ខ្ញុំឈ្មោះ អ៊ុម ឆន[1] ភេទប្រុស អាយុ២៩ឆ្នាំក្នុងឆ្នាំ១៩៧៨។ ខ្ញុំមានស្រុកកំណើតនៅភូមិព្រែកផ្គាំ ឃុំព្រែកអន្ទះ ស្រុកពាមរក៍ តំបន់២៤ ភូមិភាគបូព៌ា (បច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅ ស្រុកពោធិ៍រៀង ខេត្តព្រៃវែង)។ ឆ្នាំ១៩៦០ ខ្ញុំចូលរៀននៅសាលាព្រែកផ្គាំ ក្រោយមកខ្ញុំ រៀននៅសាលាព្រែកអន្ទះ រហូតដល់ថ្នាក់ទី៧។ ឆ្នាំ១៩៦៧ ខ្ញុំឈប់រៀនមកជួយរកស៊ីឪពុក ក្រោយមកបានរយៈពេល២ឆ្នាំខ្ញុំមានគ្រួសារ។

ឆ្នាំ១៩៦៩ ខ្ញុំធ្វើជាកម្មករនៅរោងចក្រស្លដែកឈ្មោះ សេង លី ក្បាលថ្នល់ជាមួយបងថ្លៃឈ្មោះ​ ជាថន បច្ចុប្បន្ន(ឆ្នាំ១៩៧៨)មេជាងស្លដែកនៅរោងសិប្បកម្មដែក តំបន់២៤។ នៅពាក់កណ្ដាល ឆ្នាំ១៩៦៩ បងថន បានអប់រំខ្ញុំចូល សេ-អ៊ី-អា។ ដោយមានឈ្មោះ ឆុំ និង បងស៊ុម គឺជាមេជាងស្លដែក រោងចក្រ សេង លី។ ក្រោយរដ្ឋប្រហារថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ បងថន បានចាត់តាំងខ្ញុំឱ្យទៅបង្កប់ខ្លួននៅស្រុកកំណើតវិញព្រោះជាតំបន់បដិវត្តន៍រំដោះ​ក្នុងគោលបំណងស្វែងរកខ្សែទាក់ទង​និងកសាងកម្លាំង សេ-អ៊ី-អា។

នៅឆ្នាំ១៩៧១ ខ្ញុំបានទាក់ទងភ្ជាប់ខ្សែនិងពូ កែវ យន់ ទាក់ទងទាហានក្រុមឆ្មាខ្មៅនៅបន្ទាយបឹងគ្រុំ បច្ចុប្បន្ន(ឆ្នាំ១៩៧៨)គឺជាប្រជាជនសហករណ៍ភូមិព្រែកផ្គាំ ឃុំព្រែកអន្ទះ ស្រុកពាមរក៍ តំបន់២៤។ ក្រោយមកឆ្នាំ១៩៧១ ដដែលបង ថន បានចេញពីភ្នំពេញទៅស្រុកកំណើតវិញហើយខ្ញុំបានទាក់ទងគាត់ជាប់រហូត។

នៅឆ្នាំ១៩៧៣​ ខ្ញុំបានទាក់ទងខ្សែជាមួយ ចេត រៀម ហៅ មាក[2] លេខា​ស្រុកពាមរក៍,បងធឿន ប្រធានសន្តិសុខស្រុកពាមរក៍ និងបងស្រាង ប្រធានឃុំបាបោង។ បន្ទាប់ពីរំដោះទូទាំងប្រទេសឆ្នាំ១៩៧៥ ខ្ញុំមាននាទីជាអនុប្រធានសេដ្ឋកិច្ចឃុំព្រែកអន្ទះ ស្រុកពាមរក៍។

នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៥ បងយ៉េន ប្រធានសិប្បកម្ម ស្រុកពាមរក៍ គឺជាខ្សែបងមាក បានឧទ្ទេសនាមខ្សែឱ្យខ្ញុំទាក់ទងមាន៖ ១) ប្រាក់ឌុក អតីតបួសនៅវត្តព្រែកអន្ទះ បច្ចុប្បន្ន(ឆ្នាំ១៩៧៨)ប្រធានការដ្ឋានស្រែ ឃុំព្រែកអន្ទះ, ២) ទូច ថុន ហៅ ណុន អតីតជាងមាស នៅភ្នំពេញ បច្ចុប្បន្ន(ឆ្នាំ១៩៧៨)អនុប្រធានសង្គមកិច្ច ស្រុកពាមរក៍។ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៧៥ បងយ៉េន ប្រាប់ខ្ញុំឱ្យទាក់ទងជាមួយកម្លាំង គាត់កសាងបាន ឈ្មោះ ទិតយន៍ ពីមុនប្រធានសហករណ៍ភូមិព្រែកអន្ទះ និង ថុន ឆ្នាំ១៩៧៧ គឺជាប្រធានសហករន៍ភូមិព្រែកអន្ទះ គោលបំណងរួមគ្នាធ្វើសកម្មភាពចលនាប្រជាជនឱ្យប្រឆាំងអង្គការដកហូតទ្រព្យសម្បត្តិដាក់ក្នុងសហករណ៍។

ចុងឆ្នាំ១៩៧៥ បងយ៉េន បានទទួលផែនការពីបងមាក និងបងឆាំ បច្ចុប្បន្ន(ឆ្នាំ១៩៧៨) គណៈកសិកម្មស្រុកពាមរក៍ ឱ្យលាក់អនិកជនវៀតណាមទុកក្នុងឃុំព្រែកអន្ទះ ព្រោះពេលនោះផែនការអង្គការត្រូវប្រមូលយួន។ ផែនការនេះ បងយ៉េន បានប្រាប់ខ្ញុំឱ្យដឹងដើម្បីអនុវត្តន៍ជាមួយគ្នា យួនដែលបានលាក់ទុកមានឈ្មោះ៖ ផល្លា (ស្រី) នៅភូមិព្រែកផ្គាំអង្គការប្រមូលឆ្នាំ១៩៧៨, អេង (ស្រី) ដាក់ឈ្មោះខ្មែរតាំងពីតូចនិងយកប្ដីខ្មែរ នៅភូមិព្រែកផ្គាំ ឃុំព្រែកអន្ទះ, បាហួ ហៅ អឿន នៅភូមិព្រែកតាម៉េង ឃុំព្រែកអន្ទះ, កែវ មឿង រត់ចូលព្រៃតាសរ​ អង្គការប្រមូលឆ្នាំ១៩៧៨, ធិញ ហៅ គរ នៅភូមិព្រែកតាម៉េង អង្គការប្រមូលឆ្នាំ១៩៧៨,កាម៉ា (ស្រី) ,កាយាន(ស្រី), នឿង (ស្រី) បច្ចុប្បន្ន(ឆ្នាំ១៩៧៨)នៅដាំកប្បាសការដ្ឋានស្វាយតានីតំបន់២៤, ង្វៀងធីឡា (ស្រី)  នៅភូមិអង្គរយួស ឃុំព្រែកអន្ទះ, តឹក ង៉េ បច្ចុប្បន្ន(ឆ្នាំ១៩៧៨)សេដ្ឋកិច្ចដឹកជញ្ជូនការដ្ឋានទួលពន្លាត របស់ឃុំព្រែកអន្ទះ, តឹកវ៉ន់ថា (ស្រី) និង យ៉ាំឡាយ អង្គការប្រមូលឆ្នាំ១៩៧៨។ នៅដើមឆ្នាំ១៩៧៦ បងយ៉េន ឡើងមកកាន់ខាងកសិកម្មស្រុកពាមរក៍ បងយួស ឡើងកាន់ប្រធានឃុំវិញ។

ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧៦ បងយួស ចាត់តាំងខ្ញុំឱ្យយកសំបុត្រមួយទៅឱ្យបង យ៉ន និងបងឈុន ខ្លឹមសារសំបុត្រ មានន័យថា«ឱ្យបងយ៉ន និងបងឈុន រឹតត្បិតប្រជាជនខាងឃុំពោធិ៍រាមកុំឱ្យពេញចិត្តនិងមាគ៌ាបដិវត្តន៍ ហើយឃោសនាថា ឃុំព្រែកអន្ទះស្រួលណាស់ទាំងជីវភាពទាំងធ្វើការងារ ហើយខាងឃុំព្រែកអន្ទះគឺបំផុសប្រជាជនថា បើមានប្រជាជនរត់ពីឃុំពោធិ៍រាមកុំឱ្យនៅ»។​ ពេលនោះខ្ញុំបានយកសំបុត្រទៅប្រគល់ឱ្យបង យ៉ន និងឈុន ផ្ទាល់។ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៧៦ បងមាក បានចាត់តាំងខ្ញុំនិង បងថន​  យកសំបុត្រ ទៅឱ្យបង ជំជឿន ហៅ ជឿន[3]  លេខាស្រុកពារាំង តំបន់២២ ចំណែកខ្លឹមសារសំបុត្រ ខ្ញុំក្ដាប់មិនបានទេ។

នៅខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៧ ពេលអង្គការចាប់បងមាក បងធឿន ​និង បងស្រាង ទៅ វ៉េង ហូ ហៅ សំ[4] គឺជាអនុលេខាស្រុកពាមរក៍ និងបងម៉ុន លេខាស្រុកពាមរក៍ បានចាត់តាំងខ្ញុំនិងបងប្រាក់ ឌុក ឱ្យឡើងមកនៅក្នុងគណៈកសិកម្មស្រុកពាមរក៍។ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧៧ បងសំ ចាត់តាំងខ្ញុំឱ្យទៅទាក់ទងខ្សែរបស់គាត់ឈ្មោះ បងអួន(ចាប់ហើយ) ប្រធានឃុំព្រៃកណ្ដៀង ដើម្បីរួមធ្វើសកម្មភាព។ ពេលខ្ញុំមកទាក់ទង បងអួន រួមជាមួយគាត់ចាត់តាំងឱ្យឈ្មោះ បងទេស សេដ្ឋកិច្ចឃុំព្រៃកណ្ដៀង ធ្វើឱ្យទូកលិចអំបិលរលាយអស់៥០បាវ។ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧៧ បងប្រាក់ឌុក មកទាក់ទងខ្សែចាស់ នៅឃុំព្រែកអន្ទះមានឈ្មោះ បងយ៉ាន់ បងទុយ បងថុន បងសៀន បងម៉ក់ បងប៉ុន បងស៊ិន បងឃុន និងបង សំ។

ចុងខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៨ បងម៉ុន បានហៅខ្ញុំនិង ប្រាក់ ឌុក ទៅជួបនៅផ្ទះរបស់គាត់។ ពេលនោះ បងម៉ុន បានប្រាប់ខ្ញុំអំពីផែនការធ្វើរដ្ឋប្រហារខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៨ នៅភូមិភាគបូព៌ា។ ថ្ងៃទី២៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧៨ បងម៉ុន បានហៅបងសែត ទៅប្រជុំនៅពេលព្រឹក។ ពេលមកវិញ បងសែត ប្រាប់ខ្ញុំពីសភាពការណ៍ទ័ពអង្គការចុះមកពីរឡាន។ បងសែតប្រាប់ទៀតថា យប់ម៉ិញមានទ័ពខ្មាំងពីរឡានចូលទៅមន្ទីរស្រុក បងសំនិងបងម៉ុន ទៅពួននៅថ្នល់កែង ស្ថិតនៅឃុំព្រៃកណ្ដៀង  ហើយកន្លែងមិត្តជី តាឈួន អនុលេខាស្រុកពាមរក៍ ទៅទួលបេះដូង ឃុំព្រៃកណ្ដៀង ជាមួយ យួស។ សភាពការណ៍ឥឡូវតឹងតែងណាស់ ទ័ពខាងព្រៃវែងកំពុងតែរៀបទប់ទល់នៅក្បាលស្ពានស្នេហ៍និងនៅក្បាលស្ពានពាម។ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧៨ បងសែតឱ្យខ្ញុំមកជួបបងសំ និងបងម៉ុន បន្ទាប់មកទៀតហៅ បងបំ គណៈកសិកម្មស្រុកពាមរក៍ បងជួប បងថន តាឌឹម មកប្រាប់ឱ្យដើរឃោសនាតាមមូលដ្ឋានថាទ័ពខាងកងពលរបស់មជ្ឈិមគឺជាកងទ័ពក្បត់បោះនៅពាម ឯកងទ័ពដែលនៅខាងស្នេហ៍ទ័ពមជ្ឈិមបានមកប្រមូលអ្នកណារត់ពីស្វាយរៀង។ ថ្ងៃទី៣០ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧៨ ខ្ញុំមកថ្នល់កែងទៀតបានជួប មិត្តជី សឿន ប្រាប់ខ្ញុំថា៖ បងម៉ុន ធ្វើការជាមួយ បងម៉ុនឬ កែវ សំណាង ហៅ ម៉ុន[5] គណៈក្រុងព្រៃវែង បងសំ បងភាព បងសុន ឱ្យប្រមូលទ័ពស្រុកពាមរក៍ និងបុគ្គលិកនៅសន្តិសុខទាំងអស់សហការគ្នាទប់ទល់ជាមួយទ័ពអង្គការ។ ថ្ងៃទី៣១ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧៨ ទ័ពអង្គការបុកខ្លាំងទ័ពស្រុកនិងសន្តិសុខក៏ដាក់អាវុធចុះចូល។ ថ្ងៃនោះដដែលទ័ពអង្គការចាប់ បងម៉ុន និងបងសំ ចងយកទៅក្រុងព្រៃវែង ចំណែកខ្ញុំនិងបង ប្រាក់ ឌុក រត់មកនៅផ្ទះបន្លំខ្លួនជាមួយប្រជាជនក្នុងឃុំព្រែកអន្ទះរយៈពេល៣ថ្ងៃ៣យប់។ ក្រោយព្រឹត្តិការណ៍នោះតា ឈួន ហៅខ្ញុំមកមន្ទីរស្រុកវិញហើយគាត់ប្រាប់ខ្ញុំឱ្យប្រមូលកម្លាំងបងប្អូនដែលរត់រតាត់រតាយឱ្យមកនៅតាមអង្គភាពវិញ។ ថ្ងៃទី១៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៨ តាឈួន ចាត់តាំងខ្ញុំជាប្រធានសហករណ៍ចល័តស្រុកពាមរក៍ នៅការដ្ឋានជ្រោយផលបន្ទាប់ពីអង្គការចាប់បងសែត ទៅ។ តាឈួន បានសួរខ្ញុំអំពីស្រូវនៅជ្រោយផលយ៉ាងម៉េចហើយខ្ញុំប្រាប់គាត់ថា ស្រូវ៤តោនដែលសាបមុនព្រឹត្តិការណ៍នោះល្មមស្ទូងហើយដីក៏មានស្រាប់ដែរ។ តាឈួន ប្រាប់ខ្ញុំថាសំណាបនោះចោលទៅមិនបាច់ធ្វើទេធ្វើស្រូវវស្សាវិញ។ ក្រោយមកស្រូវនោះចោលតាមការណែនាំរបស់តាឈួន។ ចុងខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៨ តាឈួន បានចុះទៅការដ្ឋានជ្រោយផល​ជួបជាមួយខ្ញុំ គាត់សួរបញ្ហាទឹកនៅក្នុងព្រែកជីកថាទឹកនេះទាក់ទងទៅណាខ្លះ? ខ្ញុំថាទឹកនេះទាក់ទងទៅភូមិព្រៃកំពែង ភូមិចាន់រហូតដល់ការដ្ឋានទួលពន្លាត និងទួលអំពេញ។ តាឈួនប្រាប់ឱ្យរំលាយចោលទៅ ខ្ញុំធ្វើតាមការចាត់តាំងរបស់តាឈួន។ នៅថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដា​ ឆ្នាំ១៩៧៨ តាឈួន ហៅខ្ញុំទៅប្រាប់ថា ឥឡូវមិនបានទេមិនមែនអ្នកនៅក្នុងស្រុកយើងទេគឺសុទ្ធតែទ័ពមជ្ឈិមក្ដាប់គ្រាន់តែយាមតាមផ្លូវក៏មានទ័ពមជ្ឈិមយាមដែរ។ បន្ទាប់មកទៀតថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៧៨ តាឈួន ឱ្យខ្ញុំទៅនៅសហករណ៍វិញ ហើយគាត់ប្រាប់ថា«ទៅសហករណ៍វិញចុះក្រែងរួចខ្លួនគ្នាយើងបែកគ្នាអស់ហើយ»។​ ខ្ញុំមកនៅសហករណ៍ព្រែកអន្ទះបានរយៈពេល៤ថ្ងៃ មកដល់ថ្ងៃទី២ ខែសីហា ឆ្នាំ១៩៧៨ អង្គការចាប់ខ្ញុំតែម្ដង។

