(តាកែវ) សុខ គី អាយុ៧៧ឆ្នាំ គឺជាកសិករនៅភូមិស្វាយខាងត្បូង ឃុំបាស្រែ ស្រុកអង្គរបូរី ខេត្តតាកែវ។ នៅក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម គី មានកូន២នាក់។ កូនរបស់ គី មានអាយុច្រើនល្មម អាចចូលធ្វើការងារនៅក្នុងកងកុមារ។

នៅក្នុងភូមិស្វាយខាងត្បូង ក្មេងៗដែលមានអាយុចាប់ពី៤ខែឡើង ត្រូវទៅរស់នៅក្នុងមណ្ឌលកុមារ តាមការចាត់តាំងរបស់អង្គការ។ កុមារដែលនៅក្នុងមណ្ឌល មានយាយចាស់ៗជាអ្នកមើលថែ ដើម្បីឲ្យម្ដាយឪពុកអាចចេញទៅធ្វើការងារ។ សម្រាប់ក្មេងៗដែលធំល្មម អង្គការតម្រូវឲ្យទៅរស់នៅ និងធ្វើការងារនៅក្នុងកងកុមារ។ នៅក្នុងកងកុមារ ក្មេងៗធ្វើការងារប្រមូលអាចម៍គោ និងរៀនសូត្របានបន្តិចបន្តួច។

ចំពោះ គី ការងាររបស់គាត់នៅក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមមានដូចជា៖ រែកដី, រកត្រីយកមកដាក់ក្នុងសហករណ៍, ដឹកស្បៀងឲ្យទៅអ្នកធ្វើស្រែ, ចេញទៅធ្វើស្រែនៅភ្នំបូរី និងនៅព្រៃគាំ និងធ្វើស្រែនៅសហករណ៍។ គី ធ្វើការងារដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ វិលចុះវិលឡើងរហូតដល់របបខ្មែរក្រហមដួលរលំ។

ចំណែកប្រពន្ធរបស់ គី អង្គការចាត់តាំងគាត់ឲ្យលាយជីលេខមួយ, ស្ទូងសំណាបដែលជ្រលក់ជាមួយជី, ធ្វើអង្ករនៅក្នុងសហករណ៍ និងមើលថែកុមារ។ មុនពេលខ្មែរក្រហមដួលរលំ ប្រពន្ធរបស់គី មិនបានធ្វើអ្វីនោះទេ ដោយសារតែគាត់ធ្លាក់ខ្លួនឈឺ។

គី បានឲ្យដឹងថា ការៀបការនៅក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមធ្វើឡើងដោយមាន ១០គូ ២០គូ ឬក៏៣០គូ ក្នុង​ពេល​តែមួយ ទៅតាមអង្គការរៀបចំ។ ប្រជាជនដែលរៀបការ មួយចំនួនបានស្នើអង្គការ និងមួយចំនួនទៀតធ្វើទៅតាម​អង្គការចាត់តាំង។ នៅពេលរៀបការ អង្គការបានសួរសំណួរខ្លីថា៖  “សមមិត្តឯងស្រឡាញ់នារីនេះ ស្មោះត្រង់គ្នាដល់ស្លាប់ ចុះបើសិនជាអង្គការយកទៅធ្វើទ័ព បាក់ដៃយកដែរឬក៏អត់?” ប្រសិនបើឆ្លើយខុស គឺអង្គការមិនអនុញ្ញាតឲ្យយកគ្នាជាប្ដីប្រពន្ធនោះទេ។ ចម្លើយដែលអង្គការត្រូវការគឺ បើទោះបីជាបាក់ដៃ បាក់ជើងក៏នៅតែយករហូត។ បន្ទាប់ពីរៀបការរួច គូខ្លះដែលអង្គការចាត់តាំងមិនបានស្រឡាញ់គ្នានោះទេ។ អង្គការចាប់នារីយកទៅបាត់ ដែលមានន័យថាវាយចោល។

គី បានបន្តថា នៅក្នុងភូមិស្វាយ មានកន្លែងឃុំឃាំងមួយនៅជិតសាលាឃុំ។ កន្លែងឃុំឃាំងនេះដាក់ប្រជាជនបានតែ៤ខែប៉ុណ្ណោះ ហើយប្រជាជនជាប់នៅក្នុងនេះ មានទោសដោយសារក្បត់សមូហភាព និងជាជនជាតិវៀតណាមដែលចូលក្នុងភូមិ។

ជាចុងក្រោយ គី បានសំណូមពរឲ្យធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យរបប ប៉ុល ពត វិលត្រលប់មកវិញ។ លើសពីនេះទៅទៀត គី យល់ស្របជាមួយការទប់ស្កាត់របបខ្មែរក្រហម តាមរយៈការបង្កើតទីកន្លែងថែរក្សាឯកសារខ្មែរក្រហម និងការអប់រំនៅតាមសាលារៀន។

សម្ភាសដោយ៖ ថៃ ស៊ីណា ថ្ងៃទី២៣ សីហា ២០២១

អត្ថបទដោយ៖ ភា រស្មី ថ្ងៃទី២៦ កុម្ភៈ ២០២៥