សំអឿន បានរៀបរាប់ថា ខ្មែរក្រហមបានបាញ់សម្លាប់បងប្រុសខ្ញុំ ដោយសារតែបងប្រុសខ្ញុំមិនចុះចូល និងបានក្បត់ជាមួយអង្គការ។ ញិក សំអឿន អាយុ៦៨ឆ្នាំ[1] មានស្រុកកំណើតនៅ ភូមិក្នុងអាយ ឃុំតាសាល ស្រុកភ្នំស្រួច ខេត្តកំពង់ស្ពឺ។ បច្ចុប្បន្នរស់នៅភូមិ ផ្ចឹកជ្រុំ ឃុំប្រម៉ោយ ស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍សាត់។ ឪពុកឈ្មោះ ញិក សំ (ស្លាប់) រីឯម្តាយឈ្មោះគឹម ទូច (ស្លាប់)...

ខ្ញុំឈ្មោះ មុំ សាវឿន ហៅ មុំ មុនី[1] ភេទប្រុស អាយុ២៧ឆ្នាំ នៅលីវ។ ខ្ញុំកើតនៅភូមិបារាយណ៍ ឃុំបារាយណ៍ ស្រុកស្រីសន្ធរ តំបន់២២ ខេត្តកំពង់ចាម។ នៅឆ្នាំ១៩៦៨ ខ្ញុំបានចូល សេអ៊ីអា ដំបូង តាមរយៈ ឈ្មោះ លឹម។ លឹម បានអប់រំខ្ញុំឲ្យប្រឆាំងនឹងខ្មែរក្រហម។ ក្រោយមកនៅឆ្នាំ១៩៧១ ខ្ញុំបានចូលបម្រើនៅជួរកងទ័ព...

ការចងចាំរបស់មនុស្សម្នាក់ តែងតែនឹករឭកនៅគ្រាដែលកន្លងហួសពីអតីតកាល។ ការចងចាំ និងការនឹកនារបស់អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យម្នាក់ នៅតែបន្តមានជានិច្ច ចំពោះក្រុមគ្រួសារ ដែលបានបាត់ខ្លួននៅចុងឆ្នាំ១៩៧៨។ ឡម យ៉េត[1] មានអាយុ ៦៨ឆ្នាំ (២០០៦) មានស្រុកកំណើតនៅភូមិអូរស្រឡៅ ឃុំអូរដំបង (បច្ចុប្បន្នឃុំអូរដំបង១) ស្រុកសង្កែ ខេត្តបាត់ដំបង។ ឡម យ៉េត មានឪពុកឈ្មោះ ឡម និងម្ដាយឈ្មោះ អន (ស្លាប់មុនសម័យខ្មែរក្រហម)។ សព្វថ្ងៃមានបងប្អូន...

ហួត ហាំ[1] ដែលមាន​ឈ្មោះបដិវត្តិន៍ ហួត ហីម បាន​សរសេរនៅក្នុង​ចម្លើយសារភាពរបស់ខ្លួនថា៖ «​ខ្ញុំឈ្មោះ​ហួត ហាំ ភេទប្រុស​ អាយុ​២២ឆ្នាំ (១៩៧៥)។​ ខ្ញុំ​មាន​ស្រុកកំណើត​​នៅភូមិ​ត្រពាំង​ស្វាយ ឃុំ​សស្ដំ ស្រុក​ពួក តំបន់​៣០៤ (សៀមរាប​)​។ ខ្ញុំមាន​បងប្អូន​ចំនួន​៦នាក់ (ប្រុស​៥នាក់ និងស្រី​១នាក់)។ មុនបដិវត្ដន៍ ​ខ្ញុំប្រកប​របរ​ធ្វើស្រែ​ និង​ស៊ី​ឈ្នួលកៀរ​ត្រី​ឲ្យ​គេ មានវណ្ណៈភាពជា​កសិករ​កណ្ដាល​ថ្នាក់ក្រោម​។ ខ្ញុំបាន​ចូលរួម​ក្នុងចលនា​បដិវត្ដន៍​ខ្មែរក្រហម​នៅខែ​មេសា ឆ្នាំ​១៩៧៣​...

“ម៉ែខ្ញុំ​ស្រក់ទឹកភ្នែក ដោយប្រធានកងរបស់គាត់​ស្តីឲ្យថា៖ «យាយឯងរាល់ថ្ងៃចិញ្ចឹមយកតែអាចម៍ទេ បើមិនមើលចៅក៏មិនឲ្យបាយស៊ីដែរ។»” ប៊ុត សំអាន អ្នករស់រានមានជីវិត​ពីរបបខ្មែរក្រហម​នៅភូមិតាភេម ឃុំ​តាភេម ស្រុកត្រាំកក់​ ខេត្តតាកែវ[1] បាន​លើកឡើង។ ប៊ុត សំអាន​ បំពេញការងារជាភ្នាក់​ងារ​សុខភាពសត្វតាមភូមិ។ កាលពី​ជំនាន់​ខ្មែរក្រហម សំអាន​ ត្រូវបានខ្មែរក្រហម​​ចាត់តាំង​ឲ្យបំពេញការងារ​ផ្សេងៗជាច្រើន ដូចជា៖ អ្នកជួសជុល​អង់តែនវិទ្យុ, បើក​រថយន្ត​ឲ្យប្រតិភូបរទេស និង​ជីកដីជាដើម។ ថ្វីត្បិត​តែ​ សំអាន​ ជាអតីត​អ្នក​បម្រើការងារ​នៅក្នុង​របប​ខ្មែរក្រហម គាត់​ត្រូវឆ្លងកាត់​ជីវភាពរស់នៅប្រចាំ​ថ្ងៃ​ប្រហាក់ប្រហែលជាមួយ​នឹងប្រជាជន​កម្ពុជាទូទៅដែរ។...

ខ្ញុំឈ្មោះ ឆាយ ធឿន[1] កើតនៅឆ្នាំ១៩៤៨ នៅភូមិទួលអង្គប់ ឃុំសំបួរ ស្រុកស្វាយទាប ខេត្តស្វាយរៀង។ ខ្ញុំមានឪពុកឈ្មោះ ពេន សឺន ស្លាប់នៅឆ្នាំ១៩៩៧ និងម្តាយឈ្មោះ ថោង ម៉ៅ ស្លាប់ដោយសារជំងឺ។ ខ្ញុំមានបងប្អូន៨នាក់ ហើយខ្ញុំគឺជាកូនទី៣។ បងប្អូនខ្ញុំនៅរស់៧នាក់ ចំណែកប្អូនម្នាក់បានស្លាប់នៅឆ្នាំ១៩៨៣។ កាលពីក្មេងខ្ញុំរៀនដល់ថ្នាក់ទី៣នៅអនុវិទ្យាល័យប្រសូត្រ និងបានប្រឡប់ឌីប្លូមជាប់។ ក្រោយមក ខ្ញុំបានឈប់រៀនដោយសារមានបាតុកម្មប្រឆាំងនឹងរដ្ឋប្រហាររបស់ លន់...

តាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញថា ប្រទេសភាគច្រើននៅលើពិភពលោក មានប្រព័ន្ធការងារទាំងអស់ត្រូវបានលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស លទ្ធិប្រជាធិតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋ។[1] ដោយឡែកយើងសង្កេតឃើញថា របៀបដឹកនាំប្រទេសរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ខ្មែរក្រហមមិនបានយកចិត្តទុកទៅលើដាក់សិទ្ធិទាំងអស់នេះទេ។ ជាទូទៅ ខ្មែរក្រហមមិនបានគោរពសិទ្ធិពលរដ្ឋតែម្តង​។ សូម្បីតែក្មេងៗដែលមានអាយុត្រឹម១២ឆ្នាំ ក៏ខ្មែរក្រហមព្រមទទួលឲ្យចូលបម្រើការងារជាយោធាខ្មែរក្រហមនិងបានបញ្ជូនទៅធ្វើសង្រ្គាមនៅតាមសមរភូមិមុខថែមទៀតដោយមិនគិតអំពីសិទ្ធិមនុស្ស។ ហេង បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំ កើតនៅឆ្នាំ១៩៥៨ នៅភូមិរំចេក ឃុំត្នោត ស្រុកបាទី ខេត្តតាកែវ។ ខ្ញុំមានឪពុកឈ្មោះ សឿ (ស្លាប់ជំនាន់ខ្មែរក្រហម) ម្តាយឈ្មោះយេង (ស្លាប់ក្រោយឆ្នាំ១៩៧៩) និងមានបងប្អូនបង្កើតចំនួនប្រាំនាក់...

ខ្ញុំឈ្មោះ ភួង ពៅ[1] អាយុ៥៩ឆ្នាំរស់នៅក្នុងភូមិទី៨ ឃុំកោះសូទិន ស្រុកកោះសូទិន ខេត្តកំពង់ចាម។ ខ្ញុំរៀបការប្ដីឈ្មោះ ឌឿន គឹមសាន និងមានកូនប្រុសស្រីសរុបចំនួន៤នាក់។ ខ្ញុំប្រកបរបរជាកសិករ។ ខ្ញុំមានបងប្អូនចំនួន៨នាក់ប្រុស៤ស្រី៤។ ខ្ញុំជាកូនទី៥។ នៅពីក្មេង ខ្ញុំមិនបានរៀនសូត្រអ្វីនៅសាលានោះទេ ពីព្រោះនៅពេលខ្ញុំអាយុ៦ឆ្នាំ ប្រទេសជាតិមានសង្រ្គាម។ បន្ទាប់ពីមានរដ្ឋប្រហារលន់ នល់ ទម្លាក់សម្ដេចឪ អ្នកភូមិជាច្រើនចូលរួមបាតុកម្មដង្ហែទៅទីរួមខេត្តកំពង់ចាម។ ខ្ញុំនៅផ្ទះជាមួយឪពុកម្ដាយ និងភ័យខ្លាចពេលឃើញមានអ្នកភូមិជាច្រើនចូលរួមបាតុកម្ម។ មិនយូរប៉ុន្មានបន្ទាប់បាតុកម្មត្រូវបានបង្រ្កាបដោយទាហាន​លន់...

«…ខ្ញុំមកភ្នំពេញជាមួយនារីៗប្រហែល២០០នាក់។ មកដល់ភ្នំពេញភ្លាម អង្គការចាត់តាំងខ្ញុំឲ្យធ្វើពេទ្យនៅមន្ទីរពេទ្យមួយស្ថិតនៅភាគខាងជើងវត្តភ្នំ។ នៅទីនោះ ខ្ញុំបានធ្វើឲ្យបុរសម្នាក់ស្លាប់ដោយសារតែការចាក់ថ្នាំរបស់ខ្ញុំ។ គាត់មានជំងឺគ្រុញចាញ់។ ខ្ញុំមិនមានការតក់ស្លុតអ្វីបន្តិចទេ ទោះបីជាដឹងថាបុរសម្នាក់នោះបានស្លាប់ដោយសារតែការធ្វេសប្រហែសរបស់ខ្ញុំក៏ដោយ។​ ខ្ញុំបានទម្លាក់កំហុសគ្រប់យ៉ាងទៅលើប្រធានរបស់ខ្ញុំឈ្មោះ ដារ៉ា ដែលគាត់បានបណ្តោយឲ្យខ្ញុំចាក់ថ្នាំឲ្យបុរសម្នាក់នោះ។» នេះជាសម្តីរបស់ មុំ ណាំ អាយុ៦៣ឆ្នាំ រស់នៅភូមិបេង ឃុំព្រៃពោន ស្រុកកំពង់ត្របែក ខេត្តព្រៃវែង ក្នុងពេលផ្តល់បទសម្ភាស កាលពីខែមករា ឆ្នាំ២០២២។[1] កើតក្នុងត្រកូលក្រីក្រមួយក្នុងភូមិបេង ឃុំព្រៃពោន ស្រុកកំពង់ត្របែក...

ឈ្មោះ ប៉ុក ពិន អាយុ៤៨ឆ្នាំ មុនចាប់ខ្លួនមាននាទីជាលេខាឃុំចំរេះ ស្រុកកោះជ័យ តំបន់២៤ ភូមិភាគបូព៌ា។ ពិន មានស្រុកកំណើតនៅ ភូមិព្រៃទ័ព ឃុំចំរេះ ស្រុកកោះជ័យ តំបន់២៤។ ពិន មានប្រពន្ធឈ្មោះ សាត ភិន រស់នៅភូមិព្រៃទ័ព និងមានកូនចំនួន ១១នាក់។[1] នៅអាយុ ១៦ឆ្នាំ ពិនបានទៅធ្វើជាកូនសិស្សនៅសាលាលោកនៅក្នុងវត្តព្រៃទ័ព។ នៅឆ្នាំ១៩៤៨...

ខ្ញុំឈ្មោះ មិន ឌៀម មានអាយុ ៥២ឆ្នាំ។ ខ្ញុំមានទីកន្លែងកំណើតស្ថិតនៅភូមិធ្មា ឃុំច្រេស ស្រុកជុំគិរី ខេត្តកំពត។ សព្វថ្ងៃ ខ្ញុំមានទីលំនៅបច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅភូមិបាក់នឹម ឃុំច្រេស ស្រុកជុំគិរី ខេត្តកំពត។ ខ្ញុំមានបងប្អូនបង្កើតចំនួន៦នាក់។ កាលពីកុមារភាព ខ្ញុំមិនបានចូលរៀននៅតាមសាលានោះទេដោយសា​រ​ ខ្ញុំកើតជំនាន់ លន់ នល់។ នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧៥ ស្ថិតរបបខ្មែរក្រហម ក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្ញុំត្រូវបានខ្មែរក្រហមបានជម្លៀសចេញពីផ្ទះដើម្បីទៅធ្វើការងារនៅកន្លែងផ្សេង។ ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ខ្ញុំទៅធ្វើការងារជាមួយឪពុករបស់ខ្ញុំជារៀងរាល់ថ្ងៃ។...

ខ្ញុំឈ្មោះ ឌិន ទូច មានអាយុ៦០ឆ្នាំ។ ទីកន្លែងកំណើតរបស់ខ្ញុំស្ថិតនៅភូមិក្រាំងរលួស ឃុំក្រាំងស្នាយ ស្រុកឈូក ខេត្តកំពត។ ខ្ញុំមានទីលំនៅបច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅភូមិបាក់នឹម ឃុំច្រេស ស្រុកជុំគិរី ខេត្តកំពត។ កាលពីកុមារ ខ្ញុំមិនបានចូលរៀននៅតាមសាលានោះទេ ដោយសារតែប្រទេសកើតមានសង្គ្រាម ។ នៅអំឡុងរបបខ្មែរក្រហមក្នុងឆ្នាំ១៩៧៥ អង្គការបានបញ្ជូនខ្ញុំឱ្យទៅធ្វើការងារនៅតាមកងកុមារដូចជា ដើររើសអាចម៍គោ និងដើរកាប់ស្លឹកទន្រ្ទានខេត្ត ដើម្បីយកទៅធ្វើជាជី។ បន្ទាប់ពី ខ្ញុំមានវ័យពេញជំទង់ ខ្មែរក្រហមបានបញ្ជូនខ្ញុំឱ្យទៅធ្វើការនៅកងចល័តរែកដី និងជីកប្រឡាយ។...

ខ្ញុំឈ្មោះ អាន គុម អាយុ៧៣ឆ្នាំ ខ្ញុំកើតនៅឆ្នាំ១៩៥១។ ខ្ញុំមានទីកន្លែងកំណើតស្ថិតនៅ ភូមិស្រែជា ឃុំប្រឡាយ ស្រុកអង្គរជ័យ ខេត្តកំពត។ សព្វថ្ងៃខ្ញុំរស់នៅភូមិបាក់នឹម ឃុំច្រេស ស្រុកជុំគិរី ខេត្តកំពត។ កាលពីកុមារភាពខ្ញុំមិនបានចូលរៀននោះទេ​ ដោយសារឪពុកម្ដាយរបស់ខ្ញុំមានជីវភាពខ្វះខាត។ ម្យ៉ាងវិញទៀត គាត់ខ្លាចកូនចេះអក្សរសរសេរសំបុត្រស្នេហាឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមក។ ខ្ញុំមានបងប្អូនបង្កើតចំនួន៨នាក់ (ស្លាប់៣នាក់)។ នៅឆ្នាំ១៩៧០ ក្នុងរបប លន់ នល់ ខ្ញុំមានអាយុ...