អត្ថបទដោយ ដារ៉ារដ្ឋ មេត្តា

[1] ឯកសារលេខ D០៧៣៨០ តម្កល់នៅបណ្ណសារមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា មានចំណងជើង,«អ៊ុម ឆន ៖ ប្រធានកងចល័តស្រុកពាមរក៍ តំបន់ ២៤» សរសេរជាអង្គលីលេខចំនួន៣៣ទំព័រ។ កំណត់សម្គាល់ៈ ចម្លើយសារភាពរបស់អ្នកទោសទាំងអស់សុទ្ធតែឆ្លងកាត់ការបង្ខិតបង្ខំនិងធ្វើទារុណកម្មយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរពីកងសួរចម្លើយរបស់ខ្មែរក្រហម ដូច្នេះយើងមិនអាចសន្និដ្ឋានបានថាចម្លើយសារភាពរបស់  អ៊ុម ឆន ពិតឬយ៉ាងណានោះទេ?

[2] ឯកសារលេខ J០០១៦៨ តម្កល់នៅបណ្ណសារមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា មានចំណងជើង,«សេចក្ដីកត់ហេតុសួរចម្លើយ» សរសេរដោយដៃ ចំនួន៦ទំព័រ។

[3] ឯកសារលេខ D០៩៧៥១ តម្កល់នៅបណ្ណសារមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា មានចំណងជើង,« ជឿន លេខាស្រុកពាមរាំង តំបន់២៤» សរសេរដោយដៃនិងអង្គលីលេខ ចំនួន២ទំព័រ។

[4] ឯកសារលេខ K០៧២០៦ តម្កល់នៅបណ្ណសារមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា មានចំណងជើង,«ប្រវត្តិរូបជាប់ឃុំឃាំង » សរសេរដោយដៃ និងវាយអង្គលីលេខ ចំនួន២ទំព័រ។

[5] ឯកសារលេខ D១៥១៩៥ តម្កល់នៅបណ្ណសារមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា មានចំណងជើង,«សេចក្ដីកត់ហេតុសួរចម្លើយ» សរសេរដោយដៃ ចំនួន៣ទំព័រ។