(ក្រចេះ)៖ ម្ដាយរបស់ ក្រឹម ជាស្រ្តីមេម៉ាយម្នាក់ដែលប្ដីស្លាប់នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧២។ ខ្មែរក្រហមបានបង្ខំឲ្យគាត់រៀបការជាលើកទីពីរនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧៧។ វ៉ន ក្រឹម អាយុ៦២ឆ្នាំ មានទីលំនៅ នៅភូមិគោលាប់ ឃុំគោលាប់ ស្រុកចិត្របុរី ខេត្តក្រចេះ។ នៅឆ្នាំ១៩៧២ សមាជិកគ្រួសាររបស់ ក្រឹម បានភៀសខ្លួនចេញពីភូមិកោះតាស៊ុយ ទៅរស់នៅភូមិគោលាប់។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក សមាជិកគ្រួសាររបស់គាត់ត្រូវរស់នៅចល័តគ្មានផ្ទះសំបែងត្រឹមត្រូវ។ ក្រឹម ជាកូនដែលកំព្រាឪពុកតាំងពីឆ្នាំ១៩៧២ គាត់រស់នៅជាមួយនឹងម្ដាយ ព្រមទាំងបងប្អូន។

នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧៥ ខ្មែរក្រហមកាន់អំណាចបានទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ក្រឹម គឺជាប្រជាជនមូលដ្ឋាន ហើយគាត់ត្រូវរស់នៅបែកពីម្ដាយ ព្រមទាំងបងប្អូន និងត្រូវទៅធ្វើការងារនៅក្នុងកងកុមារ។ ថ្វីត្បិតតែគាត់ជាប្រជាជនមូលដ្ឋាន គាត់ត្រូវធ្វើការងារ ប្រកបដោយភាពលំបាកប្រហាក់ប្រហែលទៅនឹងប្រជាជន១៧មេសាដែរ។ អង្គការចាត់តាំងឲ្យ ក្រឹម ធ្វើស្រែ ជីកប្រឡាយ និងលើកទំនប់។ នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ក្រឹម មិនធ្លាប់ត្រូវបានអង្គការស្ដីបន្ទោស ឬចាប់យកទៅធ្វើទារុណកម្មទេ ព្រោះគាត់ខិតខំធ្វើការងារគ្រប់តាមផែនការដែលអង្គការកំណត់។ ការធ្វើការងារនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម គឺគ្មានពេលសម្រាកគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ប្រជាជនទាំងអស់។ ប្រជាជនជាច្រើន បានធ្លាក់ខ្លួនឈឺអស់កម្លាំងរហិតរហៃ ដោយសារតែសម្រាកមិនគ្រប់គ្រាន់ និងកង្វះអាហារ។

ការហូបចុករបស់ប្រជាជន ប្រឈមនឹងការលំបាកខ្លាំង ព្រោះជារៀងរាល់ថ្ងៃប្រជាជនទទួលបានត្រឹមតែបបរមួយកូនចានតូចប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយពេល។ សម្រាប់ម្ហូប គឺមានតែសម្លប្រហើរ ឬសម្លម្ជូរព្រលឹត និងម្ជូរត្រកួន លាយជាមួយនឹងសាច់ត្រីបន្តិចបន្តួច។ នៅអំឡុងពេលនោះ គ្រប់ប្រជាជនទាំងអស់មិនដែលទទួលបានអាហារពេលព្រឹកហូបមុនចេញទៅធ្វើការនោះទេ ព្រោះអង្គការបានកំណត់អាហារត្រឹមតែពីរពេលក្នុងមួយថ្ងៃ។ ប្រជាជនគ្មានសិទ្ធិតវ៉ាជាមួយនឹងការកំណត់របស់អង្គការឡើយ។ ក្នុងករណីមាននរណាហ៊ានតវ៉ា បុគ្គលនោះនឹងត្រូវចាប់យកទៅធ្វើទារុណកម្ម ឬសម្លាប់ចោល។

ពាក់ព័ន្ធនឹងការឈឺថ្កាត់ ក្រឹម មិនមានជំងឺអ្វីធ្ងន់ធ្ងរនោះទេ គ្រាន់តែឈឺក្បាល និងមិនមានកម្លាំងកំហែង។ ចំណែកឯ ការព្យាបាលគឺមិនត្រឹមត្រូវទៅតាមជំនាញ ព្យាបាលជំងឺដោយគ្មានរោគវិនិច្ឆ័យ និងគ្រូពេទ្យគ្មានជំនាញច្បាស់លាស់ រីឯថ្នាំពេទ្យក៏មិនសម្បូរបែប។ ភាគច្រើននៃអ្នកជំងឺគឺទទួលបានតែថ្នាំរាងមូលពណ៌ខ្មៅ ដែលត្រូវបានស្គាល់ថា ថ្នាំអាចម៍ទន្សាយ ហើយសេរ៉ូម គឺប្រើទឹកដូងជំនួសឲ្យទឹកថ្នាំ។

