ឯកសារ J០០៨៨៤ ជាចម្លើយសារភាពរបស់ឈ្មោះ វើក ធឿន មានតួនាទី ជាយុទ្ធជន នៅមន្ទីរ វ ៦៦។ វើក ធឿន ត្រូវបាន ស្រិល សំអាត បញ្ចូលឱ្យធ្វើជា សេអ៊ីអា ដើម្បីបំផ្លាញបដិវត្តន៍ ចាប់ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧៦។ ចម្លើយសារភាពរបស់ វើក ធឿន ត្រូវបានវាយជាអង្គុលីលេខ និង បានចុះកាលបរច្ឆេទនៃការសារភាពទោស នៅថ្ងៃទី១៨ ខែកក្តដា ឆ្នាំ១៩៧៧។

ខ្ញុំមានឈ្មោះ ដើម វើក សឿន និង ឈ្មោះ បដិវត្តន៍ វើក ធឿន ភេទប្រុស អាយុ២៥ ឆ្នាំ រស់នៅភូមិ យៀង តូច ឃុំជីផុច ស្រុកមេសាង ខេត្តព្រៃវែង។ ខ្ញុំមានឪពុកឈ្មោះ វើក ស៊ឹម អាយុ៥៧ ឆ្នាំ និង ម្តាយឈ្មោះ សេន សំ អាយុ ៥៧ឆ្នាំ (ប្រកបរបរធ្វើស្រែ)។ ខ្ញុំមានបងប្អូនចំនួន១១នាក់ ស្រី៣នាក់។

កន្លងមក ខ្ញុំធ្លាប់រស់នៅក្រោមការដឹកនាំរបស់ឈ្មោះ ស្រិល សំអាត មានតួនាទីជាប្រធានក្រុមសម្ព័ន្ធបណ្តោះអាសន្ន នៅមន្ទីរ វ ៦៦ កងពល២៩០ ។ ថ្ងៃមួយ នៅក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៦ ស្រិល សំអាត បានហៅខ្ញុំទៅអង្គុយលេង នៅសាលា ស៊ីសុវត្ថិ ជាមួយឈ្មោះ សារិន។ គាត់បានសួរខ្ញុំថា ថ្ងៃនេះ មិត្ត មិនទៅធ្វើការទេឬ? ខ្ញុំឆ្លើយថា ខ្ញុំអត់បានទៅទេបង ដោយសារខ្ញុំមិនសូវស្រួលខ្លួន។ រួចគាត់ក៏និយាយថា៖ មិត្តអើយ សព្វថ្ងៃនេះ ខ្ញុំនឹកផ្ទះណាស់ តែមិនដឹងធ្វើយ៉ាងម៉េចទេ។ ចុះមិត្ត ធឿន ឯង ចង់ទៅផ្ទះទេ? ខ្ញុំឆ្លើយថា ខ្ញុំក៏អ៊ីចឹងដែរ។ សព្វថ្ងៃនេះ រកតែខោអាវមួយសម្រាប់ស្លៀក មិនបានផង ហើយក៏ពុំសូវទទួលបានអាហារហូបចុកគ្រប់គ្រាន់ទៀត ដូច្នេះហើយ ខ្ញុំចង់ទៅលេងផ្ទះ និងហូបបាយឱ្យបានឆ្អែតម្តង។ សារិន និយាយបន្តថា ខ្ញុំក៏គិតដូចបង ធឿន ឯងដែរ។ សព្វថ្ងៃនេះ ខ្ញុំចង់ទៅផ្ទះ ដើម្បីហូបឱ្យឆ្អែតម្តងដែរ។ បន្តិចមកយើងក៏សើចទាំងអស់គ្នា។ ស្រិល សំអាត និយាយបន្តទៀតថា មិត្តកុំគិតគូរច្រើន គិតតែរកអ្វីហូបទៅ គ្មាននរណាថាអ្វីឱ្យយើងទេ ឱ្យតែមិត្តធ្វើតាមខ្ញុំ។​ គាត់បន្តថា សព្វថ្ងៃ គាត់គ្មានគិតគូរអ្វីទេ ក្រៅពីដើររកសម្ភារយកទៅប្រើ និង សម្ភារហូបចុក។ ខ្ញុំនិយាយបន្តថា ខ្ញុំគិតធ្វើអ៊ីចឹងដែរហើយមើលទៅ ក្រែងបានហូបគ្រប់គ្រាន់ និង មានសម្ភារប្រើប្រាស់ខ្លះ។ មួយសន្ទុះធំទើបយើងបែកគ្នាទៅតាមកន្លែងរៀងខ្លួន។

