(ខេត្តព្រៃវែង) ជួង អៃ ជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម មានស្រុកកំណើត និងសព្វថ្ងៃរស់នៅភូមិឆ្អឹងពស់ ឃុំពានរោង ស្រុកស្វាយអន្ទរ ខេត្តព្រៃវែង។ អៃ មានបងប្អូនបួននាក់ និងមានកូនពីរនាក់។

កាលពីកុមារភាព អៃ រៀនសូត្របានត្រឹមថ្នាក់ទី១២ (សង្គមចាស់) នៅសាលាបឋមសិក្សាវត្តព្រៃវល្លិ៍។ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧០ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧៥ អៃ រស់នៅស្រុកកំណើតជាមួយឪពុកម្តាយ ដែលមានជីវភាពមធ្យម។ នៅពេលនោះ គាត់បានឃើញមានសង្គ្រាមរវាងទាហាន លន់ នល់ ជាមួយនឹងចលនាតស៊ូខ្មែរក្រហម។ ឪពុកម្តាយរបស់អៃ បាននាំគាត់ទៅពួនក្នុងរណ្តៅត្រង់សេ រាល់ពេលដែលមានយន្តហោះមកទម្លាក់គ្រាប់បែកក្នុងភូមិម្តងៗ។ អៃ បាននិយាយថា «ខ្ញុំមានការភ័យខ្លាចខ្លាំង។ ខ្ញុំ និងបងប្អូនបានរត់ចូលរណ្តៅត្រង់សេ ដើម្បីគេចខ្លួន»។ «នៅពេលយប់ខ្ញុំឃើញមានភ្លើងចេញពីយន្តហោះ ហើយយន្តហោះ បានហោះមកទម្លាក់គ្រាប់នៅក្នុងភូមិ ប៉ុន្តែមិនត្រូវប្រជាជនទេ គ្រាន់តែបានបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិខ្លះៗ តែប៉ុណ្ណោះ» អៃបានបន្តយ៉ាងដូច្នេះ។

អំឡុងរបបខ្មែរក្រហម នៅឆ្នាំ ១៩៧៥ អៃ មានអាយុប្រមាណ២០ឆ្នាំ។ គាត់ត្រូវបានកងឈ្លបខ្មែរក្រហម ចាត់ឲ្យជីកប្រឡាយ, លើកទំនប់ និងធ្វើស្រែជាមួយក្រុមយុវនារីក្នុងកងចល័តនារី។ អៃ ធ្លាប់ចល័តទៅជីកដីរហូតដល់តំបន់ព្រែកសាត្រាវ នៅខេត្តស្វាយរៀង។ នៅព្រែកសាត្រាវ អៃ ធ្លាប់ឃើញអ្នកធ្វើការជាមួយបានស្លាប់ដោយសារមិនអាចទ្រាំនឹងការងារធ្ងន់ និងហូបអាហារមិនគ្រប់គ្រាន់។ អៃ ធ្លាប់ឃើញខ្មែរក្រហមរៀបការឲ្យយុវជន-យុវនារី ម្តងៗប្រមាណ១០ ទៅ៥០គូ។ បន្ទាប់ពីរៀបការរួចរយៈពេល១០ថ្ងៃ ប្តី-ប្រពន្ធ ត្រូវបំបែកទៅធ្វើការងារតាមកន្លែងរៀងៗខ្លួន។ ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម អៃ មិនដែលបានឃើញសកម្មភាពសម្លាប់មនុស្សដោយផ្ទាល់ភ្នែកទេ ប៉ុន្តែគាត់បាន​ឃើញកងឈ្លបបណ្តើរមនុស្សយកទៅរៀនសូត្រ និងបានបាត់ដំណឹងមិនឃើញត្រលប់មកសហករណ៍វិញ។ ក្រោយរបបខ្មែរក្រហម នៅទួលក្រាំងគរ ក្នុងវត្តថ្មីគាត់ឃើញមានបន្សល់ទុកនូវឆ្អឹង និងលលាដ៍សាកសពយ៉ាងច្រើន។ អៃ ក៏បានឃើញខ្មែរក្រហមបំផ្លាញវត្តអារាមនិងពុទ្ធប្បដិមា, ផ្សឹកព្រះសង្ឃ និងបានបង្ខំព្រះសង្ឃឲ្យទៅធ្វើការងារស្រែចម្ការ និងជីកប្រឡាយ លើកទំនប់ ដូចប្រជាជនសាមញ្ញដែរ។

ក្រោយពីរបបខ្មែរក្រហមដួលរលំ អៃ បានត្រលប់មករស់នៅស្រុកកំណើត និងប្រកបរបរធ្វើស្រែរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន៕

សម្ភាសដោយ ជួន រក្សា ថ្ងៃទី២៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤

អត្ថបទដោយ អេង សុខម៉េង