យិន អេងតៅ អាយុ៧១ឆ្នាំ រស់នៅភូមិបានយ ឃុំអង្គាញ់ ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ។ នៅក្នុងសម័យសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ស្ថានភាពគ្រួសាររបស់អេងតៅ មានសភាពធូរធារ ដោយមានអាហារហូបចុកគ្រប់គ្រាន់ និងអាចបញ្ជូនកូនឲ្យទៅរៀនបន្ថែមទៀត។ អេងតៅ បានចូលរៀនដំបូងនៅថ្នាក់ទី១២ និងឈប់រៀនត្រឹមថ្នាក់ទី១០។ ពេលឈប់រៀន អេងតៅ បានជួយម្ដាយធ្វើនំលក់នៅក្នុងភូមិ។ បន្ទាប់មក អេងតៅ បានរៀបការ និងរើទៅរស់នៅកំពង់លាវ ហើយរកស៊ីកាត់ដេរនៅផ្សារទ្រា។ នៅផ្សារទ្រា គ្រួសាររបស់ អេងតៅ មានជីវភាពល្អប្រសើរ។

នៅឆ្នាំ១៩៧០ លន់ នល់ បានធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់សម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ហើយនៅតំបន់ដែល អេងតៅ រស់នៅចាប់ផ្ដើមមានសង្គ្រាមកើតឡើង។ នៅថ្ងៃមួយ ពេលដែលមានយន្តហោះមកទម្លាក់គ្រាប់បែក អេងតៅ បាននាំកូនៗរត់កាត់ទឹកភ្លៀងទៅលាក់ខ្លួនក្នុងវត្ត។ នៅពេល អេងតៅ ចេញផុតពីផ្ទះបន្តិច ស្រាប់តែយន្តហោះទម្លាក់គ្រាប់បែកចំលេណដ្ឋានមួយក្បែរផ្ទះគាត់ និងធ្វើឲ្យមនុស្សប្រមាណ៩នាក់ស្លាប់។ ពេលឃើញដូច្នេះ គ្រួសារអេងតៅ បានសម្រេចចិត្តធ្វើដំណើរត្រលប់មកផ្ទះម្ដាយឪពុកក្មេង ក្នុងតំបន់រំដោះ និងបោះបង់ទ្រព្យសម្បត្តិទាំងអស់នៅក្នុងផ្ទះ។ ធ្វើដំណើរនៅតាមផ្លូវ គ្រួសារអេងតៅ គេចពីគ្រាប់បែក លាក់ខ្លួនពីយន្តហោះ និងត្រូវខ្ចីទូករបស់ប្រជាជនដើម្បីធ្វើដំណើរឆ្លងទឹកបន្ថែមទៀត។​

នៅក្នុងតំបន់រំដោះ អេងតៅ បានរស់នៅជួបជុំគ្រួសារ ប៉ុន្តែគាត់ត្រូវធ្វើស្រែជាក្រុម ក្នុងកងប្រវាស់ដៃ និងហូបអាហារតាមផ្ទះរៀងខ្លួន។ ចូលដល់សម័យខ្មែរក្រហម នៅក្នុងភូមិរបស់អេងតៅ  មានការបែងចែកឲ្យរស់នៅតាមសហករណ៍ដែលបង្កើតថ្មី ដោយប្រមូលទ្រព្យសម្បត្តិដាក់រួម ធ្វើការងាររួម និងហូបអាហាររួមគ្នា។ ពេលបង្កើតសហករណ៍ អង្គការបានបញ្ជូនកុមារដែលអាចធ្វើការងារបានឲ្យទៅរស់នៅក្នុងមណ្ឌលកុមារ ហើយក្មេងតូចៗដែលធ្វើការងារមិនកើត ត្រូវទៅស្នាក់នៅក្នុងមណ្ឌល ដើម្បីឲ្យឪពុកម្ដាយចេញទៅធ្វើការងារតាមក្រុម។ ចំណែកគ្រួសាររបស់អេងតៅ កូនច្បងរបស់គាត់ត្រូវទៅរស់នៅក្នុងកងកុមារ ដើម្បីធ្វើការងារប្រមូលអាចម៍គោ កាប់ស្លឹកឈើ និងរែកដី ហើយ អេងតៅ ធ្វើការងារជីកស្រះ​, រែកដី, ជីកព្រែក, ធ្វើជី និងទៅច្រូតស្រូវនៅភ្នំបូរី តាមការចាត់តាំងរបស់ប្រធានកង។ មួយវិញទៀត នៅពេលដែលការងារបន្ទាន់ខ្លាំង អង្គការបានចាត់តាំងឲ្យប្រជាជន រួមទាំងអេងតៅ ធ្វើការងារទាំងយប់។

