ ខ្ញុំធ្លាប់បានប្រយុទ្ធជាមួយកងទ័ពវៀតណាមរហូតមកដល់ឆ្នាំ១៩៨៩។ នៅឯសមរភូមិភាគខាងត្បូងផ្លូវជាតិលេខ៤ កងទ័ពវៀតណាមធ្លាប់បើករថក្រោះកិនលើលេណដ្ឋានរបស់ខ្ញុំដែលមានកងទាហានសំងំលាក់ខ្លួន។ កងកម្លាំងរបស់ខ្ញុំពេញមួយលេណដ្ឋានបានស្លាប់បាត់បង់ជីវិត។ ខ្ញុំគឺជាទាហានតែម្នាក់គត់ដែលនៅរស់ ដោយសាររថក្រោះបានបកត្រលប់ក្រោយវិញ នៅពេលបើកជិតដល់ខ្ញុំ។

យើងត្រូវបានកងទ័ពវៀតណាមបណ្ដេញមកកាន់ទល់ដែន ដោយសារតែកម្លាំងរបស់យើងនៅពេលនោះមានចំនួនតិច ហើយមិនអាចទប់ទល់ជាមួយកម្លាំងវៀតណាមដ៏ច្រើន។ កងកម្លាំងរបស់យើងបានរត់រប៉ាត់រប៉ាយចូលទៅក្នុងព្រៃ និងដាច់ស្បៀងអាហារថែមទៀតផង។ ខ្ញុំបានរៀបការជាមួយនារីម្នាក់ក្នុងកងដឹកជញ្ជូនរបស់ខ្មែរក្រហម នៅតំបន់១០០៣ (តំបន់អន្លង់វែង) នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៨១។ ខ្ញុំបានជួបជាមួយប្រពន្ធរបស់ខ្ញុំនៅឯសមរភូមិ។ ខ្ញុំក៏ចាប់ផ្ដើមមានទំនាក់ទំនងរហូតដល់ស្នើឲ្យអង្គភាពរៀបចំពិធីរៀបការដល់យើងទាំងពីរ។ អង្គភាពបានរៀបចំអាហារ និងមានការណែនាំដល់យើងទាំងពីរឲ្យមានការប្ដេជ្ញាចិត្ដយកគ្នាជាប្ដីប្រពន្ធ។ ការរៀបការរបស់យើងត្រូវបានធ្វើនៅឡើងនៅក្នុងព្រៃ។ ដូច្នេះហើយ ប្រធានអង្គភាពខ្មែរក្រហមគឺជាអ្នកតំណាងឲ្យឪពុកម្ដាយរបស់យើង។ ការរៀបការត្រូវបានរៀបចំឡើងក្នុងរយៈពេលខ្លីប៉ុណ្ណោះ។បន្ទាប់មក ខ្ញុំក៏លាប្រពន្ធរបស់ខ្ញុំទៅកាន់សមរភូមិមុខ ឯប្រពន្ធរបស់ខ្ញុំធ្វើកិច្ចការនៅសមរភូមិក្រោយ។ រយៈពេល១ឆ្នាំ ឬ២ឆ្នាំម្ដង ខ្ញុំបានវិលត្រលប់មកជួបជុំប្រពន្ធរបស់ខ្ញុំម្ដង ជាមួយនឹងកាតព្វកិច្ចរៀនសូត្រ និងបំពាក់បំប៉នជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៅក្នុងតំបន់អន្លង់វែង។ ជាទូទៅ កិច្ចការកងទ័ព មានរយៈពេលពី៣ទៅ៦ខែ ដែលយើងត្រូវរាយការណ៍តាមទូរលេខ អំពីស្ថានការណ៍ជាក់ស្ដែងនៅក្នុងសមរភូមិ។ រៀងរាល់១ឆ្នាំម្ដង យើងត្រូវមកប្រជុំផ្ទាល់ជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ ដើម្បីរាយការណ៍ដោយផ្ទាល់មាត់។ ក្រៅពីរាយការណ៍ យើងត្រូវបានបំពាក់បំប៉នគោលនយោបាយអប់រំប្រជាជន និងកងទ័ពនៅសមរភូមិខាងក្នុងប្រទេស។