នៅថ្ងៃបន្តបន្ទាប់ ស្រិល សំអាត តែងមកអប់រំខ្ញុំ និយាយពី បដិវត្តន៍សង្គមនិយមសព្វថ្ងៃនេះ គឺមានតែសម្បកក្រៅទេ។ បដិវត្តន៍ និយាយថានឹងធ្វើឱ្យកម្ពុជាមានឯករាជ្យភាពពេញបូរិបូណ៍ ទាំងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ក៏ដូចជាវិស័យនយោបាយ និងមានបំណងប្រែក្លាយកម្ពុជាពីប្រទេសកសិកម្មអន់ថយ ឱ្យទៅជាប្រទេសកសិកម្មជឿនលឿន ជាពិសេស ធ្វើឱ្យសម្បូរគ្រប់យ៉ាង ប៉ុន្តែបែរជាមិនសម្បូរ ទៅជាខ្វះខាតមួយចប់ទៅវិញ[1]។ ដូច្នេះយើងត្រូវគិតមើល ថាតើយើងខំធ្វើបដិវត្តន៍ដល់ណាទៀត? យើងខំធ្វើបដិវត្តន៍យូរណាស់មកហើយ ដូចជាគ្មានបានផលប្រយោជន៍អ្វីបន្តិចសោះ។         ក្រោយពីបានក្តាប់មតិ និងការណែនាំពី ឈ្មោះ ស្រិល សំអាត ជាបន្តបន្ទាប់មក ខ្ញុំក៏បានយល់ស្របទាំងស្រុង ហើយបានអនុវត្តមាគ៌ាប្រឆាំងជាមួយបក្ស ចាប់តាំងពីពេលនោះមករហូត។

ការងារដែលខ្ញុំបំផ្លាញបក្សមាន ដូចជា សេរី ក្នុងការបេះបោចផលដំណាំ, សេរីក្នុងការរុះរើ សម្ភារតាមផ្ទះចោល, សេរីក្នុងការដើរហើរ និង ខ្ជិលធ្វើការ, បំផ្លាញចានឆ្នាំង និង សម្ភារសម្រាប់ធ្វើស្រែអស់មួយចំនួនធំ, បំផុសយុទ្ធជន នៅក្នុងមន្ទីរ វ ៦៦ ឱ្យសេរី និង ខ្ជិលធ្វើការងារពលកម្ម។

ក្រោយពីបានពិនិត្យឃើញ ស្មារតី និងគុណសម្បត្តិ ដែលខ្ញុំបានធ្វើសកម្មភាពយ៉ាងសកម្ម, នៅខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧៦ ស្រិល សំអាត បានហៅខ្ញុំទៅលើផ្ទះ ជាប់នឹងសាលា ស៊ីសុវត្ថិ។ មួយសន្ទុះ ខ្ញុំបានឮឈ្មោះ ស្រិល សំអាត និយាយថា៖ មិត្តទាំងអស់គ្នា ថ្ងៃនេះ គឺជាថ្ងៃដ៏ល្អមួយ ហើយក៏បាន មកពីគុណសម្បតិ្តរបស់អ្នកទាំងអស់គ្នាដែរ។ ក្រោយឃើញនូវស្មារតី និងគុណសម្បតិ្តកន្លងមក ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំសូមប្រកាសមិត្តចំនួន២នាក់ គឺ ធឿន (ខ្ញុំ) និង សារិន ឱ្យចូលជា សេអ៊ីអា ចាប់ពីពេលនេះតទៅ។ ក្រោយពីប្រកាសឧទ្ទេសនាមរួច ស្រិល សំអាត បានធ្វើការណែនាំដល់អ្នកចូលរួមដូចជា៖ ១) ការធ្វើសកម្មភាពប្រឆាំងនឹងបក្ស ត្រូវប្រើគ្រប់រូបភាពទាំងអស់ ដែលយើងអាចធ្វើបាន។ ២) ត្រូវយកចិត្តទុកដាក់អនុវត្តការងារ។ ៣) ត្រូវមានគោលជំហរ និង ស្មោះត្រង់នឹងគ្នាទៅវិញទៅមក កុំធ្វើឱ្យបែកការឱ្យសោះ។ ៤) យកចិត្តទុកដាក់បំពេញភារកិច្ចឱ្យបានល្អប្រសើរ។