ចំពោះឪពុកម្ដាយ និងបងប្អូនបង្កើតរបស់អេងតៅ ត្រូវបានអង្គការជម្លៀសទៅរស់នៅ ស្រុកឫស្សី ខេត្តបាត់ដំបង និងស្លាប់អស់ជាច្រើននាក់។ ក្នុងចំណោមសាច់ញាតិទាំងអស់ គឺមានឪពុកម្ដាយ និងបងប្អូនរបស់គាត់​មួយចំនួនស្លាប់ដោយសារអត់អាហារ ហើយខ្លះទៀតត្រូវអង្គការយកទៅសម្លាប់ និងមួយចំនួនទៀតបាត់ខ្លួន។ អេងតៅ បានឲ្យដឹងថា ប្រសិនបើគាត់រស់ជាមួយឪពុកម្ដាយបង្កើត គាត់ក៏ត្រូវជម្លៀសទៅខេត្តបាត់ដំបងដែរ ប៉ុន្តែដោយសារតែគាត់មករស់នៅជាមួយឪពុកម្ដាយក្មេក ហើយស្ថិតនៅក្នុងតំបន់រំដោះ ទើបរួចខ្លួន។

ក្រោយមក មុនពេលកងទ័ពរំដោះចូលមកជួយប្រជាជនកម្ពុជា អង្គការបានជម្លៀសប្រជាជនចេញពីភូមិចំនួនពីរដង ដើម្បីគេចពីគ្រាប់បែកផ្លោងមកពីទិសខាងត្បូង និងគេចចេញពីសមរភូមិប្រយុទ្ធគ្នា។ នៅលើកទីមួយ អេងតៅ បានធ្វើដំណើរចេញពីភូមិ ទៅកាន់ស្រុកព្រៃកប្បាស រួចបន្តទៅដល់ភ្នំចំបាប់ និងចុងក្រោយទៅដល់ស្រុកគ ទើបត្រលប់មកវិញ។ នៅលើកទីពីរ អេងតៅ ធ្វើដំណើរចេញពីភូមិ កាត់តាមស្រម៉រ, អង្គអេរ ទាំងយប់រហូតដល់ភ្នំចំបាប់ទើបត្រលប់មកផ្ទះវិញ។ ពេលមកដល់ផ្ទះ អេងតៅ សម្រាលបានកូនម្នាក់ទៀត រួចដាក់ឈ្មោះថា នោរ។

នៅពេលដែលរបបខ្មែរក្រហមដួលរលំ អេងតៅ បានត្រលប់ទៅរស់នៅជាមួយឪពុកម្ដាយក្មេកវិញ និងប្រកបរបរទូលអង្ករលក់នៅព្រៃល្វា និងធ្វើនំលក់។ នៅពេលដែល អេងតៅ ប្រកបរបរលក់នំ គាត់ត្រូវធ្វើការងារបុកអង្ករធ្ងន់ៗជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យគាត់មានជំងឺស្រុតស្បូន។ ចំណែកប្ដីរបស់អេងតៅ ធ្លាក់ខ្លួនឈឺជាបន្តបន្ទាប់ និងមិនអាចជួយការងារ អេងតៅ បានច្រើននោះទេ។ នៅពេលដែលអ្នកស្ម័គ្រចិត្តសម្ភាស អេងតៅ បានឲ្យដឹងថា ជំងឺរបស់គាត់មិនទាន់បានទទួលការព្យាបាលនៅឡើយទេ ដោយសារតែគាត់ខ្វះខាតថវិកា ហើយណាមួយស្ថិតនៅក្នុងអំឡុងពេលការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩ទៀតផង។

អត្ថបទដោយ៖ ភា រស្មី

សម្ភាសដោយ៖ គ្រី ភាព ថ្ងៃទី២០ ខែសីហា ២០២១