ចំពោះការសម្លាប់មនុស្សនៅក្នុងរបខ្មែរក្រហម ក្រឹម មិនដែលឃើញផ្ទាល់នឹងភ្នែករបស់គាត់ឡើយ គឺគាត់គ្រាន់តែឮពីប្រជាជនដែលមានវ័យចំណាស់ៗនិយាយប្រាប់គាត់ប៉ុណ្ណោះ។ ប្រជាជនមួយចំនួនដែលត្រូវអង្គការចាប់ខ្លួនយកទៅហើយ មិនដែលឃើញវិលត្រលប់មកសហករណ៍វិញឡើយ ហើយក៏គ្មាននរណាដឹងថាអង្គការនាំប្រជាជនទាំងអស់នោះទៅទីណានោះទេ។ ការចាប់ខ្លួនទៅ គឺស្ថិតក្រោមហេតុផលផ្សេងៗគ្នា។ ប្រជាជនខ្លះត្រូវបានប្រាប់ថាយកទៅរៀនសូត្រ ខ្លះទៀតត្រូវប្រាប់ថាប្ដូរផ្ទះថ្មីកន្លែងរស់នៅថ្មី ហើយខ្លះទៀតត្រូវប្រាប់ថាប្ដូរកន្លែងធ្វើការងារថ្មី។ ក្នុងរយៈពេលថ្មីៗ គឺមិនមានប្រជាជនណាម្នាក់ចាប់អារម្មណ៍នឹងហេតុផលទាំងអស់នោះឡើយ។

នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម គ្មានប្រជាជនណាម្នាក់ នឹករឭកដល់រឿងធ្វើបុណ្យទានជាមួយព្រះសង្ឃ ឬទៅវត្តអារាមឡើយ។ ពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ប្រជាជនទាំងអស់ ត្រូវទៅធ្វើការនៅតែការដ្ឋានដើម្បីបំពេញការងារឲ្យអង្គការតែមួយមុខប៉ុណ្ណោះ។ ព្រះសង្ឃ ត្រូវបានចាប់ផ្សឹក ហើយរូបព្រះបដិមា និងព្រះវិហារត្រូវវាយកម្ទេចចោល។ ទីធ្លាវត្តអារាមបានក្លាយជាឃ្លាំងផ្ទុកសម្ភារ ឬជាសហករណ៍រោងបាយ និងខ្លះទៀតជាកន្លែងធ្វើទារុណកម្មអ្នកទោស។ ក្រឹម បាននិយាយថា នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម អ្នកប្រាជ្ញ សាស្រ្តាចារ្យ គ្រូបង្រៀន មន្រ្តីរាជការនៅក្នុងរបបចាស់ គឺខ្មែរក្រហមមិនទុកឲ្យនៅរស់រានមានជីវិតឡើយ។ ខ្មែរក្រហមព្យាយាមស្រាវជ្រាវរកអ្នកទាំងអស់នោះដើម្បីយកទៅសម្លាប់ចោល ព្រោះខ្មែរក្រហមគិតថាអ្នកទាំងអស់នោះ គឺជាអ្នកមានទ្រព្យសម្បត្តិ និងជាអ្នកដែលមានអំណាចជិះជាន់ធ្វើបាបលើប្រជាជ​នក្រីក្រ។

ម្ដាយរបស់ក្រឹម ត្រូវបានខ្មែរក្រហមបង្ខំឲ្យរៀបការជាលើកទីពីរនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។ ម្ដាយរបស់គាត់ជាស្រ្តីមេម៉ាយ ហើយខ្មែរក្រហមបានរៀបចំឲ្យមានគ្រួសារម្ដងទៀតនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧៧។ ក្នុងអំឡុងពេលនោះ ការរៀបការ គឺរៀបចំឡើងចំនួន៣០គូក្នុងពេលតែមួយ។ ដំបូងឡើយម្ដាយរបស់គាត់មានចិត្តចង់ប្រកែកមិនព្រមទទួលយក ព្រោះតែគាត់មានកូនដែលត្រូវមើលថែ ប៉ុន្តែដោយហេតុតែពេលនោះគាត់ខ្លាចអង្គការចាប់គាត់យកទៅសម្លាប់ ចោលកូនៗ ទើបគាត់យល់ព្រមរៀបការម្ដងទៀត។ ចំណែកឯ ពិធីមង្គលការរបស់បងស្រី ក្រឹម វិញ ធ្វើឡើងតែ២០គូប៉ុណ្ណោះ ដែលមានអង្គការបានរៀបចំ។

ក្រោយពីរបបខ្មែរក្រហមដួលរលំ សមាជិកគ្រួសាររបស់ ក្រឹម បានត្រលប់មករស់នៅជួបជុំគ្នាវិញម្ដងទៀត៕

សម្ភាសន៍ដោយ៖ ស៊ុន លីស៊ុង ថ្ងៃទី១១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤

អត្ថបទដោយ៖ នេន ស្រីមុំ