ខ្ញុំឈ្មោះ ស៊ិន មុំ ភេទស្រី អាយុ ៥៥ឆ្នាំ។ ខ្ញុំមានទីកន្លែងកំណើតស្ថិតនៅភូមិឈើទាលជ្រុំ ឃុំត្រមែង ស្រុកឈូក ខេត្តកំពត។ ខ្ញុំមានទីលំនៅបច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅ ភូមិបាក់នឹម ឃុំច្រេស ស្រុកជុំគិរី ខេត្តកំពត។ ឪពុករបស់ខ្ញុំឈ្មោះ សៅ សាត(ស្លាប់) ម្តាយឈ្មោះ ទយ អុល។ ខ្ញុំមានបងប្អូនបង្កើតចំនួន ០៦នាក់​ស្លាប់ម្នាក់។ ក្នុងរបបខ្មែរក្រហមឆ្នាំ១៩៧៥ ខ្ញុំស្ថិតក្នុងវ័យកុមារ...

ឈឹម ស៊ីថា ហៅ ស៊ីថាន ភេទប្រុស កើតនៅឆ្នាំ១៩៥៦។ គាត់មានអាយុ៥០ឆ្នាំ (២០០៦) មុខរបប ធ្វើស្រែ និងនេសាទត្រី រស់នៅភូមិកំពង់គរ ឃុំកំពង់គរ ស្រុកព្រែកប្រសព្វ ខេត្តក្រចេះ។ ឪពុកឈ្មោះ ឈឹម ណំ ម្ដាយឈ្មោះ ឌុច រុន មានបងប្អូនចំនួន ១១នាក់ ស្លាប់ម្នាក់ដោយសារសង្រ្គាម[1] ។...

នៅអំឡុងឆ្នាំ១៩៧៦ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៨ ក្នុងភូមិដែល ប៊ូច រស់នៅចាប់ផ្ដើមកើតមានទុក្ខលំបាក និងភាពស្រេកឃ្លានកាន់តែខ្លាំង។ អ្នកភូមិទាំងអស់ រួមទាំង ប៊ូច បានធ្លាក់ខ្លួនឈឺ និងស្គមស្គាំងខ្លាំងព្រោះត្រូវធ្វើការងារធ្ងន់ ដោយគ្មានអាហារបរិភោគគ្រាប់គ្រាន់ រហូតអ្នកភូមិមួយចំនួនត្រូវលួចដាំបាយ ដុតដំឡូងហូប តែត្រូវបានអង្គការចាប់បាន ហើយជាប់ឈ្មោះជាអ្នកទោសភ្លាមៗ។ ឈ្មោះ យ៉ួស​ ប៊ូច ភេទប្រុស អាយុ៦៣​ឆ្នាំ[1]។ មានមុខរបរធ្វើចម្ការ ដាំពោត និងដំឡូង។ មានស្រុកកំណើតនៅក្នុងភូមិទួល...

នៅចុងឆ្នាំ១៩៧៦ និងដើមឆ្នាំ១៩៧៧ ការស្រាវជ្រាវរកខ្មាំងបង្កប់ផ្ទៃក្នុងបានក្លាយជាកិច្ចការចម្បងរបស់ខ្មែរក្រហម។ ខ្មែរក្រហមបានបញ្ចុះបញ្ជូលអ្នកភូមិឱ្យចេះស៊ើបការណ៍ពីគ្នាទៅវិញទៅមក ដោយប្រើប្រាស់ពាក្យស្លោកថា «ត្រូវចេះតាមដានគ្នាទៅវិញទៅមក និង ត្រូវរាយការណ៍ជូនអង្គការ»។ មធ្យោបាយផ្សេងៗទៀតដែលខ្មែរក្រហមប្រើក្នុងការស្វែងរកចាប់ខ្លួនខ្មាំងបង្កប់រួមមាន ត្រូវមានឈ្លបយកការណ៍ របាយការណ៍ពីអ្នកយកការណ៍ ការធ្វើប្រវត្តិរូបផ្ទាល់ខ្លួនជាញឹកញាប់ និងចម្លើយសារភាព។[1] នៅក្នុងទំព័រទី៧ រហូតដល់ទំព័រ៣៤ នៃ​ឯកសារលេខ J០០០៤០[2] តម្កល់ក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា បានបង្ហាញពីសំណេរសេចក្ដីរាយការណ៍ ជូនអង្គការខ្មែរក្រហម អំពីប្រវត្តិសកម្មភាពក្បត់របស់ឈ្មោះ លួន ឡំ ហៅ វ៉ាន[3]...

ឆែម ឈឿង[1]​ ភេទ​ប្រុស​ អាយុ​៣៣​ឆ្នាំ​ មាន​ទី​កន្លែង​កំណើត​រស់​នៅ​ភូមិ​កោះ​ស្លា ឃុំ​ក្តុរ​ ស្រុក​មង្គល​បុរី​ ខេត្ត​បាត់​ដំបង​។ កាល​ពី​វ័យ​កុមារ​ខ្ញុំ​រស់​នៅ​ជា​មួយ​ឪពុក​ម្ដាយ​របស់​ខ្ញុំ​។ លុះ​ខ្ញុំ​មាន​អាយុ​១២ឆ្នាំ​ ទើប​ម្ដាយ​ឪពុក​ខ្ញុំ​បញ្ជូន​ខ្ញុំ​ឲ្យ​ទៅ​សិក្សា​នៅ​សាលា​វត្ត​ក្ដុរ​ ឃុំ​ក្តុរ​ចាប់​ពី​ថ្នាក់​ទី​១២ ដល់​ថ្នាក់​ទី​១០​ពី​សង្គម​ចាស់​។ រហូត​ដល់​ឆ្នាំ​១៩៦០​ ខ្ញុំ​បាន​ឈប់​រៀន​មក​ជួយ​ធ្វើ​ស្រែ​ឪពុក​ម្ដាយ​នៅ​ស្រុក​កំណើត​។ ខ្ញុំ​នៅ​ជួយ​ធ្វើ​ការ​ងារ​ស្រែ​ចម្ការ​បាន​រយៈ​ពេល​មួយ​ឆ្នាំ​ ក្នុង​ឆ្នាំ​១៩៦២ ​ឪពុក​ម្ដាយ​ខ្ញុំ​ក៏​បាន​បញ្ជូន​ខ្ញុំ​ឲ្យ​ទៅ​នៅ​វត្ត​បវ៉ិល​ ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ឃុំ​បវ៉ិល​ ស្រុក​មង្គលបុរី​។ ខ្ញុំ​នៅ​បួស​រៀនក្នុង​វត្ត​បវ៉ិល​​បាន​ចំនួន​បី​​វស្សា​ ដល់​ឆ្នាំ​១៩៦៥ ខ្ញុំ​ក៏​បាន​សឹក​មក​ជួយ​ធ្វើ​ស្រែ​ម្ដាយ​ឪពុក​ខ្ញុំ​វិញ​។​ នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​ដដែល​ឈ្មោះ ឈន...

ចម្លើយសារភាពរបស់ លីម ស៊ុន[1] ឬ បាក់​ លីម បាន​បង្ហាញឲ្យ​ឃើញពីប្រវត្តិសកម្មភាព​​ និង​ផែនការ​​របស់​វៀត​ណាមនៅ​ក្នុងប្រទេស​ឡាវ និង​កម្ពុជា នៅមុនពេលនិង​ក្នុងអំឡុងនៃរបបខ្មែរក្រហម (១៩៧៥-១៩៧៩)។ លីម ស៊ុន បាន​រៀបរាប់អំពីការ​ក្តាប់ស្ថានការណ៍កងទ័ព ការ​គ្រប់​គ្រង​នៅ​តាម​ទីក្រុង​និង​ជនបទរបស់ខ្មែរក្រហម​ ព្រមទាំង​ជំហរ​​មហា​ជ​ននៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ទាំងពីរ ដើម្បីរាយការណ៍ជូន​​ ង្វៀង ធីបេ ដែលមាន​ឋានៈជា​សក្តិ៤របស់​វៀត​ណាម​ប្រចាំនៅភាគខាងត្បូងប្រទេសឡាវ។ លីម ស៊ុន ត្រូវបាន​ចាត់តាំងឲ្យ​ជ្រៀតចូល​កម្ពុជា​ពី​ប្រទេស​ឡាវ នៅថ្ងៃទី​៦ ខែមករា...

ខ្ញុំឈ្មោះ ជ្រឹង អ៊ី[1] អាយុ ៧៨ឆ្នាំ រស់នៅភូមិអណ្ដូងច្រុះ ឃុំអំពិល ស្រុកកំពង់សៀម ខេត្តកំពង់ចាម។ ខ្ញុំកើតនៅភូមិអណ្ដូងច្រុះ ឃុំអំពិល ស្រុកកំពង់សៀមនេះតែម្ដង។ ខ្ញុំរៀបការប្រពន្ធឈ្មោះ យឹម យន់ ខ្ញុំមានកូនប្រុសស្រីចំនួន​ ៧នាក់ ប្រកបមុខរបរធ្វើស្រែចម្ការ។ ឪពុកខ្ញុំឈ្មោះជ្រឹង និងម្ដាយ អាង បងប្អូនប្រុសស្រីចំនួន២នាក់។ នៅឆ្នាំ១៩៧០ ពេលដែលមានរដ្ឋប្រហារទម្លាក់សម្តេចសីហនុ បានកើតមានឡើង...

នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម (១៩៧៥ – ១៩៧៩) មានប្រជាជនប្រមាណ២លាននាក់បានស្លាប់ដោយសារការសម្លាប់ ការធ្វើការងារពលកម្មធ្ងន់ធ្ងរ ការអត់អាហារ និងឈឺគ្មានថ្នាំព្យាបាល។[1] យុង ខេង បានរៀបរាប់ថា ឪពុក និងបងប្រុសម្នាក់បានស្លាប់នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហមដោយសារជំងឺ និងត្រូវខ្មែរក្រហមយកទៅសម្លាប់។ រឿងរ៉ាវ ក្រុមគ្រួសារ យុង ខេង[2] នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហមមានដូចខាងក្រោម៖ ខ្ញុំឈ្មោះ យុង ខេង អាយុ ៦២ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើតនៅ...

ចាប់តាំងពីខ្មែរក្រហមចូលមកគ្រប់គ្រងប្រទេសកម្ពុជា កងទ័ពខ្មែរក្រហមបានដើរប្រមូល ស្រូវ អង្ករ ជ្រូកមាន់ទា របស់ប្រជាជននិងសម្ភារៈផ្សេងៗដែលមានតម្លៃរបស់ប្រជាជនដាក់នៅក្នុងសហករណ៍រួមគ្នាទាំងអស់។ ហើយគ្មានប្រជាជនណាដែលក្រោកឈរតវ៉ានឹងខ្មែរក្រហមនោះទេ។ ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំអាហារហូបចុកកាន់តែកាត់បន្ថយទៅរហូតឈានដល់ការហូបបបរអង្ករ១កំប៉ុងហូបគ្នា៣០នាក់ ដូច្នេះធ្វើឲ្យឪពុករបស់ ម៉ៅ បាត់បង់ជីវិត។ តែម ម៉ៅ ភេទប្រុស អាយុ ៦៨ឆ្នាំ ប្រកបរបរធ្វើស្រែចម្ការ។ ម៉ៅ មានស្រុកកំណើតនៅភូមិសំរោង ឃុំផ្ទះរុង ស្រុកបាកាន ខេត្តពោធិ៍សាត់។ បច្ចុប្បន្ននេះ ម៉ៅ រស់នៅភូមិសំរោង២...

ខែកក្តិកធ្លាក់ខ្យល់ ដែលប្រជាជនកម្ពុជាតែងតែហៅថា រដូវរំហើយ (ខែវិច្ឆិកា ខែធ្នូ និងខែមករា)[1] ក៏មានប្រារព្ធពិធីបុណ្យប្រពៃណីមួយចំនួនដូចជា បុណ្យកឋិនទាន[2] និងព្រះរាជពិធីបុណ្យអុំទូក អកអំបុក សំពះព្រះខែ ជាដើម។ រាប់តាមខែចន្ទគតិ ខែកក្តិកគឺជាខែទី១២ ឬជាខែចុងក្រោយនៃឆ្នាំនីមួយៗ ហើយក៏ជាពេលវេលាប្រមូលភោគផលស្រូវ ដាល់អំបុក និងបង្ហោះខ្លែងលេង។[3] ដោយរដូវរំហើយមានអាកាសធាតុត្រជាក់ និងធ្លាក់ខ្យល់ស្ងួត ប្រជាជនងាយប្រឈមនឹងមានជំងឺ ភ្នែកក្រហម និងជំងឺរលាកផ្លូវដង្ហើម[4] ជាពិសេសជំងឺឆ្លងផ្សេងៗដែលរាប់ទាំងជំងឺផ្តាសសាយថែមទៀត។ គិតចាប់ពីចុងឆ្នាំ២០១៩​ដល់ដើមឆ្នាំ២០២៣...

បដិវត្តន៍ ជាពាក្យមួយដែលមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមយកមកប្រើដើម្បីអូសទាញកម្លាំងប្រជាជន ពិសេសកសិករ​ក្រីក្រនៅតាមទីជនបទ ដើ​ម្បី​ឲ្យស្ម័គ្រចិត្តចូលរួមជាមួយចលនាខ្មែរក្រហម ក្នុងការផ្លាស់ប្តូរ​ប្រទេសជាតិចេញពីសង្គ្រាម ការទម្លាក់គ្រាប់បែក ប្រទេសទទួលបានឯករាជ្យ និងប្រជាជនរស់នៅស្មើភាពគ្នានៅក្នុងសង្គម។ បើយោងតាមវចនានុក្រុមខ្មែរសម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត ពាក្យបដិវត្តន៍ មានន័យថាគឺជាការ​ផ្លាស់​ប្ដូរ​យ៉ាង​ឆាប់​រហ័ស​នូវ​របប​គ្រប់គ្រង​ចាស់ ដែល​មិន​ចម្រើន​ឲ្យ​បាន​ចម្រើន​លូតលាស់​ទាន់​សម័យកាល​។ ខាងក្រោមនេះគឺជាប្រវត្តិរូបសង្ខេបរបស់ជនបដិវត្តន៍ម្នាក់ដែលនៅរស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហមបន្ទាប់ពីគាត់បានដើរតាមកាលពីអតីតកាល។ នៅគ្រានោះគាត់មានបំណងរួមចំណែករំដោះប្រ​ទេស​ជាតិពីភ្នក់​ភ្លើងសង្គ្រាម ការទម្លាក់គ្រាប់បែក និងលុបបំបាត់វណ្ណៈជិះជាន់នៅក្នុងសង្គម​៖ ប្រាក់ សឿន ហៅ សែ ភេទស្រី អាយុ៤៨ឆ្នាំ (ឆ្នាំ២០០៥)...

ក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យមិនមានសាលារៀនផ្លូវការទេ។ កុមារត្រូវបានបញ្ជូនឱ្យទៅរៀននៅក្រោមដើមឈើឬ នៅក្រោមផ្ទះប្រជាជន។ ខ្មែរក្រហមនិយាយថា«អង្គការគ្មានទេសញ្ញាបត្រ មានតែសញ្ញាឃើញ បើចង់បានបាក់អង​ បាក់ឌុប ត្រូវទៅយកនៅទំនប់ប្រឡាយ» ហើយថា«ការរៀនអក្សរៀនលេខមិនសំខាន់ទេ ការសំខាន់គឺការងារនិងចលនាបដិវត្តន៍»។[1] ប្រព័ន្ធអប់រំដ៏ខ្សត់ខ្សោយមួយនេះ អនុញ្ញាតឱ្យសិស្សរៀនបានត្រឹមតែសរសេរ អាន និងគណិតវិទ្យាមូលដ្ឋានតែប៉ុណ្ណោះ។[2] ញាណ សារុំ[3] គឺជាគ្រូបង្រៀនកុមារ។ ញាណ សារុំ រំឭកថា កាលនោះមានសិស្សចំនួន១០០នាក់ប៉ុន្តែមានគ្រូបង្រៀនចំនួន២នាក់។ គ្រានោះខ្ញុំបង្រៀននៅស្រុកជីក្រែង ខេត្តសៀមរាប។ ក្នុងមួយថ្ងៃសិស្ស តូចៗរៀនជារៀងរាល់ថ្ងៃប៉ុន្តែប្រសិនបើសិស្សជំទង់វិញរៀនបានតែមួយម៉ោងទេក្រៅពីនេះទៅរែកដីនិងជីកប្រឡាយ។...

