(តាកែវ) គឹម គ្រិន អាយុ៧៥ឆ្នាំ គឺជាកសិករនៅភូមិស្វាយខាងត្បូង ឃុំបាស្រែ ស្រុកអង្គរបូរី ខេត្តតាកែវ។ ក្នុងអំឡុងពេលមានសង្គ្រាមនិងការទម្លាក់គ្រាប់បែក ឆ្នាំ១៩៧២ គ្រិន បានរៀបចំកម្មវិធីមង្គលការជាមួយប្រពន្ធរបស់គាត់។ កម្មវិធីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍របស់ គ្រិន ប្រារព្ធឡើងធម្មតា ប៉ុន្តែមិនមានភ្លេងនោះទេ។ ចូលដល់សម័យខ្មែរក្រហម គ្រិន មានកូន២នាក់។

កូនរបស់ គ្រិន នៅតូចៗ អាចធ្វើដំណើរទៅកន្លែងធ្វើការងាររបស់ម្ដាយ ឬនៅជាមួយអ៊ំ ប៉ុន្តែមិនបានរៀនសូត្រនោះទេ។ ខុសពីក្មេងតូចៗផ្សេងទៀត ដែលត្រូវតែទៅរស់នៅក្នុងមណ្ឌលកុមារ និងមានយាយចាស់ៗនៅមើល កូនរបស់គ្រិន មិនបានទៅរស់នៅក្នុងមណ្ឌលកុមារដោយសារតែគាត់ស្គាល់កម្មាភិបាលខ្មែរក្រហម ។ ចំពោះក្មេងៗដែលមានអាយុធំល្មមគឺត្រូវចេញទៅរស់នៅ និងធ្វើការងារនៅកងកុមារ។

នៅពេលដែលខ្មែរក្រហមគ្រប់គ្រងប្រទេសដំបូង គ្រិន បានធ្វើការងារជាមួយប្រជាជន ១៧ មេសា នៅក្នុងសហករណ៍។ មិនយូរប៉ុន្មាន អង្គការបានចាត់តាំង គ្រិន ឲ្យទៅធ្វើការងារនៅភ្នំបូរី ហើយអ្នក១៧ មេសា ត្រូវជម្លៀសឲ្យទៅកន្លែងផ្សេង។ នៅភ្នំបូរី គ្រិន ត្រូវជីកប្រឡាយ, លើកទំនប់, លើកប្រព័ន្ធភ្លឺស្រែ និងប្រព័ន្ធប្រឡាយ។ នៅរដូវប្រមូលផល គ្រិន ត្រូវច្រូតស្រូវ, បោក-បែនស្រូវ រើសពូជ និងកាយស្មៅ។

នៅរដូវទឹកឡើង គ្រិន ត្រូវជិះក្បូនធ្វើពីស្នោរជាមួយសមាជិកម្នាក់ទៀត ដោយត្រូវកាយស្មៅបណ្ដែតទឹក និងត្រលប់មកសហករណ៍លង្ការវិញនៅពេលម៉ោងបាយ។ ក្រៅពីធ្វើការងារខាងលើ អង្គការបានស្នើក្រុមរបស់ គ្រិន ឲ្យទៅជួយច្រូតស្រូវនៅ ខេត្តកំពតថែមទៀតផង។

គ្រិន បានឲ្យដឹងថា របបអាហារ និងការងារនៅភ្នំបូរី មានសភាពខុសគ្នាពីនៅសហករណ៍ខេត្តកំពត។ នៅភ្នំបូរី គាត់ធ្វើការងារគ្មានពេលសម្រាកនោះទេ ហើយរបបអាហារដែលទទួលបានភាគច្រើនគឺ បបរ និងនៅពេលដែលដាច់ស្បៀងខ្លាំងគឺមានតែដំឡូងមី។ នៅភ្នំបូរី គ្រិន បានទទួលអាហារបន្ថែម នៅពេលដែលមានកម្មវិធីប៉ុណ្ណោះ។

