កែប សាវ៉ាន អាយុ៦៨ឆ្នាំ រស់នៅភូមិគ្រួស ឃុំរវៀង ស្រុកសំរោង ខេត្តតាកែវ។ រឿងរ៉ាវដែល សាវ៉ាន ចងចាំមិនភ្លេចគឺ ប្រធានសហករណ៍បញ្ជូនគាត់ឲ្យទៅធ្វើការងារនៅស្រុកអង្គរបូរី ខេត្តតាកែវ។

មុនដំបូង អង្គការបញ្ជូន សាវ៉ាន និងនារី២នាក់ទៀតឲ្យទៅកងចល័ត សែងដីលើទំនប់ នៅកាត់ភ្លុក និងសម្រាកនៅក្នុង វត្តកាត់ភ្លុក។  នៅកាត់ភ្លុក ក្រៅពីធ្វើការលើកទំនប់ទាំងយប់ទាំងថ្ងៃ ក្រុមកងចល័តត្រូវទុកមនុស្សពីរនាក់នៅក្នុងក្រុម ដើម្បីដាក់វេនគ្នាដាំបាយធ្វើម្ហូប។ សាវ៉ាន ត្រូវលើកទំនប់រយៈពេល៣ខែ ទើបអង្គការបញ្ជូនគាត់ទៅកាន់សហករណ៍វិញ។

សាវ៉ាន បានធ្វើដំណើរទៅសហករណ៍វិញ និងបន្តចូលធ្វើការងារនៅក្នុងកងស្រួច។ នៅក្នុងកងស្រួច សាវ៉ាន រែកដី, កាប់ដីដំបូក និងធាក់រហាត់ទឹក។ ក្រោយមក អង្គការបានបញ្ជូន សាវ៉ាន ឲ្យទៅធ្វើការងារនៅភ្នំដារ, កំពង់យោល និងកំពង់អំពិល នៅស្រុកអង្គរបូរី ព្រំប្រទល់យួន។ មុនពេលធ្វើដំណើរទៅ អង្គការបានឃោសនាប្រាប់ សាវ៉ាន ថាកន្លែងដែលគាត់ទៅសម្បូរអាហារហូបចុក ប៉ុន្តែជាក់ស្ដែងគឺរកបបរហូបមិនបាន។

នៅកន្លែងដែលសាវ៉ានធ្វើការងារ គឺសម្បូរសត្វខ្យង, ពស់ព្រលឹត, ពស់ថ្លាន, ពស់វែក និងអណ្ដើក ប៉ុន្តែអង្គការមិនអនុញ្ញាតឲ្យយកមកចម្អិនហូបនោះទេ។ នៅពេលដែលដាច់ស្បៀងខ្លាំង សាវ៉ាន ទទួលបានតែសម្លបន្លែត្រកួន សាបគ្មានរសជាតិ។ ដោយសារតែការអត់ឃ្លាន, គ្មានជាតិអំបិល និងជាតិបាយនេះហើយ សាវ៉ាន និងអ្នកដទៃទៀត បានកើតមានជំងឺហើមស្ទើរគ្រប់ៗគ្នា។

សាវ៉ាន បានគិតថា ប្រសិនបើគាត់បន្តធ្វើការងារនៅទីនេះទៀត គាត់នឹងដាច់ពោះស្លាប់ ដូច្នេះគាត់សុខចិត្តលួចរត់ចេញពីកន្លែងធ្វើការត្រលប់មកផ្ទះ។ គិតដូច្នេះ សាវ៉ាន និងមិត្តភក្ដិ៣នាក់ទៀតនាំគ្នាឆ្លងទឹក១២ជាន់ រត់មកផ្ទះ ប៉ុន្តែបានត្រឹមពាក់កណ្ដាលផ្លូវ អង្គការបានចាប់គាត់ត្រលប់ទៅវិញ។ ពេលទៅដល់កន្លែងធ្វើការងារ អង្គការបានយកអ្នកទាំង៤ទៅឃុំឃាំងក្នុងទ្រុង និងគំរាមថា ប្រសិនបើរត់ម្ដងទៀតនឹងត្រូវទទួលទារុណកម្ម។ សាវ៉ាន បានឲ្យដឹងថា ប្រសិនបើមានអ្នកលួចរត់ពីរដង ហើយអង្គការចាប់បាន នឹងត្រូវវាយនឹងឫស្សី និងចាប់ដាក់ក្នុងសំបុកសត្វស្រមោច។