ទន្លេសាប គឺជាទីកន្លែងជម្រកត្រីគ្រប់ប្រភេទ ហើយក៏ជាជម្រកសម្រាប់មនុស្ស ដូចជាការសង់ផ្ទះបណ្តែតទឹក។ បន្ទាប់ពីរបប លន់ នល់ ដួលរលំ ខ្មែរក្រហមបានឡើងកាន់កាប់អំណាចទាំងស្រុង។ នៅចន្លោះឆ្នាំ១៩៧៥-១៩៧៩ ខ្មែរក្រហមចាត់ទុកទន្លេសាបជាកន្លែងមួយដ៏សំខាន់។ ប្រជាជនមួយចំនួនត្រូវបានអង្គការខ្មែរក្រហមឱ្យទៅនេសាទត្រីតាមដងទន្លេសាប ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់តាមសហករណ៍និងក្រសួងនានាដែលបានកំណត់។ ត្រីរកបានរាប់តោន ប៉ុន្តែត្រីទាំងនោះមិនអាចផ្គត់ផ្គង់ដល់សហករណ៍ និងក្រសួងបានឡើយ។ តូច យឺន[1] ភេទប្រុស អាយុ ៥៣ឆ្នាំ(បច្ចុប្បន្នអាយុ៧៤ឆ្នាំ) មានស្រុកកំណើតនៅភូមិត្រើយវត្តអង្គរ ឃុំអង្គរ ស្រុកព្រៃឈរ ខេត្តកំពង់ចាម...

ឯកសារចម្លើយសារភាពសរសេរដោយដៃចំនួន១៥ទំព័រ របស់ អ៊ឹម ឈា ហៅ ឈាន មុនអង្គការចាប់ខ្លួនមានតួនាទី អនុលេខា វរសេនាតូច៧០១ វរសេនាធំ លេខ៦០១ កងពលលេខ១៧៤ នៅភូមិភាគកណ្ដាល។ ​​​ តាមរយៈចម្លើយសារភាពនៅក្នុងឯកសារ​ (J00១១០) បង្ហាញអំពីសកម្មភាព ឈ្មោះ ​ឈាន ​ចូលធ្វើបដិវត្តន៍ ​នៅឆ្នាំ១៩៧៣ តាមការណែនាំពីឈ្មោះ ថូ ធ្វើជាប្រធានភូមិខ្សាច់ទប់។ ឈាន...

ធី រ៉ុន[1] កាលជំនាន់សង្គមរាស្រ្តនិយមគឺជាក្មេងម្នាក់ដែលហ៊ានលួចដឹកជញ្ជូនអង្ករយកទៅឲ្យទាហានខ្មែរក្រហមដែលឈរជើងនៅត្រដក់ពង ថ្មាតពង និងអូរចាក់ស្ងួត។​​ រ៉ុន ​បានរៀបរាប់ពីការតស៊ូនិងការលំបាកដូចខាងក្រោម៖​ ធី រ៉ុន ​ភេទប្រុស​ អាយុ៦៥ឆ្នាំ សព្វថ្ងៃមានមុខរបរជាមន្រ្តីយោធា។ រ៉ុន មានស្រុកកំណើតនៅភូមិស្រែឫស្សី ឃុំពាម ស្រុកសាមគ្គីមានជ័យ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។​ ប​ច្ចុប្បន្នរស់នៅភូមិស្រែតាំងយ៉ ឃុំប្រម៉ោយ ស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍សាត់។ រ៉ុន មានឪពុកឈ្មោះ ចាន់ ទុំ...

លាង ស៊ីមហន ឈ្មោះបដិវត្តន៍ហៅ រស់ ភេទប្រុស កើតឆ្នាំ១៩៤៨។ ស៊ីមហន មានប្រពន្ធឈ្មោះ កាំង ឃុន (រៀបការនៅឆ្នាំ១៩៧៦) ឪពុកឈ្មោះ លាង ឡេង ម្ដាយឈ្មោះ គឹម តាក គាត់មានបងប្អូនប្រាំពីរនាក់។ កាំង ឃុន ភេទស្រី អាយុ៥២ឆ្នាំ(២០០៦)  ត្រូវជាភរិយារបស់ លាង ស៊ីមហន។...

យោងតាមឯកសារនៅរបស់មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារម្ពុជា បទសម្ភាសន៍ ជាមួយលោកយាយ កិ ស្មាន់ នៅថ្ងៃទី២១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤ ស្ថិតក្នុងភូមិក្ដុលលើ ឃុំទន្លូង ស្រុកមេមត់ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ មានរៀបរាប់ថា ចំបួរអារក្សឬ អារក្សចំបួរ គឺ ជាការស្នងបន្តគ្នាពី ជីដូន ជីតា តគ្នារហូតមកដល់កូនចៅជំនាន់ក្រោយ ដែលជាប់ខ្សែអារក្ស (ប្រជាជននៅក្នុងភូមិក្ដុលលើហៅថា អារក្សតពូជ)។ លោកយាយបានរៀបរាប់ថា៖ នាងខ្ញុំឈ្មោះ...

ខ្ញុំឈ្មោះ ណង ហែ[1] អាយុ៩៣ឆ្នាំ ភេទប្រុស ជាជនជាតិដើមភាគតិចស្ទៀង មានទីកន្លែងកំណើតនៅភូមិកោះថ្ម ឃុំទន្លូង ស្រុកមេមត់ ខេត្តកំពង់ចាម។ បច្ចុប្បន្នរស់នៅភូមិកោះថ្ម ឃុំទន្លូង ស្រុកមេមត់ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ។ ខ្ញុំមានម្ដាយឈ្មោះ សួន ជនជាតិដើមភាគតិចស្ទៀង ស្លាប់មុនឆ្នាំ១៩៧៩។ ឪពុកឈ្មោះ ណង ជនជាតិដើមភាគតិចស្ទៀង ស្លាប់ជំនាន់អាណានិគមជប៉ុនដោយសារជំងឺ។ បងប្អូន៥នាក់ ស្លាប់អស់៤នាក់។ ខ្ញុំមានភរិយាដើមឈ្មោះ...

ខ្ញុំឈ្មោះ ធាម បូវិន[1] អាយុ៦១ឆ្នាំ រស់នៅក្នុងភូមិអណ្ដូងក្រាំង ឃុំស្រមរ ស្រុកជើងព្រៃ ខេត្តកំពង់ចាម។ ខ្ញុំគឺជាគ្រូបង្រៀនចូលនិវត្តន៍។ ខ្ញុំរៀបការប្រពន្ធឈ្មោះ ហុង ហ្គេចឈីវ និងមានកូនប្រុសស្រីចំនួន៤នាក់។ ខ្ញុំកើតនៅភូមិស្ដៅ ឃុំស្ដៅ ស្រុកកងមាស ខេត្តកំពង់ចាម។ នៅពីក្មេង ខ្ញុំរៀនសូត្រនៅសាលាបឋមសិក្សាស្ដៅ។ ក្រោយពីរដ្ឋប្រហារសម្ដេចសីហនុ នៅឆ្នាំ១៩៧០ ប្រទេសមានសង្គ្រាម ខ្ញុំនិងគ្រួសាររត់ភៀសខ្លួនមកនៅខាងកងមាស។ នៅឆ្នាំ១៩៧១ កងទ័ពរំដោះខ្មែរក្រហមចូលដល់ក្នុងភូមិ...

ឡាញ់ ដល់[1]៖ បន្ទាប់ពីខ្មែរក្រហមបានរដោះទីក្រុងភ្នំពេញ នៅឆ្នាំ១៩៧៥ ខ្មែរក្រហមចាប់ផ្ដើមចូលមកកាន់កាប់ភូមិទួលគ្រួសបង្ខំគ្រួសារខ្ញុំនិងប្រជាជនរស់នៅក្នុងភូមិទាំងអស់ឲ្យទៅធ្វើការងារពលកម្មតាមក្រុម ដូចជាក្រុមធ្វើស្រែ ក្រុមកាប់ចម្ការដើម្បីបង្កបង្កើនផលស្រូវ ឯយុវជន យុវនារីមួយចំនួនត្រូវទៅរែកថ្ម រែកគ្រួស រែកដីនៅតាមកងចល័តឬតាមទីកន្លែងផ្សេងៗក្នុងស្រុកភ្នំក្រវាញ។ ថែមទាំងបង្អត់អាហារនិងធ្វើការលើសកំណត់យ៉ាងលំបាកគ្មានពេលសម្រាក។ ឡាញ់ ដល់ អាយុ៦២ឆ្នាំ មុខរបបជាកសិករ មានស្រុកកំណើតនៅភូមិទួលគ្រួស ឃុំស្រែតាំងយ៉ ស្រុកភ្នំក្រវាញ ខេត្តពោធិ៍សាត់។ បច្ចុប្បន្នរស់នៅភូមិទួលគ្រួស ឃុំប្រម៉ោយ ស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍សាត់។ ឪពុកឈ្មោះ...

ឯកសារចម្លើយសារភាពសរសេរដោយដៃចំនួន៤២ទំព័រ ឈ្មោះ ទេព មួយស្រេង ឈ្មោះ បដិវត្តន៍ ទេព ញឹម។ ទេព ញឹម បានសរសេរចម្លើយសារភាពរបស់ខ្លួនដោយផ្ទាល់ដៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី២១ ដល់ ២៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៧។ ទេព ញឹម បានចូលបដិវត្តន៍តាំងពីឆ្នាំ១៩៧០។ ក្រោយមក ទេព ញឹម មានការថ្នាំងថ្នាក់ជាមួយបដិវត្តន៍ ដោយសារតែគ្មានប្រាក់ខែ ទើប...

នៅក្រោមរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ មនុស្សជាង២លាននាក់ បានបាត់បង់ជីវិតដោយសារការសម្លាប់ ការធ្វើការហួសកម្លាំង ការអត់ឃ្លាន និងមនុស្សមួយចំនួនទៀតស្លាប់ដោយសាររងរបួសនិងគ្មានការព្យាបាលជំងឺត្រឹមត្រូវ។[1] អ្នកជំងឺទាំងនោះ ភាគច្រើនត្រូវបានបាត់បង់ជីវិតមុនពេលមកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យ។ មន្ទីរពេទ្យត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយពេទ្យដែលគ្មានជំនាញ និងវិជ្ជាជីវៈ។ ជាក់ស្តែង អតីតពេទ្យនាសម័យខ្មែរក្រហមបាននិយាយថា ភាគច្រើនពេទ្យត្រូវបានជ្រើសរើសសម្រាប់កងពលរបស់គាត់ គឺជាយុវនារីដែលមិនចេះអក្សរ និងរៀនបានត្រឹមតែប៉ុន្មានខែមុនព្យាបាលអ្នកជំងឺទូទៅ។ ចំណែកថ្នាំសង្កូវមានតែថ្នាំបុរាណខ្មែរ និងថ្នាំដែលនាំចូលពីប្រទេសចិនដែលមានចំនួនតិចតួចប៉ុណ្ណោះ។ ក្រៅពីការសម្លាប់យ៉ាងរង្គាល កត្តាទាំងនេះបានរួមចំណែកដល់ការបាត់បង់ជីវិតមនុស្សជាច្រើននាក់នាសម័យនោះ។ ប្រាក់ និត[2] មានអាយុ ៥៤ឆ្នាំ (២០១១) រស់នៅភូមិស្វាយ...

ជា សុខ​ហេង[1] ភេទស្រី អាយុ​​៦១ឆ្នាំ​ មានទីកន្លែង​កំណើតនៅក្នុងភូមិ​ក្រយា ឃុំក្រយា ស្រុកស្ទោង​ ខេត្ដ​កំពង់ធំ​។ បច្ចុប្បន្ន សុខហេង ​រស់នៅ​ក្នុង​ស្រុក​អន្លង់វែង ខេត្ដឧត្ដរមានជ័យ។ សុខហេង បាននិយាយថា ៖ «ខ្ញុំមានបងប្អូន​ចំនួន​៥នាក់ (ស្រី៣នាក់ និងប្រុស​២នាក់)​។ កាលពី​កុមារ​ភាព​ ខ្ញុំមិនបាន​រៀនសូត្រនោះទេ។ នៅក្នុងជំនាន់ខ្មែរក្រហម ខ្ញុំរស់នៅក្នុង​កងកុមារ និង​ធ្វើ​ការងារ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​ដូចជា រើសអាចម៍គោ ដាំ​ដំឡូង...

អ្នកនិពន្ធ៖ ស៊ីង ហឺភីង[1]   ចាប់ពីថ្ងៃទី១៤ ខែតុលា ឆ្នាំ​១៩៧៨ ដល់​ថ្ងៃទី១៣ ខែមករា ឆ្នាំ​១៩៧៩ អ្នកនិពន្ធបាន​រួមដំណើរ​ជាមួយ​ប្រតិភូ​ជំនាញការ​ផ្លូវដែក​ចិនដែល​មកជួយទំនុកបម្រុងការងារ​នៅក្នុង​កម្ពុជា[​ប្រជាធិបតេយ្យ]។​ នៅពេលនោះ កម្ពុជា​[​ប្រជាធិបតេយ្យ] កំពុង​ប្រឈមជាមួយនឹងវិបត្ត​សេដ្ឋកិច្ចផង ហើយថែមទាំងពើបប្រទះ​ជាមួយ​នឹងការធ្វើបន្សុទ្ធកម្មផ្ទៃក្នុង​ផង។ នៅក្នុង​អំឡុងពេលនោះ វៀតណាម​កំពុង​បង្កើនសន្ទុះប្រយុទ្ធជាមួយ​នឹង​កម្ពុជា​[​ប្រជាធិបតេយ្យ]។ អ្នក​និពន្ធ​ គឺជា​សាក្សី​ផ្ទាល់​ចំពោះភាពបរាជ័យ​របស់​ខ្មែរក្រហម ព្រមទាំង​រួមដំណើរជាមួយនឹង​ជំនាញការចិន​រាប់ពាន់រូប​ ធ្វើដំណើរពីទីក្រុង​ភ្នំពេញ​ឆ្ពោះទៅកាន់មូលដ្ឋាន​ភាគពាយ័ព្យក្នុង​ខេត្ត​បាត់​ដំបង ដោយ​ដៃយួរ​សំពាយ ដើរឆ្លង​ព្រំដែន​កម្ពុជា​ថៃតាម​ស្ពានឈើតូចមួយឆ្លងទន្លេ។ ក្រោយមក ប្រតិភូបានទៅដល់​មូលដ្ឋានទ័ពសមុទ្ររបស់ថៃ​ដើម្បី​ឡើងនាវាឈ្មោះ...

នៅពេលកងទ័ពវៀតណាមវាយចូលមកខេត្តស្វាយរៀងនៅចុងឆ្នាំ១៩៧៧ ខ្ញុំនិងក្រុមគ្រួសារបានរត់ភៀសខ្លួនទៅនៅជំរំនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម ព្រោះខ្លាចខ្មែរក្រហមចាប់ខ្លួន។​ ខ្ញុំឈ្មោះ អ៊ុក សៀត[1] កើតនៅឆ្នាំ១៩៥០ នៅភូមិតាប៉ោង ឃុំសង្កែ ស្រុករំដួល ខេត្តស្វាយរៀង។ ខ្ញុំមានប្រពន្ធឈ្មោះ ពីន សារ៉ាន អាយុប្អូនខ្ញុំបួនឆ្នាំ និងមានកូនទាំងអស់១១នាក់។ កូនខ្ញុំស្លាប់អស់៧នាក់នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ហើយសព្វថ្ងៃនៅរស់តែ៤នាក់ប៉ុណ្ណោះ។ នៅពេលខ្ញុំអាយុបាន៨ឆ្នាំ ខ្ញុំបានចូលរៀន​នៅសាលាពាមអំពិល ដែលមានចម្ងាយ៥គីឡូម៉ែត្រពីផ្ទះរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំរៀនរយៈពេល៥ឆ្នាំ គឺដល់ថ្នាក់ទី១០ពីសង្គមក៏ឈប់រៀន។ ខ្ញុំរៀនបានត្រឹមថ្នាក់ទី១០ ដោយសារខ្ញុំរៀនត្រួតថ្នាក់។...

