(ព្រះវិហារ)៖ ខៀវ ស្វិត អាយុ ៥៨ ឆ្នាំជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហមម្នាក់ ដែលសព្វថ្ងៃរស់នៅភូមិក្តាក់ ឃុំភ្នំត្បែងពីរ ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ។ មុនដំបូងលោកជាអ្នកគង្វាលគោក្របីម្នាក់នៅសម័យនោះ ធ្វើការពេញមួយថ្ងៃរហូតដល់ល្ងាច តែហូបបានតែមួយពីរពេល។ គាត់​បានលើកឡើងថា បើទៅមិនទាន់ពេល គឺអត់បានហូប។ ខ្មែរក្រហមធ្វើការលត់ដំគាត់ និងអ្នកដទៃទៀតដោយការគំរាម ជួនកាលបើខ្មែរក្រហមមានការមិនសប្បាយចិត្តលើរឿងអ្វីមួយ គេនឹងវាយធ្វើបាបទាំងកំហឹង យើង​អត់មានសិទ្ធិនិយាយបញ្ចេញមតិជាមួយខ្មែរក្រហមនោះទេ។

គាត់បានរៀបរាប់ត្រួសៗពីសម័យនោះ ដោយលើកឡើងថា ពេលខ្លះគាត់បានលួចបេះផ្លែឈើហូបទាំងមិនឲ្យគេដឹង។ ប្រជាជនទាំងអស់ត្រូវស្លៀកពាក់ខោអាវខ្មៅ។​ ចំពោះគាត់​ មួយខែ ពីរខែ គេបើកសម្លៀកបំពាក់ឲ្យគាត់ម្តង។ អ្វីៗដូចជាមាសប្រាក់ត្រូវបានទាហានខ្មែរក្រហម​ប្រមូលទុក។ មាសត្រូវបានខ្មែរក្រហមយកទៅធ្វើខ្សែសម្រាប់ចងជាមួយដែកកេះ។ នៅជំនាន់​នោះពុំមានបុណ្យទាន ឬលោកសង្ឃនោះទេ​ ហើយ​ការ​រៀបការម្តងៗ ខ្មែរក្រហមហៅរៀបចំពី២០ទៅ៣០ គូរ។ ប្រជាជនត្រូវ​បង្ខំឲ្យ​ជីកប្រឡាយ បិទទំនប់ តាមស្រះ, និង បិទភ្លឺស្រែមួយថ្ងៃ ក្នុង​មួយនាក់តម្រូវឲ្យធ្វើបាន១០ ម៉ែត្រជាដើម។

បន្ទាប់ពីការងារធ្វើស្រែចម្ការ គាត់​ត្រូវបានខ្មែរក្រហមតម្រូវឲ្យទៅចូលរួម​ក្នុង​សង្រ្គាមទាំងកុមារភាព​ ដែលក្នុងនោះមានកម្លាំង៣០នាក់ ចែកជាបួនក្រុមតូចៗ។ គាត់​ និង កងកម្លាំងមានការហូបបានគ្រប់គ្រាន់ជាងប្រជាជនទូទៅនាសម័យនោះ ជួនកាលមានការស្ងោរឆ្អឹងជំនីគោ (ស្ងោរទឹកទីពីរ) សម្រាប់ក្រុមរបស់គាត់។ គាត់​បានដឹងថា ទាហានខ្មែរក្រហម មានប្រាក់ខែ មានការចាយលុយដើម្បីទិញទំនិញតាមព្រំដែនជាមួយប្រទេសថៃ និងការលក់អង្ករ ឬដោះដូរជាមួយអ្នកនៅជិតគ្នា (គាត់​មិនបានបញ្ជាក់ពីឆ្នាំនោះទេ)។ ឪពុករបស់គាត់​ត្រូវបានខ្មែរក្រហមសម្លាប់។

សព្វថ្ងៃគាត់​ក៏ដូចអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហមឯទៀតដែរ គឺ​កំពុងមានជំងឺប្រចាំកាយ។ គាត់​បានតាមដានអំពីដំណើរការកាត់ទោសមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម និងយល់ថាបាន​ផ្តល់​នូវ​យុត្តិធម៌ជូនប្រជាជន។ គាត់​បាន​បន្ថែមថា ការនិយាយអំពីប្រវត្តិរបស់លោកប្រាប់អ្នកជំនាន់ក្រោយបានដឹង និងសិក្សា បានធ្វើឲ្យគាត់បានធូរស្បើយផ្លូវចិត្តបានខ្លះ៕

សម្ភាសន៍ដោយ ភេទ សុភីម ថ្ងៃទី៣១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១

អត្ថបទដោយ ស្រ៊ាង លីហ៊ួរ ថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