ចំពោះការងារនៅសហករណ៍ ខេត្តកំពតគឺឈប់ត្រឹមម៉ោង ១១ ដើម្បីហូបបាយ និង ចូលធ្វើការបន្តទៀតនៅម៉ោង១  ប៉ុន្តែប្រសិនបើធ្វើការលឿនរួចមុនកំណត់ គឺអាចទៅផ្ទះសម្រាកបាន។ លើសពីនេះទៅទៀត នៅពេលដែលគាត់ទៅជួយច្រូតស្រូវនៅ ខេត្តកំពត គាត់ទទួលបានអាហារបីពេលគឺ ពេកព្រឹកគាត់ទទួលបានដំឡូងមីស្ងោរមួយដុំ ហើយពេលថ្ងៃ និងពេលល្ងាចទទួលបានបាយឬក៏បបរ ហូបជាមួយសម្ល។ មួយវិញទៀត សត្វចិញ្ចឹមមាន់ ទា និងដំណាំផ្សេងៗដែលដាំនៅក្នុងផ្ទះ គឺជាកម្មសិទ្ធឯកជន និងអាចយកមកហូបបានបន្ថែមទៀតខុសពីកន្លែងដែលគាត់ធ្លាប់ទៅធ្វើការងារដទៃ។

បន្ថែមពីលើការងារ​រាល់ថ្ងៃ នៅពេលដាច់ស្បៀងខ្លាំង អង្គការបានចាត់តាំង គ្រិន ឲ្យទៅសុំដំឡូងពីសហករណ៍ នៅក្នុងស្រុកឈូកខេត្តកំពត ឬសហករណ៍ស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវយកទៅចែកប្រជាជនជំនួសបបរ។ លើសពីនេះទៅទៀត គ្រិន បានចាំយ៉ាងច្បាស់អំពីការហូបបបរមួយខ្ទះដាក់អង្ករ ៧ ទៅ៨ កំប៉ុង ហូបជាមួយសម្លរម្ជូរត្រកូន ឬក៏ព្រលឹត នៅសហករណ៍ស្រុកព្រៃកប្បាស។

គ្រិន ក៏បាននិយាយអំពីភាពមិនស្មើគ្នានៅតំបន់របស់គាត់ធ្វើការងារដែរ។ ប្រជាជនដែលធ្វើការងារនៅសហករណ៍ស្រុកព្រៃកប្បាស ត្រូវរងការតាមដានជាប្រចាំ ហើយប្រសិនបើធ្វើខុសបន្តិចបន្តួច នោះកម្មាភិបាលដែលដឹកនាំនិងរាយការណ៍ទៅថ្នាក់លើដើម្បីយកមុខមាត់ និងយកអ្នកធ្វើខុសទៅសម្លាប់ចោល។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើប្រជាជន ស្គាល់កម្មាភិបាលខ្មែរក្រហម ប្រជាជននោះ អាចរួចខ្លួនបាន។ មួយវិញទៀត ប្រសិនបើប្រជាជនដែលស្គាល់ពេទ្យរបស់អង្គការគឺអាចទទួលបានថ្នាំល្អបន្តិចបន្តួច ជាងប្រជាជនដែលមិនស្គាល់ ដែលទទួលបានត្រឹមតែថ្នាំគ្រាប់រាងដូចជាអាចម៍ទន្សាយប៉ុណ្ណោះ។

អំឡុងពេលអ្នកស្ម័គ្រិចិត្តចុះទៅសម្ភាស គ្រិន បានប្រាប់ថា គាត់បានឮអំពីតុលាការកាត់ទោសមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម ប៉ុន្តែ មិនបានតាមដាននោះទេ។ ការកាត់ទោសនោះ ធ្វើឡើងដើម្បីបង្ហាញពីរបបឃោរឃៅមួយដល់ក្មេងជំនាន់ក្រោយ និងធ្វើជាមេរៀនឲ្យអ្នកដឹកនាំជំនាន់ក្រោយ កុំឲ្យយកតម្រាប់តាមរបបខ្មែរក្រហម។ លើសពីនេះទៅទៀត គាត់ចង់ឲ្យក្មេងៗជំនាន់ក្រោយចេះការពារ និងធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យរបបខ្មែរក្រហមត្រលប់មកវិញម្ដងទៀត។

សម្ភាសដោយ៖ថៃ ស៊ីណា ថ្ងៃទី២៦ សីហា ២០២១

អត្ថបទដោយ៖ ភា រស្មី ថ្ងៃទី០៥ មីនា ២០២៥