នាងខ្ញុំបានរស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា តាំងពីចាប់កំណើតប្រសូត្រចេញពីផ្ទៃម្តាយរហូតដល់ធំពេញវ័យធ្លាប់ឆ្លងកាត់របបសង្គមរាស្រ្តនិយមដែលបានដឹកនាំប្រទេសជាតិឲ្យមានការអភិវឌ្ឍរីកចម្រើនដោយសារភាពវៃឆ្លាតរបស់សម្តេចព្រះ​ នរោត្តម សីហនុ។ នៅឆ្នាំ១៩៧០ បន្ទាប់ពីកើតមានរដ្ឋប្រហារទម្លាក់សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ។ លោកសេនាប្រមុខលន់ នល់ បានបង្កើតរដ្ឋាភិបាលថ្មីដែលមានឈ្មោះថា (រដ្ឋាភិបាលនៃរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ)។ របបមួយនេះបានធ្វើឲ្យប្រទេសកម្ពុជាទាំងមូលធ្លាក់ចូលក្នុងសង្រ្គាមអស់រយៈពេលប្រាំឆ្នាំ។ ទោះបីរបបលោកលន់ នល់ បានបង្កើតសង្រ្គាមក៏ពិតមែន តែជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជនតាមទីជនបទស្រែចម្ការមិនមានអ្វីខ្វះខាតប៉ុន្មានដែរ។ យ៉ាងណាមិញខ្ញុំបានសង្កេតឃើញថា មានតែរបបខ្មែរក្រហមមួយគត់ដែលធ្វើឲ្យប្រជាជនកម្ពុជារួមទាំងជនជាតិដើមភាគតិចជាច្រើនអម្បូរនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជារងទុក្ខវេទនាដោយសារគ្មានរបបអាហារគ្រប់គ្រាន់។ នៅក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យរឿងអត់អាហារបានក្លាយទៅជាទម្លាប់លែងចង់និយាយស្តីមានហូបក៏ហូបស្រេចតែមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ខាងលើជាអ្នកកំណត់វាសនា។ នាងខ្ញុំឈ្មោះ ពូយ ប្ល៉ក់ អាយុ៧៥ឆ្នាំ ជាជនជាតិចារ៉ាយមានប្តីនិងកូនចំនួនពីរនាក់។...

ខ្ញុំឈ្មោះ អ៊ុត យាម[1] កើតនៅឆ្នាំ១៩៥៨ នៅភូមិព្រែកត្នោតលើ ឃុំព្រែកត្នោតលើ ស្រុកស្រីសន្ធរ ខេត្តកំពង់ចាម។ ខ្ញុំគឺជាកូនទី២ក្នុងចំណោមបងប្អូនប្រុសស្រីទាំងអស់ចំនួន៥នាក់។ ខ្ញុំសិក្សារៀនសូត្រដល់ថ្នាក់ទី១១ចាស់នៅសាលាបឋមសិក្សាព្រែកត្នោតលើ ដែលស្ថិតនៅក្នុងភូមិកំណើតរបស់ខ្ញុំ។ ដោយ​សារ​តែមានជីវភាពក្រីក្រ ខ្ញុំសម្រេចចិត្តឈប់រៀនដើម្បីជួយការងារស្រែចម្ការឪពុកម្ដាយ។ ខ្ញុំធ្វើស្រែចំការ រហូតដល់រដ្ឋប្រហារលន់ នល់ កើតឡើង។ នៅពេលនោះ អ្នកភូមិជាច្រើនចូលរួមការធ្វើបាតុកម្មដង្ហែឡើងទៅភ្នំពេញ។ មិនយូរប៉ុន្មាន កងទ័ពរំដោះខ្មែរក្រហមចូលមកក្នុងភូមិព្រែកដំបូកក្រោម និងស្នាក់អាស្រ័យនៅក្រោមផ្ទះរបស់អ្នកភូមិ។ ចន្លោះពីឆ្នាំ១៩៧១និងឆ្នាំ១៩៧២ ខ្ញុំស្ម័គ្រចិត្តចូលរួមជាមួយបដិវត្តន៍ និងធ្វើកងឈ្លបភូមិ។...

ខ្ញុំឈ្មោះ អ៊ន ហុងសាយ[1] ភេទប្រុស អាយុ៧៦ឆ្នាំ កើតនៅភូមិព្រែកដំបូកក្រោម ឃុំព្រែកដំបូក ស្រុកស្រីសន្ធរ ខេត្តកំពង់ចាម។ ខ្ញុំរៀបការប្រពន្ធឈ្មោះ ឌី សាវឿន និងមានកូនទាំងអស់ចំនួន៦នាក់ ប្រុស២ ស្រី៤។ ខ្ញុំមានឪពុកឈ្មោះ អ៊ន និងម្ដាយឈ្មោះ ណៃ។ ខ្ញុំមានបងប្អូនសរុបចំនួន៦នាក់ (ប្រុស២ ស្រី ៤)។ នៅវ័យកុមារ ខ្ញុំរៀននៅសាលាបឋមសិក្សាព្រែកដំបូកត្រឹមថ្នាក់ទី៩ចាស់។...

ការកសាងកម្លាំងក្បត់បដិវត្តន៍ក្នុងស្រទាប់កម្មាភិបាលខ្មែរក្រហម គឺជារឿងរ៉ាវមួយក្នុងចំណោមរឿងរ៉ាវជាច្រើនដែលបានកើតឡើងនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។ ទន្ទឹមនឹងខ្មែរក្រហមមានផែនការច្បាស់លាស់ក្នុងការកម្ទេចសត្រូវវណ្ណៈរបស់ខ្លួនដែលជាទាហាន និងមន្ត្រីរដ្ឋការក្នុងរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ព្រមទាំងជនជាតិអ៊ិស្លាម វៀតណាម និងអនិកជនចិនក្នុងទូទាំងប្រទេស[1] កម្មាភិបាលក្រោមបង្គាប់របស់ខ្លួនមួយចំនួនបាននាំគ្នាប្រឆាំងទៅនឹងអង្គការបដិវត្តន៍ទៅវិញ ហើយហេតុការណ៍នេះបានបន្សល់ទុកជាភស្តុតាងប្រវត្តិសាស្ត្រមិនអាចបំភ្លេចបាន តាមរយៈចម្លើយសារភាពរបស់ជនក្បត់ដែលបង្ហាញពីខ្សែសង្វាក់នៃអំពើក្បត់។ តាំងពីភ្លាមៗក្រោយថ្ងៃរដ្ឋប្រហារឆ្នាំ១៩៧០ ហេតុការណ៍ក្បត់បដិវត្តន៍បានលេចរូបរាងឡើងនៅពាសពេញប្រទេសកម្ពុជា ហើយនៅតែបន្តរហូតដល់ចុងឆ្នាំ១៩៧៨។[2] សកម្មភាពទាំងនេះ បានបង្ហាញឲ្យឃើញពីការប្រើប្រាស់ឈ្មោះបដិវត្តន៍ មកបិទបាំងសកម្មភាពក្បត់បដិវត្តន៍របស់មនុស្សមួយក្រុម ដែលតស៊ូដើម្បីការផ្លាស់ប្តូររបបសង្គមចេញពីការដឹកនាំរបស់ខ្មែរក្រហម។ ខ្មែរក្រហម បានចោទប្រកាន់អ្នកទាំងនោះថា ជាក្រុម«ខ្មែរ-ស», «សេ-អ៊ី-អា», «កា-ហ្សេ-បេ», «ពួកសេរី», «ខ្មាំងស៊ីរូងផ្ទៃក្នុង», និង...

ឈ្មោះ ជា ម៉ុង ភេទប្រុស អាយុ ៣០ឆ្នាំ។[1] ម៉ុង បានសិក្សារៀនសូត្រត្រឹមថ្នាក់ទី៤ នៃអនុវិទ្យាល័យព្រៃដើមថ្នឹង ស្រុកស៊ីធរកណ្ដាល ខេត្តព្រៃវែង។ ម៉ុង កើតនៅភូមិពានា ឃុំអំពិលត្រាវ (បច្ចុប្បន្នឃើញមានតែឃុំអំពិលក្រៅ) ស្រុកស៊ីធរកណ្ដាល តំបន់២២ ភូមិភាគបូព៌ា។ ឪពុករបស់គាត់ឈ្មោះ ជា ស៊ឹម ហើយម្ដាយឈ្មោះ អ៊ូ មិន និងមានបងប្អូន៤នាក់។...

ខ្ញុំឈ្មោះ ឯម ទី ភេទស្រី កើតនៅឆ្នាំ១៩៧២។ ទីកន្លែងកំណើតស្ថិតនៅភូមិក្រាំងរលួស ឃុំក្រាំងស្នាយ ស្រុកឈូក ខេត្តកំពត។ ទីលំនៅបច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅភូមិបាក់នឹម ឃុំច្រេស ស្រុកជុំគិរី ខេត្តកំពត។ ឪពុកឈ្មោះ ស ភួង (ស្លាប់) ម្តាយឈ្មោះ រស់ ម៉ុន (ស្លាប់) និងបងប្រុសខ្ញុំម្នាក់ត្រូវបានស្លាប់ក្នុងរបបខ្មែរក្រហមនៅឆ្នាំ១៩៧៥។ ខ្មែរក្រហមចាប់តាំងឲ្យបងប្រុសខ្ញុំចូលធ្វើជាទាហាន ការពារតាមព្រំដែន។ ខ្ញុំកើតមកចំពេលកើតសង្គ្រាម...

លាង ស៊ីមហន ឈ្មោះបដិវត្តន៍ហៅ រស់ ភេទប្រុស កើតឆ្នាំ១៩៤៨។ ស៊ីមហន មានប្រពន្ធឈ្មោះ កាំង ឃុន (រៀបការនៅឆ្នាំ១៩៧៦) ឪពុកឈ្មោះ លាង ឡេង ម្ដាយឈ្មោះ គឹម តាក គាត់មានបងប្អូនប្រាំពីរនាក់។ កាំង ឃុន ភេទស្រី អាយុ៥២ឆ្នាំ(២០០៦)  ត្រូវជាភរិយារបស់ លាង ស៊ីមហន។...

ពេន ហន បានសម្រេចចិត្តចូលធ្វើជាយោធាខ្មែរក្រហមនៅអាយុ១៥ឆ្នាំ។ ហន បានចូលរួមក្នុងសមរភូមិប្រយុទ្ធ និងបានឆ្លងកាត់រឿងរ៉ាវដែលមានគ្រោះថ្នាក់ស្ទើរបាត់បង់ជីវិត។ ពេន ហន ភេទប្រុស អាយុ៦៦ឆ្នាំ[1] មានមុខរបរធ្វើចម្ការ។ ហន មានស្រុកកំណើតនៅភូមិបឹងព្រៃ ឃុំស្នឹង ស្រុកបាណន់ ខេត្តបាត់ដំបង។ បច្ចុប្បន្នរស់នៅភូមិស្ទឹងថ្មី ឃុំប្រម៉ោយ ស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍សាត់។ ហន មានឪពុកឈ្មោះ ហ៊ុន ពេន (ស្លាប់)...

ឯកសារប្រវត្តិរូបសង្ខេប I០៨៣៦២  និង ចម្លើយសារភាពនៅសន្ដិសុខមន្ទីរស-២១ ដែលតម្កល់នៅមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាមានលេខសម្គាល់ D៤១៧៨០[1] ក្នុងទំព័រដំបូងបានបង្ហាញពីតួនាទីរបស់ឈ្មោះ សួន កាសេត្រ[2] រៀនចប់ផ្នែកវិស្វករក្សេត្រកម្ម នៃក្រុងសិបប្ល៊ូ ប្រទេសប៊ែលហ្សិក (១៩៥៥-១៩៦០) និងជាអគ្គនាយកទីស្ដីការរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងកសិកម្ម នៃរបបសាធារណៈរដ្ឋខ្មែរ ឬ របប លន់ លន់ ចន្លោះឆ្នាំ១៩៧២-១៩៧៥[3]។ សួន កាសេត្រ ត្រូវបានអង្គការឃាត់ខ្លួននៅចំណុចភូមិទួលទ្រា ឃុំព្រែកក្មេង ស្រុកល្វាឯម...

ទិត្យ មន[1] ភេទប្រុស អាយុ៧៩ឆ្នាំ មានទីកន្លែងកំណើតនៅក្នុងភូមិអូរ ឃុំសង្វើយ ស្រុកជីក្រែង ខេត្ត​សៀមរាប។ បច្ចុប្បន្ន មន រស់នៅក្នុង​ស្រុក​អន្លង់វែង ខេត្ត​ឧត្តរមានជ័យ។​ មន បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំមានបងប្អូនបង្កើត​ចំនួន៣នាក់ ហើយខ្ញុំគឺ​ជាកូនប្រុស​ច្បងនៅក្នុងគ្រួសារ។ កាល​ពី​កុមារភាព ខ្ញុំរៀនបានថ្នាក់ទី២ពីសង្គមចាស់​ (បច្ចុប្បន្ននេះ ថ្នាក់ទី១១)។ កាល​ពីដើម ខ្ញុំ​មិន​ដែល​ចាញ់​អ្នក​​ណា​ទេ ទាក់ទងនឹង​ការ​សរសេរនិងអានអក្សរខ្មែរ។ ដោយសារតែសង្គ្រាម ខ្ញុំ​​បាន​ឈប់​រៀន​នៅ​សាលា​រដ្ឋ។...

ក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ(១៩៧៥-១៩៧៩)ប្រទេសកម្ពុជាធ្លាក់ក្នុងការគ្រប់គ្រងរបស់ខ្មែរក្រហម ដែលជារបបមួយឃោរឃៅនិងធ្វើបាបប្រជាជនដោយមិនរើសមុខមិនថាក្មេងឬចាស់ ប្រុសឬស្រីទេ។ ក្នុងចំណោមប្រជាជនកម្ពុជាទាំងអស់ក៏មាន រឹក អៀង គឺកុមារម្នាក់ដែលត្រូវបានខ្មែរក្រហមប្រើឲ្យធ្វើការគ្មានពេលសម្រាក និងបានធ្វើទារុណកម្មទៅលើ រឹក អៀង ដោយមូលហេតុលួចពោតហូប៤ផ្លែ ព្រោះតែទ្រាំនឹងភាពអត់ឃ្លានមិនបាន។ ខ្ញុំឈ្មោះ រឹក អៀង ភេទប្រុស អាយុ៥៦ឆ្នាំ ខ្ញុំមានស្រុកកំណើត ភូមិពងទឹក ឃុំទន្លូង ស្រុកមេមត់ ខេត្តកំពង់ចាម។ បច្ចុប្បន្នខ្ញុំរស់នៅភូមិក្ដុលលើ ឃុំទន្លូង ស្រុកមេមត់...

ស ផុន[1] ភេទស្រី អាយុ​៦៤ឆ្នាំ មានទីកន្លែង​កំណើតនៅក្នុងភូមិ​តាឯក ឃុំ​រុនតាឯក ស្រុកបន្ទាយ​ស្រី ខេត្ដ​សៀមរាប​។ បច្ចុប្បន្ន​ ផុន រស់នៅស្រុក​អន្លង់វែង ខេត្ដឧត្ដរមានជ័យ។ ផុន បាន​និយាយថា៖ «ខ្ញុំជាកូន​ទី២នៅក្នុងចំណោម​បង​ប្អូនចំនួន​៣នាក់ (ស្រីចំនួន​២នាក់ និង​ប្រុស​ចំនួន១នាក់)។ កាលពី​កុមារភាព ​ខ្ញុំមិន​បានរៀន​សូត្រនោះទេ ដោយសារ​ភ្លើង​សង្គ្រាមបាន​ឆាប​ឆេះ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេសយើង​។​ យើងមិនអាច​ធ្វើកសិកម្មបាន​នោះទេ​។ ឪពុកម្ដាយ​របស់ខ្ញុំ​គឺជាកសិករក្រី​ក្រ។ ខ្ញុំ​ធ្លាប់​ឃើញយន្ដហោះ​ទម្លាក់គ្រាប់បែក​​​ក្នុងសម័យ លន់ នល់។...

នៅក្រោយថ្ងៃជ័យជម្នះនៅថ្ងៃទី ១៧ មេសា​ ១៩៧៥ ប្រទេសកម្ពុជា​ មានរបបគ្រប់គ្រងមួយថ្មី គឺរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។ បន្ទាប់មករបបនេះបានធ្វើមហាសន្និបាតលើកទី៣របស់ខ្លួនចន្លោះពីថ្ងៃ១៥ ដល់១៩ ខែឆ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៥ មហាសន្និបាតនោះបានរៀបចំសេចក្តីព្រាងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។[1] រដ្ឋធម្មនុញ្ញរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ដែលមានចែកជា ១៦ជំពូក​ និងត្រូវបានប្រកាសប្រើជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី០៥​ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៦។ អំពីរបបរដ្ឋ​ របបសេដ្ឋកិច្ច​ និងរបបដឹកនាំ[2] នៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យបានចែងថា កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ​ ជារដ្ឋមួយឯករាជ្យ ឯកភាព...