នៅថ្ងៃទី១ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៨៧ ខ្ញុំបានពិការជើងម្ខាងដោយសារជាន់មីនសូវៀតនៅឯសមរភូមិខាងត្បូងភ្នំគូលែន ខណៈពេលដែលខ្ញុំធ្វើដំណើរជាមួយកងកម្លាំងនៅក្នុងកងពល រួមទាំងនារីដឹកជញ្ជូនទៀត។ ខ្ញុំត្រូវរបួសតែម្នាក់ឯង។ ភ្លាមៗនោះ ពេទ្យចល័តក្នុងអង្គភាពរបស់ខ្ញុំក៏បានជួយសង្គ្រោះខ្ញុំត្រង់ចំណុចភូមិបុស្សធំខាងត្បូងភ្នំគូលែន ដោយចាក់ថ្នាំសន្លប់ដល់ខ្ញុំចាប់ពីម៉ោង១២ថ្ងៃត្រង់ រហូតដល់ម៉ោង៣រសៀល ទើបខ្ញុំដឹងខ្លួនវិញ។ ក្រុមគ្រូពេទ្យបានរៀបរាប់ប្រាប់ខ្ញុំនៅក្រោយមកទៀតថា ខ្ញុំបានដាច់ខ្យល់រហូតដល់៣ដង ប៉ុន្ដែក្រុមគ្រូពេទ្យបានមិនបានបង់បោះការសង្គ្រោះនោះទេ ដោយប្រឹងប្រែងសប់ខ្យល់ដើម្បីឲ្យសួត និងចង្វាក់បេះដូងរបស់ខ្ញុំដំណើរការឡើងវិញ។

ក្រោយមក កងកម្លាំងរបស់ខ្ញុំបានបញ្ជូនខ្ញុំមកកាន់ជំរំជនពិការនៅលើភ្នំ១០០៣។ រយៈពេល៨ខែក្រោយមក ខ្ញុំបានធូរសះស្បើយឡើងវិញ និងធ្វើដំណើរបានធម្មតាបាន។ នៅជំរំជនពិការ ខ្ញុំមានរបបហូបចុកគ្រប់គ្រាន់ ដោយម្នាក់ទទួលបានអង្ករចំនួន២កំប៉ុងក្នុងមួយថ្ងៃ។ យើងក៏អាចដាំដុះ និងចិញ្ចឹមសត្វសម្រាប់ហូបចុកខ្លួនឯងបាន។ យើងបានផ្លាស់ទីទៅកាន់ជំរំផ្សេងទៀត ដោយសារតែសភាពការណ៍មិនអំណោយផល ឬអាស្រ័យទៅតាមការដឹកនាំរបស់ខ្មែរក្រហមដែលគ្រប់គ្រងយើងផ្ទាល់។

មកទល់បច្ចុប្បន្ននេះ ខ្ញុំមានការសោកស្ដាយចំពោះការតស៊ូកន្លងមក ដោយសារតែអ្វីដែលយើងបានធ្វើសុទ្ធតែមានគោលបំណងទុកជាមុន។ ប៉ុន្ដែនៅពេលរាជរដ្ឋាភិបាលបានផ្ដល់ប្រាក់សោធននិវត្ដន៍ដល់យើង យើងមានការធូរស្រាលឡើងវិញ។ សម្រាប់ជីវិតរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ ខ្ញុំធ្លាប់ត្រូវបានរើសអើង ដោយនៅក្នុងពេលមួយ ខ្ញុំត្រូវបានអ្នកជំនាញធ្វើជើងសប្បនិម្មិតជនជាតិបារាំង បានណាត់ឲ្យទៅជួបនៅក្នុងខេត្ដបាត់ដំបង។ ខ្ញុំបានទៅកន្លែងហាងបាយមួយកន្លែង ដោយម្ចាស់ហាងហាក់បង្ហាញកាយវិការមួយដែលរើសអើងមកលើខ្ញុំ។ ម្ចាស់ហាងមិនសួរនាំ ហើយងាកមុខចេញ ឬមិនបានចាត់ទុកខ្ញុំជាភ្ញៀវបន្ដិចសោះឡើយ។ ម្ចាស់ហាង ទំនងជាវាយតម្លៃថា ខ្ញុំគឺជាអ្នកសុំទាននៅតាមដងផ្លូវ ដូចទៅនឹងជនពិការដែលសុំទាននៅស្រុកខាងក្នុងៗដែរ។ តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការរើសអើងទាំងនេះហាក់មានភាពថមថយទៅវិញ បន្ទាប់ពីគោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ត្រូវបានដាក់ចេញមិនឲ្យមានការរើសអើងលើជនមានពិការភាព និងការរៀបចំឲ្យជនពិការដោយសារសង្គ្រាមក្នុងប្រទេសកម្ពុជា មានលទ្ធភាពរស់នៅល្អប្រសើរជាងមុន»៕

អត្ថបទដោយ លី សុខឃាង

[1] ភួន សុករីន សម្ភាសន៍ជាមួយ ទូច នីម នៅក្នុងភូមិជើងភ្នំ ឃុំត្រពាំងប្រិយ៍ ស្រុកអន្លង់វែង ខេត្តឧត្តរមានជ័យ ឆ្នាំ២០២៣។