(តាកែវ) ឈូក ថុង អាយុ៧១ គឺជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម។ ម្ដាយរបស់ ថុង ឈ្មោះ លឿង ស្លាប់តាំងពីគាត់នៅជាទារក និងឪពុកឈ្មោះ ឈី ស្លាប់តាំងពីគាត់នៅក្មេងដូចគ្នា ប៉ុន្តែ ថុង បានស្គាល់មុខឪពុក។ មុនពេលខ្មែរក្រហមទទួលបានជ័យជម្នះ ថុង ធ្លាប់បានចូលរួមសែងយោធារបួសដែល​វាយនៅសមរភូមិ ក្នុងព្រៃពួច។

នៅក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម ថុង ធ្វើការងារនៅក្នុងក្រុមកងពិសេស។ ថុង បានឲ្យដឹងថា ប្រជាជននៅក្នុងកងពិសេសគឺជាមនុស្សមានសុខភាពល្អ និងមានកម្លាំងមាំមួន។ នៅក្នុងកងពិសេស ថុង មិនសូវបានធ្វើស្រែនៅក្នុងសហករណ៍នោះទេ ភាគច្រើនគឺធ្វើការងារលើកទំនប់, ជីកប្រឡាយនៅតំបន់១០៩ និងជាន់ទឹកបញ្ជូលស្រែ។ លើសពីនេះទៅទៀត អង្គការបានឲ្យ ថុង ទៅធ្វើការងារនៅតាមបណ្តោយផ្លូវជាតិលេខ៤, កាប់ព្រៃនៅខាងលិចភ្នំតន់ និងទៅសែងគ្រាប់ឲ្យយោធានៅសមរភូមិមុខ។

ថុង បានរៀបរាប់ថា គាត់មិនសូវបានរស់នៅជួបជុំគ្រួសារនោះទេ ព្រោះគាត់ត្រូវចេញទៅធ្វើការងារនៅក្រៅសហករណ៍។ ក្នុងរយៈពេលមួយខែ ទៅមួយខែកន្លះ ថុង អាចមកលេងគ្រួសារបានម្ដង។ នៅពេលដែល ថុង ទៅធ្វើការងារជាន់រហាត់ទឹកគាត់បានលួចរកត្រីហូប និងលួចលាក់យកមកឲ្យប្រពន្ធកូននៅផ្ទះ។ ថុង បានយកត្រីមកឲ្យប្រពន្ធ និងយកត្រីទៅដូរជាមួយអ្នកធ្វើស្ករ។ នៅសហករណ៍ ថុង បានជួយជញ្ជូនធុងស្ករដាក់លើរទេះ ហើយនៅពេលបែកធុង ថុង បានលួចស្ករដែលធ្លាក់ប្រលាក់ដីយកមកហូប។ នៅពេលថុង ត្រលប់ទៅកន្លែងការងារវិញ គាត់បានយកស្ករនោះទៅដូរយកថ្នាំជក់ជាមួយអ្នកទន្លេបន្តទៀត។

ក្រោយមកទៀត អង្គការបានជ្រើសរើស ថុង និងអ្នកមានកម្លាំងដទៃទៀត​នៅក្នុងឃុំ ស្រុកផ្សេងគ្នាឲ្យទៅធ្វើការងារដឹកជញ្ជូននៅសមរភូមិសំឡូត និងប៉ៃលិន។ ថុង រស់នៅសំឡូតបានមួយរយៈ ទើបអង្គការបញ្ជូនគាត់ឲ្យទៅសែងគ្រាប់នៅសមរភូមិមុខ។ យោធារបស់អង្គការ បានរៀបចំឡាន២គ្រឿង​ សម្រាប់ដឹកប្រជាជន និងឡាន១គ្រឿងទៀតសម្រាប់យោធាខ្មែរក្រហម។ ថុង បានបន្តថា ឡានដែលគាត់ជិះបានក្រឡាប់ បន្ទាប់ពីជិះហួសឡានយោធាបន្តិច។ បើតាមសម្ដីរបស់ ថុង នៅពេលដែលឡានក្រឡាប់ គាត់បានសន្លប់បាត់ស្មារតី រហូតដល់មានកំដៅមកលើខ្លួនគាត់ទើបដឹងខ្លួនវិញ។

នៅពេលដឹងខ្លួន ថុង បានឃើញជើងរបស់គាត់ម្ខាងនៅខាងក្រោមឡាន និងម្ខាងទៀតនៅខាងក្រៅឡាន។ ថុង បានបញ្ចាក់ថា ប្រសិនបើមិនមានកល់គល់ឈើនោះទេ ជើងម្ខាងរបស់គាត់នឹងត្រូវពិការជាក់ជាមិនខាន។ នៅពេលដឹងខ្លួន ថុង ប្រញាប់រំកិលខ្លួនចេញពីឡាន និងរងចាំឡានអង្គការមកជួយសង្គ្រោះ។ យោធាខ្មែរក្រហមបាននាំអ្នករបួសទាំងអស់ រួមទាំង ថុង មកព្យាបាលនៅពេទ្យសំឡូត។ នៅពេលជំងឺបានធូស្រាល ថុង បានត្រលប់មកផ្ទះវិញ និងភ្នំពេញ។

នៅពេលដែលអ្នកស្ម័គ្រចិត្តចុះទៅជួប ថុង បាននិយាយថា គាត់មានជំងឺឫសដូងបាត និងឈឹចង្កេះ។ ថុង ធ្លាប់បានស្ដាប់ការកាត់ទោសមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម។ ការយល់ឃើញរបស់ ថុង អំពីការកាត់ទោសមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមឲ្យជាប់គុកមួយជីវិតគឺយុត្តិធម៌ ព្រោះច្បាប់ស្រុកខ្មែរគឺត្រូវរកខុសត្រូវសម្រាប់សាច់ញាតិ។

សម្ភាសដោយ៖ ថៃ ស៊ីណា ថ្ងៃទី១២ សីហា ២០២១

អត្ថបទដោយ៖ ភា រស្មី ថ្ងៃទី១១ កុម្ភៈ ២០២៥