កងចល័តតំបន់៣១ ភូមិភាគបស្ចិមនៃរបបខ្មែរក្រហម (១៩៧៥ – ១៩៧៩) មានយុវជន យុវនារី ប្រមាណ១០០០នាក់ ប៉ុន្តែនៅដំណាក់កាលចុងក្រោយនៃរបបនេះកងចល័តតំបន់៣១ នៅសល់យុវជន យុវនារីប្រមាណ៣០០នាក់ប៉ុណ្ណោះ។ យុវជន យុវនារីជាច្រើនបានស្លាប់ដោយសារការងារពលកម្មធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំង និងមិនមានអាហារហូបចុកគ្រប់គ្រាន់។ ជា សាយ័ន្ត អតីតយុវជនកងចល័តតំបន់៣១​ភូមិភាគបស្ចិមនៃរបបខ្មែរក្រហមបានរៀបរាប់បទពិសោធន៍ជីវិតលំបាកវេទនានៅក្នុងកងចល័ត៣១ដូចខាងក្រោម៖ ខ្ញុំឈ្មោះជា សាយ័ន្ត[1] ភេទប្រុស អាយុ៦៥ឆ្នាំ សព្វថ្ងែរស់នៅឃុំថ្មដា ស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍​សាត់។ ខ្ញុំមានស្រុកកំណើតនៅភូមិល្បើក...

ប៉ុល ស៊ុន ភេទប្រុស អាយុ ៦៩ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើតនៅភូមិពាមខ្វាវ ឃុំអូរ ស្រុកភ្នំស្រួច ខេត្តកំពង់ស្ពឺ។ បច្ចុប្បន្ន រស់នៅភូមិកណ្ដាល ឃុំថ្មដា ស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍សាត់។ ស៊ុន[1] មានឪពុកឈ្មោះ ប៉ុល សាំង (ស្លាប់) តាំងពីសម័យអាណានិគមបារាំងមកម្ល៉េះ ម្ដាយឈ្មោះ ទូច យ៉ឹម (ស្លាប់)ក្នុងសម័យអាណានិគមបារាំងដូចគ្នា។ ស៊ុន...

ការស្តាប់សាច់រឿង និងការស្វែងយល់ពីបទពិសោធន៍ដែលធ្លាប់ឆ្លងកាត់របបខ្មែរក្រហម ជាកត្តាជំរុញដល់ការព្យាបាលសុខភាពឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ដល់អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម។ តាមរយៈការចុះសម្ភាសន៍អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហមប្រមាណជា ៦ម៉ឺននាក់[1] ដែលធ្វើឡើងដោយអ្នកស្ម័គ្រចិត្តកម្ពុជា នៃមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាក្រោមគម្រោងលើកកម្ពស់សិទ្ធ និងធ្វើឲ្យប្រសើឡើងវិញនូវស្ថានភាព សុខភាពរបស់អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម ដែលចាប់ផ្តើមក្នុងខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១ រហូតមកដល់ឆ្នាំ២០២៤ នេះ នូវសំណួរដែលសួរថា «តើរឿងរ៉ាវអ្វីដែលធ្វើឲ្យ អ៊ំ ពូ មីង យាយ តា មិនអាចបំភ្លេចបានអំពីរបបខ្មែរក្រហម?» ចម្លើយដែលទទួលយ៉ាងលើសលប់ ឬស្ទើរតែ ៩៩ភាគរយនៃបទសម្ភាសន៍ប្រមាណជា  បាននិយាយថា...

បន្ទាប់ពីព្រឹត្តិការណ៍ធ្វើអត្តឃាតរបស់ សោ ភឹម លេខាភូមិភាគបូព៌ាមានមនុស្សជាប់ពាក់ព័ន្ធជាច្រើនត្រូវបានសម្លាប់ និងចាប់ខ្លួន។ ការសម្លាប់ខ្លួនរបស់ សោ ភឹម គឺដើម្បីគេចចេញពីការចាប់ខ្លួនរបស់មជ្ឈិមបក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជាដែលចោទប្រកាន់ថាគាត់ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើក្បត់ដោយបានចូលដៃជាមួយវៀតណាមចង់ធ្វើរដ្ឋប្រហារផ្តួលរលំរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។ ក្នុងបទសម្ភាសន៍មួយកាលពីឆ្នាំ២០០៦ ខៀវ សំផន បានលើកឡើងថា វន វ៉េត និង សោ ភឹម ត្រូវបានចាប់ខ្លួនដោយសារតែអ្នកទាំងពីរជាភ្នាក់ងាររបស់យួន។[1] កម្មាភិបាល កងទ័ពបក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា (កបម) ឬប្រជាជន នៅភូមិភាគបូព៌ា ត្រូវបានចោទប្រកាន់ថាក្បត់...

នៅចន្លោះពីឆ្នាំ១៩៧០ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៣ យុវជនយុវនារីជាច្រើននាក់បានស្ម័គ្រចិត្តចូលបម្រើបដិវត្តន៍ខ្មែរក្រហម ប៉ុន្តែចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧៣ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧៥ មានតែយុវជននិងយុវនារីមួយចំនួននៅតែបន្តស្ម័គ្រចិត្តចូលបដិវត្តន៍ និងមួយចំនួនទៀតត្រូវបានកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមភូមិឃុំ កេណ្ឌបញ្ជូលក្នុងកងទ័ព។[1] គឹម ណៃ[2] ភេទស្រី អាយុ៦៤ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើតនៅស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ ខេត្តស្ទឹងត្រែង។ គឹម ណៃ បានរៀបរាប់បទពិសោធន៍ជាកងនារីជញ្ជូនគ្រាប់យកទៅសមរភូមិថា៖ កាលនោះខ្មែររំដោះកេណ្ឌខ្ញុំឬស្ម័គ្រចិត្តដូចតែគ្នាបើមិនទៅនឹងលំបាក។ ឆ្នាំ១៩៧៣ ខ្មែរក្រហមកេណ្ឌខ្ញុំចូលជញ្ជូនគ្រាប់។ នៅចុងឆ្នាំ១៩៧៤ ជិតរំដោះភ្នំពេញខ្ញុំបានជញ្ជូនគ្រាប់នៅខាងជើងភ្នំពេញ ក្បែរព្រែកព្នៅដែលទៅមកពីសមរភូមិមានចម្ងាយ៤ទៅ៥គីឡូម៉ែត្រ។ នៅឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៦...

នៅក្នុងសម័យកាលមួយដ៏លំបាក សូម្បីអាហារហូបចុកមិនគ្រប់គ្រាន់។ ថ្ងៃទី១៦ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ វិទ្យុផ្សាយសំឡេងលួចលាក់របស់ក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជាបានផ្សាយនូវសេចក្តីប្រកាស ដល់ប្រជាជនទាំងអស់ជាទីគោរពស្នេហា[1]។ នេះគឺជាកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធរំដោះជាតិប្រជាជនកម្ពុជាយើង[2]។ កងកម្លាំងត្រូវស្តាប់បញ្ជាថ្នាក់លើ ដើម្បីការរស់នៅសុខសប្បាយនិងមានជីវិតបន្ត។ ឈ្មោះ លុន អិន[3] ភេទប្រុស អាយុ ២២ឆ្នាំ(ឆ្នាំ១៩៧៧) កើតនៅភូមិអន្សក្រហាយ ឃុំសំបូរ ស្រុកកំពង់ស្វាយ ខេត្តកំពង់ធំ ភូមិភាគកណ្ដាល បច្ចុប្បន្នឃុំសំបូរណ៍ ស្ថិតក្នុងស្រុកប្រាសាទសំបូរ ខេត្តកំពង់ធំ។ ឆ្នាំ១៩៦៩...

ឯកសារចម្លើយសារភាពសរសេរដោយដៃចំនួន១៦ទំព័រ ជារបស់ ​អម អ៊ីម​ មុនអង្គការចាប់ខ្លួន មានតួនាទី​ជាប្រធានកងអនុសេនាតូច។ តាមរយៈចម្លើយសារភាពនៅក្នុងឯកសារ (J00០​៨២) ​បង្ហាញអំពីសកម្មភាពឈ្មោះ អ៊ីម និងបក្ខពួកចំនួន២៥នាក់ ចូល​ធ្វើបដិវត្តន៍ និងបណ្ដុះគំនិតឲ្យយុទ្ធជនប្រឆាំងនឹងអង្គការ ​តាមការណែនាំពីឈ្មោះ ​សាមាន ​ជាអ្នកដឹកនាំ និងបំផុសឲ្យយុទ្ធជនប្រឆាំងនឹងអង្គការបដិវត្តន៍ដើម្បីទទួលសេរីភាពឡើងវិញ។ ​ឯកសារនេះ បានបង្ហាញអំពីឈ្មោះ អ៊ីម ត្រូវ​អង្គការចាប់ខ្លួននៅខែ​មករា ឆ្នាំ១៩៧៧ ​ប៉ុន្តែមិនបានបញ្ជាក់ កាលបរិច្ឆេទសម្លាប់នៅថ្ងៃណាទេ។ ​នៅ​ក្នុង​ឯកសារនេះ...

រឿន គឺជាកងទ័ពខ្មែរក្រហមម្នាក់ដែលខិតខំប្រឹងប្រែងបំពេញការងារបានល្អ រហូតបានឡើងឋានៈជាមេក្រុមក្នុងកងអនុសេនាតូច។ កែវ រឿន បានរៀបរាប់ដំណើរជីវិតរបស់ខ្លួនតាំងពីនៅកងយុទ្ធជន រហូតបានក្លាយជាមេក្រុមកងទ័ពខ្មែរក្រហមដូចខាងក្រោម៖ កែវ រឿន[1] ភេទប្រុស អាយុ៧១ឆ្នាំ​ ស​ព្វថ្ងៃប្រកបមុខរបរធ្វើចម្ការ។ រឿន មានស្រុកកំណើតនៅភូមិតាចេស ឃុំពេជ្រចង្វារ ស្រុកបរិបូរណ៍ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។ សព្វថ្ងៃរស់នៅភូមិចំការជ្រៃខាងត្បូង ឃុំអន្លងរាប ស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍សាត់។ រឿន មានប្រពន្ធឈ្មោះ អ៊ូច ឡៃ...

នៅក្នុងចម្លើយសារភាព កែវ សាន ហៅសុខ បានរៀបរាប់ឈ្មោះខ្សែរយៈរបស់ខ្លួនចំនួន ២៣៧[1] នាក់។ ក្រៅពីឈ្មោះកម្មាភិបាល សាន បានរៀបរាប់អំពីសកម្មភាពប្រជុំ ការអប់រំនយោបាយ និងការអនុវត្តន៍សកម្មភាពប្រឆាំងបដិវត្តន៍ផ្សេងៗនៅក្នុងតំបន់២៣ និងតំបន់២២។ ចម្លើយសារភាពមួយនេះ មានចំនួន៤២ទំព័រ និងបានសរសេរចប់នៅថ្ងៃទី២៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៨។ ខាងក្រោមនេះគឺជារឿងរ៉ាវទាំងមូលដែល សាន បានសារភាពប្រាប់ទៅអង្គការ៖ ឈ្មោះ កែវ សាន ហៅសុខ...

ខេត្ដក្រចេះតាំងពីឆ្នាំ១៩៧០ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៨ ស្ថិតនៅក្នុងភូមិភាគឦសាន។ តំបន់៥០៥ ជាតំបន់មួយស្ថិតនៅភូមិភាគឦសាន (ភូមិភាគ១០៨) ដឹកនាំដោយ ណៃ សារ៉ាន់ ហៅ យ៉ា (សម្លាប់នៅឆ្នាំ១៩៧៦)។ ភូមិភាគនេះរួមមានខេត្តរតនគិរីនិងខេត្តមណ្ឌលគិរីទាំងមូល, ផ្នែកខ្លះនៃខេត្តក្រចេះ និងផ្នែកខ្លះនៃខេត្តស្ទឹងត្រែងដែលស្ថិតនៅត្រើយខាងលិចនៃទន្លេមេគង្គ។ ភូមិភាគនេះចែកចេញជាប្រាំមួយតំបន់គឺ តំបន់១០១ តំបន់១០២ តំបន់១០៤ តំបន់១០៥ តំបន់១០៧ និង តំបន់៥០៥[1] ។ ក្រោយពីចាប់ប្រធានភូមិភាគ...

ទីតាំងគុកពពកវិលកាលពីរបបខ្មែរក្រហមត្រូវបានប្រជាជនកាន់កាប់ និងរស់នៅជុំវិញ។ ក្មេងជំនាន់ក្រោយមិន​បានដឹងថាទីតាំងនោះធ្លាប់ជាកន្លែងធ្វើទារុណកម្ម និងបានសម្លាប់មនុស្សយ៉ាង​សាហាវព្រៃផ្សៃកាលពីអតីតនោះទេ។ អ្នកធ្លាប់ជាប់គុកពពកវិលម្នាក់ដែលរួចផុតជីវិតពីការឃុំខ្លួនមានការសោកស្តាយចំពោះការបាត់បង់ភស្តុតាងឧក្រិដ្ឋមួយដែលបញ្ជាក់ពីទង្វើឃោរឃៅដែលខ្មែរក្រហមធ្លាប់ប្រព្រឹត្តិមកលើប្រជាជនខ្លួនឯងអំឡុងពេលកាន់អំណាច។ គោលនយោបាយមួយក្នុងចំណោមគោលនយោបាយទាំងប្រាំដែលត្រូវបានអនុវត្តដើម្បីសម្រេចបាន និងការពារបដិវត្តន៍សង្គមនិយមគឺការលត់ដំនូវ «សមាសភាពមិនល្អ» និងការសម្លាប់ «ខ្មាំង​​​» ទាំងនៅក្នុងជួរបក្ស និងក្រៅជួរបក្ស។ នៅពេលខ្មែរក្រហមឡើងកាន់អំណាចបានបំផ្លាញរចនាសម្ព័ន្ធ​ច្បាប់ និងតុលាការដែលមានស្រាប់។ នៅថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ បក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជាបានដាក់ជំនួសរចនាសម្ព័ន្ធទាំងនេះដោយបណេ្តញមន្ទីរសន្តិសុខ និងកន្លែងសម្លាប់មនុស្សនៅតាមតំបន់ដែលខ្លួនបានកាន់កាប់ដើម្បីឃុំខ្លួន និងលត់ដំ ឬសម្លាប់អ្នកទាំងឡាយដែលត្រូវបានសង្ស័យថា ជាប់ពាក់ព័ន្ធក្នុងសកម្មភាពប្រឆាំងនឹងរដ្ឋ។ គិតមកត្រឹមពេលដែលរបប​ខ្មែរក្រហមបានដួលរលំ មន្ទីរសន្តិសុខ ប្រហែល២០០កន្លែង...

ពាក្យថាអារក្ស [1]សំដៅយក ការបីបាច់, ការថែទាំឬមើលថែទាំ, ការគ្រប់គ្រង, ការកាន់កាប់រក្សា, ការថែរក្សាដោយយកចិត្តទុកដាក់; ដំណើរជួយរក្សាការពារ ។ ខ្មែរហៅខ្មោចល្បាក់សា, ខ្មោចមេមត់ឬបិសាច, អសុរកាយដែលកាន់កាប់ ថា អារក្ស សំដៅសេចក្ដីថា “ខ្មោចអ្នកបីបាច់រក្សា”លៀងអារក្ស, អារក្សចូល, រូបអារក្ស, ភ្លេងអារក្ស, សព្ទអារក្ស ។  បើយោងតាមឯកសាររបស់មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា ដែលបានចុះជួបជាមួយលោក សំ នី[2]កាលពីថ្ងៃទី១៩...

