(រតនគិរី)៖ ជួន ហ្វាន់ ភេទស្រី មានអាយុ ៧៥ឆ្នាំ ជាកសិករ រស់នៅភូមិបី ឃុំស្រែអង្គ្រង ស្រុកកូនមុំ ខេត្តរតនគិរី។ ហ្វាន់ បានរៀបការ នៅមុនឆ្នាំ១៩៧៥។ នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ហ្វាន់ មានកូនប្រុសស្រីចំនួន ២នាក់។

នៅអំឡុងឆ្នាំ១៩៧៥ ហ្វាន់ មានផ្ទៃពោះ ប៉ុន្តែគាត់ត្រូវ ខ្មែរក្រហមបញ្ជាឲ្យទៅបុកស្រូវដដែរ។ បន្ទាប់ពីសម្រាលកូនរួច ហ្វាន់ ត្រូវបន្តបុកស្រូវទាំងយប់ទាំងថ្ងៃ ដោយគ្មានពេលសម្រាក។ ចំណែកកូនរបស់ ហ្វាន់ ត្រូវផ្ញើឲ្យស្ត្រីវ័យចំណាស់ជាអ្នកមើលថែនៅឯរោងកុមារ។

ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ហ្វាន់ ត្រូវក្រោកពីព្រលឹម និងធ្វើការរហូតដល់ព្រលប់។ នៅពេលយប់ ហ្វាន់ ត្រូវចិញ្ច្រាំជីរហូតធ្លាក់ខ្លួនឈឺដោយមិនអាចទៅធ្វើការបាន។ ព្រឹកឡើង ហ្វាន់ ត្រូវខ្មែរក្រហមចោទថាខ្ជិល ព្រមទាំងបង្អត់អាហារ ដោយសារហ្វាន់មិនបានទៅធ្វើការ។

ដោយសារការស្រេកឃ្លាន ហ្វាន់ បានលួចជីកដំឡូង និងកាច់ពោត។ ប្រសិនបើកងឈ្លបចាប់បាន កងឈ្លបនឹងចោទគាត់ថា «ចង់ឆ្អែត ចង់ឆ្ងាញ់តែឯង»។ ដូច្នេះ ហ្វាន់ បានយកដើមពោតទៅកប់ដី ដើម្បីបំបាត់ដាន ធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យកងឈ្លបរកឃើញថាគាត់លួចហូប។ នៅសម័យនោះ ខ្មែរក្រហមហាមឃាត់មិនឲ្យប្រជាជនហូបដំណំាំដាំជុំវិញផ្ទះរបស់​ខ្លួន​នោះទេ។

ប្រជាជនទាំងអស់នៅក្នុងសហករណ៍ត្រពាំងក្រហម ត្រូវហូបរួម និងធ្វើការរួម។ របបអាហារ មានតែបាយលាយជាមួយគល់ចេក និងស្លឹកដំឡូងមីប៉ុណ្ណោះ។

បន្ទាប់ពីរស់នៅជាមួយគ្រួសារ ក្នុងសហករណ៍ត្រពាំងក្រហមបានមួយឆ្នាំ ប្តីរបស់ ហ្វាន់ ត្រូវបានយោធាខ្មែរក្រហមហៅទៅធ្វើស្រែប្រាំង ដោយមិនឃើញត្រលប់មកវិញ។ ហ្វាន់ គិតថា ខ្មែរក្រហមបានយកប្តីរបស់គាត់ទៅសម្លាប់ ដោយគ្មានមូលហេតុច្បាស់លាស់។

ហ្វាន់ ត្រូវព្រាត់ប្រាសគ្រួសារតាំងពីសម័យនោះមក។ ហ្វាន់ បន្តថាខ្លួនអាណិតកូនៗដែលមិនបានស្គាល់ឪពុក។ បច្ចុប្បន្ន ហ្វាន់ មានជំងឺឡើងជាតិអាស៊ីត និងជំងឺលើសឈាម៕

សម្ភាសដោយ ឡាយ កូរ ថ្ងៃទី១២ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤

អត្ថបទដោយ ស្រ៊ាង លីហ៊ួរ ថ្ងៃទី២៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៥