សេត គឺជាកូនប្រុសច្បងក្នុងចំណោមបងប្អូន៨នាក់។ ក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម ប្អូនរបស់សេត ២នាក់ ក្នុងនោះមានស្រីម្នាក់ បានបាត់ដំណឹង បន្ទាប់ពីចូលបដិវត្តន៍។ ប្អូនរបស់សេត ដែលបានបាត់ខ្លួនមានឈ្មោះថា ប៉ែន តាវ បាត់ដំណឹងបន្ទាប់ពីអង្គការបញ្ជូនទៅទីក្រុងភ្នំពេញ ហើយឈ្មោះ ប៉ែន ហង្ស បាត់ខ្លួននៅពេលដែលចូលធ្វើជាយោធារបស់ខ្មែរក្រហម។ ខាងក្រោមនេះគឺជារឿងរ៉ាវរបស់សេត នៅ​ក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម និងការបាត់ដំណឹងប្អូនឈ្មោះ ប៉ែន តាវ។

ប៉ែន សេត[1] អាយុ៥៤ឆ្នាំ(២០០៣) រស់នៅភូមិសែនអោក ឃុំគុស ស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ។ សេត មានឪពុកឈ្មោះ ប៉ែន ប៉ុម ហើយម្ដាយឈ្មោះ ​វិន តឹម និងមានបងប្អូនចំនួន៨នាក់ ក្នុងនោះមានស្រី៣នាក់។ សេត រៀបការនៅឆ្នាំ១៩៧០ ជាមួយប្រពន្ធឈ្មោះ សោ វ៉ែន។ បន្ទាប់ពីរៀបការរួច សេត បានរស់នៅ​ជួបជុំគ្រួសារធម្មតា ប៉ុន្តែពេលខ្លះគាត់ត្រូវចេញទៅធ្វើស្រែឆ្ងាយៗ បែកពីប្រពន្ធយូរៗម្ដង។

ចូលដល់សម័យខ្មែរក្រហម សេត មិនបានរស់នៅជុំគ្រួសារបន្តទៀតទេ ព្រោះអង្គការបានរៀបចំឲ្យប្រជាជននៅក្នុងភូមិរស់ក្នុងសហករណ៍ និងធ្វើការងារតាមកង។ នៅក្នុងភូមិរបស់សេត ប្រជាជនទាំងអស់រាប់ចាប់ពីកុមារ រហូតដល់មនុស្សចាស់ ត្រូវបញ្ជូនឲ្យទៅធ្វើការងារតាមកងដូចជា កងបុរស, កងនារី, កងកុមារា, កងកុមារី កងស្ដ្រីមេម៉ាយ កងចាស់ៗ កងពូ ឬអ៊ំអ្នកដែលមានប្រពន្ធរួច ឬក៏មីងដែលមានប្ដីរួច។ នៅក្នុងកង ប្រជាជនត្រូវរស់នៅបែកពីគ្រួសាររៀងខ្លួន ប៉ុន្តែ ប្ដី និងប្រពន្ធ មានឱកាសជួបគ្នាមួយយប់នៅថ្ងៃទី ១០ ទី២០ និងទី៣០ នៅក្នុងខែនីមួយៗ។ ចំពោះ សេត អង្គការចាត់តាំងគាត់ឲ្យទៅរស់នៅក្នុងកងពូៗ ដើម្បីធ្វើការងារដូចជា ភ្ជួររាស់ដី, ធ្វើស្រូវប្រាំង, ជីកប្រឡាយ, រែកដីដំបូក និងផ្សំជី ទៅតាមរដូវកាល។