ទំនប់ត្រួយចេក គឺជាទំនប់មួយស្ថិតនៅស្រុកកំពង់សៀម និងត្រូវបានសាងសង់នៅរបបកម្ពុជាប្រ ជាធិបតេយ្យ(១៩៧៥-១៩៧៩)។[1]  ទំនប់ត្រួយចេកត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាទីកន្លែងរក្សាទុកទឹក ដើម្បីស្រោចស្រពស្រូវស្រែដំណាំទាំងរដូវប្រាំងនិងរដូវវស្សា។  ស្ថិតនៅចម្ងាយប្រមាណ១៥គីឡូម៉ែត្រពីទីរួមខេត្តកំពង់ចាម ទំបន់ត្រួយចេកទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍នៅខេត្តកំពុងចាមមកទស្សនាកំសាន្តនាពេលសម្រា​កចុងសប្ដាហ៍ ឬថ្ងៃឈប់សម្រាក។ ទំនប់ត្រួយចេកត្រូវបានសាងសង់ នៅដើមឆ្នាំ១៩៧៧ចុងឆ្នាំដល់ឆ្នាំ​១៩៧៨ ដែលខ្មែរក្រហមបង្ខំប្រជាជនធ្វើការកាប់ដី លើកទំនប់ គ្មានពេលសម្រាក និងអាហារហូបចុកគ្រប់​គ្រាន់ក្នុងគោលបំណងធ្វើជាទំនប់ស្ដុកទុកទឹកសម្រាប់គ្រប់រដូវ។[2] អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម​ដែលធ្លាប់ត្រូវបានបង្ខំឲ្យលើកទំនប់នេះ ចែករំលែកអំពីទុក្ខលំបាក និងបទពិសោធន៍ដូចខាងក្រោម៖ មៀច បៀន អតីតកងចល័តនារីលើកទំនប់ត្រួយចេក និងជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម ចែករំលែកថា៖ «នៅរបបខ្មែរក្រហម, ខ្ញុំត្រូវបានបញ្ចូនទៅធ្វើការងារ...

ឯកសារចម្លើយសារភាព  សរសេរដោយដៃផ្ទាល់ របស់ ខឹម យូរ ហៅ សុង ចំនួន៦៥ ទំព័រ និយាយពីប្រវត្តិរបស់ សុង បានចូលរួមសកម្មភាពធ្វើបដិវត្តជាមួយ ហ៊ួ នឹម ហៅ ភាស់ ដើម្បីធ្វើរដ្ឋប្រហារផ្តួលរំលំ បក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា តាមរយៈការផ្សាយ ការឃោសនាតាមវិទ្យុ និង ការធ្វើរដ្ឋប្រហារអង្គការ នៅថ្ងៃបុណ្យរឭកខួបបក្ស នៅខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧៦...

នៅពេលអ្នកស្រាវជ្រាវប្រវត្តិសាស្ត្របានចុះសម្ភាសន៍និងសាកសួរទាក់ទងអំពីរឿងរ៉ាវរបស់អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហមម្នាក់ អ្នកស្រាវជ្រាវនោះបាននិយាយទៅកាន់អតីតកងឈ្លបម្នាក់ឈ្មោះ ទេព ឆូវ[1]។ នៅអំឡុងពេលសម្ភាសន៍ អ្នកស្រាវជ្រាវបានសួរអតីតកងឈ្លបម្នាក់នេះថា ប្រសិនបើខ្មែរក្រហមបញ្ជាឲ្យចាប់ចងឪពុកបង្កើត តើកងឈ្លបនោះនឹងធ្វើដែរឬទេ?​ កងឈ្លប បានឆ្លើយថា «ខ្ញុំមិនហ៊ានទេ តែបើសិនជាអញ្ចឹងពិតមែនខ្ញុំប្រគល់ឲ្យគេហើយ»។ ឆូវ បានបន្តថាអ្វីៗសុទ្ធតែជាកំហុសរបស់អ្នកដឹកនាំនាសម័យនោះ សង្គ្រាមបានធ្វើឲ្យប្រជាជនខ្មែរជាអ្នករងគ្រោះ។ ដោយតែបញ្ជាពីថ្នាក់លើមិនអាចប្រកែកបាន ដូច្នេះទើបមានការកាប់សម្លាប់យ៉ាងរង្គាល។ នៅអំឡុងទសវត្សរ៍១៩៦០ វិបត្តិនយោបាយនិងសង្គ្រាមនៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូចិនបានរីករាលដាលកាន់តែជ្រៅចូលមកក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារតែវត្តមាននៃកងទ័ពវៀតកុង។ វិបត្តិទាំងនេះបានបង្ខំឲ្យ ឆូវ បោះបង់ការចោលសិក្សាត្រឹមថ្នាក់ទី៩ (សង្គមចាស់) និងត្រឡប់មកជួយការងារស្រែចម្ការរបស់ឪពុកម្ដាយ។...

អ៊ុយ ទីម[1] ភេទប្រុស អាយុ៧០ឆ្នាំ មានទីកន្លែងកំណើតនៅក្នុងភូមិដំណាក់ត្រាច ឃុំទួលអំពិល ស្រុកបរសេដ្ឋ​ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ។ បច្ចុប្បន្ន ទឹម រស់នៅក្នុងភូមិទួលត្បែង ឃុំត្រពាំងប្រីយ៍ ស្រុកអន្លង់វែង ខេត្ត​ឧត្តរមានជ័យ។ ទឹម បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំមានបងប្អូនបង្កើតចំនួន៨នាក់ ហើយខ្ញុំគឺ​ជា​កូន​ប្រុស​ទី៣​នៅ​ក្នុង​គ្រួសារ។ កាលពីវ័យ​កុមារ ​ខ្ញុំបានរៀនដល់ថ្នាក់ទី១០ពីសង្គមចាស់។ ជំនាន់នោះ គ្រួសារ​របស់​ខ្ញុំ​មាន​ជីវភាព​​មធ្យម និងប្រកបមុខរបរជាកសិករ។ ប្រជាជនចេះជួយគ្នាចែករំលែក និងយកអាសារគ្នាណាស់។...

បន្ទាប់ពីអង្គការចាប់ប្តីខ្ញុំបានរយៈពេលមួយខែ កម្មាភិបាលនៅមន្ទីរមកប្រាប់ខ្ញុំថា «ប្តីរបស់បងក្បត់ហើយ ដូច្នេះស្នើបងសម្រេចចិត្តថា ទៅតាមប្តីឬនៅជាមួយអង្គការ បើចង់ទៅតាមប្តី អង្គការនឹងជូនទៅជួបប្តី ហើយបើនៅជាមួយអង្គការ អង្គការចិញ្ចឹម»។ ខ្ញុំរន្ធត់ចិត្តខ្លាំងណាស់ និងគិតតែពីយំពេលឮពាក្យនេះ។ ខ្ញុំបានទប់ស្មារតី និងសម្រេចចិត្តឆ្លើយថា «មិនទៅតាមប្តីដែលក្បត់ទេ គឺខ្ញុំនៅស្លាប់រស់ជាមួយអង្គការ»។ ប្តីខ្ញុំស្លូតណាស់ ហើយខ្ញុំឆ្លើយដូច្នេះដើម្បីរស់ ព្រោះខ្ញុំត្រូវចិញ្ចឹមកូនតូចដែលនៅបៅនៅឡើយ។ ប្រសិន​បើបងប្អូនខាងប្តីរបស់ខ្ញុំដឹងថាខ្ញុំឆ្លើយដូច្នេះ នឹងខឹងខ្ញុំមិនខាន ហើយខ្ញុំក៏សូមខមាទោសចំពោះប្តីដែរ។ ខ្ញុំឈ្មោះ ហ៊ីម សារឹម[1] កើតនៅឆ្នាំ១៩៤២។...

ខ្ញុំបានរស់រានមានជីវិតរួចផុតពីរបបខ្មែរក្រហមខ្ញុំចង់និយាយរឿងរ៉ាវជាច្រើនដែលធ្លាប់បានឆ្លងកាត់កន្លងមកជាពិសេសនិយាយរៀបរាប់ពីរបបខ្មែរក្រហមទៅដល់មនុស្សជំនាន់ក្រោយឲ្យបានយល់ដឹងនិងសិក្សាស្រាវជ្រាវរៀនសូត្រពីប្រវត្តិសាស្រ្តកាន់តែច្បាស់ដើម្បីជាការទប់ស្កាត់អំពើហឹង្សានានានៅក្នុងសង្គម ពីព្រោះអំពើទាំងនេះចេះតែបន្តកើតមានឡើងជារៀងរាល់ថ្ងៃនៅក្នុងប្រទេសនិងនៅលើពិភពលោក។ ខ្ញុំឈ្មោះនឿង អាយុ៧៥ឆ្នាំ មានប្រពន្ធនិងកូនរស់នៅភូមិបឹងតាមុំ ឃុំផុង ស្រុកបរសេដ្ឋ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ។ ខ្ញុំជាកូនអ្នកស្រែចម្ការមិនបានរៀនសូត្រច្រើនទេ។ នៅក្នុងរបបសង្គមរាស្រ្តនិយមឪពុកម្តាយបានរៀបចំទុកដាក់ឲ្យមានគ្រួសារជានារីដែលរស់នៅក្នុងស្រុកភូមិជាមួយគ្នាបន្ទាប់មកចាប់ផ្តើមប្រកបមុខរបរធ្វើស្រែចម្ការដូចអ្នកភូមិដ៏ទៃទៀតដែរ។ នៅឆ្នាំ១៩៧០ កើតមានរដ្ឋប្រហារទម្លាក់សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ។ ប្រទេសជាតិទាំងមូលបានធ្លាក់ចូលក្នុងភ្នួកភ្លើងសង្រ្គាមកើតមានអំពើហឹង្សានានានៅក្នុងសង្គម។ ប្រជាជននៅក្នុងភូមិតាមុំក៏បានទទួលរងគ្រោះដោយសារការទម្លាក់គ្រាប់បែកពីសំណាក់ទាហានលោកលន់ នល់។ ​នៅអំឡុងឆ្នាំនោះដែរ ក៏មានកម្លាំងចលនាតស៊ូខ្មែរក្រហមដែលមានទីតាំងប្រមូលផ្តុំគ្នានៅក្នុងព្រៃម៉ាគីបានចូលមកក្នុងភូមិស្រុកដើម្បីធ្វើការឃោសនាអូសទាញកម្លាំងយុវជនយុវនារីមួយចំនួននៅក្នុងភូមិឲ្យស្ម័គ្រចិត្តចូលព្រៃម៉ាគីបម្រើក្រុមចលនាតស៊ូខ្មែរក្រហមដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងជាក្រុមទាហានលោកលន់ នល់។ នៅឆ្នាំ១៩៧៥ ខ្ញុំបានឃើញប្រជាជនថ្មី(ហៅថាប្រជាជន១៧មេសា)កងកម្លាំងយោធាខ្មែរក្រហមបានជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញឬពីតំបន់ផ្សេងៗបានចូលមករស់នៅក្នុងភូមិជាមួយខ្ញុំដែរ។ ប្រជាជនមួយចំនួនទៀតត្រូវបានខ្មែរក្រហមជម្លៀសចេញទៅរស់នៅតំបន់ផ្សេងទៀត។ ខ្ញុំជាប្រជាជនចាស់(ហៅថាប្រជាជនមូលដ្នាន)រស់នៅក្នុងតំបន់រំដោះជាមួយក្រុមចលនាខ្មែរក្រហមដូចនេះការរស់នៅមានសិទ្ធិជាងប្រជាជនថ្មី។ នៅពេលរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យឡើងកាន់អំណាច...

ឈឹម ឈិន[1] អាយុ៧៨ឆ្នាំ រស់នៅភូមិឬស្សីស្រុក ឃុំឬស្សីស្រុក ស្រុកស្រីសន្ធរ ខេត្តកំពង់ចាម។ ឈិន រៀបការប្រពន្ធឈ្មោះជា វណ្ណា និងមានកូនចំនួន៤នាក់ និងចៅចំនួន៥នាក់។ ឈិន មានឪពុកខ្ញុំឈ្មោះ ឈឹម ម៉ន និងម្ដាយឈ្មោះ ស៊ី យីវ។ ឈិន គឺជាកូនទី៥ក្នុងចំណោមបងប្អូនប្រុសស្រីចំនួន៥នាក់។ នៅពីក្មេង ឈិន ទៅរៀននៅសាលាបឋមសិក្សាឬស្សីស្រុក និងវិទ្យាល័យនៅព្រែកពោធិ៍។...

ក្រូច សម្បត្តិ អាយុ៧៧ឆ្នាំ[1] គឺជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម​ រស់នៅភូមិស្វាយតាហែន ឃុំរកាគយ ស្រុកកងមាស។ អ៊ំប្រុស សម្បត្តិ កើតនៅស្រុកពារាំង ខេត្តព្រៃវែង។ អ៊ំប្រុស សម្បត្តិ រៀបការប្រពន្ធឈ្មោះកុង សំអឿន មានកូនប្រុស្រីចំនួន៥នាក់ និងប្រកបមុខរបរបើកកាណូត។ នៅពីក្មេង អ៊ំប្រុស សម្បត្តិ  រៀននៅសាលាវត្តបានត្រឹមថ្នាក់ទី៨ (សង្គមចាស់) និងបន្ទាប់មកទៅស្នាក់ស្រ័យនៅវត្ត។ នៅពេលដែលមានរដ្ឋប្រហារទម្លាក់សម្ដេច សីហនុ...

អតីតកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហម ២៣៧នាក់ ជាប់ឈ្មោះក្នុងចម្លើយសារភាព កែវ សាន ហៅសុខ នៅក្នុងចម្លើយសារភាព កែវ សាន ហៅសុខ បានរៀបរាប់ឈ្មោះខ្សែរយៈរបស់ខ្លួនចំនួន ២៣៧[1] នាក់។ ក្រៅពីឈ្មោះកម្មាភិបាល សាន បានរៀបរាប់អំពីសកម្មភាពប្រជុំ ការអប់រំនយោបាយ និងការអនុវត្តន៍សកម្មភាពប្រឆាំងបដិវត្តន៍ផ្សេងៗនៅក្នុងតំបន់២៣ និងតំបន់២២។ ចម្លើយសារភាពមួយនេះ មានចំនួន៤២ទំព័រ និងបានសរសេរចប់នៅថ្ងៃទី២៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៨។ ខាងក្រោមនេះគឺជារឿងរ៉ាវទាំងមូលដែល...

ខេត្ដក្រចេះតាំងពីឆ្នាំ១៩៧០ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៨ ស្ថិតនៅក្នុងភូមិភាគឦសាន។ តំបន់៥០៥ ជាតំបន់មួយស្ថិតនៅភូមិភាគឦសាន (ភូមិភាគ១០៨) ដឹកនាំដោយ ណៃ សារ៉ាន់ ហៅ យ៉ា (សម្លាប់នៅឆ្នាំ១៩៧៦)។ ភូមិភាគនេះរួមមានខេត្តរតនគិរីនិងខេត្តមណ្ឌលគិរីទាំងមូល, ផ្នែកខ្លះនៃខេត្តក្រចេះ និងផ្នែកខ្លះនៃខេត្តស្ទឹងត្រែងដែលស្ថិតនៅត្រើយខាងលិចនៃទន្លេមេគង្គ។ ភូមិភាគនេះចែកចេញជាប្រាំមួយតំបន់គឺ តំបន់១០១ តំបន់១០២ តំបន់១០៤ តំបន់១០៥ តំបន់១០៧ និង តំបន់៥០៥[1] ។ ក្រោយពីចាប់ប្រធានភូមិភាគ...

នៅក្នុងកំណត់ហេតុចម្លើយសារភាពលេខ J០០៤៣៣[1] គឺឃើញមានចំណាទឹកប៊ិចពណ៌ក្រហម ជារបាយការណ៍របស់អតីតប្រធានមន្ទីរស-២១ ឈ្មោះ ឌុច[2] (សម្គាល់ដោយហត្ថលេខា) ជូនថ្នាក់លើ អំពីករណីឈ្មោះ រស់ យ៉ែន ហៅ យ៉េន អតីតធ្វើការនៅទូតប្រចាំប្រទេសឡាវ ក្នុងរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ លន់ នល់។ រស់ យ៉ែន ហៅ យ៉េន  និងគ្រួសារបានជិះយន្តហោះចេញពីប្រទេសឡាវក្នុងគោលបំណងត្រឡប់ចូលមកប្រទេសខ្មែរវិញតាមច្រកក្រុងប៉ាក់សេ និងបន្តដំណើរមកកាន់ខេត្តស្ទឹងត្រែង។ តែដោយសារប្រទេសស្ថិតក្នុងសភាពអសន្តិសុខ មានគ្រាប់ផ្លោងតាមព្រំដែន...