ក្រោយពី ស្រិល សំអាត បានធ្វើការណែនាំរួច ខ្ញុំក៏ឡើងចាប់អារម្មណ៍ ធ្វើការគោរព ប្តេជ្ញា សន្យាលាក់ការឱ្យបានជិតទៅថ្ងៃអនាគត និង ខិតខំបំពេញភារកិច្ចស្នូលឱ្យបានល្អ១០០ភាគរយ។ បន្ទាប់មក ខ្ញុំក៏បានទៅធ្វើសកម្មភាពប្រឆាំងជាមួយបក្សនៅក្នុងមន្ទីរ វ ៦៦ ដោយប្រើគ្រប់រូបភាពទាំងអស់។  នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៦ ពេលខ្ញុំដើរទៅហូបបាយនៅវេលាម៉ោង ៥ល្ងាច ឈ្មោះ ស្រិល សំអាត បានឈប់ចាំខ្ញុំ និង បាននិយាយណែនាំខ្ញុំដោយខ្សិបៗថា ឱ្យខ្ញុំយកចិត្តទុកដាក់ បំពេញកិច្ចការងារស្នូលរបស់យើងឱ្យបានល្អ, ត្រូវពង្រឹងគោលជំហរខ្លួន តទៅទៀត កុំឱ្យបាត់គោលជំហរទៅតាមអ្នកផ្សេងដឹកនាំ, ត្រូវបន្តធ្វើសកម្មភាពប្រឆាំងបដិវត្តន៍នៅថ្ងៃខាងមុខ ប៉ុន្តែត្រូវធ្វើយ៉ាងណាមិនឱ្យនរណាម្នាក់ដឹងឱ្យសោះ, ត្រូវខិតខំកសាងកម្លាំងតទៅទៀត ដោយមិនកសាងនរណាដែលសេរី ហើយរអិលមាត់នាំឱ្យបែកការ គឺកសាងតែនរណាដែលសេរី ប៉ុន្តែមិនសូវមាត់-ក។

នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៦ ក្រោយពីបានទទួលការណែនាំ និងធ្វើសកម្មភាពជាបន្តបន្ទាប់មក ខ្ញុំបានចូលរួមប្រជុំទទួលផែនការក្បត់ចំនួន១ដងទៀត  គឺនៅក្នុងសាលាស៊ីសុវត្ថិចាប់ពីម៉ោង៧ ដល់ ម៉ោង៨យប់ មានសមាជិកចូលរួមប្រជុំចំនួន៥នាក់ គឺ ស្រិល សំអាត, វើក ធឿន(ខ្ញុំ), សារិន, ខាន់, ណាត និង ប៉ូល គឺជាយុទ្ធជនផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ។ ចំពោះខ្លឹមសារប្រជុំ មានដូចតទៅ៖ ១) ត្រូវកៀងគ កម្លាំង ពួកសមាសភាព សេរីឱ្យបានច្រើន ដើម្បីងាយស្រួល និង បញ្ចូល សេអ៊ីអា។ ២) ត្រូវបំផ្លិចបំផ្លាញសម្ភារនៅក្នុងមន្ទីរគ្រប់រូបភាពទាំងអស់។ ៣) ត្រូវបំផ្លិចបំផ្លាញផលដំណាំនៅក្បែរកន្លែងរស់នៅរបស់ប្រជាជន។ ៤) ត្រូវបង្ករទំនាស់ យុទ្ធជននៅក្នុងអង្គភាព។ ៥) ត្រូវបំផុសយុទ្ធជនឱ្យមានទំនាស់ជាមួយបក្ស អំពីបញ្ហាហូបចុក និងស្លៀកពាក់មិនគ្រប់គ្រាន់។ ៦) ត្រូវលាក់ការកម្លាំង សេអ៊ីអា របស់យើងឱ្យបានស្ងៀមស្ងាត់។ ក្រោយពីបានប្រជុំទទួលផែនការរួច យើងខ្ញុំទាំងអស់គ្នា ក៏យកអ្វីដែលបានប្រជុំខាងលើ យកមកអនុវត្តន៍ប្រឆាំងជាមួយបក្សនៅគ្រប់រូបភាពទាំងអស់ រហូតត្រូវបានអង្គការចាប់ខ្លួននៅឆ្នាំ១៩៧៧៕

អត្ថបទដោយ ថុន ស្រីពេជ្រ

---

[1] ផេង ពង្សរ៉ាស៊ី និង អ្នកផ្សេងទៀត, សៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ(១៩៧៥-១៩៧៩), បោះពុម្ពលើកទី២ (ភ្នំពេញ ២០២០), ទំព័រទី ៣៧។