ក្រៅពីការបង្កើតសហករណ៍ អង្គការចាប់ផ្ដើមលុបបំបាត់សាសនា និងផ្សឹកព្រះសង្ឃជាបន្តបន្ទាប់​។ មុនដំបូង មេឃុំឈ្មោះ សើន ឃោសនាប្រាប់ប្រជាជនថា ការគោរពសាសនាគឺគ្មានប្រយោជន៍ រួច​ចាប់ផ្ដើមប្រមូលព្រះសង្ឃនៅក្នុងឃុំសំរោងទាំងអស់ យកទៅគង់នៅក្នុងវត្តមួយ។ បន្ទាប់មក អង្គការចាប់ផ្ដើមផ្សឹកព្រះសង្ឃក្មេងៗ រួចបន្តដល់ព្រះសង្ឃចាស់ៗ និងសម្ដេចសង្ឃរាជនៅចុងក្រោយគេឆ្នាំ១៩៧៦។ បន្ទាប់ពីផ្សឹកព្រះសង្ឃអស់ អង្គការបានរុះរើព្រះវិហារ វាយបំផ្លាញ កុដិតូច កុដិធំ និងរូបព្រះពុទ្ធនៅក្នុងវត្តចេញទាំងអស់ ហើយយកវត្តអារាមទៅធ្វើជាកន្លែងផ្សេងៗ និងប្រកាសប្រាប់ប្រជាជនថាគ្មានការគោរពព្រះពុទ្ធសាសនាទៀតទេ។

ជាក់ស្ដែងប្អូនរបស់ សេត ឈ្មោះ តាវ ដែលមានអាយុប្រមាណ១៣ឆ្នាំ បានស្នាក់នៅក្នុងកងកុមារី នៅ​វត្តនីត្រូត(ក្រោយរបបខ្មែរក្រហមប្ដូរមកវត្តត្រពាំងថ្ម ក្នុងភូមិត្រពាំងថ្ម ឃុំគុស) មុនពេលអង្គការបញ្ជូនឲ្យនៅទីក្នុងភ្នំពេញ។ នៅក្នុងកងកុមារី តាវ ស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ឈ្មោះ ស្វាយ រ៉ន មានតួនាទីជាប្រធានសិក្សា និងចាត់ចែងកុមារឲ្យធ្វើការងារដូចជា ប្រមូលអាចម៍គោ កាប់ស្លឹកឈើ និងសែងដី។ លើសពីនេះ នៅពេលដែលអង្គការត្រូវការបញ្ជូនកុមារទៅកន្លែងណាមួយ រ៉ន ជាអ្នករៀបចំឈ្មោះទៅ ហើយឈ្មោះ តាវ អាចចេញទៅភ្នំពេញបានដោយសារតែ ប្រធានកងជាអ្នករៀបចំ។

នៅពេលដែល តាវ ចេញដំណើរទៅភ្នំពេញ សេត មិនបានទទួលដំណឹងនេះមុនទេ។ សេត បានដឹងថាប្អូនទៅធ្វើការងារនៅភ្នំពេញ ដោយសារតែគាត់ធ្វើការងារពង្រាបដីស្រែនៅភូមិប៉ែនមាស ឃុំសំរោង ត្រូវជាមួយផ្លូវរបស់តាវ ដើរទៅជុំគ្នាជាមួយកុមារផ្សេងទៀតនៅអង្គរកា ដែលជាកន្លែងចាំឡានមកដឹកយកទៅភ្នំពេញ។ តាវ បានប្រាប់ សេត ថា អង្គការបញ្ជូនគាត់ទៅធ្វើការងារនៅភ្នំពេញ ប៉ុន្តែមិនទាន់ដឹងថាធ្វើការងារក្នុងពេទ្យ ឬក្នុងរោងចក្រទេ។ ពេលឮដូច្នេះ សេត បានប្រាប់ឲ្យប្អូនត្រលប់ទៅក្រោយវិញ ប៉ុន្តែ តាវ បដិសេធ ព្រោះអង្គការបានជ្រើសរើសគាត់ហើយ។ ចាប់តាំងពី តាវ ចេញទៅ សេត មិនបានទទួលដំណឹងប្អូនរបស់គាត់បន្តទៀតទេ ប៉ុន្តែគាត់បានឮថាអង្គការបានដឹកក្រុមពេទ្យ និងអ្នកធ្វើការងារក្នុងរោងចក្រយកទៅព្រំដែនអស់ហើយ។