ក្រូច វ៉ន[1] ភេទស្រី អាយុ៦៦ឆ្នាំ មានទីកន្លែងកំណើតនៅភូមិសេរីវ័ន្ត ឃុំមហាសាំង ស្រុក​ភ្នំ​ស្រួច​ខេត្តកំពង់ស្ពឺ។ បច្ចុប្បន្ន វ៉ន រស់នៅក្នុងភូមិទួលត្បែង ឃុំត្រពាំងប្រីយ៍ ស្រុកអន្លង់វែង ខេត្តឧត្តរមានជ័យ។ វ៉ន បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំមានបងប្អូនបង្កើតចំនួន៩នាក់ ហើយខ្ញុំជាកូនទី៥នៅក្នុងគ្រួសារ។ កាល​ពី​កុមារ​ភាពខ្ញុំមិនបានរៀនសូត្រនោះទេ ដោយសារជីវភាពគ្រួសារមានការខ្វះខាត និង​ក្រខ្សត់​ខ្លាំង​។ កាល​ពី​សម័យ​​សង្គម​រាស្រ្ត​និយម​ ម្ដាយខ្ញុំយកខ្ញុំទៅឲ្យម្ដាយមីងចិញ្ចឹម។ ជា​រៀង​រាល់​ថ្ងៃ​ ខ្ញុំ​តែង​តែ​ជួយ​ធ្វើ​ការ​ងារ​ផ្ទះ​​សម្បែង​ ​ជួយបេះ​​​បន្លែ...

គង់ សុក[1] ភេទប្រុស អាយុ៦៧ឆ្នាំ មានទីកន្លែងកំណើតនៅក្នុងភូមិព្រែកទោច ឃុំ​ព្រែក​ទន្លាប់ ស្រុក​​លើក​ដែក ខេត្ដកណ្ដាល​។ បច្ចុប្បន្ន សុក រស់នៅក្នុង​ស្រុកអន្លង់វែង ខេត្ដឧត្ដរមានជ័យ​។ សុក បាន​និយាយថា៖ «បច្ចុប្បន្ន បងប្អូនរបស់ខ្ញុំចំនួន​៣នាក់នៅរស់រានមានជីវិត​ពីសម័យ​ខ្មែរ​ក្រហម។ ​កាលពី​កុមារ​ភាព ខ្ញុំរៀនសូត្រ​បានតិចតួចបំផុត ត្រឹម​ថ្នាក់ទី១២ (ស្មើ​ថ្នាក់​ទី១​នា​ពេល​បច្ចុប្បន្ន)។ ​ខ្ញុំមិនបាន​យកចិត្ដទុកដាក់រៀនសូត្រអ្វីទេ ដោយសារខ្ញុំ​​មិនដឹង​ថា នៅពេល​ដែលខ្ញុំធំដឹងក្ដី ខ្ញុំ​នឹង​ត្រូវ​​ធ្វើ​ការងារ​អ្វីនោះទេ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត...

សំ ឡុង អាយុ ៦៣​ឆ្នាំ ជនជាតិខ្មែ រភេទប្រុស​ រស់នៅភូមិតាម៉ៅកើត ឃុំជាំតាម៉ៅ ស្រុកមេមត់ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ បានរៀបរាប់រឿងរ៉ាវដែលបានកើតឡើងនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហមដូចខាងក្រោម៖ «ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៧ឪពុកខ្ញុំ និងអ្នកភូមិបុសតាអ៊ឹមប្រមាណ៣០នាក់ត្រូវបានខ្មែរក្រហមចោទថាបានចូលជាមួយយួននៅពេលដែលខ្មែរក្រហមចាត់តាំងឲ្យបររទេះទៅអារឈើនៅក្នុងស្រុកឆ្លូង។ ពេលត្រឡប់មកដល់ភូមិបុសតាអ៊ឹមវិញឪពុកខ្ញុំ និងអ្នកភូមិត្រូវបានខ្មែរក្រហមចាប់យកទៅសម្លាប់នៅកន្លែងផ្សេងៗគ្នា។ ឪពុកខ្ញុំ និងពូម្នាក់ឈ្មោះ កយ ត្រូវខ្មែរក្រហមចាប់នៅភូមិថ្មទទឹង ឃុំជាំតាម៉ៅ ច្រកក្នុងបាវយកទៅវាលខាងលិចភូមិ និងបាត់ខ្លួនរហូត។ ខ្ញុំមានប្រពន្ធឈ្មោះ ខៀវ សុវណ្ណ...

អង្គភាពនានារបស់មជ្ឈិមបក្ស ភូមិភាគ តំបន់ ស្រុក និង ឃុំ ក៏ធ្វើការទំនាក់ទំនងគ្នាតាមរយៈសំបុត្រ។ ទោះបីជាទូរលេខត្រូវបានគេនិយមប្រើជាទូទៅសម្រាប់ទំនាក់ទំនងការងារតំបន់ឆ្ងាយៗក៏ដោយ ក៏ទូរលេខនិងរបាយការណ៍ដែលមានច្រើនទំព័រទាំងនោះត្រូវបានផ្ញើតាមរយៈសំបុត្រ ដែលមាននីរសារជាអ្នកចែកចាយ។ ភូមិភាគ តំបន់ និង ស្រុក ​មានបណ្ដាញនីរសាររបស់ពួកគេផ្ទាល់ដែរ។[1] មី យ៉ា ភេទស្រី អាយុ៦៥ឆ្នាំ មានទីកន្លែងកំណើតនៅស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ។ នៅឆ្នាំ១៩៧០ដល់ឆ្នាំ១៩៧៥ មី យ៉ា ធ្វើជានីរសារនាំសំបុត្រទ័ពទាក់ទងមកមន្ទីរស្រុក...

នៅចន្លោះឆ្នាំ១៩៧៥ដល់១៩៧៩ ជាសម័យកាលមួយយ៉ាងឃោរឃៅនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រប្រទេសកម្ពុជា។ ខ្មែរក្រហមបានលុបបំបាត់ សាសនា ជំនឿ ទំនៀមទម្លាប់ ព្រពៃណី រួមទាំងសម្លាប់អ្នកមានចំណេះដឹង។ នៅក្នុងនោះមានភ្លេងអារក្ខត្រូវបានពួកខ្មែរក្រហមមិនអនុញ្ញាតឱ្យប្រគំ ទោះស្ថិតក្នុងកាលៈទេសៈណាក៏ដោយ។ ភ្លេងអារក្ខចេះតែថមថយចាប់ពីរបបកម្ពុជាប្រជាធបតេយ្យ។ [1]ឈ្មោះ ព្រាប វិហ៊ាន ភេទប្រុស អាយុ ៦៨ឆ្នាំ ជនជាតិដើមភាគតិចស្ទៀង មានស្រុកកំណើតនៅភូមិកន្ទួត ឃុំជាំតាម៉ៅ ស្រុកមេមត់ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ បច្ចុប្ប​ន្នរស់នៅភូមិតាម៉ៅជើង ឃុំជាំតាម៉ៅ ស្រុកមេមត់...

ឯកសារចម្លើយសារភាពសរសេរដោយដៃចំនួន១៣ទំព័រ ដែលជាចម្លើយសារភាពរបស់​ ​ ទួន ចាន់ដារ៉ា ហៅភាន់​ មានតួនាទី យុទ្ធនារី ក្នុងក្រសួងសាធារណការ នៅមន្ទីរស ៨ ។ ភាន់ ​ និងបក្សពួក បានចូលបង្កប់ខ្លួនក្នុងចលនាតស៊ូនៅទីក្រុងភ្នំពេញ ​​ ដោយរៀបចំផែនការចំនួន៤ ​ទី១) កសាងកម្លាំង សេ អ៊ី អា, ទី២) ស៊ើបការអំពីទីស្នាក់ការរបស់ក្រុមបដិវត្តន៍នៅក្នុងក្រុងភ្នំពេញ,...

ជនជាតិដើមភាគតិចពរតាំងតែសម័យសង្គមមកតែងតែគោរពតាមប្រពៃណីរបស់ដូនតាខ្លួនដែលបានបន្សល់ទុកឲ្យយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួន បន្ទាប់ពីខ្មែរក្រហមចូលកាន់កាប់ប្រទេស ប្រពៃណីទនៀមទម្លាប់ទាំងប៉ុន្មានក៏ត្រូវបាត់បង់ជារើយៗជាបន្តបន្ទាប់នៅសល់តែបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះបន្តមកដល់បច្ចុប្បន្នយើងនេះ។ តឹក ហ៊ឹម ភេទស្រី អាយុ៦៨ឆ្នាំ ប្រកបរបរធ្វើចម្ការ សព្វថ្ងៃរស់នៅភូមិទួលគ្រួស ឃុំប្រម៉ោយ ស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍សាត់។ ហ៊ឹម មានស្រុកកំណើតនៅភូមិទួលគ្រួស ឃុំស្រែតាំងយ៉ ស្រុកភ្នំក្រវាញ ខេត្តពោធិ៍សាត់។ ហ៊ឹម មានឪពុកឈ្មោះ តឹក  (ស្លាប់)ម្ដាយឈ្មោះ សូរ ហ៊ួយ (ស្លាប់)។ ហ៊ឹម...

ខ្ញុំឈ្មោះ វ៉ា សឿន[1] ភេទប្រុស អាយុ៧៨ ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើតនៅស្រុកកងមាស ខេត្តកំពង់ចាម សព្វថ្ងៃនេះខ្ញុំរស់នៅភូមិស្វាយតាហែន ឃុំរកាគយ ស្រុកកងមាស ខេត្តកំពង់ចាម។ ខ្ញុំបានរៀបការប្រពន្ធឈ្មោះ កែវ ជឿន ខ្ញុំបាទមានកូនប្រុសស្រីចំនួន ៧នាក់។ ឪពុករបស់ខ្ញុំឈ្មោះ វ៉ា និងម្ដាយខ្ញុំឈ្មោះ អុន ខ្ញុំមានបងប្អូនប្រុសស្រីចំនួន២នាក់ ហើយខ្ញុំជាកូនទី១ ក្នុងចំណោមបងប្អូនទាំងអស់។ ប្រវត្តិនៃការសិក្សារបស់ខ្ញុំ...

នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧៨ នៅខណពេលខ្ញុំបានដើរទៅរកបាយហូប ខ្ញុំប្រទះឃើញខ្មែរក្រហមកំពុងតែលីងសាច់មនុស្ស។ ពេលខ្មែរក្រហមឃើញខ្ញុំក៏ចាប់ និងបង្ខំឲ្យហូបសាច់មនុស្ស បើខ្ញុំមិនហូប ខ្ញុំត្រូវខ្មែរក្រហមយកទៅសម្លាប់ចោល។ ដោយសារខ្លាចខ្មែរក្រហមសម្លាប់ខ្ញុំបានបិទភ្នែកនិងហូបសាច់មនុស្ស។ ខ្ញុំឈ្មោះ ជូន យឿន ភេទប្រុស អាយុ៥៧ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើតនៅភូមិក្ដុលលើ ឃុំទន្លូង ស្រុកមេមត់ ខេត្តកំពង់ ចាម បច្ចុប្បន្នខ្ញុំរស់នៅភូមិក្ដុលលើ ឃុំទន្លូង ស្រុកមេមត់ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ។ ឪពុកខ្ញុំឈ្មោះ ជូន ស្លាប់ក្នុងរបបខ្មែរក្រហមដោយសារអត់អាហារពេលដែលខ្មែរក្រហមជម្លៀសដោយបង្ខំទៅរស់នៅភូមិម្លិច...

អេង បានកើតក្នុងគ្រួសារមួយដែលមានឪពុកម្ដាយ និងមានបងប្អូនជាច្រើនរស់នៅជួបជុំគ្នាដោយសុខសុភមង្គលពេញបរិបូរណ៍។ ថែមទាំង ជាគ្រួសារមួយដែលមានជីវភាពធូរធារតាំងពីឆ្នាំ១៩៥៥។ រហូតដល់សម័យខ្មែរក្រហម គ្រួសាររបស់ អេង ត្រូវរស់នៅព្រាត់ប្រាសគ្នា ហើយប្អូនស្រី៣នាក់បានស្លាប់បាត់បង់ជីវិតក្នុងពេលកើតមានសង្រ្គាម។ ឈ្មោះ ប៊ុន គឹមអេង ភេទស្រី អាយុ៦៩ឆ្នាំ និង មានមុខរបរធ្វើចម្ការ។  អេង មានស្រុកកំណើតនៅក្នុងភូមិអន្លង់ក្រូច ឃុំស្រែតាំងយ៉ ស្រុកភ្នំក្រវ៉ាញ ខេត្តពោធិ៍សាត់។ បច្ចុប្បន្នរស់នៅក្នុងភូមិទួលកកោះ ឃុំប្រម៉ោយ ស្រុកវាលវែង...

ខ្ញុំឈ្មោះ  ទោ ម៉ោញ ភេទប្រុស សព្វថ្ញៃខ្ញុំមានអាយុ ៦៦ឆ្នាំ។ ខ្ញុំកើតនៅឆ្នាំ ១៩៥៨។ ខ្ញុំមានទីកន្លែងកំណើតស្ថិតនៅភូមិនារាយណ៍ ឃុំមានជ័យ ស្រុកឈូក ខេត្តកំពត។ ខ្ញុំមានទីលំនៅបច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅភូមិបាក់នឹម ឃុំច្រេស ស្រុកជុំគិរី ខេត្តកំពត។ ខ្ញុំមានបងប្អូនបង្កើតចំនួន៧នាក់​ ស្លាប់អស់២នាក់។ កាលពីកុមារភាពដោយសារគ្រួសារខ្ញុំមានស្ថានភាពក្រីក្ររលំបាក ឪពុកម្ដាយខ្ញុំមិនបានបញ្ជូនខ្ញុំឲ្យទៅរៀនដូចកុមារដទៃនោះទេ។ នៅឆ្នាំ ១៩៧០ កើតមានរបបរដ្ឋប្រហារទម្លាក់ព្រះបាទ នរោត្តម សីហនុ...

ឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រ គឺជាប្រភពព័ត៌មានដើមក្នុងអតីតកាល ដែលត្រូវបានសិក្សាស្រាវជ្រាវ ប្រមូលចងក្រង និងអភិរក្សទុក សម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយដើម្បីធ្វើការសិក្សាស្វែងយល់និងស្រាវជ្រាវបន្ថែម។ ឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រ ជាអាទិ៍រួមមាន៖ ព្រឹត្តិការណ៍ ពេលវេលា ទីតាំងភូមិសាស្រ្ត របាយការណ៍ ឯកសារស្រាវជ្រាវនិងវិភាគ ឯកសារអន្តរទំនាក់ទំនង ឯកសាររូបថត ភាពយន្ត សិល្ប: វប្បធម៌ ​សាសនា ជំនឿ និង​ប្រពៃណីជាដើម។ ជាក់ស្តែងចន្លោះឆ្នាំ២០១៥ ដល់ ចុងឆ្នាំ២០១៩ មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា...

ខ្ញុំឈ្មោះ អ៊ូ នល់ ភេទប្រុស អាយុ​៥៨ឆ្នាំ សព្វថ្ងៃរស់នៅក្នុងភូមិចំការ សង្កាត់ស្ពានមានជ័យ ក្រុងសែនមនោរម្យ ខេត្តមណ្ឌលគិរី។ កាលពីសម័យ ពល ពត រឿងដែលធ្វើខ្ញុំឈឺចាប់ទី ១-គឺអង្គការបង្អត់បាយយើង ឲ្យធ្វើការហួសកម្លាំង មិនឲ្យនៅជួបជុំបងប្អូនសាច់ញាតិផ្ទះរបស់អង្គការបិទជិតអស់ទាល់តែល្ងាចបានជួបគ្នាបន្ដិច ហើយទៅធ្វើកា​រទៀត។ ខ្ញុំងើបតាំងពីម៉ោងបីម៉ោងបួនយប់ ចំណែកម្ដាយខ្ញុំងើបតាំងពីម៉ោងមួយយប់ទៅដកស្ទូង។ មួយថ្ងៃអង្គការកំណត់​ទំហំបណ្ដោយមួយរយម៉ែត្រឲ្យដកផង និងស្ទូងផង ពេលខ្លះឈានដល់ប្រាំម៉ែត្របណ្ដោយមួយរយម៉ែត្រក្នុងមួយថ្ងៃ។ បើធ្វើមិនហើយ​ទាល់​តែដល់ម៉ោង១២យប់ទើបឲ្យមកហូបបបរ​ ហើយអង្គការរៀបបបរដាក់ទាំងជួរ។ បបរមានអង្ករតែមួយគ្រាប់ៗទេ​លាយពោតក្រហម។...