សាវ៉ាន រស់នៅស្រុកអង្គរបូរីមិនបានប៉ុន្មាន គាត់និងមិត្តភក្ដិម្នាក់ បានបបួលគ្នារត់ម្ដងទៀត និងធ្វើដំណើរតាមផ្លូវដដែល។ នៅតាមផ្លូវ សាវ៉ាន បានជួបខ្យងសមួយ និងបួងសួងថា ប្រសិនបើទឹកដោះម្ដាយថ្លៃ សូមឲ្យខ្យងជួយជូនគាត់ឲ្យទៅដល់ផ្ទះ ដើម្បីបានជួបម្ដាយឪពុកវិញ ប៉ុន្តែបើ សាវ៉ាន រត់មិនរួចទេនោះ គាត់នឹងបោកខ្យងនោះឲ្យងាប់។ សាវ៉ាន និងមិត្តភក្ដិ ធ្វើដំណើរហូតដល់ភូមិ ប៉ុន្តែមិនទាន់ហ៊ានចូលទៅក្នុងផ្ទះនោះទេ។

សាវ៉ាន បានពួននៅក្នុងទូប្រដេសមួយដែលឪពុករបស់គាត់ធ្វើទុកដាក់ផ្ដៅ នៅខាងកើតភូមិ រហូតដល់ម៉ោង៧យប់ ទើបលួចចូលទៅក្នុងផ្ទះ។ នៅក្នុងផ្ទះ សាវ៉ាន បានទទួលនំត្នោតមួយពីអ្នកភូមិ ប៉ុន្តែដោយសារតែពោះគាត់ខាងទទួលអង្ករយូរ ទើបធ្វើឲ្យគាត់ហើមពោះ រកក្អួត។ បើទោះបីជា សាវ៉ាន ឈឺខ្លាំងយ៉ាងណា ក៏គាត់មិនហ៊ានចេញពីផ្ទះដែរ ព្រោះខ្លាចអង្គការដឹងថាគាត់រត់ត្រលប់មកផ្ទះ។

សាវ៉ាន សំងំពួនក្នុងផ្ទះមិនបានប៉ុន្មាន អង្គការបានមកចាប់បញ្ជូនគាត់ទៅការដ្ឋានការងារវិញ។ នៅពេលដែលអង្គការមកចាប់ សាវ៉ាន បានសំពះសុំអង្វរ និងលើកហេតុផលថាគាត់ឈឺច្រមុះ សុំធ្វើការនៅក្នុងសហករណ៍វិញ។ មុនដំបូង អង្គការមិនព្រមនោះទេ និងបានបញ្ជូនសាវ៉ានឲ្យទៅធ្វើការងារនៅក្នុងកងស្រួច ប៉ុន្តែដោយសារគាត់ឈឺច្រមុះ ទើបអង្គការបញ្ជូនគាត់ ត្រលប់មកនៅភូមិត្រពាំងស្តុងវិញ។ ចំពោះមិត្តភក្ដិរបស់សាវ៉ាន ដែលលួចមកជាមួយគ្នា ត្រូវបានអង្គការចាប់បញ្ជូនទៅកន្លែងធ្វើការងារវិញ។

នៅត្រពាំងស្ដុង ដោយសារតែសាវ៉ានឈឺ ទើបអង្គការឲ្យគាត់ស្នាក់នៅជាមួយស្រ្ដីពរពោះ និងធ្វើការងារក្នុងកងចល័ត ធាក់រហាត់ទឹក។ នៅក្នុងកងចល័ត សាវ៉ាន ទទួលបានបបរ១មួយវែក។ បបរដែលចុងភៅដាំឲ្យប្រជាជនហូបគឺ យកអង្ករដាំជាមួយទឹកម៉ាស៊ី(ទឹកត្រីកូជាមួយស្ករដាក់ស្លឹកខ្ទឹម)។ មួយវិញទៀត សាវ៉ាន បានលួចល្ហុង យកទៅសាប់នៅពេលដែលគាត់ជាន់រហាត់ទឹក និងយកទៅជ្រក់ ដើម្បីយកទុកហូបជាមួយបបរ។

នៅឆ្នាំ១៩៧៩ បន្ទាប់ពីកងទ័ពស្ម័គ្រចិត្តវៀតណាមចូលមករំដោះប្រជាជនកម្ពុជា ម្ដាយ-ឪពុករបស់សាវ៉ានបានរៀបចំឲ្យសាវ៉ានរៀបការ ។ ឪពុក-ម្ដាយរបស់សាវ៉ាន គិតថា នៅពេលដែល សាវ៉ាន រៀបការរួចនោះ គាត់មិនបានចេញឆ្ងាយពីផ្ទះម្ដងទៀតទេ។ នៅពេលដែលអ្នកស្ម័គ្រចិត្តទៅសម្ភាស សាវ៉ាន មានជំងឺបាក់ឆ្អឹងខ្នង, ខ្លាញ់ច្រើន និងពុកឆ្អឹង។

សម្ភាសន៍ដោយ៖ កែប ម៉ៃសុជាតា ថ្ងៃទី០៤ សីហា ២០២១

អត្ថបទដោយ៖ ភា រស្មី ថ្ងៃទី២០ ខែមីនា ២០២៥