យោងតាមឯកសារពិនិត្យប្រវត្តិរូបបដិវត្តរបស់សមមិត្ត ប៉ែន តាវ ឈ្មោះបដិវត្ត រឿន ភេទស្រី មានអាយុ១៤ឆ្នាំ(១៩៧៨) បានចូលទៅធ្វើការនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យ៦មករា ក្រសួងសង្គមកិច្ច។ នៅក្នុងប្រវត្តិរូបបានសរសេរថា មុនពេល តាវ ទៅធ្វើការងារនៅភ្នំពេញ គាត់រស់នៅភូមិសែនអោក ឃុំសំរោង ស្រុក១០៥ តំបន់១៣ ភូមិភាគនិរតី។ តាវ រស់នៅក្នុងគ្រួសារកសិករកណ្ដាល ហើយគាត់ចូលបដិវត្តដំបូងតាមរយៈឈ្មោះ រ៉ន មាននាទីជាប្រធានកងកុមារឃុំ នៅឆ្នាំ១៩៧៥ នៅភូមិសែនអោក ឃុំសំរោង។ មូលហេតុដែល តាវ ចូលបដិវត្តដោយសារតែខ្លួនឈឺចាប់ចំពោះចក្រពត្តិ សក្ដិភូមិ នាយទុន និងចង់រំដោះជាតិ ប្រជាជនឲ្យរួចផុតពីខ្ញុំគេ។ នៅក្នុងប្រវត្តិរូបបានបញ្ជាក់ទៀតថា តាំងពី តាវ ចូលបដិវត្តមក គាត់មានដំណែងជា ប្រធានកុមារី។[2]

ក្រៅពីឯកសារពិនិត្យប្រវត្តិរូបខាងលើ មានឯកសារពិនិត្យប្រវត្តិរូបមួយទៀតបានសរសេរថា តាវ មិនបានរៀនសូត្រអ្វីទេនៅក្នុងសង្គមចាស់ ប៉ុន្តែក្នុងរបបថ្មី គាត់រៀនបានត្រឹមថ្នាក់ទី២។ នៅក្នុងប្រវត្តិរូបបង្ហាញថា តាវ មានបងប្អូន១០នាក់ ក្នុងនោះមានស្រីចំនួន៥នាក់។ ក្នុងចំណោមបងប្អូនទាំង១០ មាន២នាក់ដែល តាវ មិនស្គាល់ឈ្មោះ ព្រោះបាត់បង់ជីវិត និង៤នាក់ ទៀតបានចូលបដិវត្តដូចជាគាត់ដែរ។ បងរបស់ តាវ ដែលចូលបដិវត្តមាន បងទី១ឈ្មោះ សែត ប្រធានភូមិប៉ែនមាស ស្រុក១០៥។ បងទី២ឈ្មោះ សុក នៅឃុំព្រៃខ្វាវ ស្រុក១០៥ ហើយបងទីបីឈ្មោះ ហង្ស គឺជាកងទ័ព និងចុងក្រោយឈ្មោះ តេម ធ្វើការងារនៅស្រែអំបិល[3]៕

អត្ថបទដោយ ភា រស្មី

---

[1] ឯកសារលេខ TKI0038, ជួបជាមួយ ប៉ែន សេត អាយុ៥៤ឆ្នាំ នៅថ្ងៃទី៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០០៣ ដោយអ៊ីសារ ឧស្មាន។ សេត ត្រូវជាបងប្រុសបង្កើតរបស់ឈ្មោះ ប៉ែន តាវ។

[2] ឯកសារលេខ I00937, ពិនិត្យប្រវត្តិរូបបដិវត្តរបស់ស.មមិត្ត ប៉ែន រឿន ឈ្មោះដើម ប៉ែន តាវ, ធ្វើនៅមន្ទីរពេទ្យ៦មករា ថ្ងៃទី៣ ខែ៧ ឆ្នាំ១៩៧៨។

[3] ឯកសារលេខ I03088, ពិនិត្យប្រវត្តិរូបបដិវត្ត សមមិត្ត ប៉ែន តាវ នៅមន្ទីរពេទ្យ៦មករា ក្រសួងសង្គមកិច្ច។