ណេត​ ស្ថិតក្នុងកងកុមារនៅក្នុងភូមិរការ ខ្មែរក្រហមបានប្រើឲ្យរែកដី ជីកប្រឡាយ រើសអាចម៍គោ មិនមានពេលសម្រាកបានគ្រប់គ្រាន់។ ណេត​​ ជាក្មេងកំព្រាឪពុកព្រោះខ្មែរក្រហមបានយកឪពុកខ្លួនទៅសម្លាប់ដោយសារតែឪពុកជាអ្នកចេះដឹង។ ណេត ត្រូវបានខ្មែរក្រហមបង្អត់អាហារ និងមិនបានហូបគ្រប់គ្រាន់។ វី ណេត អាយុ៥៩ឆ្នាំ ជាស្រ្តីមេផ្ទះ។ មានស្រុកកំណើតនៅ ភូមិសំបូរ ស្រុកសំបូរ ខេត្តក្រចេះ ។ បច្ចុប្បន្ន ណេត រស់នៅ ភូមិអូរខ្ជាយ ឃុំព្រែកព្រះស្តេច​...

ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៧ ប្រជាជនជនជាតិភាគតិចព័រជាច្រើនត្រូវបានជម្លៀសទៅកន្លែងផ្សេងនិងមានការបង្ខិតបង្ខំឲ្យធ្វើការហួសកម្លាំង។ នៅអំឡុងឆ្នាំ១៩៧៧ ប្រជាជនដែលជាជនជាតិភាគតិចព័រជាច្រើនត្រូវបានខ្មែរក្រហមយកទៅសម្លាប់ដោយចោទប្រកាន់ថាមានជំងឺអាសន្នរោគ និងមួយចំនួនធំទៀត បានស្លាប់ដោយអត់អាហារពេលដែលជម្លៀសទៅរស់នៅក្នុងព្រៃ។ ឌឿន បានរៀបរាប់ពីរឿងរ៉ាវដែលបណ្ដាលឲ្យប្រជាជនស្លាប់ដូចខាងក្រោម៖ យៀន​ ឌឿន[1] អាយុ៧៧ឆ្នាំ​ ស​ព្វថ្ងៃប្រកបមុខរបរធ្វើស្រែចម្ការ។ ឌឿន មានស្រុកកំណើតនៅភូមិទួលគ្រួស ឃុំស្រែតាំងយ៉ ស្រុកភ្នំក្រវ៉ាញ ខេត្តពោធិ៍សាត់។ បច្ចុប្បន្នរស់នៅភូមិស្ទឹងថ្មី(ចំណុចទួលកកោះ) ឃុំប្រម៉ោយ ស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍សាត់។ ឌឿន ​មានឪពុកឈ្មោះ ញឹក យៀន(ស្លាប់ឆ្នាំ១៩៧៩...

ស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពដែលប្រទេសកម្ពុជាកំពុងមានសង្រ្គាមស៊ីវិលរវាងកងកម្លាំងខ្មែរក្រហម និងកងកម្លាំងរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ខ្មែរក្រហមបានប្រើប្រាស់ព្រះនាម ព្រះបាទ នរោត្ដម សីហនុ និងការទម្លាក់គ្រាប់បែកនៅក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៧០ សម្រាប់ជាមូលដ្ឋានក្នុងការអូសទាញយុវជនវ័យក្មេងឲ្យចូលបម្រើបដិវត្ដន៍។ កងទ័ពបដិវត្ដន៍ដែលចូលរួមដោយប្រជាជននៅតាមជនបទចុងកាត់មាត់ញកបានរីកចម្រើនជាលំដាប់។ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧០ រហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៧៣ យុវជនវ័យក្មេងដែលមានអាយុចាប់ពី១៥ដល់១៨ឆ្នាំ បានស្ម័គ្រចិត្តចូលបម្រើបដិវត្ដន៍ខ្មែរក្រហមដោយជឿជាក់ថា ខ្មែរក្រហមអាចនាំសម្ដេចព្រះបាទ នរោត្ដម សីហនុ មកកាន់អំណាចវិញ ហើយនឹងអាចបញ្ចប់ភ្លើងសង្រ្គាមស៊ីវិលនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧៤ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧៥ ខណៈពេលដែលចំនួនអ្នកស្ម័គ្រចិត្តថយចុះ ប្រធានភូមិ និងគណៈឃុំរបស់ខ្មែរក្រហមចាប់ផ្ដើមបង្ខំយុវជនវ័យក្មេងៗជាច្រើននាក់ឲ្យចូលបម្រើក្នុងជួរកងទ័ព។ យុទ្ធជនភាគច្រើនបានឆ្លងកាត់សាលាបច្ចេកទេសយោធាតែរយៈពេលខ្លីប៉ុណ្ណោះ...

នៅឆ្នាំ១៩៧២ សាន្ត បានស្ម័គ្រចិត្តចូលធ្វើបដិវត្តន៍ក្នុងព្រៃជាមួយពូម្នាក់ឈ្មោះ ភោគ ចាន់[1] ។ ការតស៊ូគឺលំបាក ព្រោះត្រូវរត់ លូន គេចពីគ្រាប់បែក គ្រាប់ផ្លោង និងគ្រាប់កាំភ្លើង។ អ្នកចូលព្រៃជាច្រើននាក់ បានស្លាប់បាត់បង់ជីវិត ដោយសារតែការទម្លាក់គ្រាប់បែក ការប្រយុទ្ធគ្នាជាមួយទាហាន លន់ នល់។ ពេលទទួលបានជ័យជម្នះ ក្រុមរបស់ សាន្ត មិនបានរស់នៅសុខស្រួលនោះទេ។ អង្គការ បានប្រើក្រុមរបស់គាត់ ឲ្យធ្វើការងារធ្ងន់ធ្ងរ...

អ៊ុក សារ៉ាន ហៅ ធាង ភេទស្រី កើតនៅឆ្នាំ១៩៥៧ បច្ចុប្បន្នអាយុ៦៧ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើត និងរស់នៅភូមិកំពង់ត្រាច ឃុំអណ្តូងពោធិ៍ ស្រុករមាសហែក ខេត្តស្វាយរៀង។ គាត់មានកូនប្រុសបីនាក់​។ គាត់ទទួលបានការសិក្សារៀនសូត្រត្រឹមថ្នាក់ទី៩ (ក្នុងសង្គមចាស់) នៅសាលា​អណ្តូងពោធិ៍​។ គាត់ឈប់រៀនដោយ​សារ​ប្រទេសជាតិមាន​សង្គ្រាម និងការទម្លាក់គ្រាប់​បែក​​។ ពេលនោះក្នុងភូមិមានទាហានយួនធៀវគី (វៀតណាមខាងត្បូង) ដែលគាំទ្ររបប លន់ នល់ តែងតែធ្វើសង្គ្រា​មប្រឆាំងនឹងកម្លាំងចលនាខ្មែរក្រហម។ យន្តហោះសហរដ្ឋអាមេរិក​បានទម្លាក់គ្រាប់បែកស្ទើរតែរាល់ថ្ងៃ...

អ្វីទៅជាសារសំខាន់នៃឯកសាររូបថត? បណ្តុំរូបថតឡេះកូសេម ក្នុងបណ្ណសារនៃមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា រូបថត គឺជាប្រភេទឯកសាររូបភាពដែលបានបង្កប់នូវ រូបារម្មណ៍, អត្ថរូប, និង អត្ថន័យដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ ហើយអាចត្រូវបានធ្វើការពិពណ៌នា ដោយផ្អែកលើតថភាពភាពជាក់ស្តែងនៃរូបភាពទាំងអស់នោះ ជាអាទិ៍រួមមាន៖ ព្រឹត្តិការណ៍, ពេលវេលា, កាលប្បវត្តិ, មនុស្ស, សត្វ, និង វត្ថុ-រុក្ខជាតិ ជាដើម។ ជាក់ស្តែង រូបថតចំនួនបីសន្លឹកដែលបានលើកយកមកពិពណ៌នាខាងក្រោមនេះ គឺគ្រាន់តែលើកយកមកពិពណ៌ជាឧទាហរណ៍បឋម ក្នុងចំណោមរូបថតផ្សេងៗទៀតដែលត្រូវបានអភិរក្សទុកក្នុងបណ្តុំរូបថតដើមរបស់ឡេះកូសេម (Les...

ខ្ញុំឈ្មោះ ឃុត ងន ភេទស្រី អាយុ ៧៩ឆ្នាំ។ ខ្ញុំកើតនៅឆ្នាំ ១៩៤៥ ទីកន្លែងកំណើតនៅភូមិព្រៃស្បូវ ឃុំនារាយណ៍ ស្រុកឈូក ខេត្តកំពត។ បច្ចុប្បន្នខ្ញុំរស់នៅ ភូមិបាក់នឹម ឃុំច្រេស ស្រុកជុំគិរី ខេត្តកំពត។ ខ្ញុំរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍តាំងពីរបបសង្គមរាស្រ្តនិយម។ ខ្ញុំជាកូនទី១ ក្នុងចំណោមបងប្អូនបង្កើត ១០នាក់។ ឪពុកម្ដាយខ្ញុំស្លាប់ ក្រោយរបបខ្មែរក្រហម។ សព្វថ្ងៃ ខ្ញុំនៅសល់តែបងប្អូន...

ឈ្មោះ យ៉ួស ផុន ភេទស្រី មានអាយុ៧៦ឆ្នាំ  មានស្រុកកំណើតនៅក្នុងភូមិថ្មោង ឃុំសំឡាញ ស្រុកអង្គរជ័យ ខេត្តកំពត។ បច្ចុប្បន្ននេះ ផុន​ រស់នៅភូមិស្រែតាំងយ៉ ឃុំប្រម៉ោយ ស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍សាត់។ ផុន មានឪពុកឈ្មោះ យ៉ុស សេះ (ស្លាប់)និង ម្ដាយឈ្មោះ កែវ ភី (ស្លាប់)។ ផុន...

មាស សុក[1] ភេទប្រុស​ អាយុ​៧០ឆ្នាំ មានទីកន្លែងកំណើតនៅភូមិ​ស្គន់ ​ឃុំត្បែង​ ស្រុកបន្ទាយ​ស្រី ខេត្ដសៀមរាប។ បច្ចុប្បន្ន មាស សុក ​រស់នៅក្នុងភូមិជើងភ្នំ ឃុំ​ត្រពាំងប្រិយ៍ ស្រុក​អន្លង់វែង ខេត្ដ​ឧត្ដរមានជ័យ។ សុក បាន​និយាយថា៖ «កាលពី​កុមារ​ភាព​ខ្ញុំ​មិន​បាន​​រៀន​សូត្រនោះ​ទេ»​។ ក្រោយមក ខ្ញុំ​បាន​ចូល​បម្រើ​​ក្នុង​ជួរកង​ទ័ព​បដិវត្ដន៍​ខ្មែរក្រហម នៅអាយុ​២៣ឆ្នាំ​ ដើម្បី​ប្រយុទ្ធជា​មួយ​ទាហាន​ លន់ នល់​។  ខ្ញុំ​មិន​ទទួល​បាន​ការហ្វឹក​ហាត់របៀបកងទ័ពនោះទេ។...

សាត ចំរើន[1] ភេទស្រី អាយុ៦០ឆ្នាំ មានទីកន្លែងកំណើត​នៅក្នុងភូមិ កន្ទ្រាំង​ ឃុំកន្ទ្រាំង​ ស្រុក​ប្រាសាទ​​បាគង​ ខេត្ដសៀមរាប។ បច្ចុប្បន្ន ចំរើន រស់នៅក្នុងស្រុក​អន្លង់វែង ខេត្ដឧត្ដរមានជ័យ។ ​ ចំរើន និយាយថា៖ «ខ្ញុំ​គឺជា​កូន​ទី៤ក្នុង​ចំណោម​​បង​ប្អូនស្រីៗចំនួន​​៤​នាក់​នៅ​ក្នុង​គ្រួសារ​​​កសិករ។ នៅ​ក្នុង​សម័យខ្មែរក្រហម ​​ខ្ញុំមិន​បាន​​រៀន​សូត្រ​នោះ​ទេ។​​​ ក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្ញុំ​ត្រូ​វ​​បែកបាក់​គ្នា​ទៅ​ធ្វើការ​តាម​សហករណ៍​​រៀងៗខ្លួន​។ នៅពេលនោះ ខ្មែរក្រហម​បាន​បញ្ជូន​​ខ្ញុំទៅ​កាន់ការដ្ឋាន​ការ​​ងារ​របស់​​​កង​ចល័ត​ ដើម្បី​​រែក​​ដី​​លើកទំនប់​។ យើងបានជួបប្រទះនូវការហូបមិនគ្រប់គ្រាន់​ដោយ​ទទួលបានបបរ​២​ចាន​ស្រាក់​ប៉ុណ្ណោះ។ បបរដែលយើងទទួលបាន​​​​មាន​សភាព​រាវសុទ្ធតែទឹក...

វត្តបភាវត្យារាម ហៅវត្តគគរ ស្ថិតនៅភូមិគគរ២ ឃុំគគរ ស្រុកកំពង់សៀម ខេត្តកំពង់ចាម  មានចម្ងាយប្រហែល១៥គីឡូម៉ែត្រពីទីរួមខេត្តកំពង់ចាម។ ប្រសិនធ្វើដំណើរពីទីរួមខេត្តកំពង់ចាមតាមបណ្ដោយផ្លូវ៤០ម៉ែត្រ​ស្របតាមដងទន្លេមេគង្គ យើងនឹងឃើញចេតិយចំណាស់មួយដែល​មានរូប​ព្រះកាល ឬរាហ៊ូ​​នៅខាងឆ្វេងដៃ​ ដែលអាចនិយាយបានថាជានិមិត្តរូបនៃវត្តគគរ​។ នៅក្រោយវត្តមានអូរធម្មជាតិ និងភូមិរបស់អ្នក​ស្រុក  ដោយមានប្រជាជនចំណុះជើងវត្តចំនួន៤ រួមមាន ភូមិគគរ១ គគរ២ ចំការសាមសិប និង កំពង់ក្របី ហើយប្រជាជនមានការរស់នៅលាយឡំគ្នារវាងខ្មែរនិងខ្មែរ-អ៊ិស្លាម។ នៅថ្ងៃ ១៧ មេសា ១៩៧៥...

ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម​(១៩៧៥-១៩៧៩) ប្រជាជនកម្ពុជាភាគច្រើនលើសលប់ត្រូវបានបង្ខំឲ្យធ្វើការងារពលកម្មហួសកម្លាំង និងមិនមានអាហារហូបគ្រប់គ្រាន់។ ក្នុងរយៈពេល៣ឆ្នាំ ៨ខែ និង២០ថ្ងៃ នៃការនៃដឹកនាំរបស់ខ្មែរក្រហមបានបណ្តាលឲ្យប្រជាជនជាង២លាននាក់បានស្លាប់ដោយការសម្លាប់ ធ្វើការងារពលកម្មហួសកម្លាំង ឈឺគ្មានថ្នាំព្យាបាល និងការអត់ឃ្លាន[1]។  ចំណែកមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម និងកម្មាលភិបាលភាគច្រីនដែលបម្រើការងារនៅក្នុងរបបនោះមិនមានការអត់ឃ្លានដូចប្រជាជនឡើយ។ ទេព ហ៊ឺ[2] អតីតកម្មាបាលខ្មែរក្រហមម្នាក់បានរៀបរាប់ពីបទពិសោធន៍ក្នុងការរស់នៅ និងការធ្វើការងារក្នុងរបបខ្មែរក្រហមដូចខាងក្រោម៖ នាងខ្ញុំឈ្មោះ ទេព ហ៊ឺ អាយុ ៧១ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើតនៅស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ ដែលបច្ចុប្បន្នរស់នៅភូមិឯកភាព ឃុំថ្មដា...

ម៉ម ពែក ភេទស្រី អាយុ៦៩ឆ្នាំ ប្រកបរបរធ្វើចម្ការ មានស្រុកកំណើតនៅភូមិអូរញ៉ោ ឃុំបឹងព្រីង ស្រុកថ្មគោល ខេត្តបាត់ដំបង។ មានឪពុកឈ្មោះ ម៉ម ម៉ាង(ស្លាប់) ម្ដាយឈ្មោះ អ៊ូច រឹម (ស្លាប់)។ ពែក មានបងប្អូនចំនួន៥នាក់ នៅក្នុងនោះមានស្រី៣នាក់និងប្រុស២នាក់ ហើយគាត់ជាកូនទី៣នៅក្នុងគ្រួសារ បច្ចុប្បន្ននេះស្លាប់ស្រីម្នាក់។ ប្ដីរបស់ ពែក ឈ្មោះ ឌឿក...